Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çapaqcur Döyüşü 1387-ci ildə Qaraqoyunlu Və Teymurilər arasında baş vermiş müharibə
| Çapaqcur Döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Tarix | 1387 | ||
| Yeri | Çapaqcur | ||
| Nəticəsi | Mütləq Qaraqoyunlu Zəfəri | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| | |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
Döyüşdən əvvəlki siyasi şərait
1386–1388-ci illər ərzində Teymur Şimali İrana və Azərbaycana yürüşlər təşkil edir. 1386-cı ildə Səmərqəndə yola düşən Teymur əvvəlcə Luristan hakimi Məlik İzzəddin üzərinə yürüş edir. Məlik İzzədini və ailəsini Türküstana sürgün etdikdən sonra ikinci hədəfini gerçəkləşdirmək üçün Azərbaycana yola düşür. Bu ərəfədə Cəlairi Sultanı Əhmədin Təbrizə gəlişi xəbərini eşidir, lakin Cəlairi Əhməd Teymurun da bu bölgəyə səfərindən xəbər tutaraq Bağdada doğru yönəlir. Teymur həmin yazı Təbrizdə keçirdikdən sonra Naxçıvana və Qarsa yürüş edərək bu əraziləri ələ keçirir. Daha sonra Gürcüstan və Şərqi Anadoluya yönələn Teymur burada Avnik, Muş, Van, Əhlət qalalarını ələ keçirir. Teymurun yürüşlərə başının qarışdığı bir dövrdə çoxlu qüvvə toplayan Toxtamış Təbriz üzərinə hücuma keçir. Toxtamışın Təbrizi yağmalaması xəbərini eşidən Teymur da Təbrizə yönəlir. 1387-ci ilin əvvəllərində Teymur Qarabağda olarkən Toxtamış da Dərbəndi keçərək Samur çayı yaxınlığına gəlir. Tərəflər arasında baş verən döyüşdə Toxtamış geri çəkilmək məcburiyyətində qalır. Həmin il Qaraqoyunlular üçün Teymur təhlükəsi meydana gəlir. Teymur Qaraqoyunlu sultanı Qara Məhəmmədi xaç qafilələrinə və ticarət karvanlarına basqınlar etməkdə günahlandırır, lakin bu təbii ki, bəhanə idi. Teymurun hücuma keçməsinin əsl səbəbi Şərqi Anadoluda müstəqil bir dövlətin yaranmasının qarşısını almaq və Qaraqoyunlu türkmənlərini özündən aslı vəziyyətə salmaq idi.
Çapaqcur döyüşü
Tərəflər Ərzurumda Çapaqcur suyu(Ab-ı Çapaqcur) adlanan ərazidə qarşı qarşıya gəlir. Burada qərargah qurdudqdan sonra ordudan 3 divizyanı ayıraraq Qara Məhəmmədin üzərinə göndərir. Bu divizyalardan birinə oğlu Miranşah başçılıq edirdi. Müdafiəyə çəkilən Qara Məhəmmədin üzərinə yürüyən Miranşah çoxlu qənimət əldə edir, lakin Qara Məhəmməd tez bir zamanda geri çəkilərək Çapaqçur çevrəsində keçid və boğazları tutmuş, Teymurun ordusunu darmadağın etmişdir.Bu qalibiyyətdən sonra Qara Məhəmməd Məmlüklərin Malatya naibi Mintaşa sığınır. Teymurun bu məğlubiyyəti ilə bağlı Metsoplu Toma yazır:
 | Teymurləng yazda böyük bir ordu ilə Qara Məhəmmədin üzərinə yürüş etdi. O isə bu xəbəri eşidən kimi qaçır. Teymurləng onu izləyərək üstələyir və bir neçə gün sonra Çapaqcur vilayətində ona yetişir. Vəziyyət belə olduqda Qara Məhəmməd öz əsgərlərini Teymurun üzərinə göndərərək onu məğlub edir və onun ordusunun komandanı Lokmakanı da öldürür. Əsgərlərinin isə böyük bir qismini tələf edir. |  |
İstinadlar
- Aka, İsmayıl. Timur ve devleti. Ankara: Türk Tarih Kurumu yayınları. 2000.
- Turan, Eray. TİMUR’UN YÜKSELİŞİ VE YILDIRIM İLE MÜCADELESİ. Çorum. 2016.
- Azərbaycan Tarixi III cild. Bakı: Elm nəşriyyatı. 2005.
- . 2018-10-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-28.
- Əliyarlı, Süleyman. Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı. 1996.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Capaqcur Doyusu 1387 ci ilde Qaraqoyunlu Ve Teymuriler arasinda bas vermis muharibeCapaqcur DoyusuTarix 1387Yeri CapaqcurNeticesi Mutleq Qaraqoyunlu ZeferiMunaqise terefleriTeymuriler QaraqoyunlularKomandan lar Mirze Miransah Qara MehemmedTereflerin quvvesi30 000 BilinmirItkilerAgir BilinmirDoyusden evvelki siyasi serait1386 1388 ci iller erzinde Teymur Simali Irana ve Azerbaycana yurusler teskil edir 1386 ci ilde Semerqende yola dusen Teymur evvelce Luristan hakimi Melik Izzeddin uzerine yurus edir Melik Izzedini ve ailesini Turkustana surgun etdikden sonra ikinci hedefini gerceklesdirmek ucun Azerbaycana yola dusur Bu erefede Celairi Sultani Ehmedin Tebrize gelisi xeberini esidir lakin Celairi Ehmed Teymurun da bu bolgeye seferinden xeber tutaraq Bagdada dogru yonelir Teymur hemin yazi Tebrizde kecirdikden sonra Naxcivana ve Qarsa yurus ederek bu erazileri ele kecirir Daha sonra Gurcustan ve Serqi Anadoluya yonelen Teymur burada Avnik Mus Van Ehlet qalalarini ele kecirir Teymurun yuruslere basinin qarisdigi bir dovrde coxlu quvve toplayan Toxtamis Tebriz uzerine hucuma kecir Toxtamisin Tebrizi yagmalamasi xeberini esiden Teymur da Tebrize yonelir 1387 ci ilin evvellerinde Teymur Qarabagda olarken Toxtamis da Derbendi kecerek Samur cayi yaxinligina gelir Terefler arasinda bas veren doyusde Toxtamis geri cekilmek mecburiyyetinde qalir Hemin il Qaraqoyunlular ucun Teymur tehlukesi meydana gelir Teymur Qaraqoyunlu sultani Qara Mehemmedi xac qafilelerine ve ticaret karvanlarina basqinlar etmekde gunahlandirir lakin bu tebii ki behane idi Teymurun hucuma kecmesinin esl sebebi Serqi Anadoluda musteqil bir dovletin yaranmasinin qarsisini almaq ve Qaraqoyunlu turkmenlerini ozunden asli veziyyete salmaq idi Capaqcur doyusuTerefler Erzurumda Capaqcur suyu Ab i Capaqcur adlanan erazide qarsi qarsiya gelir Burada qerargah qurdudqdan sonra ordudan 3 divizyani ayiraraq Qara Mehemmedin uzerine gonderir Bu divizyalardan birine oglu Miransah basciliq edirdi Mudafieye cekilen Qara Mehemmedin uzerine yuruyen Miransah coxlu qenimet elde edir lakin Qara Mehemmed tez bir zamanda geri cekilerek Capaqcur cevresinde kecid ve bogazlari tutmus Teymurun ordusunu darmadagin etmisdir Bu qalibiyyetden sonra Qara Mehemmed Memluklerin Malatya naibi Mintasa siginir Teymurun bu meglubiyyeti ile bagli Metsoplu Toma yazir Teymurleng yazda boyuk bir ordu ile Qara Mehemmedin uzerine yurus etdi O ise bu xeberi esiden kimi qacir Teymurleng onu izleyerek usteleyir ve bir nece gun sonra Capaqcur vilayetinde ona yetisir Veziyyet bele olduqda Qara Mehemmed oz esgerlerini Teymurun uzerine gondererek onu meglub edir ve onun ordusunun komandani Lokmakani da oldurur Esgerlerinin ise boyuk bir qismini telef edir IstinadlarAka Ismayil Timur ve devleti Ankara Turk Tarih Kurumu yayinlari 2000 Turan Eray TIMUR UN YUKSELISI VE YILDIRIM ILE MUCADELESI Corum 2016 Azerbaycan Tarixi III cild Baki Elm nesriyyati 2005 2018 10 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 09 28 Eliyarli Suleyman Azerbaycan tarixi Uzaq kecmisden 1870 ci illere qeder Baki Azerbaycan nesriyyati 1996 Hemcinin baxQaraqoyunlular Emir Teymur