İrqun (ivr. ארגון; tam adı: ivr. הארגון הצבאי הלאומי בארץ ישראל Hā-ʾIrgun Ha-Tzvaʾī Rom. Ha-Leūmī b-Ērētz Yiśrāʾel, mənası "İsrail Torpaqlarındakı Milli Hərbi Təşkilat") 1931–1958-ci illər arasında Fələstin Mandatından fəaliyyət göstərən sionistlərin paramilitar təşkilatıdır. Bu köhnə və böyük bir yəhudi paramilitar təşkilatı olan Haganahın (ivr. הגנה, Müdafiə) bir qolu idi. Qrup Haganahdan ayrıldıqdan sonra Haganah Bet (İbranicə: "Müdafiə 'B'" və ya "İkinci Müdafiə", ivr. הגנה ב), və ya alternativ olaraq haHaganah haLeumit (İbranicə: ההגנה הלאומית) ya da Hama'amad (המעמד) olaraq tanınmağa başlandı İrgun üzvləri 1948 Ərəb-İsrail müharibəsinin başlanğıcında İsrail Silahlı Qüvvələrinin tərkibinə daxil edildi. İrqun eyni zamanda İvritcə hərflərin bir qısaltması və ya IZL qısaltması Etzel (אצ"ל) olaraq da bilinir.
İrqun | |
---|---|
Quruluş tarixi | 1931 |
Dağılma tarixi | 28 sentyabr 1948 |
Xələfi | İsrail Silahlı Qüvvələri |
İdeologiya | millətçilik |
İdeoloji spektr | sağçılıq |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İrqunun siyasəti Ze'ev Jabotinsky tərəfindən qurulmuş Revizionist sionizmə söykənirdi. Howard Sacharın fikrincə, "Yeni təşkilatın siyasəti Jabotinskynin təlimlərinə söykənirdi: Hər bir yəhudinin Fələstinə girmək hüququ var idi; yalnız aktiv qisas ərəbləri çəkindirəcək; Yalnız yəhudi silahlı qüvvələri yəhudi dövlətinə zəmanət verəcəkdi."
İrqunun ən məşhur əməllərindən ikisi, 22 iyul 1946-cı ildə Qüdsdəki King David Hotelinin bombalanması və 9 aprel 1948-ci ildə Lehi birlikdə həyata keçirilmiş olan Deir Yassin qətliamıdır.
İrqun terror təşkilatı və ya terror aktları həyata keçirən bir təşkilat olaraq görülür. Encyclopædia Britannicaya görə təşkilat xüsusilə "özünün qanunsuz bir işğalçı hesab etdiyi ingilislərə qarşı terror və sui-qəsd aktları həyata keçirmişdir və eyni zamanda anti-ərəb əhval-ruhiyyəli idi." İrgun, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, İngiltərə və ABŞ hökuməti və The New York Times, Anqlo-Amerikan İstintaq Komitəsi, 1946-cı il Sionist Konqresi və Yəhudi Agentliyi kimi media qurumları tərəfindən də terror təşkilatı kimi təsvir edilmişdir.
İrqun, bugünkü Likud partiyasının yaranmasına səbəb olan İsrailin sağçı Herut (və ya "Azadlıq") partiyasının siyasi öncülü idi. 1977-ci ildən bəri Likud İsrail hökumətlərinin əksəriyyətinin başında olmuş və ya onların bir hissəsi olmuşdur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Irqun ivr ארגון tam adi ivr הארגון הצבאי הלאומי בארץ ישראל Ha ʾIrgun Ha Tzvaʾi Rom Ha Leumi b Eretz Yisraʾel menasi Israil Torpaqlarindaki Milli Herbi Teskilat 1931 1958 ci iller arasinda Felestin Mandatindan fealiyyet gosteren sionistlerin paramilitar teskilatidir Bu kohne ve boyuk bir yehudi paramilitar teskilati olan Haganahin ivr הגנה Mudafie bir qolu idi Qrup Haganahdan ayrildiqdan sonra Haganah Bet Ibranice Mudafie B ve ya Ikinci Mudafie ivr הגנה ב ve ya alternativ olaraq haHaganah haLeumit Ibranice ההגנה הלאומית ya da Hama amad המעמד olaraq taninmaga baslandi Irgun uzvleri 1948 Ereb Israil muharibesinin baslangicinda Israil Silahli Quvvelerinin terkibine daxil edildi Irqun eyni zamanda Ivritce herflerin bir qisaltmasi ve ya IZL qisaltmasi Etzel אצ ל olaraq da bilinir IrqunQurulus tarixi 1931Dagilma tarixi 28 sentyabr 1948Xelefi Israil Silahli QuvveleriIdeologiya milletcilikIdeoloji spektr sagciliq Vikianbarda elaqeli mediafayllar Irqunun siyaseti Ze ev Jabotinsky terefinden qurulmus Revizionist sionizme soykenirdi Howard Sacharin fikrince Yeni teskilatin siyaseti Jabotinskynin telimlerine soykenirdi Her bir yehudinin Felestine girmek huququ var idi yalniz aktiv qisas erebleri cekindirecek Yalniz yehudi silahli quvveleri yehudi dovletine zemanet verecekdi Irqunun en meshur emellerinden ikisi 22 iyul 1946 ci ilde Qudsdeki King David Hotelinin bombalanmasi ve 9 aprel 1948 ci ilde Lehi birlikde heyata kecirilmis olan Deir Yassin qetliamidir Irqun terror teskilati ve ya terror aktlari heyata keciren bir teskilat olaraq gorulur Encyclopaedia Britannicaya gore teskilat xususile ozunun qanunsuz bir isgalci hesab etdiyi ingilislere qarsi terror ve sui qesd aktlari heyata kecirmisdir ve eyni zamanda anti ereb ehval ruhiyyeli idi Irgun Birlesmis Milletler Teskilati Ingiltere ve ABS hokumeti ve The New York Times Anqlo Amerikan Istintaq Komitesi 1946 ci il Sionist Konqresi ve Yehudi Agentliyi kimi media qurumlari terefinden de terror teskilati kimi tesvir edilmisdir Irqun bugunku Likud partiyasinin yaranmasina sebeb olan Israilin sagci Herut ve ya Azadliq partiyasinin siyasi onculu idi 1977 ci ilden beri Likud Israil hokumetlerinin ekseriyyetinin basinda olmus ve ya onlarin bir hissesi olmusdur