Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdullayev Əsgər Ələkbər oğlu (1 yanvar 1927-ci il, Eyvazlı, Qubadlı rayonu, Azərbaycan SSR) — avtomatika sahəsində Azərbaycan alimi, mühəndis-elektrik, AMEA-nın müxbir üzvü (1969), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1969), Azərbaycan SSR Əməkdar mühəndisi (1964), texnika elmləri doktoru(1969), professor (1970), SSRİ Nazirlər Soveti Mükafatı laureatı (1988).
| Əsgər Abdullayev | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Eyvazlı, Qubadlı rayonu |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Elmi dərəcəsi | |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |  |
Həyatı
Əsgər Abdullayev 1 yanvar 1927-ci ildə Qubadlı rayonunun Eyvazlı kəndində anadan olmuşdur. 1943-cü ildə Kəlbəcər şəhərində orta məktəbi bitirən Əsgər Abdullayev 1944-1949-cu illərdə Azərbaycan Neft və Sənaye İnstitutunun Energetika fakültəsində təhsil almışdır.
İnstitutu bitirdikdən sonra Azərbaycan EA-nın Energetika İnstitutunun əyani aspiranturasına qəbul olan Abdullayev 1951-ci ildə SSRİ EA-nın Avtomatika və Telemexanika Elmi-Tədqiqat İnstitutunun (Moskva) aspiranturasına ezam edilmişdir.
Fəaliyyəti
Əmək fəaliyyəti
Əsgər Abdullayev üç il (1951-1954) ATİ-da kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 1953-cü ildən Sovet İttifaqı Kommunust Partiyasının üzvü olmuşdur. 1954-cü ölkəyə qayıdan Əsgər Abdullayev Azərbaycan Neft Maşınqayırma Elmi-Tədqiqat İnstitutunda "Avtomatika və telemexanika" laboratoriyasını yaratmış və ona rəhbərlik etmişdir. 1956-cı ildən böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. Abdullayeva 1957-ci ildə yaratdığı "Avtomatika və telemexanika" bölməsi əsasında Sumqayıtda neft və neftkimya sənaye sahələrinin kompleks avtomatlaşdırılması üzrə Elmi-Tədqiqat və Layihə İnstitutu (Neftkimyaavtomat ETLİ) yaratmaq həvalə olunmuş və 1959-cu ildə instituta direktor təyin edilmişdir.
Əsgər Abdullayevin rəhbərliyi ilə hazırlanmış 500-dən artıq qurğu hal-hazırda Azərbaycan, Qərbi Sibir, Qazaxıstan, Türkmənistan, Başqırdıstan və Tatarıstanın neft mədənlərinin quyularında istifadə edilir.
Əsgər Abdullayev avtomatik idarəetmə sistemi üzrə SSRİ Milli Komitəsi Bakı ərazi qrupunun, SSRİ Cihazqayırma Nazirliyinin İdarəetmə Sistemləri və Vasitələri Elmitexniki Şurasının, ASE Redaksiya Heyəti, Kimya Redaksiya Şurasının üzvü, Bilik Cəmiyyətinin Sumqayıt şəhər şöbəsinin sədri olmuşdur.
Əsgər Abdullayev 1980-ci ildə Əli Bayramlıda (indiki Şirvan) "Cihazqayırma" və "Avtomatika və telemexanika" zavodları, Sumqayıtda təcrübə bazası işə salınmış, Horadiz qəsəbəsində, Cəbrayılda, Şuşada (Malıbəylidə), Qubadlıda, Lənkəranda zavod filialları, Qroznıda, Volqoqradda institutun filialları yaradılmışdır. 1985-ci ildə Bakı şəhərindəki Təcrübə zavodu və Şirvandakı iki zavod əsasında "Neftqazavtomat" Elmi İstehsalat Birliyi yaradılmış, Əsgər Abdullayev orada əvvəlcə baş direktor, 1994-cü ildən isə baş elmi məsləhətçi vəzifəsində çalışmışdır.
Elmi fəaliyyəti
Əsgər Abdullayev 1953-cü ildə "Ümumi qida magistralı ilə birləşmiş kompressor quyu qruplarının avtomatik tənzimlənməsi" mövzusu üzrə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Həmin institutda işlədiyi illərdə adi aspirantdan yüksəkixtisaslı mütəxəssis səviyyəsinə qədər yüksəlmişdir.
1969-ci ildə dissertasiya müdafiə edərək texnika elmləri doktoru alimlik dərəcəsini, 1970-ci ildə professor elmi adını almışdır. O, 1969-cu ildə Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir.
Əsgər Abdullayevin rəhbərliyi altında 200-dən artıq texnika elmləri doktoru və namizədi yetişmişdir. Alim 10-dan çox monaqrafiyanın, 300 elmi məqalənin, 60-dan artıq ixtiranın müəllifidir.
Beynəlxalq konfranslarda, o cümlədən ABŞ-da (Boston - 1975, Alyaska - 1987), Hollandiya (Haaqa) - 1977, Macarıstanda (Budapeşt) - 1982-ci ildə keçirilən konfranslarda məruzələrlə iştirak etmişdir.
SSRİ avtomatlaşdırma və idarəetmə sistemlərinin cihazqayırma nazirinin müavini E.B.Smirnovun sözlərinə görə, Ə.Ə.Abdullayevin əsərləri "neft-qaz sənayesində idarəetmənin avtomatlaşdırılması nəzəriyyəsi və praktikasını zənginləşdirmiş, sistemli və çoxsəviyyəli idarəetmənin əsasını qoymuş və neft sənayesinin avtomatlaşdırılmasına vahid texniki, informasiya və təşkilati dəstəyə əsaslanan çoxdövrəli yanaşma təklif etmişdir". V. A. Trapeznikov (akademik, İdarəetmə Problemləri İnstitutunun fəxri direktoru) və İ. V. Pranqişvili (GSSR Elmlər Akademiyasının akademiki, İdarəetmə Problemləri İnstitutunun direktoru) qeyd etmişlər ki, "o və onun elmi məktəbi tərəfindən karbohidrogen tərkibli xammalın emalı proseslərinin ümumi idarəetmə prinsiplərinin əsası qoyulmuş, yeni istiqamət olan texnoloji idarəetmə obyektlərinin modellərinin parametrlərinin qiymətləndirilməsində struktur uyğunlaşma inkişaf etdirilmişdir"; "neft hasilatı birlikləri və müəssisələri üçün avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemlərinin qurulmasının nəzəri əsasları hazırlanmış, informasiya-nəzarət kompleksləri yaradılmışdır. Neft və neft məhsullarının daşınması və saxlanması obyektlərinin avtomatlaşdırılması və idarə edilməsinin nəzəri və praktiki əsasları işlənib hazırlanmışdır".
Pedaqoji fəaliyyəti
Əsgər Abdullayev AzİNEFTEXİM-də mühazirə oxumuş, avtomatik idarəetmə nəzəriyyəsi üzrə Azərbaycan dilində dərslik hazırlamışdır. Onun Azərbaycan dilində yazılmış “Avtomatik tənzimləmə” kitabı indiyədək ali məktəb tələbələrinin əsas tədris vəsaitlərindəndir.
Vəfatı
Əsgər Abdullayev 1998-ci il 15 aprel tarixində Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Mükafatları
- "Şərəf nişanı" (1966) ordeni;
- "Oktyabr inqilabı"(1976) ordeni;
- "Əmək igidliyinə görə" (1970) medalı;
- "Qırmızı əmək bayrağı"(1971) ordeni;
- "Azərbaycan SSR Əməkdar mühəndis" fəxri adı;
- SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1969);
- SSRİ Nazirlər Sovetinin mükafatı (1988);
Əsgər Abdullayev Azərbaycanda texnika sahəsində ilk elm xadimidir ki, SSRİ Dövlət mükafatı laureatı adına layiq görülmüşdür. 2007-ci ilin sonunda Ə.Ə.Abdullayevin anadan olmasının 80 illiyi münasibətilə Bakının "Elm" nəşriyyatında "Azərbaycan elm və mədəniyyət xadimləri" böməsində "Əsgər Abdullayev – 80" biblioqrafik kitab nəşr edilmişdir.
Ədəbiyyat siyahısı
- Avtomatik tənzimləmə:nəzəri əsasları: ali texniki məktəblər üçün dərs vəsaiti /Ə.Ə.Abdullayev; elmi red. T.Əliyev.-Bakı: Maarif, 1972.-471, [1] s.
- Əsgər Ələkbər oğlu Abdullayev: Biblioqrafiya /AMEA; elmi red.T.A.Əliyev; tərtibçi G.Ə.Abdullayeva.-Bakı: Elm, 2007.-184 s.
İstinadlar
- "Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi" (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 25.12.2020 tarixində (PDF).
- "Abdullayev Əsgər Ələkbər oğlu" (Azərbaycan). science.gov.az. 2023-05-09 tarixində .
- "Avtomatik idarəetmə sahəsində elmi məktəb yaratmış görkəmli alim - Əsgər Abdullayev". azertag.az. 12.01.2023. İstifadə tarixi: 13.05.2024.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Esger Abdullayev Abdullayev Esger Elekber oglu 1 yanvar 1927 ci il Eyvazli Qubadli rayonu Azerbaycan SSR avtomatika sahesinde Azerbaycan alimi muhendis elektrik AMEA nin muxbir uzvu 1969 SSRI Dovlet mukafati laureati 1969 Azerbaycan SSR Emekdar muhendisi 1964 texnika elmleri doktoru 1969 professor 1970 SSRI Nazirler Soveti Mukafati laureati 1988 Esger AbdullayevDogum tarixi 1 yanvar 1927Dogum yeri Eyvazli Qubadli rayonuVefat tarixi 1998Vefat yeri Baki AzerbaycanElmi derecesi texnika elmleri doktoruTehsili Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye UniversitetiUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlariHeyatiEsger Abdullayev 1 yanvar 1927 ci ilde Qubadli rayonunun Eyvazli kendinde anadan olmusdur 1943 cu ilde Kelbecer seherinde orta mektebi bitiren Esger Abdullayev 1944 1949 cu illerde Azerbaycan Neft ve Senaye Institutunun Energetika fakultesinde tehsil almisdir Institutu bitirdikden sonra Azerbaycan EA nin Energetika Institutunun eyani aspiranturasina qebul olan Abdullayev 1951 ci ilde SSRI EA nin Avtomatika ve Telemexanika Elmi Tedqiqat Institutunun Moskva aspiranturasina ezam edilmisdir FealiyyetiEmek fealiyyeti Esger Abdullayev uc il 1951 1954 ATI da kicik elmi isci vezifesinde calismisdir 1953 cu ilden Sovet Ittifaqi Kommunust Partiyasinin uzvu olmusdur 1954 cu olkeye qayidan Esger Abdullayev Azerbaycan Neft Masinqayirma Elmi Tedqiqat Institutunda Avtomatika ve telemexanika laboratoriyasini yaratmis ve ona rehberlik etmisdir 1956 ci ilden boyuk elmi isci vezifesinde calismisdir Abdullayeva 1957 ci ilde yaratdigi Avtomatika ve telemexanika bolmesi esasinda Sumqayitda neft ve neftkimya senaye sahelerinin kompleks avtomatlasdirilmasi uzre Elmi Tedqiqat ve Layihe Institutu Neftkimyaavtomat ETLI yaratmaq hevale olunmus ve 1959 cu ilde instituta direktor teyin edilmisdir Esger Abdullayevin rehberliyi ile hazirlanmis 500 den artiq qurgu hal hazirda Azerbaycan Qerbi Sibir Qazaxistan Turkmenistan Basqirdistan ve Tataristanin neft medenlerinin quyularinda istifade edilir Esger Abdullayev avtomatik idareetme sistemi uzre SSRI Milli Komitesi Baki erazi qrupunun SSRI Cihazqayirma Nazirliyinin Idareetme Sistemleri ve Vasiteleri Elmitexniki Surasinin ASE Redaksiya Heyeti Kimya Redaksiya Surasinin uzvu Bilik Cemiyyetinin Sumqayit seher sobesinin sedri olmusdur Esger Abdullayev 1980 ci ilde Eli Bayramlida indiki Sirvan Cihazqayirma ve Avtomatika ve telemexanika zavodlari Sumqayitda tecrube bazasi ise salinmis Horadiz qesebesinde Cebrayilda Susada Malibeylide Qubadlida Lenkeranda zavod filiallari Qroznida Volqoqradda institutun filiallari yaradilmisdir 1985 ci ilde Baki seherindeki Tecrube zavodu ve Sirvandaki iki zavod esasinda Neftqazavtomat Elmi Istehsalat Birliyi yaradilmis Esger Abdullayev orada evvelce bas direktor 1994 cu ilden ise bas elmi meslehetci vezifesinde calismisdir Elmi fealiyyeti Esger Abdullayev 1953 cu ilde Umumi qida magistrali ile birlesmis kompressor quyu qruplarinin avtomatik tenzimlenmesi movzusu uzre namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir Hemin institutda islediyi illerde adi aspirantdan yuksekixtisasli mutexessis seviyyesine qeder yukselmisdir 1969 ci ilde dissertasiya mudafie ederek texnika elmleri doktoru alimlik derecesini 1970 ci ilde professor elmi adini almisdir O 1969 cu ilde Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu secilmisdir Esger Abdullayevin rehberliyi altinda 200 den artiq texnika elmleri doktoru ve namizedi yetismisdir Alim 10 dan cox monaqrafiyanin 300 elmi meqalenin 60 dan artiq ixtiranin muellifidir Beynelxalq konfranslarda o cumleden ABS da Boston 1975 Alyaska 1987 Hollandiya Haaqa 1977 Macaristanda Budapest 1982 ci ilde kecirilen konfranslarda meruzelerle istirak etmisdir SSRI avtomatlasdirma ve idareetme sistemlerinin cihazqayirma nazirinin muavini E B Smirnovun sozlerine gore E E Abdullayevin eserleri neft qaz senayesinde idareetmenin avtomatlasdirilmasi nezeriyyesi ve praktikasini zenginlesdirmis sistemli ve coxseviyyeli idareetmenin esasini qoymus ve neft senayesinin avtomatlasdirilmasina vahid texniki informasiya ve teskilati desteye esaslanan coxdovreli yanasma teklif etmisdir V A Trapeznikov akademik Idareetme Problemleri Institutunun fexri direktoru ve I V Pranqisvili GSSR Elmler Akademiyasinin akademiki Idareetme Problemleri Institutunun direktoru qeyd etmisler ki o ve onun elmi mektebi terefinden karbohidrogen terkibli xammalin emali proseslerinin umumi idareetme prinsiplerinin esasi qoyulmus yeni istiqamet olan texnoloji idareetme obyektlerinin modellerinin parametrlerinin qiymetlendirilmesinde struktur uygunlasma inkisaf etdirilmisdir neft hasilati birlikleri ve muessiseleri ucun avtomatlasdirilmis idareetme sistemlerinin qurulmasinin nezeri esaslari hazirlanmis informasiya nezaret kompleksleri yaradilmisdir Neft ve neft mehsullarinin dasinmasi ve saxlanmasi obyektlerinin avtomatlasdirilmasi ve idare edilmesinin nezeri ve praktiki esaslari islenib hazirlanmisdir Pedaqoji fealiyyetiEsger Abdullayev AzINEFTEXIM de muhazire oxumus avtomatik idareetme nezeriyyesi uzre Azerbaycan dilinde derslik hazirlamisdir Onun Azerbaycan dilinde yazilmis Avtomatik tenzimleme kitabi indiyedek ali mekteb telebelerinin esas tedris vesaitlerindendir VefatiEsger Abdullayev 1998 ci il 15 aprel tarixinde Baki seherinde vefat etmisdir Mukafatlari Seref nisani 1966 ordeni Oktyabr inqilabi 1976 ordeni Emek igidliyine gore 1970 medali Qirmizi emek bayragi 1971 ordeni Azerbaycan SSR Emekdar muhendis fexri adi SSRI Dovlet mukafati laureati 1969 SSRI Nazirler Sovetinin mukafati 1988 Esger Abdullayev Azerbaycanda texnika sahesinde ilk elm xadimidir ki SSRI Dovlet mukafati laureati adina layiq gorulmusdur 2007 ci ilin sonunda E E Abdullayevin anadan olmasinin 80 illiyi munasibetile Bakinin Elm nesriyyatinda Azerbaycan elm ve medeniyyet xadimleri bomesinde Esger Abdullayev 80 biblioqrafik kitab nesr edilmisdir Edebiyyat siyahisiAvtomatik tenzimleme nezeri esaslari ali texniki mektebler ucun ders vesaiti E E Abdullayev elmi red T Eliyev Baki Maarif 1972 471 1 s Esger Elekber oglu Abdullayev Biblioqrafiya AMEA elmi red T A Eliyev tertibci G E Abdullayeva Baki Elm 2007 184 s Istinadlar Elametdar ve tarixi gunler teqvimi PDF Azerbaycan anl az 25 12 2020 tarixinde PDF Abdullayev Esger Elekber oglu Azerbaycan science gov az 2023 05 09 tarixinde Avtomatik idareetme sahesinde elmi mekteb yaratmis gorkemli alim Esger Abdullayev azertag az 12 01 2023 Istifade tarixi 13 05 2024