Şah Mahmud — Müzəffərilərin İsfahan valisi. Müxtəlif aralıqlarla ölkənin bir qismində, və ya İsfahanda hakimiyyətdə olmuşdur.
Şah Mahmud | |
---|---|
Qütbəddin Şah Mahmud fars. قطبالدین شاه محمود | |
Müzəffərilərin İsfahan valisi | |
1359 – 1360/1367 – 1370 | |
Əvvəlki | Şah Şüca |
Sonrakı | Şah Şüca |
1360 – 1367/1370 – 1376 | |
Əvvəlki | Şah Şüca |
Sonrakı | Şah Şüca |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1336 |
Vəfat tarixi | |
Atası | Mübarizəddin Məhəmməd |
Dini |
Həyatı
Atası, Müzəffəri hökmdarı Mübarizəddin Məhəmmədin Azərbaycan yürüşündən geri dönməsindən sonra 1359-cu ildə qardaşı Şah Şüca ilə birləşərək atasını devirdi. Həmin il hakimiyyətə gələn qardaşı Şah Şüca tərəfindən İsfahan valisi təyin edildi.
1360-cı illərdə Şah Şücanın vergi məmurları Əbərkuhdan vergi toplamaq istədikdə Şah Mahmud bunu qəbul etmədi və üsyan qaldırdı. Şah Şücanın adını sikkələrdən və xütbədən çıxararaq müstəqilliyini elan etdi. Şah Şüca 1362–1363-cü illərdə böyük qoşunla İsfahana doğru yürüş etdi. Tərəflər arasında baş tutmuş hərbi qarşıdurma nəticə vermədi və qardaşlar arasında sülh imzalandı.
Bu dövrdə Şah Mahmud Cəlairi hökmdarı sultan Üveysə müraciət etdi və ona kömək göstərəcəyi təqdirdə Müzəffəri dövlətini onun vassalı kimi idarə edəcəyini bildirdi. Bu təklifi qəbul edən sultan Üveys 1363–1364-cü illərdə İsfahana böyük ordu göndərdi. Şah Mahmudun qalib gələcəyini bilən ətrafdakı Müzəffəri əmirləri də ona qatıldılar. 1364-cü ildə Şiraz yaxınlığında baş tutmuş Səri-Cahan düyüşündə tərəflərdən heç biri üstünlük əldə edə bilmədilər və Şah Şüca Şiraza çəkildi. Onu təqib edən Şah Mahmud ardınca şəhəri mühasirəyə aldı. Müqavimət göstərə bilməyəcəyin başa düşən Şah Şüca Əbərkuha, oradan da Kirmana çəkildi. Şah Mahmud isə Şirazda taxta oturdu.
Şah Mahmud hakimiyyətə gəldikdən sonra hakimiyyətində olan ərazilər faktiki olaraq Cəlairilər tərəfindən idarə edilirdi. Şah Mahmud isə vali mövqeyində idi. Bu vəziyyətdən narazı olan Müzəffəri əyanları Şah Şüca ətrafında birləşməyə başladılar. 1366-cı ildə Kirmandan Şiraza hərəkət edən Şah Şüca iyulu ayında Şiraz yaxınlığında Şah Mahmudu və Cəlairi qüvvələrini məğlubiyyətə uğratdı. Şah Mahmud İsfahana çəkildi. Daha sonra Şah Şüca 1366–1367-ci illərdə İsfahana hərəkət etdi. Şah Mahmudun sülh təklif edib onun hakimiyyətini qəbul edəcəyini bildirməsindən sonra tərəflər arasında sülh imzalandı.
1368–1369-cu illərdə Şah Şüca və Şah Mahmud sultan Üveysə qohum olmaq üçün elçilər göndərdilər. Şah Mahmud sultan Üveysə evlilik nəticəsində yenidən Cəlairi hakimiyyətini qəbul edəcəyini və məqsədinin sultan Üveysin köməkliyi ilə Fars, Kirman, Yəzd və Əbərkuh ərazilərinin ələ keçirmək olduğunu, bu əraziləri Cəlairilərin vassalı kimi idarə etmək olduğunu bildirdi. Bu təklifi qəbul edən Üveys Cəlayır 1369–1370-ci illərdə bacısını böyük təntənə və çoxsaylı qüvvə ilə İsfahana göndərdi. Beləliklə, İsfahan yenidən Müzəffəri hakimiyyətindən ayrıldı və Şah Mahmud tərəfindən müstəqil idarə edilməyə başladı.
1376-cı ildə sultan Üveys və Şah Mahmud vəfat etdi. Bundan sonra İsfahana hərəkət edən Şah Şüca şəhəri nəzarətə götürdü.
İstinadlar
- Samet Alıç, 2022. səh. 135
- Şaban Cem Tüysüz, 2021. səh. 423
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 132
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 133
- Bülent Yılmaz, 2002. səh. 134-135
- Şaban Cem Tüysüz, 2021. səh. 427
- Şaban Cem Tüysüz, 2021. səh. 428-429
- Mehlika Üstündağ, 2016. səh. 45-46
Ədəbiyyat
- Samet Alıç, MUZAFFERÎLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE MÜBARİZÜDDİN MUHAMMED DÖNEMİNDE MUZAFFERİLER (H 718 - H 765) (türk), Cilt:12, Sayı: 1, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Mart 2022
- Şaban Cem Tüysüz, MUZAFFERÎLER TARİHİNDE ŞAH ŞÜCA (1358-1384) (türk), sayı 67, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2021
- Bülent Yılmaz. Celayirliler Kabile-Devlet (PDF). Ərzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Tarih Anabilim Dalı Enstitüsü. 2002.
- Mehlika Üstündağ. ORTA ÇAĞ İRAN TARİHİNDE YEREL BİR HANEDAN: MUZAFFERİLER. Samsun: ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI. 2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sah Mahmud Muzefferilerin Isfahan valisi Muxtelif araliqlarla olkenin bir qisminde ve ya Isfahanda hakimiyyetde olmusdur Sah MahmudQutbeddin Sah Mahmud fars قطب الدین شاه محمود Muzefferilerin Isfahan valisi1359 1360 1367 1370EvvelkiSah SucaSonrakiSah SucaIII Muzefferi hokmdari1360 1367 1370 1376EvvelkiSah SucaSonrakiSah SucaSexsi melumatlarDogum tarixi 1336Vefat tarixi 1376Atasi Mubarizeddin MehemmedDini Sunni islam menbe gosterilmelidir HeyatiMubarizeddin Mehemmedin taxtdan endirilmesi Atasi Muzefferi hokmdari Mubarizeddin Mehemmedin Azerbaycan yurusunden geri donmesinden sonra 1359 cu ilde qardasi Sah Suca ile birleserek atasini devirdi Hemin il hakimiyyete gelen qardasi Sah Suca terefinden Isfahan valisi teyin edildi 1360 ci illerde Sah Sucanin vergi memurlari Eberkuhdan vergi toplamaq istedikde Sah Mahmud bunu qebul etmedi ve usyan qaldirdi Sah Sucanin adini sikkelerden ve xutbeden cixararaq musteqilliyini elan etdi Sah Suca 1362 1363 cu illerde boyuk qosunla Isfahana dogru yurus etdi Terefler arasinda bas tutmus herbi qarsidurma netice vermedi ve qardaslar arasinda sulh imzalandi Bu dovrde Sah Mahmud Celairi hokmdari sultan Uveyse muraciet etdi ve ona komek gostereceyi teqdirde Muzefferi dovletini onun vassali kimi idare edeceyini bildirdi Bu teklifi qebul eden sultan Uveys 1363 1364 cu illerde Isfahana boyuk ordu gonderdi Sah Mahmudun qalib geleceyini bilen etrafdaki Muzefferi emirleri de ona qatildilar 1364 cu ilde Siraz yaxinliginda bas tutmus Seri Cahan duyusunde tereflerden hec biri ustunluk elde ede bilmediler ve Sah Suca Siraza cekildi Onu teqib eden Sah Mahmud ardinca seheri muhasireye aldi Muqavimet gostere bilmeyeceyin basa dusen Sah Suca Eberkuha oradan da Kirmana cekildi Sah Mahmud ise Sirazda taxta oturdu Sah Mahmud hakimiyyete geldikden sonra hakimiyyetinde olan eraziler faktiki olaraq Celairiler terefinden idare edilirdi Sah Mahmud ise vali movqeyinde idi Bu veziyyetden narazi olan Muzefferi eyanlari Sah Suca etrafinda birlesmeye basladilar 1366 ci ilde Kirmandan Siraza hereket eden Sah Suca iyulu ayinda Siraz yaxinliginda Sah Mahmudu ve Celairi quvvelerini meglubiyyete ugratdi Sah Mahmud Isfahana cekildi Daha sonra Sah Suca 1366 1367 ci illerde Isfahana hereket etdi Sah Mahmudun sulh teklif edib onun hakimiyyetini qebul edeceyini bildirmesinden sonra terefler arasinda sulh imzalandi 1368 1369 cu illerde Sah Suca ve Sah Mahmud sultan Uveyse qohum olmaq ucun elciler gonderdiler Sah Mahmud sultan Uveyse evlilik neticesinde yeniden Celairi hakimiyyetini qebul edeceyini ve meqsedinin sultan Uveysin komekliyi ile Fars Kirman Yezd ve Eberkuh erazilerinin ele kecirmek oldugunu bu erazileri Celairilerin vassali kimi idare etmek oldugunu bildirdi Bu teklifi qebul eden Uveys Celayir 1369 1370 ci illerde bacisini boyuk tentene ve coxsayli quvve ile Isfahana gonderdi Belelikle Isfahan yeniden Muzefferi hakimiyyetinden ayrildi ve Sah Mahmud terefinden musteqil idare edilmeye basladi 1376 ci ilde sultan Uveys ve Sah Mahmud vefat etdi Bundan sonra Isfahana hereket eden Sah Suca seheri nezarete goturdu IstinadlarSamet Alic 2022 seh 135 Saban Cem Tuysuz 2021 seh 423 Bulent Yilmaz 2002 seh 132 Bulent Yilmaz 2002 seh 133 Bulent Yilmaz 2002 seh 134 135 Saban Cem Tuysuz 2021 seh 427 Saban Cem Tuysuz 2021 seh 428 429 Mehlika Ustundag 2016 seh 45 46 Edebiyyat Samet Alic MUZAFFERILERIN TARIH SAHNESINE CIKISI VE MUBARIZUDDIN MUHAMMED DONEMINDE MUZAFFERILER H 718 H 765 turk Cilt 12 Sayi 1 Nevsehir Haci Bektas Veli Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Mart 2022 Saban Cem Tuysuz MUZAFFERILER TARIHINDE SAH SUCA 1358 1384 turk sayi 67 Ataturk Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi 2021 Bulent Yilmaz Celayirliler Kabile Devlet PDF Erzurum Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Tarih Anabilim Dali Enstitusu 2002 Mehlika Ustundag ORTA CAG IRAN TARIHINDE YEREL BIR HANEDAN MUZAFFERILER Samsun ONDOKUZ MAYIS UNIVERSITESI SOSYAL BILIMLER ENSTITUSU TARIH ANABILIM DALI 2016