Şamil əməliyyatı — İkinci Dünya müharibəsi dövründə Nasist Almaniyasının Abver qüvvələrinin həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatdır.
Haqqında
Əməliyyat zamanı döyüşən qüvvələrin qarşısına alman xüsusi təyinatlı qüvvələr havadan endirilmişdir. Bu zaman döyüşən qüvvələr Sovet İttifaqının əsas neft yataqlarından bir hissəsinin yerləşdiyi Qroznı şəhəri uğrunda döyüşürdülər. Qroznı neft yataqları ilə zəngin olmaqla yanaşı, ən böyük neft emalı mərkəzlərindən də biri idi. Hücumun əsas məqsədlərindən biri Qroznı ilə yanaşı Maykop və Bakı idi. Bu qeyd edilən şəhərlər 1942-ci ilin yayında alman hərbi qüvvələrinin əsas qiddət mərkəzində olan şəhərlər idi. Bu əməliyyatları generalfeldmarşal in komandanı olduğu A Ordu qrupu həyata keçirirdi.
Əməliyyat sonradan Şamil əməliyyatı adlandırılmışdır.
Gedişat
Plana görə Lehr-Regiment Brandenburq zBV 800 dəstəsi Birinci Panzer ordusunun hücum istiqamətində yerə endirilməli idi. Bu dəstə xüsusi təyinatlı dəstə idi. Dəstəyə verilən tapşırığa görə, onlar yerli insurgentlərlə əlaqələr formalaşdırmalı, neft yataqlarını qəfil zərbə ilə ələ keçirməli və geri çəkilən Sovet İttifaqı ordusunun bu neft yataqlarını, neft emalı müəssisələrini partlatmasına icazə verməməli idilər.
1942-ci ilin avqust-sentyabr ayına ümumilikdə sayları 57 nəfər olan beş xüsusi təyinatlı alman qrupu Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ərazisinə soxulmağı bacardı. Hətta onlardan biri Qroznıdakı neft emalı müəssisəsini ələ keçirməyi belə bacardı, lakin əsas alman ordusunun Qroznunun 89 kilometrliyində dayandırılmasından sonra onlar geri çəkilməyə məcbur oldular. Qruplardan biri yerli üsyançı dəstələrdən birinin rəhbəri olan Həsən İsrailov ilə əlaqə yaratmağı bacardı. 1943-cü ilin avqustunda 3 qrupda olmaqla, əlavə 20 nəfər də bölgəyə göndərildi, onların əsas tapşırığı Sovet İttifaqının əks-hücumuna mane olmaq idi.
Bu əməliyyatlarda iştirak edən şəxslər ümumilikdə 77 nəfər təşkil etmişdir. Onlardan 15-i alman, 21-i osetin, 16-ı inquş, 13-ü çeçen, 5-i dağıstanlı, 3-ü kabardinli, 2-i gürcü, 1-i rus və qazax idi. Onlar Zeppelin əməliyyatı çərçivəsində təlim almışdılar. Zeppelin əməliyyatı çərçivəsində müharibə boyunca Şimali Qafqaza və Cənubi Qafqaza 50 diversiya qrupu göndərilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Chant, Christopher. The Encyclopedia of Codenames of World War II (Routledge Revivals). Routledge. 2013. səh. 426. ISBN .
- Schaefer, Robert W. The Insurgency in Chechnya and the North Caucasus: From Gazavat to Jihad. ABC-CLIO. 2010. 101–102. ISBN .
- Marshall, Alex. The Caucasus Under Soviet Rule. Routledge. 2010. 258, 261. ISBN .
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Samil emeliyyati Ikinci Dunya muharibesi dovrunde Nasist Almaniyasinin Abver quvvelerinin heyata kecirdiyi herbi emeliyyatdir HaqqindaEmeliyyat zamani doyusen quvvelerin qarsisina alman xususi teyinatli quvveler havadan endirilmisdir Bu zaman doyusen quvveler Sovet Ittifaqinin esas neft yataqlarindan bir hissesinin yerlesdiyi Qrozni seheri ugrunda doyusurduler Qrozni neft yataqlari ile zengin olmaqla yanasi en boyuk neft emali merkezlerinden de biri idi Hucumun esas meqsedlerinden biri Qrozni ile yanasi Maykop ve Baki idi Bu qeyd edilen seherler 1942 ci ilin yayinda alman herbi quvvelerinin esas qiddet merkezinde olan seherler idi Bu emeliyyatlari generalfeldmarsal in komandani oldugu A Ordu qrupu heyata kecirirdi Emeliyyat sonradan Samil emeliyyati adlandirilmisdir GedisatPlana gore Lehr Regiment Brandenburq zBV 800 destesi Birinci Panzer ordusunun hucum istiqametinde yere endirilmeli idi Bu deste xususi teyinatli deste idi Desteye verilen tapsiriga gore onlar yerli insurgentlerle elaqeler formalasdirmali neft yataqlarini qefil zerbe ile ele kecirmeli ve geri cekilen Sovet Ittifaqi ordusunun bu neft yataqlarini neft emali muessiselerini partlatmasina icaze vermemeli idiler 1942 ci ilin avqust sentyabr ayina umumilikde saylari 57 nefer olan bes xususi teyinatli alman qrupu Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin erazisine soxulmagi bacardi Hetta onlardan biri Qroznidaki neft emali muessisesini ele kecirmeyi bele bacardi lakin esas alman ordusunun Qroznunun 89 kilometrliyinde dayandirilmasindan sonra onlar geri cekilmeye mecbur oldular Qruplardan biri yerli usyanci destelerden birinin rehberi olan Hesen Israilov ile elaqe yaratmagi bacardi 1943 cu ilin avqustunda 3 qrupda olmaqla elave 20 nefer de bolgeye gonderildi onlarin esas tapsirigi Sovet Ittifaqinin eks hucumuna mane olmaq idi Bu emeliyyatlarda istirak eden sexsler umumilikde 77 nefer teskil etmisdir Onlardan 15 i alman 21 i osetin 16 i inqus 13 u cecen 5 i dagistanli 3 u kabardinli 2 i gurcu 1 i rus ve qazax idi Onlar Zeppelin emeliyyati cercivesinde telim almisdilar Zeppelin emeliyyati cercivesinde muharibe boyunca Simali Qafqaza ve Cenubi Qafqaza 50 diversiya qrupu gonderilmisdir Hemcinin baxCecenistan usyani 1940 1944 Hesen IsrailovIstinadlarChant Christopher The Encyclopedia of Codenames of World War II Routledge Revivals Routledge 2013 seh 426 ISBN 978 1 315 88479 0 Schaefer Robert W The Insurgency in Chechnya and the North Caucasus From Gazavat to Jihad ABC CLIO 2010 101 102 ISBN 978 0 313 38635 0 Marshall Alex The Caucasus Under Soviet Rule Routledge 2010 258 261 ISBN 978 0 203 84700 8 Istinadlar