Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şövkət Dağdevirən (türk. Mustafa Şevket Dağdeviren; 1863, Ədirnə – Konstantinopol) — Türk siyasətçisi. 1906–1913 illərdə çıxan "Yeni Ədirnə" qəzetini nəşr etdi. 1918–1920 illərdə Ədirnənin bələdiyyə başçısı idi. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra ölkənin işğalından sonra qurulan Frakiya-Paşaəli Müdafiə Hüquq Cəmiyyətinin qurucularından biri idi.
| Şövkət Dağdevirən | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1863 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | jurnalist |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyat və fəaliyyəti
Şövkət Dağdevirən Ədirnənin ən varlı ailələrindən olan Dağdevirənzadə Arif bəy və Hacı Ayşə xanımın oğlu olaraq 1863-cü ildə Ədirnədə anadan olmuşdur. Uşaqlıqda Ədirnə ibtidai məktəbində dini təhsilini başa vurduqdan sonra Ədirnə orta məktəbində oxuyub və özəl müəllimlərdən ərəb, fars və türk dillərini öyrənib. 14 yaşında 1877-ci ildə dövlət məmuru olan Şövkət bəy iki il Ədirnə Maliyyə və Məktublar İdarəsində və Ədirnə Apelyasiya Məhkəməsində işləyib. 4 iyul 1880-ci ildə Şövkət bəy həmin məhkəmənin mühasib vəzifəsinə təyin edildi.
29 avqust 1882-ci ildə 4-cü dərəcəli Osmanlı ordeni alan Şövkət Dağdevirən 13 fevral 1884-cü ildə 3-cü, 22 mart 1886-cı ildə isə 2-ci dərəcəli rütbəyə yüksəldilmişdir. 27 fevral 1888-ci ildə "Nişan-i Osmani" ilə 4-cü dərəcəli "Məcidiyyə ordeni" aldı. 21 yanvar 1890 tarixində rütbəsi yüksəldilərək "Rütbe-i Saniye Sınıf-ı" oldu. 15 aprel 1890-cı ildə Uzun körpü mahal qubernatorunun müavini təyin edildi. 17 fevral 1891-ci ildə Vilayət Mətbəəsinə müdir təyin edilən Şövkət bəy Fransadan yeni texnoloji litoqrafiya və çap maşınlarına sifariş verdi və 1895-ci il iyun ayında bu maşınları Aleksandrupolisdən təslim alaraq Ədirnəyə gətirdi. Beləliklə, mətbəə yenidən quruldu və modernləşdirildi. Şövkət bəy Ədirnə Salnamələri və Ədirnə qəzetini nəşr etdi. Uzun körpü, Kıyıköy, Dimetoka, Svilenqrad, Keşan və Ortaköy qəzalarının əkinçilik vergisini qiymətləndirmə işinə təyin edildi.
5 avqust 1892-ci ildə o tam pulsuz şəkildə Vilayət Təhsil-Təhsil İdarəsinə təyin edildi və Sultanın adının verildiyi məktəbin (bugünkü Edirnə Texniki və Sənaye Peşə Liseyi) inşasında göstərdiyi əməyə görə 18 fevral 1897-ci ildə "Rumeli Kazaskeri"ndən sonra gələn ikinci pilləsindən "Rütbe-i Üla"ya qədər yüksəldi. 25 may 1897-ci ildə Yunan medalı ilə təltif edildi.
12 iyul 1898-ci ildə İskeçe və ya Xanti qəzası qubernatorunun müavini oldu, elə həmin il Uzun körpü kəndləri arasındakı sərhəd mübahisələrinin həlli üçün ayrılmış vəzifəyə təyin edildi və Alexandroupolis qubernatorunun müavini olaraq fəaliyyət göstərdi. 1 sentyabr 1899-cu ildə ikinci dəfə Alexandroupolis qubernatorunun müavini təyin edildi.
20 avqust 1905-ci ildə Kaleiçi mahalında baş verən böyük yanğında 1270 ev, 4 məscid, 1 dərviş lojası, Katolik Bolqar, Pravoslav Bolqar, fransız məktəbləri ilə birlikdə 7 məktəb, 6 kilsə, 13 sinaqoq, 55 mağaza, 33 yeməkxana, 4 aptek, 1 polis bölməsi, 210 mağaza, 16 qəhvəxana, 200 iş yeri, 4 üzüm bağı, 1 mətbəə, 1 restoran, 2 at dəyirmanı, 1 hamam, 28 tövlə, 13 çörəkxana, 12 otaq, 2 məkan, təxminən 1687 bina yararsız hala düşdü. Həmin gün dəymiş ziyan 500.000 lirəyə yaxın qiymətləndirildi. Şövkət bəy 16 saat davam edən yanğından sonra evsiz qalan ailələrin yerləşdirilməsi və ehtiyaclarını ödəmək üçün yaradılan komissiyada fəal iştirak etdi.
Şövkət bəy 13 iyul 1893-cü ildə Ədirnə Vilayət Sənaye Məktəbi Komissiyasının üzvü, 14 sentyabr 1906-cı ildə eyni qurumun sədr müavini və 1907-ci ilin dekabrında komissiya sədri olaraq fəaliyyət göstərmişdir. 1908-ci ildə Şövkət bəyin portretini də çəkən Həsən Rza bəy bu məktəbin direktoru təyin edildi.
Ailəsi
Nəbiyə xanımla ailəli olan Şövkət bəy Ədirnə Muzeyinin qurucusu və tarixçi Arif Dağdevirənin (1888–1979) oğludur.II Mahmud tərəfindən Dağdeviren ailəsinə verilən, lakin böyük bir qismi Bolqarıstan sərhədləri daxilində qalan Vaysaldakı Karapınar təsərrüfatının sahibi və meneceri Şövkət bəyin Sabirə Dağdevirən, Məlahət Berk, Səlçuk Dağdevirən, Zerrin və Nərmin Dağdevirən, Şövkət Dağdevirən ve Oya Altınel adlarında 7 nəvəsi olub.
Yeni Ədirnə qəzeti
1906-cı ildə nəşr olunmağa başlayan Yeni Ədirnə qəzeti Şövkət bəy tərəfindən təsis edildi. Məsul şəxsi Şövkət bəy olan qəzet əvvəlcə həftədə 2 gün, sonra həftədə 3 gün nəşr olunmağa başladı. Qəzetin idarə binası əvəllər Rustəm Paşa xanının üst mərtəbəsi sonra hökumət binası və ən sonda bələdiyyənin qarşısındakı özəl bir tikili idi. Siyasi-milli bir Osmanlı qəzeti olan "Yeni Ədirnə" nəşrini 1913-cü ilə qədər davam etdirdi və ordan gələn gəlir ilə Sənaye Peşə Liseyində oxuyan kasıb şagirdlərin təhsilində istifadə edildi.
Bələdiyyə başçısı olduğu dövrlər
Sövkət bəy Balkan Müharibəsi əsnasında əsir düşdü və Sarayiçiyə aparıldı. Ədirne bolqarlardan geri alındıqdan sonra 1918–1920 illərdə Ədirnə Bələdiyyə Başçısı vəzifəsini icra etdi. Sövkət bəy 2 noyabr 1918-ci ildə Ədirnə Millət vəkili Faiq Kaltakkıran, vəkil Şərəf Aykut, Tacir Qasım Yolageldili və bəzi Ədirnə vətənpərvərlərin iştirakı ilə İstanbuldakı Küçük Kınaciyan binasında Qasım Yolageldilinin ofisində baş tutan iclasa qatıldılar və gələcəyin təyin edilməsində çox əhəmiyyətli rol oynayan Frakiya Paşaeli Müdafiə Hüquq Cəmiyyətinin yaradılmasına qərar verdilər. 7 noyabr 1918-ci ildə keçirilən ikinci iclasda birliyin adının Frakiya Paşaeli Müdafiə Komitəsi Osmaniyyə olması qərarlaşdırıldı və 1 dekabr 1918-ci ildə Şevket bəyin katibliyi və rəhbərliyi altında dərnək quruldu. 16 oktyabr 1919-cu ildə keçirilən qurultayda dərnəyin prezidenti təyin edilən Sövkət bəy yunanların Trakyanı işğal etməsinə qədər doqquz ay yarım müddətində Frakiyanın gələcəyi üçün müəyyən işlər gördü. 1920-ci ilin mayında Naib Tahir Əfəndi Ədirnə qubernatorluğunu Şövkət bəyə təhvil verdi. 25 iyul 1920-ci ildə Ədirnənin yunanlar tərəfindən işğalı zamanı Şövkət bəy Ədirnədə qaldı və qubernator müavini olaraq müqavilə imzaladı. İşğal zamanı Yunanıstanda kralçılat Venizelos Elefteriosin yerinə keçəndən sonra Şövkət bəy digər vətənpərvərlərlə birlikdə Qirit adasında yerləşən Hanyaya 4 dəfə sürgün edildi.
Əsərləri
Ədirnə salnaməsi
Şövkət bəyin 1892-ci ildə yazdığı "Ədirnə salnaməsi"ı iki hissədən ibarətdir. Birinci hissəyə əyalətdəki inzibati vahidlər, bu vəzifələrdə çalışanların adları və şəhərin statistik məlumatları daxil edilmişdir. İkinci hissədə 1892-ci ildə Salonikidən Çatalcaya qədər uzanan Kırklareli, Təkirdağ, Gelibolu, Gümülcine, Dimetoka və Aleksandrupolisi əhatə edən böyük Ədirnə vilayəti haqqındadır. Əsər Osmanlı-Türk əlifbasında yazılmış və Tanzimat Türkcəsindədir. Səlnamə 2005-ci ildə Frakiya Universitetindən Ratip Kazancıgil və Nilüfər Gökçə tərəfindən müasir türkcəyə tərcümə edilərək nəşr edilmişdir.
Balkan müharibəsi gündəliyi
1912–1913-cü illər Balkan müharibələri zamanı Sövkət bəy Ədirnədə qaldı və 155 günlük Ədirnə mühasirəsi haqqında gündəlik yazdı. Bu gündəlik Ədirnə müdafiəsinin mülki tərəflərini və döyüş ağırlığını izah etmək baxımından əhəmiyyətli bir sənəddir. Gündəliyin ilk hissəsini Şövkət bəyin nəticəsi Bəhlul Cem Altınel tərəfindən Ratip Kazancıgilə verilmiş və müasir türkcəyə tərcümə edilərək son hissəyə əlavə edilmişdir.
Eyni gündəlik Ratip Kazancıgilin müasir türkcəsi ilə 2013-cü ilin may ayında "Müharibəni yaşayanların qələmindən Balkan müharibəsi xatirələri Hafız Rakım Ertür M. Şövkət Dağdevirənzadə Dr. Rifat Osman" başlığı ilə 2-ci dəfə "Edirne Valiliği Kültür Yayınları" nəşriyyatı tərəfindən yenidən nəşr olunmuşdur.
Mükafat və təltifləri
Şövkət bəy 13 fevral 1901-ci ildə Bolqar idarəsi tərəfindən verilən 3-cü dərəcəli "Merit" vətəndaş medalı, 28 mart 1901-ci ildə 3-cü dərəcəli "Məcidiyyə ordeni" və 27 iyun 1901-ci ildə İran dövləti tərəfindən verilən 3-cü dərəcəli "Şırr-u Hurşit" ordeni ilə təltif olunub. 8 avqust 1902-ci ildə 3-cü dərəcəli Osmanlı ordeni alan Şövkət bəy 18 noyabr 1902-ci ildə Gümülcine qubernator köməkçisi təyin edildi. 19 yanvar 1902-ci ildə İran dövləti tərəfindən ikinci dərəcəli "Şir-u Hursit" ordeni və 22 noyabr 1903-cü ildə "Həmidiyə Hicaz Dəmiryol" medalı ilə təltif olundu. 18 iyul 1904-cü ildə 2-ci və 9 aprel 1906-cı ildə 1-ci "Məcidiyyə" ordeni ilə təltif edilmişdir.
Son illəri və ölümü
İşğaldan sonra Ədirnəyə qayıdan Sövkət bəy Frakiya Təyyarəçilər Birliyinin başçısı təyin edildi və bir çox faydalı fəaliyyətə imza atdı. Sonralar Türk Hava Qurumu adını alan bu dərnəyin baş müfəttişi olan zaman xəstələnən Şövkət bəy 9 fevral 1931-ci ildə müalicə üçün getdiyi İstanbul, Erenköydə yerləşən anasının evində rəhmətə getdi. Erenköy Sahrayıcedit qəbiristanlığında dəfn edildi.
Haqqında
Tarixçi yazıçı Osman Nuri Peremeci onun haqqında aşağıdakıları demişdir:
 | Şövkət bəy çox ağıllı, mülayim, söhbətcil bir insan idi, hamıya yaxşılıq etməyi sevər, həm də vətənpərvər idi. |  |
İstinadlar
- Kayıcı Haluk, Edirne'de Altı Ay Musavver Edirne Tarih-i Mahsuriyyeti İkdam Gazetesi Edirne Harb Muhabiri Kenan, Sabah Gazetesi Edirne Harb Muhabiri Nazmi Ceren Yayıncılık s:13 Edirne 2014
- Başbakanlık Osmanlı Arşivleri DH. SAİD 55.39 s:75–76 ve DH. SAİD 80.174
- Kazancıgil Ratip, Gökçe Nilüfer, Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları, Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, 2005 Edirne
- Bilar Ender, Edirne'nin Basın-Yayın Tarihi (1361–2006), Cilt 1, Sayfa: 54, 111, 295 Edirne Valiliği 2006'
- Altınel B. Cem Kuruluşunun 100. Yılında Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Derneği Yöneticilerinin Yaşam Öyküleri Edrne Belediye Başkanlığı Yayınları No:30 Edirne 2018
- soldan Salih Cevdet, Cemal Bey, Nazmi beyzade İsmail, Salih Cemal, Şevket Ödül
- Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Millî Mücadele Cilt 2, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Resim: 32 1992 Ankara
- Altınel B. Cem 1863–1931 Şevket Dağdeviren ve Edirne'si Edirne Belediyesi Yayınları No: 27 sayfa: 62 Nisan 2017 İstanbul
- Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi Tevfik Bıyıklıoğlu Arşivi Belge No: 32 TB D: 151 N: 76
- 1283 sayılı 25 Ağustos 1321 tarihli EDİRNE GAZETESİ
- Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver, Şehit Ressam Hasan Rıza Hayatı ve Eserleri Trakya Üniversitesi Yayınları No: 165 Ekim 2015
- Yıldırım Şahin, Karakaş Günay, Edirne Müzeleri ve Ören Yerleri, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı — Yapı Kredi Yayınları Sayfa 92, 2006 İstanbul
- Dağdeviren Arif, Edirne'de Sinan ve Selimiyesi, 1968 Edirne
- Osmanlicagazeler.org sitesi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2017.
- Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Millî Mücadele Cilt 2, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Resim: 71 1992 Ankara
- Peremeci Osman Nuri, Edirne Tarihi, Edirne ve Yöresi Eski Eserleri Sevenler Kurumu Yayınları, Sayfa 170–171 ve 342 1939 İstanbul
- Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Millî Mücadele Cilt 1, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Sayfa 124–280 1992 Ankara
- Aykut Mehmet Şeref, Trakya Millî Mücadele Tarihi Malta Hatıratı ve Malta'da Türkler, Alfa Yayınları s:7–124, 2010 İstanbul
- Güner Zekai, Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin Kuruluşu ve Faaliyetleri (1 Aralık 1918–13 Mayıs 1920), Atatürk Araştırma Merkezi S: 11–176, 1998 Ankara
- Altınel B. Cem 1863–1931 Şevket Dağdeviren ve Edirne'si Edirne Belediyesi Yayınları No: 27, sayfa:36 Nisan 2017 İstanbul
- Kazancıgil Ratip, Savaşı Yaşayanların Kaleminden Edirne Balkan Savaşı Anıları Hafız Rakım Ertür M. Şevket Dağdevirenzade Dr. Rifat Osman, Edirne Valiliği Kültür Yayınları, S: 139–207 2013 İstanbul
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sovket Dagdeviren turk Mustafa Sevket Dagdeviren 1863 Edirne Konstantinopol Turk siyasetcisi 1906 1913 illerde cixan Yeni Edirne qezetini nesr etdi 1918 1920 illerde Edirnenin belediyye bascisi idi Birinci Dunya Muharibesinden sonra olkenin isgalindan sonra qurulan Frakiya Pasaeli Mudafie Huquq Cemiyyetinin qurucularindan biri idi Sovket DagdevirenSexsi melumatlarDogum tarixi 1863Dogum yeri Edirne Osmanli imperiyasiVefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti jurnalist Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyat ve fealiyyetiSovket bey 1913 cu il Balkan muharibesinde Edirnenin isgali zamani Sovket Dagdeviren Edirnenin en varli ailelerinden olan Dagdevirenzade Arif bey ve Haci Ayse xanimin oglu olaraq 1863 cu ilde Edirnede anadan olmusdur Usaqliqda Edirne ibtidai mektebinde dini tehsilini basa vurduqdan sonra Edirne orta mektebinde oxuyub ve ozel muellimlerden ereb fars ve turk dillerini oyrenib 14 yasinda 1877 ci ilde dovlet memuru olan Sovket bey iki il Edirne Maliyye ve Mektublar Idaresinde ve Edirne Apelyasiya Mehkemesinde isleyib 4 iyul 1880 ci ilde Sovket bey hemin mehkemenin muhasib vezifesine teyin edildi 29 avqust 1882 ci ilde 4 cu dereceli Osmanli ordeni alan Sovket Dagdeviren 13 fevral 1884 cu ilde 3 cu 22 mart 1886 ci ilde ise 2 ci dereceli rutbeye yukseldilmisdir 27 fevral 1888 ci ilde Nisan i Osmani ile 4 cu dereceli Mecidiyye ordeni aldi 21 yanvar 1890 tarixinde rutbesi yukseldilerek Rutbe i Saniye Sinif i oldu 15 aprel 1890 ci ilde Uzun korpu mahal qubernatorunun muavini teyin edildi 17 fevral 1891 ci ilde Vilayet Metbeesine mudir teyin edilen Sovket bey Fransadan yeni texnoloji litoqrafiya ve cap masinlarina sifaris verdi ve 1895 ci il iyun ayinda bu masinlari Aleksandrupolisden teslim alaraq Edirneye getirdi Belelikle metbee yeniden quruldu ve modernlesdirildi Sovket bey Edirne Salnameleri ve Edirne qezetini nesr etdi Uzun korpu Kiyikoy Dimetoka Svilenqrad Kesan ve Ortakoy qezalarinin ekincilik vergisini qiymetlendirme isine teyin edildi Frakiya Pasaeli Mudafie Huquq Cemiyyeti Luleburgaz Konqresi idare heyeti 31 mart 1920 Oturanlar soldan saga Sakir Kesebir Cafer Tayyar Pasa Sovket bey Hilmi Ergene Ayaquste duranlar soldan Salih Cevdet Cemal Bey Nazmi beyzade Ismayil Saleh Camal Sovket Odul 5 avqust 1892 ci ilde o tam pulsuz sekilde Vilayet Tehsil Tehsil Idaresine teyin edildi ve Sultanin adinin verildiyi mektebin bugunku Edirne Texniki ve Senaye Pese Liseyi insasinda gosterdiyi emeye gore 18 fevral 1897 ci ilde Rumeli Kazaskeri nden sonra gelen ikinci pillesinden Rutbe i Ula ya qeder yukseldi 25 may 1897 ci ilde Yunan medali ile teltif edildi 12 iyul 1898 ci ilde Iskece ve ya Xanti qezasi qubernatorunun muavini oldu ele hemin il Uzun korpu kendleri arasindaki serhed mubahiselerinin helli ucun ayrilmis vezifeye teyin edildi ve Alexandroupolis qubernatorunun muavini olaraq fealiyyet gosterdi 1 sentyabr 1899 cu ilde ikinci defe Alexandroupolis qubernatorunun muavini teyin edildi 20 avqust 1905 ci ilde Kaleici mahalinda bas veren boyuk yanginda 1270 ev 4 mescid 1 dervis lojasi Katolik Bolqar Pravoslav Bolqar fransiz mektebleri ile birlikde 7 mekteb 6 kilse 13 sinaqoq 55 magaza 33 yemekxana 4 aptek 1 polis bolmesi 210 magaza 16 qehvexana 200 is yeri 4 uzum bagi 1 metbee 1 restoran 2 at deyirmani 1 hamam 28 tovle 13 corekxana 12 otaq 2 mekan texminen 1687 bina yararsiz hala dusdu Hemin gun deymis ziyan 500 000 lireye yaxin qiymetlendirildi Sovket bey 16 saat davam eden yangindan sonra evsiz qalan ailelerin yerlesdirilmesi ve ehtiyaclarini odemek ucun yaradilan komissiyada feal istirak etdi Sovket bey 13 iyul 1893 cu ilde Edirne Vilayet Senaye Mektebi Komissiyasinin uzvu 14 sentyabr 1906 ci ilde eyni qurumun sedr muavini ve 1907 ci ilin dekabrinda komissiya sedri olaraq fealiyyet gostermisdir 1908 ci ilde Sovket beyin portretini de ceken Hesen Rza bey bu mektebin direktoru teyin edildi Ailesi Nebiye xanimla aileli olan Sovket bey Edirne Muzeyinin qurucusu ve tarixci Arif Dagdevirenin 1888 1979 ogludur II Mahmud terefinden Dagdeviren ailesine verilen lakin boyuk bir qismi Bolqaristan serhedleri daxilinde qalan Vaysaldaki Karapinar teserrufatinin sahibi ve meneceri Sovket beyin Sabire Dagdeviren Melahet Berk Selcuk Dagdeviren Zerrin ve Nermin Dagdeviren Sovket Dagdeviren ve Oya Altinel adlarinda 7 nevesi olub Yeni Edirne qezeti Qurucusu oldugu Yeni Edirne qezeti 1906 ci ilde nesr olunmaga baslayan Yeni Edirne qezeti Sovket bey terefinden tesis edildi Mesul sexsi Sovket bey olan qezet evvelce heftede 2 gun sonra heftede 3 gun nesr olunmaga basladi Qezetin idare binasi eveller Rustem Pasa xaninin ust mertebesi sonra hokumet binasi ve en sonda belediyyenin qarsisindaki ozel bir tikili idi Siyasi milli bir Osmanli qezeti olan Yeni Edirne nesrini 1913 cu ile qeder davam etdirdi ve ordan gelen gelir ile Senaye Pese Liseyinde oxuyan kasib sagirdlerin tehsilinde istifade edildi Belediyye bascisi oldugu dovrler Sovket bey Hanyada surgunde Sovket bey Balkan Muharibesi esnasinda esir dusdu ve Sarayiciye aparildi Edirne bolqarlardan geri alindiqdan sonra 1918 1920 illerde Edirne Belediyye Bascisi vezifesini icra etdi Sovket bey 2 noyabr 1918 ci ilde Edirne Millet vekili Faiq Kaltakkiran vekil Seref Aykut Tacir Qasim Yolageldili ve bezi Edirne vetenperverlerin istiraki ile Istanbuldaki Kucuk Kinaciyan binasinda Qasim Yolageldilinin ofisinde bas tutan iclasa qatildilar ve geleceyin teyin edilmesinde cox ehemiyyetli rol oynayan Frakiya Pasaeli Mudafie Huquq Cemiyyetinin yaradilmasina qerar verdiler 7 noyabr 1918 ci ilde kecirilen ikinci iclasda birliyin adinin Frakiya Pasaeli Mudafie Komitesi Osmaniyye olmasi qerarlasdirildi ve 1 dekabr 1918 ci ilde Sevket beyin katibliyi ve rehberliyi altinda dernek quruldu 16 oktyabr 1919 cu ilde kecirilen qurultayda derneyin prezidenti teyin edilen Sovket bey yunanlarin Trakyani isgal etmesine qeder doqquz ay yarim muddetinde Frakiyanin geleceyi ucun mueyyen isler gordu 1920 ci ilin mayinda Naib Tahir Efendi Edirne qubernatorlugunu Sovket beye tehvil verdi 25 iyul 1920 ci ilde Edirnenin yunanlar terefinden isgali zamani Sovket bey Edirnede qaldi ve qubernator muavini olaraq muqavile imzaladi Isgal zamani Yunanistanda kralcilat Venizelos Elefteriosin yerine kecenden sonra Sovket bey diger vetenperverlerle birlikde Qirit adasinda yerlesen Hanyaya 4 defe surgun edildi Sovket bey Edirne belediyye bascisi oldugu muddetEserleri1892 tarixli Edirne SalnamesiEdirne salnamesi Sovket beyin 1892 ci ilde yazdigi Edirne salnamesi i iki hisseden ibaretdir Birinci hisseye eyaletdeki inzibati vahidler bu vezifelerde calisanlarin adlari ve seherin statistik melumatlari daxil edilmisdir Ikinci hissede 1892 ci ilde Salonikiden Catalcaya qeder uzanan Kirklareli Tekirdag Gelibolu Gumulcine Dimetoka ve Aleksandrupolisi ehate eden boyuk Edirne vilayeti haqqindadir Eser Osmanli Turk elifbasinda yazilmis ve Tanzimat Turkcesindedir Selname 2005 ci ilde Frakiya Universitetinden Ratip Kazancigil ve Nilufer Gokce terefinden muasir turkceye tercume edilerek nesr edilmisdir Balkan muharibesi gundeliyi 1912 1913 cu iller Balkan muharibeleri zamani Sovket bey Edirnede qaldi ve 155 gunluk Edirne muhasiresi haqqinda gundelik yazdi Bu gundelik Edirne mudafiesinin mulki tereflerini ve doyus agirligini izah etmek baximindan ehemiyyetli bir seneddir Gundeliyin ilk hissesini Sovket beyin neticesi Behlul Cem Altinel terefinden Ratip Kazancigile verilmis ve muasir turkceye tercume edilerek son hisseye elave edilmisdir Eyni gundelik Ratip Kazancigilin muasir turkcesi ile 2013 cu ilin may ayinda Muharibeni yasayanlarin qeleminden Balkan muharibesi xatireleri Hafiz Rakim Ertur M Sovket Dagdevirenzade Dr Rifat Osman basligi ile 2 ci defe Edirne Valiligi Kultur Yayinlari nesriyyati terefinden yeniden nesr olunmusdur Mukafat ve teltifleriSovket bey 13 fevral 1901 ci ilde Bolqar idaresi terefinden verilen 3 cu dereceli Merit vetendas medali 28 mart 1901 ci ilde 3 cu dereceli Mecidiyye ordeni ve 27 iyun 1901 ci ilde Iran dovleti terefinden verilen 3 cu dereceli Sirr u Hursit ordeni ile teltif olunub 8 avqust 1902 ci ilde 3 cu dereceli Osmanli ordeni alan Sovket bey 18 noyabr 1902 ci ilde Gumulcine qubernator komekcisi teyin edildi 19 yanvar 1902 ci ilde Iran dovleti terefinden ikinci dereceli Sir u Hursit ordeni ve 22 noyabr 1903 cu ilde Hemidiye Hicaz Demiryol medali ile teltif olundu 18 iyul 1904 cu ilde 2 ci ve 9 aprel 1906 ci ilde 1 ci Mecidiyye ordeni ile teltif edilmisdir Son illeri ve olumuIsgaldan sonra Edirneye qayidan Sovket bey Frakiya Teyyareciler Birliyinin bascisi teyin edildi ve bir cox faydali fealiyyete imza atdi Sonralar Turk Hava Qurumu adini alan bu derneyin bas mufettisi olan zaman xestelenen Sovket bey 9 fevral 1931 ci ilde mualice ucun getdiyi Istanbul Erenkoyde yerlesen anasinin evinde rehmete getdi Erenkoy Sahrayicedit qebiristanliginda defn edildi HaqqindaTarixci yazici Osman Nuri Peremeci onun haqqinda asagidakilari demisdir Sovket bey cox agilli mulayim sohbetcil bir insan idi hamiya yaxsiliq etmeyi sever hem de vetenperver idi IstinadlarKayici Haluk Edirne de Alti Ay Musavver Edirne Tarih i Mahsuriyyeti Ikdam Gazetesi Edirne Harb Muhabiri Kenan Sabah Gazetesi Edirne Harb Muhabiri Nazmi Ceren Yayincilik s 13 Edirne 2014 Basbakanlik Osmanli Arsivleri DH SAID 55 39 s 75 76 ve DH SAID 80 174 Kazancigil Ratip Gokce Nilufer Dagdevirenzade M Sevket Bey in Edirne Tarihi ve Balkan Savasi Anilari Turk Kutuphaneciler Dernegi Edirne Subesi Yayinlari 2005 Edirne Bilar Ender Edirne nin Basin Yayin Tarihi 1361 2006 Cilt 1 Sayfa 54 111 295 Edirne Valiligi 2006 Altinel B Cem Kurulusunun 100 Yilinda Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Dernegi Yoneticilerinin Yasam Oykuleri Edrne Belediye Baskanligi Yayinlari No 30 Edirne 2018 ISBN 978 605 67594 4 4 soldan Salih Cevdet Cemal Bey Nazmi beyzade Ismail Salih Cemal Sevket Odul Biyiklioglu Tevfik Trakya da Milli Mucadele Cilt 2 Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Turk Tarih Kurumu Yayinlari Resim 32 1992 Ankara Altinel B Cem 1863 1931 Sevket Dagdeviren ve Edirne si Edirne Belediyesi Yayinlari No 27 sayfa 62 Nisan 2017 Istanbul Turk Tarih Kurumu Kutuphanesi Tevfik Biyiklioglu Arsivi Belge No 32 TB D 151 N 76 1283 sayili 25 Agustos 1321 tarihli EDIRNE GAZETESI Ord Prof Dr Suheyl Unver Sehit Ressam Hasan Riza Hayati ve Eserleri Trakya Universitesi Yayinlari No 165 Ekim 2015 Yildirim Sahin Karakas Gunay Edirne Muzeleri ve Oren Yerleri T C Kultur ve Turizm Bakanligi Yapi Kredi Yayinlari Sayfa 92 2006 Istanbul Dagdeviren Arif Edirne de Sinan ve Selimiyesi 1968 Edirne Osmanlicagazeler org sitesi Erisim tarihi 21 Kasim 2017 Biyiklioglu Tevfik Trakya da Milli Mucadele Cilt 2 Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Turk Tarih Kurumu Yayinlari Resim 71 1992 Ankara Peremeci Osman Nuri Edirne Tarihi Edirne ve Yoresi Eski Eserleri Sevenler Kurumu Yayinlari Sayfa 170 171 ve 342 1939 Istanbul Biyiklioglu Tevfik Trakya da Milli Mucadele Cilt 1 Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Turk Tarih Kurumu Yayinlari Sayfa 124 280 1992 Ankara Aykut Mehmet Seref Trakya Milli Mucadele Tarihi Malta Hatirati ve Malta da Turkler Alfa Yayinlari s 7 124 2010 Istanbul Guner Zekai Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin Kurulusu ve Faaliyetleri 1 Aralik 1918 13 Mayis 1920 Ataturk Arastirma Merkezi S 11 176 1998 Ankara Altinel B Cem 1863 1931 Sevket Dagdeviren ve Edirne si Edirne Belediyesi Yayinlari No 27 sayfa 36 Nisan 2017 Istanbul Kazancigil Ratip Savasi Yasayanlarin Kaleminden Edirne Balkan Savasi Anilari Hafiz Rakim Ertur M Sevket Dagdevirenzade Dr Rifat Osman Edirne Valiligi Kultur Yayinlari S 139 207 2013 Istanbul