Çuxur Qəbələ — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Çuxur Qəbələ | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Qəbələ rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 405 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 973 (2009) nəfər |
Rəsmi dili | |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | AZ3613 |
Tarixi
- Kənd 1999-cu ildə yaradılmışdır.
Coğrafiyası
Çuxur Qəbələ. Adından bəlli olduğu kimi çökəklikdə yerləşdiyindən çuxur coğrafi terminindən və Qəbələ sözlərindən təşkil olunub. Qədim Albaniyanın paytaxtı olan Qəbələ şəhərinin adını daşıyır. Rayon mərkəzindən 34 km. cənub qərbdə, Alazan-Həftəran vadisindədir.Qəbələ şəhəri süquta uğradıqdan sonra onun çuxurda yerləşən məhəlləsinin adını bu kənd zəmanəmizə qədər saxlayıb. Kəndin ərazisində qədim şəhərin qala və tikinti qalıqları, Qəbələ tarix mədəniyyət qoruğu yerləşir. Kəndin cənub-şərqində erkən orta əsrlərə, şimal və şimal-şərqində isə orta əsrlərə aid qəbiristanlıqlarda yazılı və naxışlı sənduqələr qalmışdı. Bu kənddə qədim və orta əsrlərə aid pul dəfinələri də tapılmışdır. Zaman-zaman burada arxeoloji ekspedisiyalar aparılır və hər dəfə də alimlər yeni faktların şahidi olurlar. Alimlərin fikrincə bura tarixdə böyük qüdrətli dövlətə məxsus olub ki, torpağın altındakı sirli aləm hələ çox mətləbləri üzə çıxaracaq. Qəbələdə alimlərin axtarış aparmaq imkanları məhdud idi. Burada alimlərin sərbəst fəaliyyəti üçün vaxtilə baza yaradılmışdı. Erməni təcavüzünə məruz qalan vətəndaşlarımız məcburiyyət qarşısında həmin yerə sığınıblar. Bir neçə ildir ki, arxeoloqlar maddi vəsait üzündən işləyə bilmirdilər. Bu məsələdə isə artıq yardımçıları var. SEBA şirkəti, Seul-Bakı Azərbaycan-Koreya Mədəniyyət Mübadiləsi Assosiasiyası onlara arxa çıxıb, burada çalışan alimlərin qayğılarını, ehtiyaclarını təmin edir və onların fəaliyyəti üçün geniş imkanlar yaradır. Bu ictimai təşkilatın üzvləri Azərbaycan EA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun əməkdaşlarına, ərazidə çalışan alimlərə köməyini təklif edib. Bu nəcib və humanist addımdan sonra ekspedisiya üzvləri arxeoloji prosesləri davam etdirməyə müvəffəq olublar. Hazırda ərazidə yeni bazanın tikilməsi planlaşdırılıb. Beynəlxalq tədbirlərin keçirilməsi üçün elmi simpozium zalları, qonaq evləri və eksponatların saxlanması, nümayişi məqsədilə xüsusi mühafizə olunan bina layihəsinin inşası nəzərdə tutulur. Koreya alimlərinin də bura gəlişi gözlənilir. SEBA şirkəti bu nadir tapıntıya-Qəbələyə dünya alimlərinin diqqətini ona görə yönəltmək istəyir ki, tarixdə nəhəng dövlət sayılan və müasir arxeoloji tapıntıları ilə tarixçiləri yenidən düşünməyə sövq edən Qədim Albaniya Qafqazın keçmişini açmaqla tarixin yeni səhifərini yazır. O şəhərin varisi olan yeni Qəbələyə isə qədim maddi mədəniyyət abidəsinin tədqiqatı məqsədilə dəvət edilən xaricilər bugünkü dağlar qoynundakı müasirliyin şahidi olanda heyrətini gizlətmir, hər iki görkəminə (keçmişi və bugünü) heyran olurlar. Çuxur Qəbələ kəndində 1000 nəfər yaşayır. Burada balıq yetişdirmə müəssisəsi var. Qızıl balıqların artırılması istiqamətində müəssisə işçiləri hər il Xəzərə bu növdə canlılar bəxş edir. Yaxın gələcəkdə müəssisənin genişləndirilməsi nəzərdə tutulur. Onu da qeyd edim ki, dadı ilə bənzərsiz təamı olan təbii dağ çaylarına məxsus farellərinin varlığı da bu torpağın özəlliyidir. Bu kəndin ortasından keçən dupduru göz yaşı kimi çay da (mənbəyi bulaqdan qaynaqlanan təmiz su axır) balıqçılığın inkişafında əsas rol oynayır. Həmin çay boyunca bir çox ailələr balıq üçün hovuzlar tikiblər.
Toponimikası
- Çuxur Qəbələ oyk, mür. Qəbələ r-nunun Mirzəbəyli i.ə.v.-də kənd. Yaşayış məntəqəsi qədim Qəbələ şəhərinin xarabalıqlarının yaxınlığında çökək yerdə yerləşdiyi üçün Çuxur Qəbələ adlanır. Qədim şəhərin xarabalığı nisbətən yüksəkdədir.
Əhalisi
- 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 973 nəfər əhali yaşayır.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Qəbələ rayonu İnzibati Ərazi Vahidləri 2017-07-29 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Azərpoçt. "İndekslər" (az.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- Şəlalə Məhyəddinqızı, "Qəbələ Qafqazın incisi", Bakı, "Oğuz Eli", 2009.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cuxur Qebele Azerbaycan Respublikasinin Qebele rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Cuxur Qebele40 53 32 sm e 47 41 32 s u Olke AzerbaycanRayon Qebele rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 405 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 973 2009 neferResmi dili Azerbaycan diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ3613Xeriteni goster gizle Cuxur QebeleTarixiKend 1999 cu ilde yaradilmisdir CografiyasiCuxur Qebele Adindan belli oldugu kimi cokeklikde yerlesdiyinden cuxur cografi termininden ve Qebele sozlerinden teskil olunub Qedim Albaniyanin paytaxti olan Qebele seherinin adini dasiyir Rayon merkezinden 34 km cenub qerbde Alazan Hefteran vadisindedir Qebele seheri suquta ugradiqdan sonra onun cuxurda yerlesen mehellesinin adini bu kend zemanemize qeder saxlayib Kendin erazisinde qedim seherin qala ve tikinti qaliqlari Qebele tarix medeniyyet qorugu yerlesir Kendin cenub serqinde erken orta esrlere simal ve simal serqinde ise orta esrlere aid qebiristanliqlarda yazili ve naxisli senduqeler qalmisdi Bu kendde qedim ve orta esrlere aid pul defineleri de tapilmisdir Zaman zaman burada arxeoloji ekspedisiyalar aparilir ve her defe de alimler yeni faktlarin sahidi olurlar Alimlerin fikrince bura tarixde boyuk qudretli dovlete mexsus olub ki torpagin altindaki sirli alem hele cox metlebleri uze cixaracaq Qebelede alimlerin axtaris aparmaq imkanlari mehdud idi Burada alimlerin serbest fealiyyeti ucun vaxtile baza yaradilmisdi Ermeni tecavuzune meruz qalan vetendaslarimiz mecburiyyet qarsisinda hemin yere siginiblar Bir nece ildir ki arxeoloqlar maddi vesait uzunden isleye bilmirdiler Bu meselede ise artiq yardimcilari var SEBA sirketi Seul Baki Azerbaycan Koreya Medeniyyet Mubadilesi Assosiasiyasi onlara arxa cixib burada calisan alimlerin qaygilarini ehtiyaclarini temin edir ve onlarin fealiyyeti ucun genis imkanlar yaradir Bu ictimai teskilatin uzvleri Azerbaycan EA Arxeologiya ve Etnoqrafiya Institutunun emekdaslarina erazide calisan alimlere komeyini teklif edib Bu necib ve humanist addimdan sonra ekspedisiya uzvleri arxeoloji prosesleri davam etdirmeye muveffeq olublar Hazirda erazide yeni bazanin tikilmesi planlasdirilib Beynelxalq tedbirlerin kecirilmesi ucun elmi simpozium zallari qonaq evleri ve eksponatlarin saxlanmasi numayisi meqsedile xususi muhafize olunan bina layihesinin insasi nezerde tutulur Koreya alimlerinin de bura gelisi gozlenilir SEBA sirketi bu nadir tapintiya Qebeleye dunya alimlerinin diqqetini ona gore yoneltmek isteyir ki tarixde neheng dovlet sayilan ve muasir arxeoloji tapintilari ile tarixcileri yeniden dusunmeye sovq eden Qedim Albaniya Qafqazin kecmisini acmaqla tarixin yeni sehiferini yazir O seherin varisi olan yeni Qebeleye ise qedim maddi medeniyyet abidesinin tedqiqati meqsedile devet edilen xariciler bugunku daglar qoynundaki muasirliyin sahidi olanda heyretini gizletmir her iki gorkemine kecmisi ve bugunu heyran olurlar Cuxur Qebele kendinde 1000 nefer yasayir Burada baliq yetisdirme muessisesi var Qizil baliqlarin artirilmasi istiqametinde muessise iscileri her il Xezere bu novde canlilar bexs edir Yaxin gelecekde muessisenin genislendirilmesi nezerde tutulur Onu da qeyd edim ki dadi ile benzersiz teami olan tebii dag caylarina mexsus farellerinin varligi da bu torpagin ozelliyidir Bu kendin ortasindan kecen dupduru goz yasi kimi cay da menbeyi bulaqdan qaynaqlanan temiz su axir baliqciligin inkisafinda esas rol oynayir Hemin cay boyunca bir cox aileler baliq ucun hovuzlar tikibler ToponimikasiCuxur Qebele oyk mur Qebele r nunun Mirzebeyli i e v de kend Yasayis menteqesi qedim Qebele seherinin xarabaliqlarinin yaxinliginda cokek yerde yerlesdiyi ucun Cuxur Qebele adlanir Qedim seherin xarabaligi nisbeten yuksekdedir Ehalisi2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 973 nefer ehali yasayir Hemcinin baxQebele rayonuXarici kecidlerQebele rayonu Inzibati Erazi Vahidleri 2017 07 29 at the Wayback MachineIstinadlarAzerpoct Indeksler az www azerpost az 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Selale Mehyeddinqizi Qebele Qafqazin incisi Baki Oguz Eli 2009 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629