Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı və ya qısaca AMB — inzibati binası Bakı şəhərində yerləşir. "Azərbaycan Respublikasının Milli Bankının yaradılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1992-ci il 11 fevral tarixli Fərmanı ilə yaradılmışdır.
| Azərbaycan Mərkəzi Bankı | |
|---|---|
| Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı | |
 | |
 | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə | |
| Ünvan | Rəşid Behbudov küçəsi 90, Bakı |
| Ümumi məlumatlar | |
| Yaranma tarixi | 11 fevral 1992 |
| Sədr | Taleh Kazımov |
| Ehtiyatları | 7 230,7 mln. ABŞ dolları (31.05.2022-ci il tarixinə) |
| Valyuta | Azərbaycan manatı |
| Digər məlumatlar | |
| Əlaqə vasitələri | Tel: +994 12 493 11 22 Faks: +994 12 493 55 41 Qaynar xətt: Bank üzrə: +994 12 493 43 20 Milli valyuta üzrə: +994 12 493 11 22 (386) |
| Saytı | cbar.az |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
"Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında" 18 mart 2009-cu il tarixli Azərbaycan Respublikasının Referendum Aktının qüvvəyə minməsi ilə əlaqədar olaraq "Azərbaycan Respublikasının Milli Bankı" "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı" adlandırılmışdır.
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankının statusu, onun məqsəd, funksiya və səlahiyyətləri, habelə idarəetmə və təşkilati strukturu, dövlətin mərkəzi bankı kimi dövlət hakimiyyəti orqanları ilə və digər şəxslərlə münasibətləri "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında" Azərbaycan Respublikasının 10 dekabr 2004-cü il tarixli Qanunu ilə tənzimlənir. Mərkəzi Bankın müstəsna olaraq ölkənin milli valyutasının emissiya funksiyası Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə təsbit olunur. Mərkəzi Bank öz fəaliyyətində həmçinin Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik aktlarını və Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələri rəhbər tutur.
Tarix
Azərbaycanda mərkəzi bankçılığın tarixi bir neçə mərhələdən ibarətdir: Xalq Cumhuriyyəti dövrü (1918–1920); sovet sosialist quruluşu dövrü (1920–1991); 1991-ci ildə Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpa edilməsindən başlayan müasir mərkəzi bankçılıq dövrü.
1918-ci il may ayının 28-də Azərbaycan öz müstəqilliyini elan edərək Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətini yaratmışdır. İlk dövrdə müstəqil respublikada Rusiya pulları, həmçinin 1918-ci ilin yanvar ayından etibarən Bakı Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Bakı şəhər idarəsi və Bakı Sovetinin şəhər təsərrüfatı tərəfindən dövriyyəyə buraxılmiş "Bakı bonları" ilə yanaşı Zaqafqaziya bonlarından da geniş istifadə olunurdu. Həmin vaxtda keçmiş Rusiya Dövlət Bankının Bakı bölməsi də öz fəaliyyətini davam etdirirdi. 1919-cu il mart ayının 7-də Azərbaycan Respublikası hökuməti Azərbaycan Dövlət Bankının (mərkəzi bankın) təşkil edilməsi haqqqında qərar qəbul etmişdir. Həmin il sentyabr ayının 16-da Azərbaycan Respublikasının parlamenti Azərbaycan Dövlət Bankının Nizamnaməsini qəbul etdi. 1919-cu il 30 sentyabr tarixdə isə Azərbaycan Dövlət Bankının təntənəli açılışı oldu və həmin gündən etibarən fəaliyyətə başladı.
"Banklar bankı" olan Azərbaycan Dövlət Bankı ölkədə mövcud olan kredit təşkilatlarının fəaliyyətinə nəzarət edirdi və pul nişanlarının emissiyasını həyata keçirirdi.
1920-ci il 28 aprel tarixində Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti süquta uğradıqdan sonra yeni dövlət quruluşu olan Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Maliyyə Komissarlığının 1920-ci il 31 may tarixli Əmri ilə Azərbaycan Dövlət Bankı Azərbaycan Xalq Bankı adlandırıldı. Azərbaycan İnqilab Komitəsinin 1920-ci il 9 iyun tarixli qərarı ilə bütün banklar və digər kredit təşkilatları milliləşdirilərək Xalq Bankının tərkibinə qatıldı və bank işi dövlətin müstəsna inhisarına keçdi.
Azərbaycan Xalq Bankının əsas vəzifəsi kağız pulların emissiyası idi. Maliyyə Komissarlığının tərkibində olan Xalq Bankı xalq təsərrüfatını maliyyələşdirir və smeta-büdcə işi ilə məşğul olurdu. Xalq Bankı tərəfindən kredit əməliyyatlarının keçirilməsi dayandırıldı və o, maliyyə orqanları ilə yanaşı büdcə əməliyyatlarına xidmət göstərən orqana çevrildi.
1921-ci ilin sonlarında yeni iqtisadi siyasətin həyata keçirilməsi zamanı mərkəzi bankın da fəaliyyəti bərpa edildi. Azərbaycan Xalq Komissarları Şurasının 1921-ci il 16 oktyabr tarixli qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Bankı yaradıldı və onun nizamnaməsi qəbul edildi. 1922-ci il martın 12-də Zaqafqaziya Sovet Sosialist Respublikaları federativ ittifaqı (ZSFSR) təşkil olundu. 1922-ci ilin dekabrın 30-da isə ZSFSR Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının tərkibinə qatıldı. ZSFSR-nin İttifaq Şurasının 1923-cü il 10 yanvar tarixli Dekreti ilə ZSFSR-də vahid pul sisteminə keçdi və beləliklə də Azərbaycan Dövlət Bankının pul emissiyası sahəsində fəaliyyətinə xitam verildi. Azərbaycan Xalq Komissarları Sovetinin 1923-cü il 3 iyul tarixli qərarı ilə isə Azərbaycan Dövlət Bankı Azərbaycan Dövlət Kənd Təsərrüfatı Bankı adlandırıldı və onun mərkəzi bank funksiyalarına xitam verildi. İlk dövrlərdə Azərbaycan Dövlət Kənd Təsərrüfatı Bankı kənd təsərrüfatının inkişafına yardım etməklə yanaşı pul və əmtəə dövriyyəsi məsələlərini də tənzimləyirdi.
1923-cü ildə SSRİ Dövlət Bankının yaradılması ilə əlaqədar onun Bakı bölməsi yaradıldı. 1936-cı ilin dekabrında qəbul edilmiş SSRİ Konstitusiyasına müvafiq olaraq Azərbaycan SSRİ-nin tərkibinə "suveren" respublika kimi daxil oldu. Həmin ildən 1991-ci ilin sonlarına kimi mövcud olmuş SSRİ Dövlət Bankının Azərbaycan İdarəsi fəaliyyət göstərmişdir.
Azərbaycan öz müstəqilliyini bərpa etdikdən dərhal sonra qəbul edilmiş qanunvericilik aktlarından biri "Azərbaycan Respublikasının iqtisadi müstəqilliyinin əsasları haqqında" Azərbaycan Respublikasının 1991-ci il 25 may tarixli Konstitusiya Qanununun "Bank sistemi və pul tədavülü" adlanan 14-cü maddəsində Azərbaycanda müstəqil bank sisteminin və milli pul vahidinin tədavülünün hüquqi əsasları təsbit edilmiş, Milli Bankın statusu və səlahiyyətləri müəyyən edilmişdir. Milli Bank kredit, pul tədavülü, hesablaşmalar və valyuta münasibətləri sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən, bütövlükdə bank sisteminin fəaliyyətini tənzimləyən və ehtiyat bank funksiyalarını icra edən ali emissiya idarəsi elan edilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1992-ci il 11 fevral tarixli "Azərbaycan Respublikası Milli Bankının yaradılması haqqında" Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Bankı yaradılmışdır. Fərmanın qüvvəyə mindiyi gün (12 fevral tarixi) Bankın yaradılması günü kimi qeyd edilir.
1992-ci il 7 avqust tarixində Milli Bankın fəaliyyətini tənzimləyən ilk qanun — "Azərbaycan Respublikasının Milli Bankı haqqında" qanun, həmçinin həmin ilin 1 dekabr tarixində isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən "Azərbaycan Respublikasının Milli Bankının Nizamnaməsinin təsdiq edilməsi haqqında" qərar qəbul olunmuşdur.
1992-ci ilin avqust ayının 15-də Azərbaycan Respublikasının milli valyutası – manat dövriyyəyə buraxılmışdır. 1994-cü il yanvarın 1-dən manat ölkənin yeganə ödəniş vasitəsi elan olunmuşdur. 1995-ci il 12 noyabr tarixində referendum yolu ilə qəbul olunmuş müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk Konstitusiyasının 19-cu maddəsinin II hissəsində Milli Bank pul nişanlarının tədavülə buraxılması və tədavüldən çıxarılması üzrə müstəsna hüquqa malik qurum kimi müəyyən olunmuşdur.
Hazırda Mərkəzi Bank öz fəaliyyətini üçüncü nəsl bank qanunları əsasında həyata keçirir ("Azərbaycan Respublikasının Milli Bankı haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununun ikinci redaksiyası 1996-cı il 14 iyun tarixində, üçüncü redaksiyası 2004-cü il 10 dekabr tarixində qəbul edilmişdır).
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Azərbaycan Respublikasında pul nişanlarının nominal dəyərinin və qiymətlər miqyasının dəyişdirilməsi (denominasiyası) haqqında 07 fevral 2005-ci il tarixli Fərmanına əsasən, 2006-cı il yanvarın 1-dən etibarən yeni manatın tədavülünə başlanılmışdır. Bununla əlaqədar, 1 yeni manat 5000 manata bərabər edilmiş, mövcud manat yeni manatla birgə 2006 il ərzində dövriyyədə saxlanılmış, 2007-ci il yanvarın 1-dən isə tamamilə yeni manata keçilmiş, yeni manatların əskinasları və qəpiklik sikkələr mərhələlərlə dövriyyəyə buraxılmışdır.
Dövlətin mərkəzi bankı funksiyasının həyata keçirilməsi bankın adına da yenidən baxılmasını şərtləndirmiş və "Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında" 18 mart 2009-cu il tarixli Azərbaycan Respublikasının Referendum Aktının qüvvəyə minməsi ilə o, "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı" kimi adlandırılmışdır.
"Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa 2016-cı ilin mart ayının 4-də qəbul edilmiş dəyişikliklərə uyğun olaraq Mərkəzi Bankın səlahiyyətlərinə dəyişikliklər tətbiq edilmişdir. Belə ki, bank fəaliyyətinin lisenziyalaşdırılması və tənzimlənməsi, bank fəaliyyətinə nəzarət funksiyaları yeni yaradılan quruma verilmişdir. Bundan sonra Mərkəzi Bankın səlahiyyətləri əsasən pul-məzənnə siyasəti, makroqitisadi və maliyyə sabitliyi siyasətinə dəstək verilməsi, banklararası mərkəzləşdirilmiş və digər lisenziyalaşdırılmayan ödəniş sistemlərinin tənzimlənməsi və inkişafının təmin edilməsi, nağd pul dövriyyəsinin təşkili istiqamətlərinə fokuslaşmışdır. Maliyyə xidmətləri bazarında tənzimləmə və nəzarət sisteminin idarəedilməsinin təkmilləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 28.11.2019-cu il tarixli 1616 nömrəli sərəncamına əsasən Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası ləğv edilmiş və Azərbaycan Respublikasının qanunlarında maliyyə bazarlarına nəzarət orqanının müəyyən edilmiş səlahiyyətləri, o cümlədən onun maliyyə xidmətləri bazarında lisenziyalaşdırma, tənzimləmə və nəzarət, investorların və maliyyə xidmətləri istehlakçılarının hüquqlarının qorunması sahəsində vəzifə və hüquqları, habelə əmlakı Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankına verilmişdir.
Məqsəd və funksiyalar
Mərkəzi Bankın fəaliyyətinin əsas məqsədi "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri daxilində qiymətlərin sabitliyinin təmin edilməsidir.
Mərkəzi Bankın fəaliyyətinin məqsədi, həmçinin banklararası mərkəzləşdirilmiş və digər lisenziyalaşdırılmayan ödəniş sistemlərinin təşkili və fəaliyyətinin təmin edilməsi, habelə bank sisteminin sabitliyinə dəstəyin göstərilməsindən ibarətdir. Mənfəət götürmək Mərkəzi Bankın əsas məqsədi deyildir.
Mərkəzi Bank öz məqsədlərinə nail olmaq üçün Mərkəzi Bank aşağıdakı funksiyaları həyata keçirir:
- Pul və valyuta siyasətini həyata keçirir;
- Nağd pul dövriyyəsini təşkil edir;
- Manatın rəsmi məzənnəsini müəyyən edir;
- Bank və sığorta fəaliyyətini lisenziyalaşdırır və tənzimləyir, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada bank və sığorta fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir
- Qiymətli kağızlar bazarını tənzimlənir;
- Valyuta tənzimi və nəzarətini həyata keçirir;
- Qızıl-valyuta ehtiyatlarını idarə edir;
- Tədiyə balansını tərtib edir;
- Ölkənin icmal (dövlət və qeyri-dövlət) xarici borc statistikasını və beynəlxalq investisiya balansını tərtib edir;
- Ödəniş sistemlərini təşkil edir və tənzimlənir.
Struktur və idarəetmə
Mərkəzi Bankın təşkilati strukturuna İdarə Heyəti, mərkəzi aparat və ərazi idarələri daxildir. Mərkəzi Bankın mərkəzi aparatı daxili audit bölməsindən, habelə İdarə Heyətinin müəyyən etdiyi digər struktur bölmələrdən ibarətdir. Mərkəzi Bankın mərkəzi aparatına daxil olan bütün struktur bölmələri və qurumları İdarə Heyəti tərəfindən təsdiq edilmiş əsasnamələrə uyğun olaraq fəaliyyət göstərir.
Mərkəzi Bank İdarə Heyəti tərəfindən idarə olunur.
Mərkəzi Bankın sədri – Taleh Kazımov
İdarə Heyətinin üzvləri – Rəşad Orucov, Əliyar Məmmədyarov.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əsasən Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin üzvləri Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqdimatı əsasında Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən, Mərkəzi Bankın sədri və müavinləri isə Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin üzvləri sırasından Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin edilirlər.
Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin sədri Bankın icra strukturuna başçılıq edir və İdarə Heyətinə sədrlik edir, Mərkəzi Bankı təmsil edir, rəhbər heyət arasında vəzifə bölgüsünü aparır və "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən İdarə Heyətinin səlahiyyətinə aid olmayan məsələləri həll edir.
Mərkəzi Bank ölkə regionlarında öz funksiyalarını yaratdığı ərazi idarələri vasitəsilə həyata keçirir. Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsi daxil olmaqla hazırda ölkə ərazisində Mərkəzi Bankın altı ərazi idarəsi fəaliyyət göstərir (Mərkəzi Bankın Naxçivan MR İdarəsi, Gəncə, Quba və Biləsuvar Regional Mərkəzləri, Yevlax və Sumqayıt Ehtiyat Mərkəzləri).
İstinadlar
- "Rəsmi valyuta ehtiyatları". 2022-04-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-08.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Mərkəzi Bankının rəsmi internet səhifəsi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Banki ve ya qisaca AMB inzibati binasi Baki seherinde yerlesir Azerbaycan Respublikasinin Milli Bankinin yaradilmasi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 1992 ci il 11 fevral tarixli Fermani ile yaradilmisdir Azerbaycan Merkezi BankiAzerbaycan Respublikasinin Merkezi BankiYerlesmesiOlke AzerbaycanUnvan Resid Behbudov kucesi 90 BakiUmumi melumatlarYaranma tarixi 11 fevral 1992Sedr Taleh KazimovEhtiyatlari 7 230 7 mln ABS dollari 31 05 2022 ci il tarixine Valyuta Azerbaycan manatiDiger melumatlarElaqe vasiteleri Tel 994 12 493 11 22 Faks 994 12 493 55 41 Qaynar xett Bank uzre 994 12 493 43 20 Milli valyuta uzre 994 12 493 11 22 386 Sayti cbar az Vikianbarda elaqeli mediafayllar Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasina elaveler ve deyisiklikler edilmesi haqqinda 18 mart 2009 cu il tarixli Azerbaycan Respublikasinin Referendum Aktinin quvveye minmesi ile elaqedar olaraq Azerbaycan Respublikasinin Milli Banki Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Banki adlandirilmisdir Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Bankinin statusu onun meqsed funksiya ve selahiyyetleri habele idareetme ve teskilati strukturu dovletin merkezi banki kimi dovlet hakimiyyeti orqanlari ile ve diger sexslerle munasibetleri Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Banki haqqinda Azerbaycan Respublikasinin 10 dekabr 2004 cu il tarixli Qanunu ile tenzimlenir Merkezi Bankin mustesna olaraq olkenin milli valyutasinin emissiya funksiyasi Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasi ile tesbit olunur Merkezi Bank oz fealiyyetinde hemcinin Azerbaycan Respublikasinin diger qanunvericilik aktlarini ve Azerbaycan Respublikasinin terefdar cixdigi beynelxalq muqavileleri rehber tutur TarixEsas meqale Azerbaycan Dovlet Banki 1919 Azerbaycanda merkezi bankciligin tarixi bir nece merheleden ibaretdir Xalq Cumhuriyyeti dovru 1918 1920 sovet sosialist qurulusu dovru 1920 1991 1991 ci ilde Azerbaycanin musteqilliyinin berpa edilmesinden baslayan muasir merkezi bankciliq dovru 1918 ci il may ayinin 28 de Azerbaycan oz musteqilliyini elan ederek Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetini yaratmisdir Ilk dovrde musteqil respublikada Rusiya pullari hemcinin 1918 ci ilin yanvar ayindan etibaren Baki Xalq Komissarlari Sovetinin qerari ile Baki seher idaresi ve Baki Sovetinin seher teserrufati terefinden dovriyyeye buraxilmis Baki bonlari ile yanasi Zaqafqaziya bonlarindan da genis istifade olunurdu Hemin vaxtda kecmis Rusiya Dovlet Bankinin Baki bolmesi de oz fealiyyetini davam etdirirdi 1919 cu il mart ayinin 7 de Azerbaycan Respublikasi hokumeti Azerbaycan Dovlet Bankinin merkezi bankin teskil edilmesi haqqqinda qerar qebul etmisdir Hemin il sentyabr ayinin 16 da Azerbaycan Respublikasinin parlamenti Azerbaycan Dovlet Bankinin Nizamnamesini qebul etdi 1919 cu il 30 sentyabr tarixde ise Azerbaycan Dovlet Bankinin tenteneli acilisi oldu ve hemin gunden etibaren fealiyyete basladi Banklar banki olan Azerbaycan Dovlet Banki olkede movcud olan kredit teskilatlarinin fealiyyetine nezaret edirdi ve pul nisanlarinin emissiyasini heyata kecirirdi 1920 ci il 28 aprel tarixinde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti suquta ugradiqdan sonra yeni dovlet qurulusu olan Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin Maliyye Komissarliginin 1920 ci il 31 may tarixli Emri ile Azerbaycan Dovlet Banki Azerbaycan Xalq Banki adlandirildi Azerbaycan Inqilab Komitesinin 1920 ci il 9 iyun tarixli qerari ile butun banklar ve diger kredit teskilatlari millilesdirilerek Xalq Bankinin terkibine qatildi ve bank isi dovletin mustesna inhisarina kecdi Azerbaycan Xalq Bankinin esas vezifesi kagiz pullarin emissiyasi idi Maliyye Komissarliginin terkibinde olan Xalq Banki xalq teserrufatini maliyyelesdirir ve smeta budce isi ile mesgul olurdu Xalq Banki terefinden kredit emeliyyatlarinin kecirilmesi dayandirildi ve o maliyye orqanlari ile yanasi budce emeliyyatlarina xidmet gosteren orqana cevrildi 1921 ci ilin sonlarinda yeni iqtisadi siyasetin heyata kecirilmesi zamani merkezi bankin da fealiyyeti berpa edildi Azerbaycan Xalq Komissarlari Surasinin 1921 ci il 16 oktyabr tarixli qerari ile Azerbaycan Dovlet Banki yaradildi ve onun nizamnamesi qebul edildi 1922 ci il martin 12 de Zaqafqaziya Sovet Sosialist Respublikalari federativ ittifaqi ZSFSR teskil olundu 1922 ci ilin dekabrin 30 da ise ZSFSR Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinin terkibine qatildi ZSFSR nin Ittifaq Surasinin 1923 cu il 10 yanvar tarixli Dekreti ile ZSFSR de vahid pul sistemine kecdi ve belelikle de Azerbaycan Dovlet Bankinin pul emissiyasi sahesinde fealiyyetine xitam verildi Azerbaycan Xalq Komissarlari Sovetinin 1923 cu il 3 iyul tarixli qerari ile ise Azerbaycan Dovlet Banki Azerbaycan Dovlet Kend Teserrufati Banki adlandirildi ve onun merkezi bank funksiyalarina xitam verildi Ilk dovrlerde Azerbaycan Dovlet Kend Teserrufati Banki kend teserrufatinin inkisafina yardim etmekle yanasi pul ve emtee dovriyyesi meselelerini de tenzimleyirdi 1923 cu ilde SSRI Dovlet Bankinin yaradilmasi ile elaqedar onun Baki bolmesi yaradildi 1936 ci ilin dekabrinda qebul edilmis SSRI Konstitusiyasina muvafiq olaraq Azerbaycan SSRI nin terkibine suveren respublika kimi daxil oldu Hemin ilden 1991 ci ilin sonlarina kimi movcud olmus SSRI Dovlet Bankinin Azerbaycan Idaresi fealiyyet gostermisdir Azerbaycan oz musteqilliyini berpa etdikden derhal sonra qebul edilmis qanunvericilik aktlarindan biri Azerbaycan Respublikasinin iqtisadi musteqilliyinin esaslari haqqinda Azerbaycan Respublikasinin 1991 ci il 25 may tarixli Konstitusiya Qanununun Bank sistemi ve pul tedavulu adlanan 14 cu maddesinde Azerbaycanda musteqil bank sisteminin ve milli pul vahidinin tedavulunun huquqi esaslari tesbit edilmis Milli Bankin statusu ve selahiyyetleri mueyyen edilmisdir Milli Bank kredit pul tedavulu hesablasmalar ve valyuta munasibetleri sahesinde dovlet siyasetini heyata keciren butovlukde bank sisteminin fealiyyetini tenzimleyen ve ehtiyat bank funksiyalarini icra eden ali emissiya idaresi elan edilmisdir Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 1992 ci il 11 fevral tarixli Azerbaycan Respublikasi Milli Bankinin yaradilmasi haqqinda Fermani ile Azerbaycan Respublikasinin Milli Banki yaradilmisdir Fermanin quvveye mindiyi gun 12 fevral tarixi Bankin yaradilmasi gunu kimi qeyd edilir 1992 ci il 7 avqust tarixinde Milli Bankin fealiyyetini tenzimleyen ilk qanun Azerbaycan Respublikasinin Milli Banki haqqinda qanun hemcinin hemin ilin 1 dekabr tarixinde ise Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisi terefinden Azerbaycan Respublikasinin Milli Bankinin Nizamnamesinin tesdiq edilmesi haqqinda qerar qebul olunmusdur 1992 ci ilin avqust ayinin 15 de Azerbaycan Respublikasinin milli valyutasi manat dovriyyeye buraxilmisdir 1994 cu il yanvarin 1 den manat olkenin yegane odenis vasitesi elan olunmusdur 1995 ci il 12 noyabr tarixinde referendum yolu ile qebul olunmus musteqil Azerbaycan Respublikasinin ilk Konstitusiyasinin 19 cu maddesinin II hissesinde Milli Bank pul nisanlarinin tedavule buraxilmasi ve tedavulden cixarilmasi uzre mustesna huquqa malik qurum kimi mueyyen olunmusdur Hazirda Merkezi Bank oz fealiyyetini ucuncu nesl bank qanunlari esasinda heyata kecirir Azerbaycan Respublikasinin Milli Banki haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununun ikinci redaksiyasi 1996 ci il 14 iyun tarixinde ucuncu redaksiyasi 2004 cu il 10 dekabr tarixinde qebul edilmisdir Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Azerbaycan Respublikasinda pul nisanlarinin nominal deyerinin ve qiymetler miqyasinin deyisdirilmesi denominasiyasi haqqinda 07 fevral 2005 ci il tarixli Fermanina esasen 2006 ci il yanvarin 1 den etibaren yeni manatin tedavulune baslanilmisdir Bununla elaqedar 1 yeni manat 5000 manata beraber edilmis movcud manat yeni manatla birge 2006 il erzinde dovriyyede saxlanilmis 2007 ci il yanvarin 1 den ise tamamile yeni manata kecilmis yeni manatlarin eskinaslari ve qepiklik sikkeler merhelelerle dovriyyeye buraxilmisdir Dovletin merkezi banki funksiyasinin heyata kecirilmesi bankin adina da yeniden baxilmasini sertlendirmis ve Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasina elaveler ve deyisiklikler edilmesi haqqinda 18 mart 2009 cu il tarixli Azerbaycan Respublikasinin Referendum Aktinin quvveye minmesi ile o Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Banki kimi adlandirilmisdir Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Banki haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununa 2016 ci ilin mart ayinin 4 de qebul edilmis deyisikliklere uygun olaraq Merkezi Bankin selahiyyetlerine deyisiklikler tetbiq edilmisdir Bele ki bank fealiyyetinin lisenziyalasdirilmasi ve tenzimlenmesi bank fealiyyetine nezaret funksiyalari yeni yaradilan quruma verilmisdir Bundan sonra Merkezi Bankin selahiyyetleri esasen pul mezenne siyaseti makroqitisadi ve maliyye sabitliyi siyasetine destek verilmesi banklararasi merkezlesdirilmis ve diger lisenziyalasdirilmayan odenis sistemlerinin tenzimlenmesi ve inkisafinin temin edilmesi nagd pul dovriyyesinin teskili istiqametlerine fokuslasmisdir Maliyye xidmetleri bazarinda tenzimleme ve nezaret sisteminin idareedilmesinin tekmillesdirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 28 11 2019 cu il tarixli 1616 nomreli serencamina esasen Azerbaycan Respublikasinin Maliyye Bazarlarina Nezaret Palatasi legv edilmis ve Azerbaycan Respublikasinin qanunlarinda maliyye bazarlarina nezaret orqaninin mueyyen edilmis selahiyyetleri o cumleden onun maliyye xidmetleri bazarinda lisenziyalasdirma tenzimleme ve nezaret investorlarin ve maliyye xidmetleri istehlakcilarinin huquqlarinin qorunmasi sahesinde vezife ve huquqlari habele emlaki Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Bankina verilmisdir Meqsed ve funksiyalarMerkezi Bankin fealiyyetinin esas meqsedi Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Banki haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu ile mueyyen edilmis selahiyyetleri daxilinde qiymetlerin sabitliyinin temin edilmesidir Merkezi Bankin fealiyyetinin meqsedi hemcinin banklararasi merkezlesdirilmis ve diger lisenziyalasdirilmayan odenis sistemlerinin teskili ve fealiyyetinin temin edilmesi habele bank sisteminin sabitliyine desteyin gosterilmesinden ibaretdir Menfeet goturmek Merkezi Bankin esas meqsedi deyildir Merkezi Bank oz meqsedlerine nail olmaq ucun Merkezi Bank asagidaki funksiyalari heyata kecirir Pul ve valyuta siyasetini heyata kecirir Nagd pul dovriyyesini teskil edir Manatin resmi mezennesini mueyyen edir Bank ve sigorta fealiyyetini lisenziyalasdirir ve tenzimleyir qanunvericilikle mueyyen edilmis qaydada bank ve sigorta fealiyyetine nezareti heyata kecirir Qiymetli kagizlar bazarini tenzimlenir Valyuta tenzimi ve nezaretini heyata kecirir Qizil valyuta ehtiyatlarini idare edir Tediye balansini tertib edir Olkenin icmal dovlet ve qeyri dovlet xarici borc statistikasini ve beynelxalq investisiya balansini tertib edir Odenis sistemlerini teskil edir ve tenzimlenir Struktur ve idareetmeMerkezi Bankin teskilati strukturuna Idare Heyeti merkezi aparat ve erazi idareleri daxildir Merkezi Bankin merkezi aparati daxili audit bolmesinden habele Idare Heyetinin mueyyen etdiyi diger struktur bolmelerden ibaretdir Merkezi Bankin merkezi aparatina daxil olan butun struktur bolmeleri ve qurumlari Idare Heyeti terefinden tesdiq edilmis esasnamelere uygun olaraq fealiyyet gosterir Merkezi Bank Idare Heyeti terefinden idare olunur Merkezi Bankin sedri Taleh Kazimov Idare Heyetinin uzvleri Resad Orucov Eliyar Memmedyarov Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasina esasen Merkezi Bankin Idare Heyetinin uzvleri Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin teqdimati esasinda Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisi terefinden Merkezi Bankin sedri ve muavinleri ise Merkezi Bankin Idare Heyetinin uzvleri sirasindan Azerbaycan Respublikasi Prezidenti terefinden vezifeye teyin edilirler Merkezi Bankin Idare Heyetinin sedri Bankin icra strukturuna basciliq edir ve Idare Heyetine sedrlik edir Merkezi Banki temsil edir rehber heyet arasinda vezife bolgusunu aparir ve Azerbaycan Respublikasinin Merkezi Banki haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununa esasen Idare Heyetinin selahiyyetine aid olmayan meseleleri hell edir Merkezi Bank olke regionlarinda oz funksiyalarini yaratdigi erazi idareleri vasitesile heyata kecirir Naxcivan Muxtar Respublikasi Idaresi daxil olmaqla hazirda olke erazisinde Merkezi Bankin alti erazi idaresi fealiyyet gosterir Merkezi Bankin Naxcivan MR Idaresi Gence Quba ve Bilesuvar Regional Merkezleri Yevlax ve Sumqayit Ehtiyat Merkezleri Istinadlar Resmi valyuta ehtiyatlari 2022 04 03 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 08 Hemcinin baxElman RustemovXarici kecidlerAzerbaycan Merkezi Bankinin resmi internet sehifesi