Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
İbn Heysəm (tam adı: Əbu Əli əl-Həsən ibn əl-Heysəm əl-Bəsri, ərəb. أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم, ing. Abu Ali Hasan Ibn Al-Haytham) — məşhur Ərəb fizik alimi-unversalı (965, Bəsrə — 1039, Qahirə).
İbn Heysəm | |
---|---|
ərəb. أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم البصري المصري | |
Digər adları | ərəb. أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم, ing. Abu Ali Hasan Ibn Al-Haytham |
Doğum tarixi | təq. 965[…] |
Doğum yeri | Bəsrə, İraq |
Vəfat tarixi | 1039[…] |
Vəfat yeri | Qahirə |
Fəaliyyəti | riyaziyyatçı, fizik, filosof, astronom, ixtiraçı, astroloq, mühəndis |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı və fəaliyyəti
İbn Heysəm döğulduğu Bəsrə şəhərində vəzir vəzifəsini tuturdu, ancaq elmə həvəs vəzifəni ataraq elmlə məşğul olmağa gətirib çıxardı. Onun Nil çayının suyunu tənzimləmək planı Misir hökmdarı əl-Həkimin diqqətini cəlb edir.
Onun riyaziyyata, astronomiyaya, optika və mexanikaya dair 89 əsəri vardır. İbn Heysəm özünün elmi tədqiqatlarını dəqiq riyazi hesablamalarla təsdiq edirdi. Onu bəzən "optikanın atası" da adlandırırlar.
Orta əsrlər Avropasında İbn Heysəm Alhazen kimi tanınırdı. Onun şərəfinə Ayda krater də adlandırılmışdır.
Əsərləri
- Ибн ал-Хайсам Хасан. Книга комментариев к введениям книги Евклида "Начала". Историко-математические исследования, 11, 1958, с. 733–762.
- Ибн ал-Хайсам Хасан. Трактат об изопериметрических фигурах. Пер. и прим. Джамаля Ад-Даббаха. Историко-математические исследования, 17, 1966, с. 399–448.
- Ибн ал-Хайсам Хасан. Книга об измерении шара. Физико-математические науки в странах Востока, 2(5), 1968, с. 131–146.
Onun haqqında
- Кулиева Г. З. Теория составных отношений Ибн ал-Хайсама. Учёные записки Азерб. ун-та, № 4, 1963.
- Льоцци М. История физики. М.: Мир, 1970.
- Розенфельд Б. А., Юшкевич А. П. Теория параллельных линий на средневековом Востоке. М.: Наука, 1983.
- Розенфельд Б. А. Астрономия стран Ислама. Историко-астрономические исследования, 17, 1984, с. 67–122.
- Ю. А. Храмов. Физики: Биографический справочник. 2-е изд. М.: Наука, 1983, с. 13.
- Roshdi Rashed. A Polymath in the 10th century. Science, 297, 2002.
İstinadlar
- Nallino C. A., autori vari IBN al-HAITHAM, Abū ‛Alī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan // Enciclopedia Treccani (it.). Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1933.
- autori vari Alhazen (o Avenatan) // Treccani Philosophy (it.). / G. Bedeschi Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 2009.
- Trove. 2009.
- Əhməd İsa; Osman Əli. MÜSƏLMANLARIN İNTİBAHA TÖHFƏSİ. 2020. səh. 141.. Archived from the original on 2021-10-23. İstifadə tarixi: 2021-05-18.
Xarici keçidlər
- Ibn al-Haitham on two Iraqi banknotes
- The Miracle of Light — a UNESCO article on Ibn Haitham
- A. I. Sabra, "Ibn al-Haytham: Brief life of an Arab mathematician"
- 2007-09-27 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Ibn Heysem tam adi Ebu Eli el Hesen ibn el Heysem el Besri ereb أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم ing Abu Ali Hasan Ibn Al Haytham meshur Ereb fizik alimi unversali 965 Besre 1039 Qahire Ibn Heysemereb أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم البصري المصري Diger adlari ereb أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم ing Abu Ali Hasan Ibn Al HaythamDogum tarixi teq 965 Dogum yeri Besre IraqVefat tarixi 1039 Vefat yeri QahireFealiyyeti riyaziyyatci fizik filosof astronom ixtiraci astroloq muhendis Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati ve fealiyyetiIbn Heysem doguldugu Besre seherinde vezir vezifesini tuturdu ancaq elme heves vezifeni ataraq elmle mesgul olmaga getirib cixardi Onun Nil cayinin suyunu tenzimlemek plani Misir hokmdari el Hekimin diqqetini celb edir Onun riyaziyyata astronomiyaya optika ve mexanikaya dair 89 eseri vardir Ibn Heysem ozunun elmi tedqiqatlarini deqiq riyazi hesablamalarla tesdiq edirdi Onu bezen optikanin atasi da adlandirirlar Orta esrler Avropasinda Ibn Heysem Alhazen kimi taninirdi Onun serefine Ayda krater de adlandirilmisdir EserleriIbn al Hajsam Hasan Kniga kommentariev k vvedeniyam knigi Evklida Nachala Istoriko matematicheskie issledovaniya 11 1958 s 733 762 Ibn al Hajsam Hasan Traktat ob izoperimetricheskih figurah Per i prim Dzhamalya Ad Dabbaha Istoriko matematicheskie issledovaniya 17 1966 s 399 448 Ibn al Hajsam Hasan Kniga ob izmerenii shara Fiziko matematicheskie nauki v stranah Vostoka 2 5 1968 s 131 146 Onun haqqindaKulieva G Z Teoriya sostavnyh otnoshenij Ibn al Hajsama Uchyonye zapiski Azerb un ta 4 1963 Locci M Istoriya fiziki M Mir 1970 Rozenfeld B A Yushkevich A P Teoriya parallelnyh linij na srednevekovom Vostoke M Nauka 1983 Rozenfeld B A Astronomiya stran Islama Istoriko astronomicheskie issledovaniya 17 1984 s 67 122 Yu A Hramov Fiziki Biograficheskij spravochnik 2 e izd M Nauka 1983 s 13 Roshdi Rashed A Polymath in the 10th century Science 297 2002 IstinadlarNallino C A autori vari IBN al HAITHAM Abu Ali al Ḥasan ibn al Ḥasan Enciclopedia Treccani it Istituto dell Enciclopedia Italiana 1933 autori vari Alhazen o Avenatan Treccani Philosophy it G Bedeschi Istituto dell Enciclopedia Italiana 2009 Trove 2009 Ehmed Isa Osman Eli MUSELMANLARIN INTIBAHA TOHFESI 2020 seh 141 Archived from the original on 2021 10 23 Istifade tarixi 2021 05 18 Xarici kecidlerIbn al Haitham on two Iraqi banknotes The Miracle of Light a UNESCO article on Ibn Haitham A I Sabra Ibn al Haytham Brief life of an Arab mathematician 2007 09 27 at the Wayback Machine