İldırım — göy gurultusu və şimşəkdən ibarət, səma ilə yer arasındakı elektrik boşalmasıdır.
Şimşək — bir buludun bazası ilə yer arasında, iki bulud arasında və ya bir bulud içində elektrik boşalarkən yaranan qırıq xətt formasındakı müvəqqəti işıqdır.
Havada olan su buxarı kondensasiya etdikdə və yuxarı qalxan hava axını kondensasiya etmiş həmin damcıların içərisindən sürətlə keçdikdə onları parçalayır, müsbət və mənfi ionlara ayırır. Həmin ionlar buludun müxtəlif sahəsinə yığıldıqda qüvvətli elektrik sahələri əmələ gəlir. Bir buludun müsbət (və ya mənfi) qütbü ilə digər buludun mənfi (və ya müsbət) qütbü və ya yer arasında gərginlik müəyyən həddə çatanda havada deşilmə baş verir. Bu zaman buludda olan mənfi yüklər yerə, yerdə olan müsbət yüklər isə buluda tərəf axmağa başlayır. Sürətli axın zamanı güclü parıltı (şimşək) görünür və gurultu səsi eşidilir. Gurultu havanın sürətli genişlənməsi və partlayışı nəticəsində baş verir. Boşalmada cərəyanın şiddəti 500 min amper, gərginlik isə 109 volt ola bilir.İldırımın işığı parlaq və gözqamaşdıran olur, əyri xətlərlə bir neçə km gedir, çoxlu qollara bölünür ki, bu da şimşək adlanır.
Mənbə
- Coğrafiya ensiklopediyası (I cild). Eminov Z.N./Səmədov Q.M.
Xarici keçidlər
Təbiət ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Ildirim goy gurultusu ve simsekden ibaret sema ile yer arasindaki elektrik bosalmasidir source source source source source source source Simsek bir buludun bazasi ile yer arasinda iki bulud arasinda ve ya bir bulud icinde elektrik bosalarken yaranan qiriq xett formasindaki muveqqeti isiqdir Havada olan su buxari kondensasiya etdikde ve yuxari qalxan hava axini kondensasiya etmis hemin damcilarin icerisinden suretle kecdikde onlari parcalayir musbet ve menfi ionlara ayirir Hemin ionlar buludun muxtelif sahesine yigildiqda quvvetli elektrik saheleri emele gelir Bir buludun musbet ve ya menfi qutbu ile diger buludun menfi ve ya musbet qutbu ve ya yer arasinda gerginlik mueyyen hedde catanda havada desilme bas verir Bu zaman buludda olan menfi yukler yere yerde olan musbet yukler ise buluda teref axmaga baslayir Suretli axin zamani guclu parilti simsek gorunur ve gurultu sesi esidilir Gurultu havanin suretli genislenmesi ve partlayisi neticesinde bas verir Bosalmada cereyanin siddeti 500 min amper gerginlik ise 109 volt ola bilir Ildirimin isigi parlaq ve gozqamasdiran olur eyri xetlerle bir nece km gedir coxlu qollara bolunur ki bu da simsek adlanir MenbeCografiya ensiklopediyasi I cild Eminov Z N Semedov Q M Xarici kecidler Tebiet ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin