Ölü dil — nə vaxtsa xalqın milli dili olan, hazırda isə istifadə olunmayan və inkişafını dayandırmış və ya dayandırmaqda olan dil.
Dillərin məhv olma səbəbləri
Dillərin ölü dillərə çevrilməsinin səbəblərindən biri həmin dillərdə danışanların əhali sayı üzrə qeyri-bərabər yayılmasıdır. Belə ki, dünya əhalisinin 80 faizi yalnız 80 dildə danışa bilir. Bununla belə, 3,5 min dil dünya əhalisinin 0,2 faizinin payına düşür. Dilin aradan çıxması prosesinin əsas səbəbi qloballaşma və miqrasiyadır. Adamlar kütləvi şəkildə kəndlərdən şəhərlərə köçdükləri üçün müəyyən vaxtdan sonra öz xalqının dilini unudur.
Hazırda mövcud olan dillərin yarısı təqribən yüz ildən sonra istifadədən kənarda qalacaqdır. Dillərin bir çoxu həmin dillərdə danışanların daha güclü dil mühitinə daxil olması səbəbindən aradan çıxır. Buna görə də, sayca kiçik xalqların və dövlətçiliyi olmayan xalqların dilləri aradan çıxmaq təhlükəsi ilə üzləşir. Uşaqların 70 faizdən azının öyrəndiyi dil ölümə məhkum dil sayılır. YUNESKO-nun "Yox olmaq təhlükəsi ilə üzləşən dünya dilləri atlası"nın məlumatına görə, hazırda Avropada təqribən 50 dilin yox olmaq təhlükəsi var.
Linqvistikada canlı və ölü dil məfhumları məlumdur. Canlı dil insanların gündəlik ünsiyyətində işlədilən dildir.
Ölü dillərin siyahısı
Latın dili ölü dillərdən biridir. Buna baxmayaraq, həmin dil dəyişməz qaldığından elmi terminlərin göstərilməsi üçün istifadə olunur. Latın dili müasir roman dillərinin xələfidir. Bir sıra hallarda ölü dil yenidən canlı dilə çevrilə bilər. Buna ivrit dilini misal göstərmək olar.
Suriya, finikiya, puni, akkad, elam, şumer, tirren, ket, qədim Çin, çaqatay, hun, xəzər, bulqar, murom, meşşer, vediy, soqdı, avesta, sak, parfiya, Midiya, qədim fars, orta fars, toxar, qədim Makedoniya, qədim yunan, Frigiya, venet, messap, dalmasiya, yan, qədim rus, qərbi rus, praslavyan, Prussiya, qot, şərqi german, qədim sakson, qədim ingilis, orta ingilis, qədim İrlandiya dilləri və s. ölü dillərə misal göstərilə bilər.
İstinadlar
- "Dünya dilləri". 2021-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-05-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Olu dil ne vaxtsa xalqin milli dili olan hazirda ise istifade olunmayan ve inkisafini dayandirmis ve ya dayandirmaqda olan dil Dillerin mehv olma sebebleriDillerin olu dillere cevrilmesinin sebeblerinden biri hemin dillerde danisanlarin ehali sayi uzre qeyri beraber yayilmasidir Bele ki dunya ehalisinin 80 faizi yalniz 80 dilde danisa bilir Bununla bele 3 5 min dil dunya ehalisinin 0 2 faizinin payina dusur Dilin aradan cixmasi prosesinin esas sebebi qloballasma ve miqrasiyadir Adamlar kutlevi sekilde kendlerden seherlere kocdukleri ucun mueyyen vaxtdan sonra oz xalqinin dilini unudur Hazirda movcud olan dillerin yarisi teqriben yuz ilden sonra istifadeden kenarda qalacaqdir Dillerin bir coxu hemin dillerde danisanlarin daha guclu dil muhitine daxil olmasi sebebinden aradan cixir Buna gore de sayca kicik xalqlarin ve dovletciliyi olmayan xalqlarin dilleri aradan cixmaq tehlukesi ile uzlesir Usaqlarin 70 faizden azinin oyrendiyi dil olume mehkum dil sayilir YUNESKO nun Yox olmaq tehlukesi ile uzlesen dunya dilleri atlasi nin melumatina gore hazirda Avropada teqriben 50 dilin yox olmaq tehlukesi var Linqvistikada canli ve olu dil mefhumlari melumdur Canli dil insanlarin gundelik unsiyyetinde isledilen dildir Olu dillerin siyahisiLatin dili olu dillerden biridir Buna baxmayaraq hemin dil deyismez qaldigindan elmi terminlerin gosterilmesi ucun istifade olunur Latin dili muasir roman dillerinin xelefidir Bir sira hallarda olu dil yeniden canli dile cevrile biler Buna ivrit dilini misal gostermek olar Suriya finikiya puni akkad elam sumer tirren ket qedim Cin caqatay hun xezer bulqar murom messer vediy soqdi avesta sak parfiya Midiya qedim fars orta fars toxar qedim Makedoniya qedim yunan Frigiya venet messap dalmasiya yan qedim rus qerbi rus praslavyan Prussiya qot serqi german qedim sakson qedim ingilis orta ingilis qedim Irlandiya dilleri ve s olu dillere misal gosterile biler Istinadlar Dunya dilleri 2021 09 20 tarixinde Istifade tarixi 2010 05 24