701-ci Briqada — Azərbaycan Silahlı Qüvvələri-nin ilk hərbi hissəsi.I Qarabağ müharibəsində şücaət və qəhrəmanlıqla iştirak etmiş hərbi birləşmə.
701 saylı Motoatıcı Briqada | |
---|---|
Növü | hərb |
Yaranma tarixi | 09.10.1991-günümüzə |
Ölkə | Azərbaycan |
Tabedir | Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi |
Daxildir | Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri |
Vəzifəsi | xcb |
Hissə | Briqada |
Ləqəbi | Şıxov batalyonu |
Müharibələr | Birinci Qarabağ müharibəsi |
Döyüşlər | Kəlbəcər döyüşü |
Komandanlıq | |
Məşhur komandirləri | Zadir Rzayev (?–?) Əzizağa Qənizadə (11.1992–04.1993) (19.06.1993–08.01.1994) |
Yaranma tarixi
9 oktyabr 1991-ci ildə Ali Sovet Silahlı Qüvvələrin yaradılması barədə qərar qəbul edib və o zaman keçmiş sovet ordusunun Şıx qəsəbəsindəki 18 110 saylı hərbi hissəsinin bazasında A.S.Q ilk motoatıcı briqadası formalaşdırılıb.
Döyüş yolu
Kəlbəcər rayonunu əvvəllər 701-ci briqada müdafiə edirdi, sonra 701-ci briqada Laçın rayonuna döyüş əməliyyatlara göndərilir. 1993 ilin fevralın ayının ortalarında Ağdərə rayonu düşmən tərəfindən işğal olunandan sonra Kəlbəcər rayonu əli yalın düşmənlə üz- üzə qalır. 701-ci briqada isə Əzizağa Qənizadənin MN rəhbərliyi qarşısında dəfələrlə məsələ qaldırılsa da Laçın rayonundan Kəlbəcər rayonuna qaytarılmır və beləliklə bu rayonun işğalı üçün münbit zəmin hazırlanmış olur.
Düşmənin 6 alaya qədər olan qüvvəsinin Kəlbəcər rayonuna 3 istiqamətindən gedən irimiqyaslı hücumu zamanı hələ 701-ci briqada Laçın rayonunda döyüşürdü. Halbuki bu günədək kəlbəcərlilər də daxil olmaqla çoxları bu rayonun işğalında 701 saylı hərbi hissənin günahkar olduğunu düşünür. Amma əlahəzrət fakt tamam bunun əksini deyir. Laçın rayonunda döyüş əməliyyatları aparan 701-ci briqada Kəlbəcər rayonunda necə ola bilərdi? Düşmən Kəlbəcər rayonunda döyüşür, 701-ci briqada isə Laçın rayonunda mövqeləri qorumaqla məşğuldur.
Ə. Qənizadə döyüşlərin birinci günündən və həmin hərbi hissə tam darmadağın edilənə qədər əsgərlərlə bir yerdə vuruşur. Onun xatirələrindən qısa təqdimat: “Başqa çıxış yolu yox idi. Biz az idik və zabit heyəti demək olar ki, yox idi. Mən Laçın rayonundan döyüşlərdən çıxarıb Kəlbəcər rayonuna ən cox 150 – 300 nəfər əsgər hissə-hissə gətizdirə bildim. 701-ci Briqadanı isə tamamilə Laçın rayonundan çıxarmağa mənim səlahiyyətlərim yox idi. Kəlbəcərə gətirildiyim bölüklər mənimlə bütün döyüşləri mühasirə şəraitdə döyüşüblər. Düşmən bilmirdi ki, biz hansı qüvvə ilə onların qabağına çıxırıq. Son 4 gündə aramsız gedən döyüşlərdə mənimlə hücuma gedən hərbçilərdən az bir hissəsi döyüşlərdən sağ çıxdı. Şəhid olanları cıxarmağa adam qalmırdı. Təxminən hər 50 nəfər döyüşə gedən hərbçilərdən 5-6 nəfər sağ çıxırdı. Düşmənin hücumu 280 kilometr uzunluğu olan cəbhədən, mühasirə şəraitndə qalan Kəlbəcər rayonuna hücumları və manevrləri müdafiəsiz olan 190 km-lik ərazidən keçirilirdi. Müdafiəsiz qalan ərazidən düşmən asanlıqla bizim arxasına keçir və bizi mühasirəyə alırdı.”
701-ci briqada 1992 ilin may ayından sentyabr ayına qədər Kəlbəcər rayonunda yerləşirdi və onu müdafiə edirdi; 1992 ilin sentyabr ayının əvvəlində 701-ci briqada gözlənilmədən Laçın rayonuna döyüş əməliyyatlara göndərilir. Kəlbəcər rayonunda isə hərbi hissələr qalmır. 1993 ilin fevralın ayında Ağdərə rayonu düşmən tərəfindən işğal olunduqdan sonra isə Kəlbəcər rayonu əli yalın düşmənlə üz üzə qalır, nəticədə işğal qaçılmaz olur.
Kəlbəcər rayonu düşmən tərəfindən 80 % işğal olunur və Müdafiə Nazirliyindən 701-ci briqada Laçındakı mövqelərindən Kəlbəcər istiqamətində geri çəkilmək əmri alır. 701-ci briqada hissə-hissə Kəlbəcər rayonuna geri piyada çəkilməyə başlayır. Aparıla bilməyən silah və sursat məhv edilir. Düşmən geri çəkilən briqadanı təqib edir. 701-ci Briqadanın bömələri tədricən bir neçə sutka ərzində düşmən tərəfindən halqa şəklində bütün yüksəklikləri zəbt olunan Kəlbəcər rayonuna daxil olur. Qeyri-bərabər şəraitdə döyüşən 701-ci Briqada mühasirədə döyüşərək Kəlbəcər rayonun əhalisini xilas edir və Kəlbəcərliləri xilas edərkən 400 nəfər şəhid verir. Halbuki indiyə qədər 701-ci Briqadanın fədakarlığı dilə gətirilmək əvəzinə bəzi insanlar tərəfindən şərlənir.
İstinadlar
- https://ordu.az/az/news/155576/azerbaycan-milli-ordusunun-ilk-herbi-hissesinin-yaradilmasinin-28-ci-ildonumu-qeyd-olunub-fotolar[ölü keçid]
- "Kəlbəcəri müdafiəsiz buraxanların izində..." 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-22.
Ədəbiyyat
- Əkbər Mirzəzadə, "5-ci Bərdə taboru" kitabı, Bakı, MTR Group, 2012.
Xarici keçidlər
- Kəlbəcər döyüşü - 701-ci Briqada
- 701-ci briqada Kəlbəcərin xilasında
- Kəlbəcərin işğalı 701 ci briqada
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
701 ci Briqada Azerbaycan Silahli Quvveleri nin ilk herbi hissesi I Qarabag muharibesinde sucaet ve qehremanliqla istirak etmis herbi birlesme 701 sayli Motoatici BriqadaNovu herbYaranma tarixi 09 10 1991 gunumuzeOlke AzerbaycanTabedir Azerbaycan Respublikasi Mudafie NazirliyiDaxildir Azerbaycan Respublikasi Silahli QuvveleriVezifesi xcbHisse BriqadaLeqebi Sixov batalyonuMuharibeler Birinci Qarabag muharibesiDoyusler Kelbecer doyusuKomandanliqMeshur komandirleri Zadir Rzayev Ezizaga Qenizade 11 1992 04 1993 19 06 1993 08 01 1994 Yaranma tarixi9 oktyabr 1991 ci ilde Ali Sovet Silahli Quvvelerin yaradilmasi barede qerar qebul edib ve o zaman kecmis sovet ordusunun Six qesebesindeki 18 110 sayli herbi hissesinin bazasinda A S Q ilk motoatici briqadasi formalasdirilib Doyus yoluKelbecer rayonunu evveller 701 ci briqada mudafie edirdi sonra 701 ci briqada Lacin rayonuna doyus emeliyyatlara gonderilir 1993 ilin fevralin ayinin ortalarinda Agdere rayonu dusmen terefinden isgal olunandan sonra Kelbecer rayonu eli yalin dusmenle uz uze qalir 701 ci briqada ise Ezizaga Qenizadenin MN rehberliyi qarsisinda defelerle mesele qaldirilsa da Lacin rayonundan Kelbecer rayonuna qaytarilmir ve belelikle bu rayonun isgali ucun munbit zemin hazirlanmis olur Dusmenin 6 alaya qeder olan quvvesinin Kelbecer rayonuna 3 istiqametinden geden irimiqyasli hucumu zamani hele 701 ci briqada Lacin rayonunda doyusurdu Halbuki bu gunedek kelbecerliler de daxil olmaqla coxlari bu rayonun isgalinda 701 sayli herbi hissenin gunahkar oldugunu dusunur Amma elahezret fakt tamam bunun eksini deyir Lacin rayonunda doyus emeliyyatlari aparan 701 ci briqada Kelbecer rayonunda nece ola bilerdi Dusmen Kelbecer rayonunda doyusur 701 ci briqada ise Lacin rayonunda movqeleri qorumaqla mesguldur E Qenizade doyuslerin birinci gununden ve hemin herbi hisse tam darmadagin edilene qeder esgerlerle bir yerde vurusur Onun xatirelerinden qisa teqdimat Basqa cixis yolu yox idi Biz az idik ve zabit heyeti demek olar ki yox idi Men Lacin rayonundan doyuslerden cixarib Kelbecer rayonuna en cox 150 300 nefer esger hisse hisse getizdire bildim 701 ci Briqadani ise tamamile Lacin rayonundan cixarmaga menim selahiyyetlerim yox idi Kelbecere getirildiyim bolukler menimle butun doyusleri muhasire seraitde doyusubler Dusmen bilmirdi ki biz hansi quvve ile onlarin qabagina cixiriq Son 4 gunde aramsiz geden doyuslerde menimle hucuma geden herbcilerden az bir hissesi doyuslerden sag cixdi Sehid olanlari cixarmaga adam qalmirdi Texminen her 50 nefer doyuse geden herbcilerden 5 6 nefer sag cixirdi Dusmenin hucumu 280 kilometr uzunlugu olan cebheden muhasire seraitnde qalan Kelbecer rayonuna hucumlari ve manevrleri mudafiesiz olan 190 km lik eraziden kecirilirdi Mudafiesiz qalan eraziden dusmen asanliqla bizim arxasina kecir ve bizi muhasireye alirdi 701 ci briqada 1992 ilin may ayindan sentyabr ayina qeder Kelbecer rayonunda yerlesirdi ve onu mudafie edirdi 1992 ilin sentyabr ayinin evvelinde 701 ci briqada gozlenilmeden Lacin rayonuna doyus emeliyyatlara gonderilir Kelbecer rayonunda ise herbi hisseler qalmir 1993 ilin fevralin ayinda Agdere rayonu dusmen terefinden isgal olunduqdan sonra ise Kelbecer rayonu eli yalin dusmenle uz uze qalir neticede isgal qacilmaz olur Kelbecer rayonu dusmen terefinden 80 isgal olunur ve Mudafie Nazirliyinden 701 ci briqada Lacindaki movqelerinden Kelbecer istiqametinde geri cekilmek emri alir 701 ci briqada hisse hisse Kelbecer rayonuna geri piyada cekilmeye baslayir Aparila bilmeyen silah ve sursat mehv edilir Dusmen geri cekilen briqadani teqib edir 701 ci Briqadanin bomeleri tedricen bir nece sutka erzinde dusmen terefinden halqa seklinde butun yukseklikleri zebt olunan Kelbecer rayonuna daxil olur Qeyri beraber seraitde doyusen 701 ci Briqada muhasirede doyuserek Kelbecer rayonun ehalisini xilas edir ve Kelbecerlileri xilas ederken 400 nefer sehid verir Halbuki indiye qeder 701 ci Briqadanin fedakarligi dile getirilmek evezine bezi insanlar terefinden serlenir Istinadlarhttps ordu az az news 155576 azerbaycan milli ordusunun ilk herbi hissesinin yaradilmasinin 28 ci ildonumu qeyd olunub fotolar olu kecid Kelbeceri mudafiesiz buraxanlarin izinde 2022 03 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 22 EdebiyyatEkber Mirzezade 5 ci Berde taboru kitabi Baki MTR Group 2012 Xarici kecidlerKelbecer doyusu 701 ci Briqada 701 ci briqada Kelbecerin xilasinda Kelbecerin isgali 701 ci briqadaHemcinin baxKelbecer doyusu 701 sayli Herbi Hissenin Veteranlari Ictimai Birliyi