Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki və ya bölmədəki məlumatlar köhnədir. |
5 manatlıq əsginas — Azərbaycanda işlədilən milli əsginaslardan biri. 3 dəfə (1992, 2005 və 2009-cu illərdə) dövriyyəyə buraxılmışdır.
| 5 manat | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Dəyər | 5 manat |
| Eni | 127 mm |
| Uzunluğu | 70 mm |
| Təhlükəsizlik ünsürləri | gizli rəqəm, nominalın işıqda görünən rəqəmi və dizaynı (su nişanı), işıqda görünən "MANAT", möcüzəli rəqəm (yaşıldan tünd qırmızıya), xüsusi dəqiq cizgilər, relyefli nominal, arxa tərəfində isə metal sap, sol tərəfdə sehirli xətlər, ultrabənövşəyi işıqda görünən elementlər |
| Nəşr illəri | 1992, 2005, 2009 |
| Ön tərəf | |
 | |
| Dizayn | ədəbi simalar, qədim kitablar, dövlət himnindən parça |
| Arxa tərəf | |
 | |
| Dizayn | Azərbaycan Respublikasının Xəritəsi, Azərbaycanın Avropaya inteqrasiyasını əks etdirən Avropanın xəritəsi; Azərbaycanın inkişaf tarixi – , Orxon-Yenisey əlifbası və müasir Azərbaycan yazısı |
Tarixi
5 manatlıq əsginaslar ilk dəfə 1992-ci ilin dekabr ayında Azərbaycan Milli Bankı tərəfindən dövriyyəyə buraxılmışdır. 5 manatlıq əsginasın ilk eskizlərinin müəllifi azərbaycanlı xalçaçı-rəssam Eldar Mikayılzadədir. O, buna görə almalı olduğu qonorarı Dövlət Müdafiə Fonduna keçirmişdir.
-
![image]()
1992-ci ildə buraxılmış ilk 5 manatlıq əsginasların ön tərəfi -
![image]()
1992-ci ildə buraxılmış ilk 5 manatlıq əsginasların arxa tərəfi
Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən 7 fevral 2005-ci il tarixdə imzalanmış "Azərbaycan Respublikasında pul nişanlarının nominal dəyərinin və qiymətlər miqyasının dəyişdirilməsi (denominasiyası) haqqında" Fərmanla 1992–2001-ci illərdə dövriyyəyə buraxılmış əsginaslar — eyni zamanda 1992-ci ildə dövriyyəyə buraxılmış 5 manatlıq əsginaslar 2006-cı ildən başlayaraq dövriyyədən çıxarılmış, 2005-ci ildə yeni 5 manatlıq əsginaslar çap olunmuşdur. 28 dekabr 2005-ci ildə ölkə ictimaiyyətinə təqdim olunmuş yeni nəsil pul nişanları, həmçinin yeni 5 manatlıq əsginaslar 2006-cı il yanvarın 1-dən etibarən dövriyyəyə buraxılmışdır.
-
![image]()
2005-ci ildə buraxılmış 5 manatlıq əsginasların ön tərəfi -
![image]()
2005-ci ildə buraxılmış 5 manatlıq əsginasların arxa tərəfi
Mövzusu
Hazırda dövriyyədə olan 5 manatlıq əsginaslar 2005 və 2009-cu illərdə Azərbaycan Mərkəzi Bankı tərəfindən buraxılmışdır. Bu əsginaslar yazı və ədəbiyyat mövzusuna həsr olunmuşdur.
Təsviri
İlk 5 manatlıq əsginasın ön tərəfinə Qız qalasının təsviri ilə yanaşı arxa fon təsvirləri də verilmişdir. Əsginasın arxa tərəfi isə milli ornamentlərlə haşiyələnmiş və üst tərəfində "Azərbaycan Milli Bankı" sözləri çap olunmuş, nominalın adı ortada sözlə verilmişdir.
Ağ kağızda, əsas rəngi narıncı olmaqla 2005 və 2009-cu illərdə çap olunmuş əsginasların ön tərəfində ədəbi simalar, qədim kitablar, dövlət himnindən parça verilmişdir. Həmçinin Azərbaycan Mərkəzi Bankının sədri Elman Rüstəmovun imzası da ön tərəfdədir.
Bu əsginasların arxa fonunda isə Azərbaycanın Avropaya inteqrasiyasının xəritələrlə təsviri verilmiş, Azərbaycanın inkişaf tarixi – , Orxon-Yenisey əlifbası və müasir Azərbaycan yazısı verilmişdir.
Bu iki əsginasın əsas fərqi belədir: 2005 buraxılışının ön tərəfində "Azərbaycan Milli Bankı", 2009 buraxılışının ön tərəfində isə "Azərbaycan Mərkəzi Bankı" yazılmışdır. 2009-cu ildə bu əsginasların yenidən buraxılmasının əsas səbəbi elə həmin il Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına edilən dəyişikliklər olmuşdur. Belə ki, 2009-cu il martın 18-də ümumxalq səsverməsində (referendumda) qəbul edilmiş əlavələr və dəyişikliklərlə bağlı olaraq, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 19-cu maddənin II hissəsində "Milli" sözü "Mərkəzi" sözü ilə əvəz edilmişdir. Hansı ki, bu Azərbaycan Milli Bankının adının dəyişdirilərək Azərbaycan Mərkəzi Bankı adlandırılması deməkdir.
Ölçüləri
İlk 5 manatlıq əsginasın ölçüləri 125×63 mm idi.
2005 və 2009-cu illərdə dövriyyəyə buraxılmış 5 manatlıq əsginasların ölçüləri isə 127×70 mm-dir.
Mühafizə elementləri
Saxta əsginasların dövriyyəyə buraxılmasının qarşısını almaq üçün bu əsginasa bir çox təhlükəsizlik ünsürləri daxil edilmişdir. İlk 5 manatlıq əsginasda su nişanı — üç alov təsvir olunmuşdu. 2005 və 2009-cu illərdə çap olunmuş əsginasların üz tərəfində nominalın gizli rəqəmi, nominalın işıqda görünən rəqəmi və dizaynı (su nişanı), işıqda görünən "MANAT", möcüzəli rəqəm (yaşıldan tünd qırmızıya), xüsusi dəqiq cizgilər, relyefli nominal, arxa tərəfində isə metal sap, sol tərəfdə sehirli xətlər, ultrabənövşəyi işıqda görünən elementlər vardır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Dövriyyədən çıxarılmış əskinaslar — AZM 2018-02-24 at the Wayback Machine. cbar.az (az.)
- Müstəqillik dövrü pulları 2021-07-14 at the Wayback Machine. azerbaijans.com (az.)
- Milli Valyutamızın ilk eskizlərinin müəllifi Publika. Az-a danışır. 2016-03-14 at the Wayback Machine (az.)
- Rəsulzadə və Nizaminin şəkillərini pula həkk edən rəssam 2021-01-23 at the Wayback Machine. azadliq.org, 21.08.2012 (az.)
- "Azərbaycan Respublikasında pul nişanlarının nominal dəyərinin və qiymətlər miqyasının dəyişdirilməsi (denominasiyası) haqqında" 2018-10-22 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 fevral 2005-ci il tarixli, 189 nömrəli Fərmanı. e-qanun.az (az.)
- Dövriyyədə olan əskinaslar — AZN 2021-04-24 at the Wayback Machine. cbar.az (az.)
- "2009-cu il martın 18-də keçirilmiş ümumxalq səsverməsinə (referenduma) yekun vurulması və yekunların elan edilməsi barədə" 2021-07-12 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki (Referendum) Komissiyasının 30 mart 2009-cu il tarixli, 19/86 nömrəli Qərarı ("Azərbaycan" qəzeti 31 mart 2009-cu il, № 66, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2009-cu il, № 03, maddə 158)
- Adlarını pula yazdıranlar 2016-08-17 at the Wayback Machine. buro247.az (az.)
Xarici keçidlər
- cbar.az — Azərbaycan Mərkəzi Bankının rəsmi saytı
- Pul. preslib.az (az.)
- 5 manatlıq əskinaslara edilən dəyişiklik uğurlu deyil
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki ve ya bolmedeki melumatlar kohnedir Sehifeye yenilenmis melumatlar elave etmekle Vikipediyani zenginlesdirmeye komek ede bilersiniz 5 manatliq esginas Azerbaycanda isledilen milli esginaslardan biri 3 defe 1992 2005 ve 2009 cu illerde dovriyyeye buraxilmisdir 5 manatOlke AzerbaycanDeyer 5 manatEni 127 mmUzunlugu 70 mmTehlukesizlik unsurleri gizli reqem nominalin isiqda gorunen reqemi ve dizayni su nisani isiqda gorunen MANAT mocuzeli reqem yasildan tund qirmiziya xususi deqiq cizgiler relyefli nominal arxa terefinde ise metal sap sol terefde sehirli xetler ultrabenovseyi isiqda gorunen elementlerNesr illeri 1992 2005 2009On terefDizayn edebi simalar qedim kitablar dovlet himninden parcaArxa terefDizayn Azerbaycan Respublikasinin Xeritesi Azerbaycanin Avropaya inteqrasiyasini eks etdiren Avropanin xeritesi Azerbaycanin inkisaf tarixi Orxon Yenisey elifbasi ve muasir Azerbaycan yazisiTarixi5 manatliq esginaslar ilk defe 1992 ci ilin dekabr ayinda Azerbaycan Milli Banki terefinden dovriyyeye buraxilmisdir 5 manatliq esginasin ilk eskizlerinin muellifi azerbaycanli xalcaci ressam Eldar Mikayilzadedir O buna gore almali oldugu qonorari Dovlet Mudafie Fonduna kecirmisdir 1992 ci ilde buraxilmis ilk 5 manatliq esginaslarin on terefi 1992 ci ilde buraxilmis ilk 5 manatliq esginaslarin arxa terefi Azerbaycan Respublikasi Prezidenti terefinden 7 fevral 2005 ci il tarixde imzalanmis Azerbaycan Respublikasinda pul nisanlarinin nominal deyerinin ve qiymetler miqyasinin deyisdirilmesi denominasiyasi haqqinda Fermanla 1992 2001 ci illerde dovriyyeye buraxilmis esginaslar eyni zamanda 1992 ci ilde dovriyyeye buraxilmis 5 manatliq esginaslar 2006 ci ilden baslayaraq dovriyyeden cixarilmis 2005 ci ilde yeni 5 manatliq esginaslar cap olunmusdur 28 dekabr 2005 ci ilde olke ictimaiyyetine teqdim olunmus yeni nesil pul nisanlari hemcinin yeni 5 manatliq esginaslar 2006 ci il yanvarin 1 den etibaren dovriyyeye buraxilmisdir 2005 ci ilde buraxilmis 5 manatliq esginaslarin on terefi 2005 ci ilde buraxilmis 5 manatliq esginaslarin arxa terefiMovzusuHazirda dovriyyede olan 5 manatliq esginaslar 2005 ve 2009 cu illerde Azerbaycan Merkezi Banki terefinden buraxilmisdir Bu esginaslar yazi ve edebiyyat movzusuna hesr olunmusdur TesviriIlk esginas uzerinde tesvir olunmus Qiz qalasinin real veziyyeti Ilk 5 manatliq esginasin on terefine Qiz qalasinin tesviri ile yanasi arxa fon tesvirleri de verilmisdir Esginasin arxa terefi ise milli ornamentlerle hasiyelenmis ve ust terefinde Azerbaycan Milli Banki sozleri cap olunmus nominalin adi ortada sozle verilmisdir Ag kagizda esas rengi narinci olmaqla 2005 ve 2009 cu illerde cap olunmus esginaslarin on terefinde edebi simalar qedim kitablar dovlet himninden parca verilmisdir Hemcinin Azerbaycan Merkezi Bankinin sedri Elman Rustemovun imzasi da on terefdedir 5 manatliq esginasin uzerinde Elman Rustemovun imzasiEsginasin uzerinde olan Orxon Yenisey elifbasi ile yazilar Bu esginaslarin arxa fonunda ise Azerbaycanin Avropaya inteqrasiyasinin xeritelerle tesviri verilmis Azerbaycanin inkisaf tarixi Orxon Yenisey elifbasi ve muasir Azerbaycan yazisi verilmisdir Bu iki esginasin esas ferqi beledir 2005 buraxilisinin on terefinde Azerbaycan Milli Banki 2009 buraxilisinin on terefinde ise Azerbaycan Merkezi Banki yazilmisdir 2009 cu ilde bu esginaslarin yeniden buraxilmasinin esas sebebi ele hemin il Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasina edilen deyisiklikler olmusdur Bele ki 2009 cu il martin 18 de umumxalq sesvermesinde referendumda qebul edilmis elaveler ve deyisikliklerle bagli olaraq Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasinin 19 cu maddenin II hissesinde Milli sozu Merkezi sozu ile evez edilmisdir Hansi ki bu Azerbaycan Milli Bankinin adinin deyisdirilerek Azerbaycan Merkezi Banki adlandirilmasi demekdir OlculeriIlk 5 manatliq esginasin olculeri 125 63 mm idi 2005 ve 2009 cu illerde dovriyyeye buraxilmis 5 manatliq esginaslarin olculeri ise 127 70 mm dir Muhafize elementleriSaxta esginaslarin dovriyyeye buraxilmasinin qarsisini almaq ucun bu esginasa bir cox tehlukesizlik unsurleri daxil edilmisdir Ilk 5 manatliq esginasda su nisani uc alov tesvir olunmusdu 2005 ve 2009 cu illerde cap olunmus esginaslarin uz terefinde nominalin gizli reqemi nominalin isiqda gorunen reqemi ve dizayni su nisani isiqda gorunen MANAT mocuzeli reqem yasildan tund qirmiziya xususi deqiq cizgiler relyefli nominal arxa terefinde ise metal sap sol terefde sehirli xetler ultrabenovseyi isiqda gorunen elementler vardir Hemcinin baxAzerbaycan manati 5 manatliq sikkeIstinadlarDovriyyeden cixarilmis eskinaslar AZM 2018 02 24 at the Wayback Machine cbar az az Musteqillik dovru pullari 2021 07 14 at the Wayback Machine azerbaijans com az Milli Valyutamizin ilk eskizlerinin muellifi Publika Az a danisir 2016 03 14 at the Wayback Machine az Resulzade ve Nizaminin sekillerini pula hekk eden ressam 2021 01 23 at the Wayback Machine azadliq org 21 08 2012 az Azerbaycan Respublikasinda pul nisanlarinin nominal deyerinin ve qiymetler miqyasinin deyisdirilmesi denominasiyasi haqqinda 2018 10 22 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 7 fevral 2005 ci il tarixli 189 nomreli Fermani e qanun az az Dovriyyede olan eskinaslar AZN 2021 04 24 at the Wayback Machine cbar az az 2009 cu il martin 18 de kecirilmis umumxalq sesvermesine referenduma yekun vurulmasi ve yekunlarin elan edilmesi barede 2021 07 12 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Merkezi Secki Referendum Komissiyasinin 30 mart 2009 cu il tarixli 19 86 nomreli Qerari Azerbaycan qezeti 31 mart 2009 cu il 66 Azerbaycan Respublikasinin Qanunvericilik Toplusu 2009 cu il 03 madde 158 Adlarini pula yazdiranlar 2016 08 17 at the Wayback Machine buro247 az az Xarici kecidlerVikianbarda 5 manatliq esginas ile elaqeli mediafayllar var cbar az Azerbaycan Merkezi Bankinin resmi sayti Pul preslib az az 5 manatliq eskinaslara edilen deyisiklik ugurlu deyil