Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mübarizəddin Məhəmməd (1301 – 1 dekabr 1363; fars. مبارز الدین محمد) — Müzəffəri hökmdarı. Müzəffəri hakimiyyətinin banisi.
| Mübarizəddin Məhəmməd | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1301 |
| Vəfat tarixi | 1 dekabr 1363 |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Uşağı | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hakimiyyətə gəlməsi
Mübarizəddin Məhəmməd 1314-cü ildə atası ölümündən sonra hakimiyyətə gəlmişdir. Atasının ölümündən sonra Elxani hökmdarı Olcaytu xan onun şücaətini qiymətləndirərək atasından qalmış mülkü Mübarizəddin Məhəmmədə geri verdi və onu Meybod və Yəzd ətrafındakı yolların mühafizəsinə təyin etdi.
Yəzd atabəyi ilə Elxani Əbu Səidin münasibətlərinin pozulmasından sonra Mübarizəddin Məhəmməd Əbu Səidin icazəsi ilə üzərinə yürüş təşkil etdi. Müqavimət göstərə bilməyəcəyini anlayan Hacı Şah şəhəri tərk etdi. 1318–1319-cu illərdə Yəzd Müzəffərilər tərəfindən ələ keçirildi və Mübarizəddin Məhəmməd şəhərə vali təyin edildi. Əbu Səidin 1335-ci ildə ölümündən sonra Mübarizəddin Məhəmməd Yəzddə siyasi müstəqillik əldə etdi və adına sikkə zərb etdirdi.
Fəthlər və Müzəffəri ərazilərinin genişləndirilməsi
1339–1340-cı illərdə Mübarizəddin Məhəmməd Çobanilərin Şiraza yürüşlərinə dəstək verdiyi üçün Kirman valiliyinə təyin edildi. Bu dövrdən etibarən İncularla Müzəffərilər arasında hərbi-siyasi qarşıdurmalar başladı. 1352-ci ildə İncu hökmdarı Kirmana təşkil etdiyi növbəti yürüşdə də ağır itki verməsindən sonra, İncular üzərinə yürüş təşkil edən Mübarizəddin Məhəmməd həmin il Şirazı ələ keçirdi. 1357-ci ildə İsfahan Müzəffərilər tərəfindən mühasirəyə alındı. Həmin il şəhər ələ keçirildi və şəhərdə olan Əbu İshaq 12 may 1357-ci ildə edam edildi. Beləliklə, İncu hakimiyyətinə son verildi.
1355–1356-cı illərdə məğlub edildi və Fars bölgəsi tam nəzarətə alındı, 1357-ci illərdə Luristan ələ keçirildi.
Mübarizəddin Məhəmməd 1359-cu ilin yazında Azərbaycana yürüş təşkil etdi. Vərziqanda Qızıl Ordanın şəhərə təyin etdiyi vali məğlubiyyətə uğradaraq Təbrizə daxil oldu. Lakin Təbrizdə çox qala bilmədi, Cəlairi sultan Üveysin bölgəyə hərəkətini xəbər tutduqdan sonra İsfahana geri çəkildi.
Taxtdan salınması
İsfahanda oğulları Şah Şüca və Şah Mahmud tərəfindən taxtdan salındı. Gözlərinə mil çəkilərək həbs edildi. Bir müddət sonra peşman olan Şah Şüca və Şah Mahmud Mübarizəddin Məhəmmədi yenidən Şiraza gətirərək taxta çıxardılar. Lakin Şah Şüca Mübarizəddin Məhəmmədin tərəfdarlarının onu taxtdan salmaq istədiyi xəbərini aldıqdan sonra, onun adalmarını öldürtdürdü və özünü isə həbs etdirdi. Qaladakı şərait səbəbindən xəstlənən Mübarizəddin Məhəmməd daha sonra Bəm qalasına aparılsa da sağalmadı və burada təxminən 1363-cü ilin dekabrı-1364-cü ilin yanvar aylarında vəfat etdi. Meyboddakı dəfn edildi.
İstinadlar
- Rıza Kurtuluş, 2020. səh. 417-418
- Samet Alıç, 2022. səh. 130
- Samet Alıç, 2022. səh. 131
- Samet Alıç, 2022. səh. 131-132
- Mehlika Üstündağ, 2016. səh. 43
- Samet Alıç, 2022. səh. 133
- Samet Alıç, 2022. səh. 133-134
- Şaban Cem Tüysüz, 2021. səh. 421
- Şaban Cem Tüysüz, 2021. səh. 422
- Samet Alıç, 2022. səh. 135
Ədəbiyyat
- Rıza Kurtuluş, MUZAFFERÎLER (türk), XXXI cild, TDV İslâm Ansiklopedisi, 2020
- Samet Alıç, MUZAFFERÎLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE MÜBARİZÜDDİN MUHAMMED DÖNEMİNDE MUZAFFERİLER (H 718 - H 765) (türk), Cilt:12, Sayı: 1, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Mart 2022
- Mehlika Üstündağ. ORTA ÇAĞ İRAN TARİHİNDE YEREL BİR HANEDAN: MUZAFFERİLER. Samsun: ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI. 2016.
- Şaban Cem Tüysüz, MUZAFFERÎLER TARİHİNDE ŞAH ŞÜCA (1358-1384) (türk), sayı 67, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2021
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mubarizeddin Mehemmed 1301 1 dekabr 1363 fars مبارز الدین محمد Muzefferi hokmdari Muzefferi hakimiyyetinin banisi Mubarizeddin MehemmedSexsi melumatlarDogum tarixi 1301Vefat tarixi 1 dekabr 1363 1363 12 01 Fealiyyeti siyasetciUsagi Sah Suca Vikianbarda elaqeli mediafayllarHakimiyyete gelmesiMubarizeddin Mehemmed 1314 cu ilde atasi olumunden sonra hakimiyyete gelmisdir Atasinin olumunden sonra Elxani hokmdari Olcaytu xan onun sucaetini qiymetlendirerek atasindan qalmis mulku Mubarizeddin Mehemmede geri verdi ve onu Meybod ve Yezd etrafindaki yollarin muhafizesine teyin etdi Yezd atabeyi ile Elxani Ebu Seidin munasibetlerinin pozulmasindan sonra Mubarizeddin Mehemmed Ebu Seidin icazesi ile uzerine yurus teskil etdi Muqavimet gostere bilmeyeceyini anlayan Haci Sah seheri terk etdi 1318 1319 cu illerde Yezd Muzefferiler terefinden ele kecirildi ve Mubarizeddin Mehemmed sehere vali teyin edildi Ebu Seidin 1335 ci ilde olumunden sonra Mubarizeddin Mehemmed Yezdde siyasi musteqillik elde etdi ve adina sikke zerb etdirdi Fethler ve Muzefferi erazilerinin genislendirilmesi1339 1340 ci illerde Mubarizeddin Mehemmed Cobanilerin Siraza yuruslerine destek verdiyi ucun Kirman valiliyine teyin edildi Bu dovrden etibaren Incularla Muzefferiler arasinda herbi siyasi qarsidurmalar basladi 1352 ci ilde Incu hokmdari Kirmana teskil etdiyi novbeti yurusde de agir itki vermesinden sonra Incular uzerine yurus teskil eden Mubarizeddin Mehemmed hemin il Sirazi ele kecirdi 1357 ci ilde Isfahan Muzefferiler terefinden muhasireye alindi Hemin il seher ele kecirildi ve seherde olan Ebu Ishaq 12 may 1357 ci ilde edam edildi Belelikle Incu hakimiyyetine son verildi 1355 1356 ci illerde meglub edildi ve Fars bolgesi tam nezarete alindi 1357 ci illerde Luristan ele kecirildi Mubarizeddin Mehemmed 1359 cu ilin yazinda Azerbaycana yurus teskil etdi Verziqanda Qizil Ordanin sehere teyin etdiyi vali meglubiyyete ugradaraq Tebrize daxil oldu Lakin Tebrizde cox qala bilmedi Celairi sultan Uveysin bolgeye hereketini xeber tutduqdan sonra Isfahana geri cekildi Taxtdan salinmasiIsfahanda ogullari Sah Suca ve Sah Mahmud terefinden taxtdan salindi Gozlerine mil cekilerek hebs edildi Bir muddet sonra pesman olan Sah Suca ve Sah Mahmud Mubarizeddin Mehemmedi yeniden Siraza getirerek taxta cixardilar Lakin Sah Suca Mubarizeddin Mehemmedin terefdarlarinin onu taxtdan salmaq istediyi xeberini aldiqdan sonra onun adalmarini oldurtdurdu ve ozunu ise hebs etdirdi Qaladaki serait sebebinden xestlenen Mubarizeddin Mehemmed daha sonra Bem qalasina aparilsa da sagalmadi ve burada texminen 1363 cu ilin dekabri 1364 cu ilin yanvar aylarinda vefat etdi Meyboddaki defn edildi IstinadlarRiza Kurtulus 2020 seh 417 418 Samet Alic 2022 seh 130 Samet Alic 2022 seh 131 Samet Alic 2022 seh 131 132 Mehlika Ustundag 2016 seh 43 Samet Alic 2022 seh 133 Samet Alic 2022 seh 133 134 Saban Cem Tuysuz 2021 seh 421 Saban Cem Tuysuz 2021 seh 422 Samet Alic 2022 seh 135 Edebiyyat Riza Kurtulus MUZAFFERILER turk XXXI cild TDV Islam Ansiklopedisi 2020 Samet Alic MUZAFFERILERIN TARIH SAHNESINE CIKISI VE MUBARIZUDDIN MUHAMMED DONEMINDE MUZAFFERILER H 718 H 765 turk Cilt 12 Sayi 1 Nevsehir Haci Bektas Veli Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Mart 2022 Mehlika Ustundag ORTA CAG IRAN TARIHINDE YEREL BIR HANEDAN MUZAFFERILER Samsun ONDOKUZ MAYIS UNIVERSITESI SOSYAL BILIMLER ENSTITUSU TARIH ANABILIM DALI 2016 Saban Cem Tuysuz MUZAFFERILER TARIHINDE SAH SUCA 1358 1384 turk sayi 67 Ataturk Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi 2021Xarici kecidler