Şeyx Həmdullah (ərəb. ابن الشيخ الأمَسي, İbn al-Shaykh al-Amasi) — Osmanlı xəttatı. Sührəvərdiyyə (ərəb. سهروردية , Suhrawardiyya) təriqətinin şeyxlərindən biri olan Mustafa Dədə Əfəndinin oğludur.
Şeyx Həmdullah | |
---|---|
Doğum tarixi | 1436 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1520 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | xəttat |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Xəttat Piri Şeyx Həmdullah İslam xətt sənətini zirvəyə aparan xəttat olaraq tanınır. O, Buxaradan Amasyaya köç etmiş Şeyx Mustafanın oğludur. Doğulduğu tarix dəqiq məlum olmasa da, bəzi tədqiqatçılar bu tarixi Hicri 833-840/Miladi 1426-1429 kimi qeyd edir.
Təhsili
Həmdullah Çələbi din elmlərini və ədəbi məlumatları dövrünün məşhur alimi Şahzadə II Bəyazid və Əhmədin müəllimi Hatip Qasım Əfəndidən öyrənmiş, eləcə də ərəb dilinə mükəmməl səviyyədə yiyələnmişdir.
İlk xətt müəllimi Sufi Yəhya Çələbi-zadə olmuşdur. Sufi Yəhya Çələbi-zadə Fateh Sultan Mehmedin katibliyi vəzifəsinə təyin olunduqdan sonra isə Şeyx Həmdullah xəttatlıq təhsilini Amasyada Xeyrəddin Xəlil Çələbinin yanında tamamlamışdır. O, 6 xətt növünü Yaqut əl-Mustəsiminin ardıcılı və Abdallah Səyrafinin gözbəbəyi Xeyrəddin Maraşidən öyrənmiş və ən böyük təcrübəyə də məhz Yaqut əl-Mustəsiminin və Abdallah Səyrafinin yazılarının üzərində yiyələnmişdir.
Şeyx Həmdullah xətti və özünəməxsus üslubu ilə ‘Qiblətül Küttab’ deyə yad edilir. Yazı onun əlində o qədər inkişaf edib gözəlləşib ki, dövrünün xəttatları, hətta sonraki xəttatlar da ona bənzəməyə çalışırdılar. Beləliklə, onun üslubundan təxminən 150 il istifadə edilmişdir.
Son illəri və ölümü
II. Bayəzidin vəfatından sonra oğlu Sultan Səlim zamanında səkkiz il tamamilə inzivaya çəkilmişdir. Qanuni Sultan Süleyman Xanın taxta çıxması ilə təkrar işinə davam etmişdir. 1526-cı ildə, doxsandan çox yaşı olan Şeyx Həmdullah İstanbulda vəfat etmişdir. Qəbri Qaracaəhməd Qəbiristanlığındadır. Cəli sülüs xətti ilə yazılmış başdaşı kitabəsində "Rəisül-xəttatın Həmdullah əl-maruf bi-ibni-Şeyx rəhmətullahi əleyh Hicri 927/Miladi 1521" yazılıb.
Əsərləri
Doxsan ildən çox yaşayan, elm və sənət dünyasında böyük nailiyyətlər əldə edən xəttat özündən sonra 47 Mushaf-ı Şərif, Məşarik və Məsahib-i Şərif, 50 Ənam-ı Şərif və cüz, 121 mürəqqə və qitə, 8 elmi əsər, 6 dua məcmuası, minə yaxın Ənam, Kəhf, Nəbə surələri nümunələri qoymuşdur. Memarlıqda xüsusi yeri olan cəli yazılarla az məşğul olsa da, İstanbulun Firuz Ağa Məscidi, Davud Paşa Məscidi, Bayəzid Məscidi kitabələri ilə Ədirnə Bayazid Məscidi kitabələri də onun əsərləridir. Eləcə də, XV əsrdə onun tərəfindən Qurani-Kərimin də nüsxəsi hazırlanmışdır.
İstinadlar
- http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_ei3_COM_30255.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyx Hemdullah ereb ابن الشيخ الأم سي Ibn al Shaykh al Amasi Osmanli xettati Suhreverdiyye ereb سهروردية Suhrawardiyya teriqetinin seyxlerinden biri olan Mustafa Dede Efendinin ogludur Seyx HemdullahDogum tarixi 1436Dogum yeri Amasya Amasya ili TurkiyeVefat tarixi 1520Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiDefn yeri Qaracaehmed qebiristanligiFealiyyeti xettat Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiXettat Piri Seyx Hemdullah Islam xett senetini zirveye aparan xettat olaraq taninir O Buxaradan Amasyaya koc etmis Seyx Mustafanin ogludur Doguldugu tarix deqiq melum olmasa da bezi tedqiqatcilar bu tarixi Hicri 833 840 Miladi 1426 1429 kimi qeyd edir TehsiliHemdullah Celebi din elmlerini ve edebi melumatlari dovrunun meshur alimi Sahzade II Beyazid ve Ehmedin muellimi Hatip Qasim Efendiden oyrenmis elece de ereb diline mukemmel seviyyede yiyelenmisdir Seyx Hemdullah terefinden nesx xetti ile kocurulmus Qurani Kerim numunesi Ilk xett muellimi Sufi Yehya Celebi zade olmusdur Sufi Yehya Celebi zade Fateh Sultan Mehmedin katibliyi vezifesine teyin olunduqdan sonra ise Seyx Hemdullah xettatliq tehsilini Amasyada Xeyreddin Xelil Celebinin yaninda tamamlamisdir O 6 xett novunu Yaqut el Mustesiminin ardicili ve Abdallah Seyrafinin gozbebeyi Xeyreddin Marasiden oyrenmis ve en boyuk tecrubeye de mehz Yaqut el Mustesiminin ve Abdallah Seyrafinin yazilarinin uzerinde yiyelenmisdir Seyx Hemdullah xetti ve ozunemexsus uslubu ile Qibletul Kuttab deye yad edilir Yazi onun elinde o qeder inkisaf edib gozellesib ki dovrunun xettatlari hetta sonraki xettatlar da ona benzemeye calisirdilar Belelikle onun uslubundan texminen 150 il istifade edilmisdir Son illeri ve olumuII Bayezidin vefatindan sonra oglu Sultan Selim zamaninda sekkiz il tamamile inzivaya cekilmisdir Qanuni Sultan Suleyman Xanin taxta cixmasi ile tekrar isine davam etmisdir 1526 ci ilde doxsandan cox yasi olan Seyx Hemdullah Istanbulda vefat etmisdir Qebri Qaracaehmed Qebiristanligindadir Celi sulus xetti ile yazilmis basdasi kitabesinde Reisul xettatin Hemdullah el maruf bi ibni Seyx rehmetullahi eleyh Hicri 927 Miladi 1521 yazilib EserleriDoxsan ilden cox yasayan elm ve senet dunyasinda boyuk nailiyyetler elde eden xettat ozunden sonra 47 Mushaf i Serif Mesarik ve Mesahib i Serif 50 Enam i Serif ve cuz 121 mureqqe ve qite 8 elmi eser 6 dua mecmuasi mine yaxin Enam Kehf Nebe sureleri numuneleri qoymusdur Memarliqda xususi yeri olan celi yazilarla az mesgul olsa da Istanbulun Firuz Aga Mescidi Davud Pasa Mescidi Bayezid Mescidi kitabeleri ile Edirne Bayazid Mescidi kitabeleri de onun eserleridir Elece de XV esrde onun terefinden Qurani Kerimin de nusxesi hazirlanmisdir Istinadlarhttp dx doi org 10 1163 1573 3912 ei3 COM 30255