Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
4 təkəri gücləndirmə sistemi, 4 təkərdən çəkiş, 4 təkərdən çəkmə, 4WD (Four wheel drive), AWD (All Wheel Drive) və ya 4x4, Klassik sistemlərdə avtomobillər ya ön ox milində olan iki təkər (qabaqdan çəkişli), ya da arxa ox milində olan iki təkər (arxadan çəkişli) eyni zamanda hərəkətə gələrkən, bu sistemdə, yolun şərtlərindən və ehtiyacdan asılı olaraq, ön və arxa oxdakı 4 təkər eyni anda və əksərən eyni güc nisbətində birlikdə aktivləşdirilirlər. Başqa sözlə, avtomobilin mühərrik gücü 4 təkərin hamısına birdən ötürülür.
Subaru bu sistemi kütləvi istehsal zamanı nəqliyyat vasitələrinə tətbiq edən ilk şirkətlərdən biri idi. Daha sonra, 1980-ci ildə Audi sistemi biraz dəyişdirdi və Quattro modelinə tətbiq etdi və rallilərdə böyük müvəffəqiyyətlər qazandı. Bununla birlikdə sistem, avtomobil tarixində ilk dəfə 1905-ci ildə Lotil markalı avtomobildə tətbiq olunmuşdur.
Hər bir avtomobil şirkəti öz dizaynları ilə 4WD (4x4) sistemi istehsal edir. Sistemin necə istehsal olunmasından asılı olmayaraq, ümumiyyətlə 3 kateqoriya diqqəti cəlb edir:
- 1. Lazım olduqda istifadə olunan sistem
- 2. Daimi istifadədə olan sistem
- 2a. Maye debriyaj ilə
- 2b. Kilidlənə bilən orta diferensial ilə
- 3. Avtomatik dörd təkəri fırladan sistem
Bu sistemlərdən yüksək güclü avtomobillərdə sükan sistemi daha qənaətcil olsa da, orta və aşağı güclü avtomobillər də istəkdən asılı olaraq sistem daha sərfəli və ucuz bir həll yoludur.
- 1. Lazım olduqda istifadə olunan sistem: Adi standart diferensial sürət qutusu arxada yerləşir və avtomobil normal olaraq standart diferensial kimi istifadə olunur. Ön tərəfdəki diferensial tələb olunarsa aktivləşdirilir. Ön diferensialı işə salmaq üçün əsas sürət qutusunun arxasına bərkidilmiş ötürmə qutusu istifadə olunur. Buna gücləndirici dişli deyilir. Gücləndirici dişlinin verdiyi fayda, zəruri hallarda gücün ön təkərlərə ötürülməsini təmin etmək və yer şəraitinə görə dırmaşma qabiliyyətini artırmaqdır.
- 2. Daimi olaraq istifadə olunan sistem: Dörd təkər də işə salınır. Ön və arxa oxlar kilidlənə bilən ara diferensial vasitəsi ilə birləşdirilir.
- 2 a. Maye debriyaj ilə: Bu sistemdə ön ox diferensiyasına quraşdırılmış maye debriyajı kilidlənə bilən diferensiala qoşulur. Normal işləmə zamanı 4 təkər fırlanır. Maye debriyajının idarə etdiyi və hərəkət etdirdiyi bölmələr arasındakı dövrə sayındakı fərq az olduğu üçün sürüşməyə icazə verilir. Arxa oxun təkərləri sürüşməyə başlayırsa, maye debriyaj dərhal kilidlənir. Belə vəziyyətdə sürücünün hər hansı bir müdaxiləsinə ehtiyac yoxdur.
- 2b. Kilidlənə bilən orta diferensial ilə: Orta və arxa diferensial üçün dayanmış vəziyyətdə və ya hərəkət zamanı idarə edilə bilən diferensial kilid quraşdırılmışdır. Beləliklə, sürücü hər iki diferensialı ayrıca və ya müştərək şəkildə kilidləyə bilər.
- 3. Avtomatik dörd təkəri fırladan sistem: Bu sistemdə ön təkərlərin üstündə və arxa oxun ortasında bir fırlanma sürəti sensoru və sükan çarxında bir dönmə bucağı sensoru vardır. Sensorlar məlumatları oxuyur və idarəetmə cihazına ötürür. İdarəetmə cihazı məlumatları qiymətləndirir və əmrlərini ön təkər sükan sisteminin açma idarəetmə açarına və kilidlərin bağlanması və ya buraxılması açarına verir. İdarəetmə və buraxma aşağıdakı meyarlara əsasən həyata keçirilir:
- sürüşmə
- nəqliyyat vasitəsinin sürəti
- fırlanma bucağı
- vaxt
- ayaq əyləcinə basma
Bu sistem optimal çəkmə və kilidləmə təmin edir. Sürücüyə işıq göstəricisi vasitəsilə 4 WD sisteminin idarəetmə vəziyyəti barədə daim məlumat verilir.
4WD sisteminin faydaları
- 1. Yol səthi ilə artan təmas: 4wd sistemi, buzda dartma gücünü normal nəqliyyat vasitəsindən 2,25 dəfə, yaş yollarda isə 1,66 dəfə çox yol səthinə ötürür. Mühərrik gücü 4 təkərin hamısına paylandığı üçün sürüşmənin də qarşısı alınır.
- 2. Yüksək döngə təhlükəsizliyi: Mühərrikin gücü 4 təkərə paylandığı üçün hər təkərdəki güc 2 təkərli nəqliyyat vasitəsinin yarısı qədərdir. Bu şəkildə döngəyə yüksək sürətlə girərkən təkərlərin döngədə olduqları yerdə dönməsinin qarşısı alınır. Nəticədə təkərlər daha yüksək yan qüvvələri yol səthinə ötürə bilər. İstənilmədən döngəyə sürətlə daxil olunarsa, təhlükənin təyin edilməsi ilə ayaq qaz pedalından çəkilərkən meydana gələn mühərrik əyləci bütün təkərlərə bərabər paylanacağı üçün təhlükə daha asan aradan qaldırılır.
- 3. Bütün yol şərtlərində effekttivliyi yüksəkdir: Yumşaq və boş yollarda, dağa dırmaşmada, yan küləklərin təsirində və sudaxili vəziyyətlərdə ən ideal yol tutuşu təmin edir.
- 4. Təkərin ömrünü uzadır: 4wd sistemində təkərlərin sürüşməsi hadisəsinin demək olar ki, qarşısı alındığından təkərlərin də ömrü müəyyən bir şəkildə artır.
- 5. Yanacaq istehlakına təsiri: Sistemin gətirdiyi çəki və sürtünmə qüvvələrinin artması səbəbindən aşağı sürətlərdə yanacaq sərfiyyatı yüksəkdir. Lakin yüksək sürətlərdə tərs mütənasib olaraq sürtünmə qüvvələri azaldığı üçün yanacaq sərfiyyatı da normal vəziyyətinə qayıdır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
4 tekeri guclendirme sistemi 4 tekerden cekis 4 tekerden cekme 4WD Four wheel drive AWD All Wheel Drive ve ya 4x4 Klassik sistemlerde avtomobiller ya on ox milinde olan iki teker qabaqdan cekisli ya da arxa ox milinde olan iki teker arxadan cekisli eyni zamanda herekete gelerken bu sistemde yolun sertlerinden ve ehtiyacdan asili olaraq on ve arxa oxdaki 4 teker eyni anda ve ekseren eyni guc nisbetinde birlikde aktivlesdirilirler Basqa sozle avtomobilin muherrik gucu 4 tekerin hamisina birden oturulur Sadece serbest dord tekerli neqliyyat vasiteleri ucun yol Islandiya Subaru bu sistemi kutlevi istehsal zamani neqliyyat vasitelerine tetbiq eden ilk sirketlerden biri idi Daha sonra 1980 ci ilde Audi sistemi biraz deyisdirdi ve Quattro modeline tetbiq etdi ve rallilerde boyuk muveffeqiyyetler qazandi Bununla birlikde sistem avtomobil tarixinde ilk defe 1905 ci ilde Lotil markali avtomobilde tetbiq olunmusdur Her bir avtomobil sirketi oz dizaynlari ile 4WD 4x4 sistemi istehsal edir Sistemin nece istehsal olunmasindan asili olmayaraq umumiyyetle 3 kateqoriya diqqeti celb edir 1 Lazim olduqda istifade olunan sistem 2 Daimi istifadede olan sistem 2a Maye debriyaj ile 2b Kilidlene bilen orta diferensial ile 3 Avtomatik dord tekeri firladan sistem Bu sistemlerden yuksek guclu avtomobillerde sukan sistemi daha qenaetcil olsa da orta ve asagi guclu avtomobiller de istekden asili olaraq sistem daha serfeli ve ucuz bir hell yoludur 1 Lazim olduqda istifade olunan sistem Adi standart diferensial suret qutusu arxada yerlesir ve avtomobil normal olaraq standart diferensial kimi istifade olunur On terefdeki diferensial teleb olunarsa aktivlesdirilir On diferensiali ise salmaq ucun esas suret qutusunun arxasina berkidilmis oturme qutusu istifade olunur Buna guclendirici disli deyilir Guclendirici dislinin verdiyi fayda zeruri hallarda gucun on tekerlere oturulmesini temin etmek ve yer seraitine gore dirmasma qabiliyyetini artirmaqdir 2 Daimi olaraq istifade olunan sistem Dord teker de ise salinir On ve arxa oxlar kilidlene bilen ara diferensial vasitesi ile birlesdirilir 2 a Maye debriyaj ile Bu sistemde on ox diferensiyasina qurasdirilmis maye debriyaji kilidlene bilen diferensiala qosulur Normal isleme zamani 4 teker firlanir Maye debriyajinin idare etdiyi ve hereket etdirdiyi bolmeler arasindaki dovre sayindaki ferq az oldugu ucun surusmeye icaze verilir Arxa oxun tekerleri surusmeye baslayirsa maye debriyaj derhal kilidlenir Bele veziyyetde surucunun her hansi bir mudaxilesine ehtiyac yoxdur 2b Kilidlene bilen orta diferensial ile Orta ve arxa diferensial ucun dayanmis veziyyetde ve ya hereket zamani idare edile bilen diferensial kilid qurasdirilmisdir Belelikle surucu her iki diferensiali ayrica ve ya musterek sekilde kilidleye biler 3 Avtomatik dord tekeri firladan sistem Bu sistemde on tekerlerin ustunde ve arxa oxun ortasinda bir firlanma sureti sensoru ve sukan carxinda bir donme bucagi sensoru vardir Sensorlar melumatlari oxuyur ve idareetme cihazina oturur Idareetme cihazi melumatlari qiymetlendirir ve emrlerini on teker sukan sisteminin acma idareetme acarina ve kilidlerin baglanmasi ve ya buraxilmasi acarina verir Idareetme ve buraxma asagidaki meyarlara esasen heyata kecirilir surusme neqliyyat vasitesinin sureti firlanma bucagi vaxt ayaq eylecine basma Bu sistem optimal cekme ve kilidleme temin edir Surucuye isiq gostericisi vasitesile 4 WD sisteminin idareetme veziyyeti barede daim melumat verilir 4WD sisteminin faydalari1 Yol sethi ile artan temas 4wd sistemi buzda dartma gucunu normal neqliyyat vasitesinden 2 25 defe yas yollarda ise 1 66 defe cox yol sethine oturur Muherrik gucu 4 tekerin hamisina paylandigi ucun surusmenin de qarsisi alinir 2 Yuksek donge tehlukesizliyi Muherrikin gucu 4 tekere paylandigi ucun her tekerdeki guc 2 tekerli neqliyyat vasitesinin yarisi qederdir Bu sekilde dongeye yuksek suretle girerken tekerlerin dongede olduqlari yerde donmesinin qarsisi alinir Neticede tekerler daha yuksek yan quvveleri yol sethine oture biler Istenilmeden dongeye suretle daxil olunarsa tehlukenin teyin edilmesi ile ayaq qaz pedalindan cekilerken meydana gelen muherrik eyleci butun tekerlere beraber paylanacagi ucun tehluke daha asan aradan qaldirilir 3 Butun yol sertlerinde effekttivliyi yuksekdir Yumsaq ve bos yollarda daga dirmasmada yan kuleklerin tesirinde ve sudaxili veziyyetlerde en ideal yol tutusu temin edir 4 Tekerin omrunu uzadir 4wd sisteminde tekerlerin surusmesi hadisesinin demek olar ki qarsisi alindigindan tekerlerin de omru mueyyen bir sekilde artir 5 Yanacaq istehlakina tesiri Sistemin getirdiyi ceki ve surtunme quvvelerinin artmasi sebebinden asagi suretlerde yanacaq serfiyyati yuksekdir Lakin yuksek suretlerde ters mutenasib olaraq surtunme quvveleri azaldigi ucun yanacaq serfiyyati da normal veziyyetine qayidir