İnquşetiya (rus. Республика Ингушетия, inquş ГIалгIай Мохк) — Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri.
İnquşetiya | |||||
---|---|---|---|---|---|
ГӀалгӀайчe | |||||
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Maqas | ||||
Mahmud-Əli Kalimatov | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 4 iyun 1992 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəsmi dili | İnquşca və Rusca | ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
ISO kodu | RU-IN | ||||
Avtomobil nömrəsi | 06, ИН | ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1810-cu ildə İnquşetiya Rusiya imperiyasının tərkibinə daxil olur. 1924-cü ildə İnquş Muxtar vilayəti yaradılır və 1934-cü ildə Çeçen Muxtar vilayəti ilə birləşir. 1944-cü ildə Çeçen-İnquş Muxtar vilayəti ləğv edilir, əhalisi köçürülür. Muxtar ərazinin bərpası 1957-ci ildə reallaşır. 1992-ci ildən İnquşetiya Respublikası kimi fəaliyyət göstərir.
Coğrafiyası
İnquşetiya Böyük Qafqazın şimal yamacının mərkəzi hissəsində yerləşir. Həmçinin, burada Çeçen düzənliyi də var. İqlimi kontinental olub, yanvarın orta tempraturu -3 °S; -10 °S, iyulun isə 21-23 °S təşkil edir. Yağıntıların illik miqdarı 1200 mm-dir. Düzən ərazilərdə çəmən, yüksəkliklərdə qaratorpaqlar, çay dərələrində allüvial, dağlarda isə dağ-meşə və dağ-çəmən torpaqları yayılmışdır. Əsas çayı Sunjadır. Çöl, meşə-çöl zonasının bitkiləri, dağlarda 2200 m hündürlüyə qədər enliyarpaqlı meşələr, daha yüksəklikdə isə alp və subalp çəəmənləri mövcuddur. Rəngarəng heyvanat aləmi yayılmışdır. Təbii şərait əhalinin həyat fəaliyyəti, eləcə də rekreasiya və kənd təsərrüfatının inkişafı baxımından əlverişlidir. Ərazidə çirklənmiş və eroziyaya uğramış torpaqlar vardır. Təbii ehtiyatlardan neft,qaz, müxtəlif tikinti materialları mövcuddur.İnquşlar qonaqpərvər millətdi.
Əhalisi
İnquşetiya çoxmillətli respublikadır. Ərazidə 70-ə qədər xalq yaşayır: inquşlar (74%), çeçenlər (10%), ruslar (13%), ukraynalılar, qumuqlar, avarlar, tatarlar və s.
Xalq | Say, nəfər (2002) | % | Say, nəfər (2010) | % |
---|---|---|---|---|
İnquşlar | 361057 | 77,27 % | 385537 | 93,46 % |
Çeçenlər | 95403 | 20,42 % | 18761 | 4,55 % |
Ruslar | 5559 | 1,19 % | 3215 | 0,78 % |
Türklər | 903 | 0,19 % | 732 | 0,18 % |
Qumuqlar | 136 | 0,03 % | 118 | 0,03 % |
Kistinlər | … | … | 113 | 0,03 % |
Avarlar | 102 | 0,02 % | 101 | 0,02 % |
Gürcülər | 323 | 0,07 % | 100 | 0,02 % |
Ukraynalılar | 189 | 0,04 % | 91 | 0,02 % |
Azərbaycanlılar | 123 | 0,03 % | 83 | 0,02 % |
Qaraçılar | 44 | 0,01 % | 75 | 0,02 % |
Osetinlər | 106 | 0,02 % | 74 | 0,02 % |
başqaları | 3087 | 0,66 % | 632 | 0,15 % |
milliyətini göstərmədi | 262 | 0,06 % | 2897 | 0,70 % |
Cəmi | 467294 | 100,00 % | 412529 | 100,00 % |
İstinadlar
- Шахрай С. М., Алексеев С. С., Собчак А. А., Конституционное совещание Российской Федерации, phaile Конституция Российской Федерации (rus.). // Российская газета Россия: 1993. Т. 102. С. 102. ISSN 1606-5484; 1560-0823
- http://www.avtonomer.net/content/view/329/45/.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Inqusetiya rus Respublika Ingushetiya inqus GIalgIaj Mohk Rusiya Federasiyasi subyektlerinden biri InqusetiyaGӀalgӀajcheBayraq Gerb d 43 12 sm e 45 00 s u Olke RusiyaInzibati merkez MaqasMahmud Eli KalimatovTarixi ve cografiyasiYaradilib 4 iyun 1992Sahesi 3 128 km Saat qursagi Moskva vaxti d UTC 03 00EhalisiEhalisi 515 564 nef 1 yanvar 2021 Resmi dili Inqusca ve RuscaReqemsal identifikatorlarISO kodu RU INAvtomobil nomresi 06 INResmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1810 cu ilde Inqusetiya Rusiya imperiyasinin terkibine daxil olur 1924 cu ilde Inqus Muxtar vilayeti yaradilir ve 1934 cu ilde Cecen Muxtar vilayeti ile birlesir 1944 cu ilde Cecen Inqus Muxtar vilayeti legv edilir ehalisi kocurulur Muxtar erazinin berpasi 1957 ci ilde reallasir 1992 ci ilden Inqusetiya Respublikasi kimi fealiyyet gosterir CografiyasiInqusetiya Boyuk Qafqazin simal yamacinin merkezi hissesinde yerlesir Hemcinin burada Cecen duzenliyi de var Iqlimi kontinental olub yanvarin orta tempraturu 3 S 10 S iyulun ise 21 23 S teskil edir Yagintilarin illik miqdari 1200 mm dir Duzen erazilerde cemen yuksekliklerde qaratorpaqlar cay derelerinde alluvial daglarda ise dag mese ve dag cemen torpaqlari yayilmisdir Esas cayi Sunjadir Col mese col zonasinin bitkileri daglarda 2200 m hundurluye qeder enliyarpaqli meseler daha yukseklikde ise alp ve subalp ceemenleri movcuddur Rengareng heyvanat alemi yayilmisdir Tebii serait ehalinin heyat fealiyyeti elece de rekreasiya ve kend teserrufatinin inkisafi baximindan elverislidir Erazide cirklenmis ve eroziyaya ugramis torpaqlar vardir Tebii ehtiyatlardan neft qaz muxtelif tikinti materiallari movcuddur Inquslar qonaqperver milletdi EhalisiInqusetiya coxmilletli respublikadir Erazide 70 e qeder xalq yasayir inquslar 74 cecenler 10 ruslar 13 ukraynalilar qumuqlar avarlar tatarlar ve s Xalq Say nefer 2002 Say nefer 2010 Inquslar 361057 77 27 385537 93 46 Cecenler 95403 20 42 18761 4 55 Ruslar 5559 1 19 3215 0 78 Turkler 903 0 19 732 0 18 Qumuqlar 136 0 03 118 0 03 Kistinler 113 0 03 Avarlar 102 0 02 101 0 02 Gurculer 323 0 07 100 0 02 Ukraynalilar 189 0 04 91 0 02 Azerbaycanlilar 123 0 03 83 0 02 Qaracilar 44 0 01 75 0 02 Osetinler 106 0 02 74 0 02 basqalari 3087 0 66 632 0 15 milliyetini gostermedi 262 0 06 2897 0 70 Cemi 467294 100 00 412529 100 00 IstinadlarShahraj S M Alekseev S S Sobchak A A Konstitucionnoe soveshanie Rossijskoj Federacii phaile Konstituciya Rossijskoj Federacii rus Rossijskaya gazetaRossiya 1993 T 102 S 102 ISSN 1606 5484 1560 0823 http www avtonomer net content view 329 45 Vikianbarda Inqusetiya ile elaqeli mediafayllar var