Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şeşə və ya Şaşa — Azərbaycan və fars inanclarında şər quş, ruh və ya cin. Altı günlük və ya altı aylıq uşaqlara hücum eliyir.
| Şeşə | |
|---|---|
| az-əbcəd. شئش | |
 Təmsili rəsm (Yapon mifik quşu Furaribi) | |
| Növü | quş (Şeşə) ruh (Şaşa) cin (fars Şaşası) |
| Vətəni | Bilinməzlər dünyası (Şeşə) |
| Qidası | oğlan uşağı çörək və yağ (Şaşa) |
| Ovçusu | Şeşə Anası |
Haqqında
Şeşə
Şeşə quşu Azərbaycan türklərinin inanclarına görə bilinməzlər aləmindən gəlmişdir. Şeytani quruluşa sahib bu quş ancaq gecələri uçar və oğlan uşaqlarına ziyan verər. Əgər uşaq təkdirsə, onu vuraraq öldürər. Hücum elədiyi yer uşağın boğazıdır. Bununla bağlı olaraq, ailəsi uşağı qorumaq üçün altı aylığına qədər nəzarət altında saxlamalıdır. Quşun girdiyi evdə uşaq ölər. Əgər uşağın qırxı çıxmayıbsa, Şeşə quşu sadəcə onun üzərindən uçsa da o, qaralıb ölər.
Gəlib uşağa ziyan vurmasın deyə uşağın yanında Şeşə quşunun adı deyilməz və uşağın bələyinə iynə sancılar. Şeşə quşun tutan şəxs onu tez öldürməlidir. Quşu öldürən Şeşə anası adlanır və bu qadın Şeşə quşunun vurduğu bir uşağın boğazına toxunarsa, o, sağalır. Şeşə quşu haqqında türk xalqlarının demonologiyasında diqqətdən kənarda qalmış digər motivlərlə bənzər şəkildə, ayrı bir spesifikasiyaya gedilməmişdir.
Şaşa
Xalq ənənəsinə görə, şaşa uşaqları boğan ruhdur. O, qara rəngli, pişikdən balaca olan şər ruhdur. Yan tərəfdən qadına oxşayır. Uşağın doğumundan altı gün sonra şaşa onu boğa bilər. Ona görə də uşağa ziyan dəyməsin deyə ehtiyat tədbirləri həyata keçirilməlidir. Müasir dövrdə də uşağın doğumundan sonrakı altıncı gündə ana tərəfindən olan qadınların xüsusi adəti vardır. Onlar ananın evində qalar. Burada işıq söndürülmür və qadınlar yatmır. Evin girişinə şaşanın yeməsi üçün çörək və yağ qoyulur ki, ruh uşağı rahat buraxsın. Fars xalq ənənələrində də şaşa uşağı altıncı günündə öldürən cindir.
Ədəbiyyatda
 | Bir gün uşağı durduğu yerdə uçunma tutdu. Fatmanisə çоx qоrxdu. Nəhayət, uçunma tez dəf оldu. Bir neçə gündən sоnra uçunma uşağın üstünə dübarə gəldi. Fatmanisə qоnşusu Hüri qarını çağırıb məsləhət elədi. Hüri qarı dedi кi, uşağın üstündən “şeşə quşu” addanıb, оna dua yazdırmaq lazımdır. Apararsan Mоlla Əlyarın yanına, dua yazar, uşağın sağalar. "İanə", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev |  |
İstinadlar
- Beydili, 2003. səh. 528
- Sattarov, 2012. səh. 306
- Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Seçilmiş əsərləri. İкi cilddə. II cild. Baкı, “Lider nəşriyyat”, 2005, 408 səh. Səhifə 291.
Ədəbiyyat
- Beydili, Celal. Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük (türk). Yurt Yayınevi. 2003.
- Sattarov, R. The "Rites of Passage" Among the Azerbaijani Turks: Traditional Beliefs and Rituals Linked to the Birth of a Child. "Die Wunder Der Schöpfung", 301–312. https://doi.org/10.5771/9783956506741-301 2023-06-29 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sese ve ya Sasa Azerbaycan ve fars inanclarinda ser qus ruh ve ya cin Alti gunluk ve ya alti ayliq usaqlara hucum eliyir Seseaz ebced شئش Temsili resm Yapon mifik qusu Furaribi Novu qus Sese ruh Sasa cin fars Sasasi Veteni Bilinmezler dunyasi Sese Qidasi oglan usagi corek ve yag Sasa Ovcusu Sese AnasiHaqqindaSese Sese qusu Azerbaycan turklerinin inanclarina gore bilinmezler aleminden gelmisdir Seytani qurulusa sahib bu qus ancaq geceleri ucar ve oglan usaqlarina ziyan verer Eger usaq tekdirse onu vuraraq oldurer Hucum elediyi yer usagin bogazidir Bununla bagli olaraq ailesi usagi qorumaq ucun alti ayligina qeder nezaret altinda saxlamalidir Qusun girdiyi evde usaq oler Eger usagin qirxi cixmayibsa Sese qusu sadece onun uzerinden ucsa da o qaralib oler Gelib usaga ziyan vurmasin deye usagin yaninda Sese qusunun adi deyilmez ve usagin beleyine iyne sancilar Sese qusun tutan sexs onu tez oldurmelidir Qusu olduren Sese anasi adlanir ve bu qadin Sese qusunun vurdugu bir usagin bogazina toxunarsa o sagalir Sese qusu haqqinda turk xalqlarinin demonologiyasinda diqqetden kenarda qalmis diger motivlerle benzer sekilde ayri bir spesifikasiyaya gedilmemisdir Sasa Xalq enenesine gore sasa usaqlari bogan ruhdur O qara rengli pisikden balaca olan ser ruhdur Yan terefden qadina oxsayir Usagin dogumundan alti gun sonra sasa onu boga biler Ona gore de usaga ziyan deymesin deye ehtiyat tedbirleri heyata kecirilmelidir Muasir dovrde de usagin dogumundan sonraki altinci gunde ana terefinden olan qadinlarin xususi adeti vardir Onlar ananin evinde qalar Burada isiq sondurulmur ve qadinlar yatmir Evin girisine sasanin yemesi ucun corek ve yag qoyulur ki ruh usagi rahat buraxsin Fars xalq enenelerinde de sasa usagi altinci gununde olduren cindir EdebiyyatdaBir gun usagi durdugu yerde ucunma tutdu Fatmanise cox qorxdu Nehayet ucunma tez def oldu Bir nece gunden sonra ucunma usagin ustune dubare geldi Fatmanise qonsusu Huri qarini cagirib meslehet eledi Huri qari dedi ki usagin ustunden sese qusu addanib ona dua yazdirmaq lazimdir Apararsan Molla Elyarin yanina dua yazar usagin sagalar Iane Ebdurrehim bey HaqverdiyevIstinadlarBeydili 2003 seh 528 Sattarov 2012 seh 306 Ebdurrehim bey Haqverdiyev Secilmis eserleri Iki cildde II cild Baki Lider nesriyyat 2005 408 seh Sehife 291 EdebiyyatBeydili Celal Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk turk Yurt Yayinevi 2003 Sattarov R The Rites of Passage Among the Azerbaijani Turks Traditional Beliefs and Rituals Linked to the Birth of a Child Die Wunder Der Schopfung 301 312 https doi org 10 5771 9783956506741 301 2023 06 29 at the Wayback Machine