Əbdünnəsir Kusravi (1776 – 1812, Konstantinopol) — tatar təhsil xadimi və din alimi. Dini islah hərəkatının öncüllərindəndir.
Əbdünnəsir Kusravi | |
---|---|
Габденнасыйр әл-Курсави | |
![]() | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | İstanbul |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | yazıçı, ilahiyyatçı |
Həyatı
1776-cı ildə tacir atanın oğlu olaraq Kazan bölgəsinin Kursa kəndində anadan olmuşdur. İlk təhsilini eyni bölgədəki Meçkere kəndində almış və sonrasında Kuran, hədis sahələrində özünü yetişdirmək üçün Buxaraya getmişdir. Nəkşibəndi şeyxi Niyazqul xan Türkməniyə mürid olub, 4 il xidmət etmiş və sonrasında icazə almışdır. Burada müxtəlif alimlərlə təmaslar qurmuş və zəngin kitabxanalardan faydalanmışdır. Bu onun sxolastik din anlayışınına tənqidi yanaşmasını təmin etmişdir. Təhsilini tamamladıqdan sonr Kursaya dönərək müdərrislik etmişdir. 1807-ci ildə təkrar Buxaraya getmiş və burada fikirləri tanınmağa başlamışdır. Yenilikçi fikirlərinə görə dinsizlik və zındıqlarda ititham edilmişdir. Şeyxinin onu öldürəcəklərindən ehtiyat etdiyinə görə vətəninə geri dönmüşdür. Burada mədrəsə açaraq dərs verməyə başlamışdır. Fikirləri bəzi din adamlarının marağını çəkməklə bərabər, din adamlarının da narazılığı ilə qarşılanmışdır. 1812-ci ildə ölmüşdür. Qaracaəhmət məzarlığında dəfn edilmişdir.
Fikirləri
Kursavinin sahib olduğu yenilikçi fikirlərin qaynağını Əbülmuin ən-Nəsəfinin ət-Təmhid, Əli əl-Karinin Minəhur-ravzil-əzhər və İmam Rəbbaninin bir qisim əsələri təşkil etmişdir. Kursavi ictihat qapısının açıq olduğunu bildirərək, İslam alimlərinin Quran və hədisləri şərh edərək ictihad etmələrinin lazım olduğunu müdafiə etmişdir. Ona görə, ağlı istifadə etmə ictiadın mənası içərisində yer alır. Xürafata, dini istismara və təqlidə qarşı mübarizə aparmışdır. Sxolastik dini düşüncəni tənqid etməsiylə yanaşı, mədrəsələrdə tədris edilən kitabları da tənqid etmişdir. Buxarada bir zamanlar kitabları qadağan edilmişdir. Dində yeniləşmənin təhsillə təmin ediləcəyini düşündüyündən təhsilə əhəmiyyət vermişdir. Tatar cədidçiliyinin kökü halına gələrək özündən sonra gələn Şəhabəddin Mərcani, Rzaəddin Fəxrəddin, Nizaməddin ibn Siracətdin Karuci kimi şəxslər tərəfindən fikirləriqəbul edilmiş və kitabları mədrəsələrdə dərs kitabı olaraq oxudulmuşdur.
Əsərləri
- Heftiyek-i Şerîf - Türkcə təsfir
- Kitâbü’l-İrşâd li’l-ʿibâd - Cədcilik fikirinin ilk əmsallarından
- Şerḥu’l-ʿAḳāʾidi’n-Nesefiyye el-cedîd
- Şerḥ ʿalâ Risâle fî baḥs̱i’ṣ-ṣıfât
- Kitâb fî beyâni aḳsâmi’l-ḥadîs̱
- Kitâbü’l-Levâʾiḥ
İstinadlar
- http://thesaurus.cerl.org/record/cnp01199624.
- ʿAbd al-Naṣīr ibn Ibrāhīm al-Qūrṣāwī // AlKindi.
- İbrahim Maraş, İsmayıl Türkoğlu. "KURSAVÎ". 13 iyun 2020 tarixində .
- "Батрова остается поблагодарить за то, что своими публикациями способствовал, что "плотину прорвало". m.realnoevremya.ru. 28 mart 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 19 mart 2017.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebdunnesir Kusravi 1776 1812 Konstantinopol tatar tehsil xadimi ve din alimi Dini islah herekatinin oncullerindendir Ebdunnesir KusraviGabdennasyjr әl KursaviDogum tarixi 1776Dogum yeriVefat tarixi 1812Vefat yeri IstanbulDefn yeri Qaracaehmed qebiristanligiFealiyyeti yazici ilahiyyatciHeyati1776 ci ilde tacir atanin oglu olaraq Kazan bolgesinin Kursa kendinde anadan olmusdur Ilk tehsilini eyni bolgedeki Meckere kendinde almis ve sonrasinda Kuran hedis sahelerinde ozunu yetisdirmek ucun Buxaraya getmisdir Neksibendi seyxi Niyazqul xan Turkmeniye murid olub 4 il xidmet etmis ve sonrasinda icaze almisdir Burada muxtelif alimlerle temaslar qurmus ve zengin kitabxanalardan faydalanmisdir Bu onun sxolastik din anlayisinina tenqidi yanasmasini temin etmisdir Tehsilini tamamladiqdan sonr Kursaya donerek muderrislik etmisdir 1807 ci ilde tekrar Buxaraya getmis ve burada fikirleri taninmaga baslamisdir Yenilikci fikirlerine gore dinsizlik ve zindiqlarda ititham edilmisdir Seyxinin onu oldureceklerinden ehtiyat etdiyine gore vetenine geri donmusdur Burada medrese acaraq ders vermeye baslamisdir Fikirleri bezi din adamlarinin maragini cekmekle beraber din adamlarinin da naraziligi ile qarsilanmisdir 1812 ci ilde olmusdur Qaracaehmet mezarliginda defn edilmisdir FikirleriKursavinin sahib oldugu yenilikci fikirlerin qaynagini Ebulmuin en Nesefinin et Temhid Eli el Karinin Minehur ravzil ezher ve Imam Rebbaninin bir qisim eseleri teskil etmisdir Kursavi ictihat qapisinin aciq oldugunu bildirerek Islam alimlerinin Quran ve hedisleri serh ederek ictihad etmelerinin lazim oldugunu mudafie etmisdir Ona gore agli istifade etme ictiadin menasi icerisinde yer alir Xurafata dini istismara ve teqlide qarsi mubarize aparmisdir Sxolastik dini dusunceni tenqid etmesiyle yanasi medreselerde tedris edilen kitablari da tenqid etmisdir Buxarada bir zamanlar kitablari qadagan edilmisdir Dinde yenilesmenin tehsille temin edileceyini dusunduyunden tehsile ehemiyyet vermisdir Tatar cedidciliyinin koku halina gelerek ozunden sonra gelen Sehabeddin Mercani Rzaeddin Fexreddin Nizameddin ibn Siracetdin Karuci kimi sexsler terefinden fikirleriqebul edilmis ve kitablari medreselerde ders kitabi olaraq oxudulmusdur EserleriHeftiyek i Serif Turkce tesfir Kitabu l Irsad li l ʿibad Cedcilik fikirinin ilk emsallarindan Serḥu l ʿAḳaʾidi n Nesefiyye el cedid Serḥ ʿala Risale fi baḥs i ṣ ṣifat Kitab fi beyani aḳsami l ḥadis Kitabu l LevaʾiḥIstinadlarhttp thesaurus cerl org record cnp01199624 ʿAbd al Naṣir ibn Ibrahim al Qurṣawi AlKindi Ibrahim Maras Ismayil Turkoglu KURSAVI 13 iyun 2020 tarixinde Batrova ostaetsya poblagodarit za to chto svoimi publikaciyami sposobstvoval chto plotinu prorvalo m realnoevremya ru 28 mart 2020 tarixinde Istifade tarixi 19 mart 2017