Bu məqaləni lazımdır. |
Şamil bəy Həsən oğlu Qazıyev (30 mart 1908, İrəvan – 13 iyul 1980, Bakı) — rəssam, əməkdar incəsənət xadimi.
Şamil Qazıyev | |
---|---|
Şamil bəy Həsən oğlu Qazıyev | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İrəvan, İrəvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (72 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Uşağı | |
Atası | |
Anası | Bülbül xanım |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili | Dövlət Rəssamlıq Məktəbi |
Mükafatları |
Həyatı
Şamil Həsən oğlu Qazıyev 1908-ci ildə İrəvanda anadan olmuşdur. O, 12 yaşına kimi İrəvan şəhərində yaşamışdır. Həmin dövrdə xalqımız çətin günlər yaşayırdı. Daşnaklar 1917-1920-ci illərdə İrəvanda və ona yaxın bir çox Azərbaycan şəhərlərində müsəlmanlara qarşı törətdikləri soyqırımlarr zamanı yüzlərlə ailə Azərbaycanın digər bölgələrinə Naxçıvan, Gəncə və Qarabağa köçmüşdü. Belə ailələrdən biri də Şamilin ailəsi idi. Atası Həsən bəy 1920-ci ildə evini, yaşadığı elini arxada buraxıb Naxçıvana pənah gətirir. Hələ uşaqikən Şamil Qazıyevin rəsm çəkməyə böyük marağı olub. Əvvəllər Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunda oxusa da, təsviri incəsənətə olan marağı pedaqoji təhsilini davam etdirməyə mane olub. Uşaqlıqdan qəlbinə hakim kəsilmiş rəng və fırça ilə işləmək arzusu onu Bakıya Rəssamlıq Məktəbinə gətirib. İstəyinə nail olub. 1929-cu ildə həmin məktəbi bitirsədə, müəllimlərə olan ehtiyac ucbatından Azərbaycan Maarif Komissarlığı Şamil Qazıyevi Naxçıvan Pedaqoji Texnikumuna rəsm müəllimi vəzifəsinə göndərib. O zaman atası Həsən də hələ bu məktəbdə işləyirdi. Şamil Qazıyev xatirələrində yazırdı: "1932-ci ildə rejissor quruluşunda Naxçıvan teatrında tamaşaya qoyulmuş "Hamlet" əsərinə tərtibat verdim. Lakin o vaxt mən teatrda həvəskar kimi iştirak edirdim. 1934-cü ildə xalq artisti Sidqi Ruhulla məni teatra rəssam vəzifəsinə çağırdı və onunla "Hacı Qara", "Namus" tamaşalarına tərtibat verdim". Bir faktı da deyək ki, Naxçıvan teatrında tamaşaya qoyulmuş 120 əsərin bədii tərtibatı məhz rəssam Şamil Qazıyevə məxsus olubdur. Rəssamın yaradıcılığına, fırça ilə işləmək qabiliyyətinə, öz fantaziyası ilə rənglərin vəhdətindən orijinal əsərlər yaratmaq istedadına yaxından bələd olan məşhur karikaturaçı Əzim Əzimzadə həmkarını "Kommunist" qəzetində işləməyə dəvət edib. O zaman Əzim Əzimzadə bu qəzetin redaksiyasında baş rəssam vəzifəsində çalışırdı. Bir müdtət "Kommunist" qəzetinin rəssamı olan Şamil Qazıyev qaynar paytaxt həyatında peşəkar rəssam kimi fəaliyyət göstərdi. Lakin onun Bakıda işləməsi uzun çəkmədi. Yenidən Naxçıvana qayıtmaq məcburiyyətində qaldı. O, Naxçıvan Musiqili Dövlət Dram Teatrında baş rəssam vəzifəsində çalışmalı olub. Tamaşalara verdiyi bədii tərtibat səhnə əsərlərinin məzmununu açmağa kömək göstərir, hər bir detalın, rəngin, görüntünün sayəsində yaradıcı kollektivin arzu və məramını bədii şəkildə dolğun ifadə etməyə nail ola bilirdi. O, tərtibatçı rəssam kimi fəaliyyət göstərməklə kifayətlənmirdi. Ən böyük arzularından biri bu idi ki, doğma yurdda yeni Bəhruz Kəngərlilər yetişsin. Məhz onun təşəbbüsü ilə Naxçıvan şəhərində 1939-cı ildə rəssamlıq məktəbi açılmışdır. 1939-1940-cı illərdə Naxçıvanda yeni fəaliyyətə başlamış həmin Rəssamlıq məktəbinə direktorluq edir. 1944-cü ildə”Naxçıvan MSSR Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adı, 1946-cı ildə “Əməkdə rəşadətə görə” döş ordeni ilə təltif olunur. Tretyakov qalareyasında Azərbaycanı təmsil edən ilk azərbaycanlı rəssamdır. Əsərinin adı “Çoban”dır. 1948-ci ildə Şamil Qazıyev yenidən Bakıya dönmüşdür. O, 40 il yaxın "Azərbaycan gəncləri" qəzeti ilə əməkdaşlıq etmişdir. Şamil Qazıyev 1980-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir. 2018-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Xalq Rəssamı fəxri adına layiq görülür. Ailə ənənəsi davam etməkdədir. Şamilin böyük oğlu Arif Qazıyev Azərbaycanın xalq rəssamıdır. heykəltaraşdır. Nəvələri, Samir, Mədinə, İlahə heykəltaraş və rəssam olmaqla babalarının yolunu davam etdiri
Sərgiləri
Müxtəlif illərdə təsviri incəsənət sərgilərinin iştirakçısı olan Şamil Qazıyevin "Çoban" adlı əsəri bəyənilərək Tretyakov qalereyasına aparılmışdır. 1979-cu ildə Naxçıvan şəhərində Şamil Qazıyevin fərdi sərgisi açılmışdır. Sərgidə rəssamın çoxsaylı əsərləri nümayiş etdirilmişdir. Həm mövzu, həm də janr etibarilə diqqət çəkən bu rənglər dünyası seyrçilər tərəfindən maraqla qarşılanmışdı. Həmin əsərlərin əhəmiyyətli cəhəti haqqında o dövrün mətbuatı belə yazırdı: "Bu təsvirlərdə Azərbaycanın ən qədim guşəsi olan Naxçıvanın keçmiş tarixinə, etnoqrafiyasına, adətlərinə aid təsəvvürlər öz əksini tapmışdır".
Əsərləri
Rəssamın "Biçinçilər", "Xırman", "Molla məktəbi", "Qalayçılar", "Su dəyirmanı", "Çörək bişirən qadınlar", "Köhnə Naxçıvan", "Qaçqınlar", "Çarıqçılar", "Beş qardaş", "Sıldırımlı dağ", "Dağların simfoniyası" və digər əsərləri mədəniyyət tariximiz üçün olduqca qiymətlidir.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Samil Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Samil bey Hesen oglu Qaziyev 30 mart 1908 Irevan 13 iyul 1980 Baki ressam emekdar incesenet xadimi Samil QaziyevSamil bey Hesen oglu QaziyevDogum tarixi 30 mart 1908Dogum yeri Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 13 iyul 1980 72 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIUsagi Arif QaziyevAtasiAnasi Bulbul xanimFealiyyeti ressamTehsili Dovlet Ressamliq MektebiMukafatlariHeyatiSamil Hesen oglu Qaziyev 1908 ci ilde Irevanda anadan olmusdur O 12 yasina kimi Irevan seherinde yasamisdir Hemin dovrde xalqimiz cetin gunler yasayirdi Dasnaklar 1917 1920 ci illerde Irevanda ve ona yaxin bir cox Azerbaycan seherlerinde muselmanlara qarsi toretdikleri soyqirimlarr zamani yuzlerle aile Azerbaycanin diger bolgelerine Naxcivan Gence ve Qarabaga kocmusdu Bele ailelerden biri de Samilin ailesi idi Atasi Hesen bey 1920 ci ilde evini yasadigi elini arxada buraxib Naxcivana penah getirir Hele usaqiken Samil Qaziyevin resm cekmeye boyuk maragi olub Evveller Naxcivan Pedaqoji Texnikumunda oxusa da tesviri incesenete olan maragi pedaqoji tehsilini davam etdirmeye mane olub Usaqliqdan qelbine hakim kesilmis reng ve firca ile islemek arzusu onu Bakiya Ressamliq Mektebine getirib Isteyine nail olub 1929 cu ilde hemin mektebi bitirsede muellimlere olan ehtiyac ucbatindan Azerbaycan Maarif Komissarligi Samil Qaziyevi Naxcivan Pedaqoji Texnikumuna resm muellimi vezifesine gonderib O zaman atasi Hesen de hele bu mektebde isleyirdi Samil Qaziyev xatirelerinde yazirdi 1932 ci ilde rejissor qurulusunda Naxcivan teatrinda tamasaya qoyulmus Hamlet eserine tertibat verdim Lakin o vaxt men teatrda heveskar kimi istirak edirdim 1934 cu ilde xalq artisti Sidqi Ruhulla meni teatra ressam vezifesine cagirdi ve onunla Haci Qara Namus tamasalarina tertibat verdim Bir fakti da deyek ki Naxcivan teatrinda tamasaya qoyulmus 120 eserin bedii tertibati mehz ressam Samil Qaziyeve mexsus olubdur Ressamin yaradiciligina firca ile islemek qabiliyyetine oz fantaziyasi ile renglerin vehdetinden orijinal eserler yaratmaq istedadina yaxindan beled olan meshur karikaturaci Ezim Ezimzade hemkarini Kommunist qezetinde islemeye devet edib O zaman Ezim Ezimzade bu qezetin redaksiyasinda bas ressam vezifesinde calisirdi Bir mudtet Kommunist qezetinin ressami olan Samil Qaziyev qaynar paytaxt heyatinda pesekar ressam kimi fealiyyet gosterdi Lakin onun Bakida islemesi uzun cekmedi Yeniden Naxcivana qayitmaq mecburiyyetinde qaldi O Naxcivan Musiqili Dovlet Dram Teatrinda bas ressam vezifesinde calismali olub Tamasalara verdiyi bedii tertibat sehne eserlerinin mezmununu acmaga komek gosterir her bir detalin rengin goruntunun sayesinde yaradici kollektivin arzu ve meramini bedii sekilde dolgun ifade etmeye nail ola bilirdi O tertibatci ressam kimi fealiyyet gostermekle kifayetlenmirdi En boyuk arzularindan biri bu idi ki dogma yurdda yeni Behruz Kengerliler yetissin Mehz onun tesebbusu ile Naxcivan seherinde 1939 ci ilde ressamliq mektebi acilmisdir 1939 1940 ci illerde Naxcivanda yeni fealiyyete baslamis hemin Ressamliq mektebine direktorluq edir 1944 cu ilde Naxcivan MSSR Emekdar incesenet xadimi fexri adi 1946 ci ilde Emekde resadete gore dos ordeni ile teltif olunur Tretyakov qalareyasinda Azerbaycani temsil eden ilk azerbaycanli ressamdir Eserinin adi Coban dir 1948 ci ilde Samil Qaziyev yeniden Bakiya donmusdur O 40 il yaxin Azerbaycan gencleri qezeti ile emekdasliq etmisdir Samil Qaziyev 1980 ci ilde Bakida vefat etmisdir 2018 ci ilde Azerbaycan Respublikasinin Xalq Ressami fexri adina layiq gorulur Aile enenesi davam etmekdedir Samilin boyuk oglu Arif Qaziyev Azerbaycanin xalq ressamidir heykeltarasdir Neveleri Samir Medine Ilahe heykeltaras ve ressam olmaqla babalarinin yolunu davam etdiriSergileriMuxtelif illerde tesviri incesenet sergilerinin istirakcisi olan Samil Qaziyevin Coban adli eseri beyenilerek Tretyakov qalereyasina aparilmisdir 1979 cu ilde Naxcivan seherinde Samil Qaziyevin ferdi sergisi acilmisdir Sergide ressamin coxsayli eserleri numayis etdirilmisdir Hem movzu hem de janr etibarile diqqet ceken bu rengler dunyasi seyrciler terefinden maraqla qarsilanmisdi Hemin eserlerin ehemiyyetli ceheti haqqinda o dovrun metbuati bele yazirdi Bu tesvirlerde Azerbaycanin en qedim gusesi olan Naxcivanin kecmis tarixine etnoqrafiyasina adetlerine aid tesevvurler oz eksini tapmisdir EserleriRessamin Bicinciler Xirman Molla mektebi Qalaycilar Su deyirmani Corek bisiren qadinlar Kohne Naxcivan Qacqinlar Cariqcilar Bes qardas Sildirimli dag Daglarin simfoniyasi ve diger eserleri medeniyyet tariximiz ucun olduqca qiymetlidir Istinadlar