Övsavül Əşraf - Azərbaycan alimi Nəsirəddin Tusi tərəfindən yazılmış kitabdır. Kitabın adı ərəbcədən tərcümədə "Şərafətli insanların xüsusiyyətləri" deməkdir. Kitabın dəqiq yazılma tarixinə aid mənbələrdə məlumat verilməsə də 14-cü əsrdə yazıldığı məlumdur.
Övsafül-Əşraf | |
---|---|
| |
Müəllif | Nəsirəddin Tusi |
Orijinalın dili | Farsca |
Orijinalın nəşr ili | XIV əsrin 60-70-ci illəri |
Tərcüməçi | |
Nəşriyyat | Darul-huda |
Tiraj | 3000 |
ISBN |
Bu kitab ümumi oxucu kütləsi üçün deyil, klassik ədəbiyyat və dini maariflə yaxından tanış olanlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. Kitabın əsas hissəsini elmi, əxlaqi, irfani və məfhumlar təşkil edir.
Tarixi
Nəsirəddin Tusi əsərində mömin insanlara Allahla etdikləri əhdə sadiq olmalarını tövsiyə edir. Onun fikrincə Allahla etdikləri əhdə sadiq qalanlar, yəni siddiqləri peyğəmbərlər və şəhidlər mərətbəsinə ucala bilər. Nəsirəddin Tusi burada Qurani-Kərimin ayələrindən sitat gətirərək yazırdı: «Allaha və Peyğəmbərə itaət edənlər (axirətdə) Allahın nemətlər verdiyi nəbilər (peyğəmbərlər), siddiqlər (tamamilə doğru danışanlar), etiqadı dürüst, peyğəmbərləri hamıdan əvvəl təsdiq edən şəxslər), şəhidlər və salehlərlə (yaxşı əməl sahibləriylə) bir yerdə olacaqlar». İbrahim və İdris kimi böyük peyğəmbərləri siddiq sifəti ilə vəsf etmişdir: «Həqiqətən, o, (İbrahim) büsbütün doğru danışan bir zat-bir peyğəmbər idi.» Kitabda düzgünlük və sədaqətin məqsədə çatmaq üçün ən yaxşı yol olduğu başa salınır va yazılır ki, məqsədə çatmaq yolunda müstəqim yolla seyri-süluk edən şəxs ən ümidverici kəs olacaqdır.
Əsərin müqəddiməsində yazılır ki, Nəsirəddin Tusi bu risaləni Hülaki xanın oğlu Abaqa xanın vəziri in adına yazmışdır. Şəmsəddin Məhəmmədin 22 illik vəzirliyini nəzərə alsaq, böyük ehtimalla Nəsirəddin Tusi bu əsəri onun vəzirliyinin ilk illərində yazmışdır. Böyük ehtimalla Tusi «Övsafül-Əşraf əsərini Əxlaqi-Nasiri kitabından yazdım» dedikdə, «Əxlaqi-Nasiri»nin 1272-1273-cü illərdəki üçüncü redaktəsini nəzərdə tutmuşdur.
Əsərdə Tusi Allaha doğru hərəkətin başlanğıcını, hərəkəti əngəlləyən maneələrin aradan qaldırılmasını, salikin seyri-sülukunu, süluk əsnasında baş verən halları, sülukdan sonrakı halları və vüsal əhlinin hərəkətinin sonunu 6 babda vermiş, 6-cı babdan başqa yerdə qalan bütün babları 5 fəsilə bölmüşdür. Altıncı babı isə 1 fəsildə göstərmişdir. Çünki fəna bəhsinə aid olan sonuncu bab, Nəsirəddin Tusinin dili ilə desək çoxalmır.
Qeydlər
- Nisa surəsinin 69-cu ayəsi
- Məryəm surəsinin 41-ci ayəsi
- Təsəvvüfdə cəhalətdən elmə, əxlaqi-zəmimdən əxlaqi-həmidəyə, öz vücudundan Haqqın vücuduna doğru seyr və hərəkətdir. Süluk lüğətdə girmək və getmək, təriqət əhlinə görə isə saliki vüsala hazırlayan əxlaq tərbiyəsidir. İfadə etdikləri mənalar baxımından bir-birinə çox yaxın olan bu iki termin təriqətə girən şəxsin bütün mənəvi dərəcələri tamamlayanadək keçdiyi səfahətə verilən addır. Seyrin əvvəli süluk, sonu vüsaldır.
İstinadlar
- Namiq Abbasov, Rəhim Həsənov.s.112-113.
- Övsafül-Əşraf.s.11.
- Övsafül-Əşraf.s.12.
Ədəbiyyat
- Namiq Abbasov, Rəhim Həsənov. "Nəsirəddin Tusinin Müdriklik Fəlsəfəsi", Bakı, 2012. 220 səh.
- Nəsirəddin Tusi. "Övsavül-Əşraf" (tərc. Füzuli Şəfiyev). Darul-huda, 2005, tiraj 3000. -9
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ovsavul Esraf Azerbaycan alimi Nesireddin Tusi terefinden yazilmis kitabdir Kitabin adi erebceden tercumede Serafetli insanlarin xususiyyetleri demekdir Kitabin deqiq yazilma tarixine aid menbelerde melumat verilmese de 14 cu esrde yazildigi melumdur Ovsaful EsrafEserin 2005 ci il azerbaycanca nesrinin uz qabigiMuellif Nesireddin TusiOrijinalin dili FarscaOrijinalin nesr ili XIV esrin 60 70 ci illeriTercumeciNesriyyat Darul hudaTiraj 3000ISBN ISBN 0964 497 048 9 Bu kitab umumi oxucu kutlesi ucun deyil klassik edebiyyat ve dini maarifle yaxindan tanis olanlar ucun nezerde tutulmusdur Kitabin esas hissesini elmi exlaqi irfani ve mefhumlar teskil edir TarixiNesireddin Tusi eserinde momin insanlara Allahla etdikleri ehde sadiq olmalarini tovsiye edir Onun fikrince Allahla etdikleri ehde sadiq qalanlar yeni siddiqleri peygemberler ve sehidler meretbesine ucala biler Nesireddin Tusi burada Qurani Kerimin ayelerinden sitat getirerek yazirdi Allaha ve Peygembere itaet edenler axiretde Allahin nemetler verdiyi nebiler peygemberler siddiqler tamamile dogru danisanlar etiqadi durust peygemberleri hamidan evvel tesdiq eden sexsler sehidler ve salehlerle yaxsi emel sahibleriyle bir yerde olacaqlar Ibrahim ve Idris kimi boyuk peygemberleri siddiq sifeti ile vesf etmisdir Heqiqeten o Ibrahim busbutun dogru danisan bir zat bir peygember idi Kitabda duzgunluk ve sedaqetin meqsede catmaq ucun en yaxsi yol oldugu basa salinir va yazilir ki meqsede catmaq yolunda musteqim yolla seyri suluk eden sexs en umidverici kes olacaqdir Eserin muqeddimesinde yazilir ki Nesireddin Tusi bu risaleni Hulaki xanin oglu Abaqa xanin veziri in adina yazmisdir Semseddin Mehemmedin 22 illik vezirliyini nezere alsaq boyuk ehtimalla Nesireddin Tusi bu eseri onun vezirliyinin ilk illerinde yazmisdir Boyuk ehtimalla Tusi Ovsaful Esraf eserini Exlaqi Nasiri kitabindan yazdim dedikde Exlaqi Nasiri nin 1272 1273 cu illerdeki ucuncu redaktesini nezerde tutmusdur Eserde Tusi Allaha dogru hereketin baslangicini hereketi engelleyen maneelerin aradan qaldirilmasini salikin seyri sulukunu suluk esnasinda bas veren hallari sulukdan sonraki hallari ve vusal ehlinin hereketinin sonunu 6 babda vermis 6 ci babdan basqa yerde qalan butun bablari 5 fesile bolmusdur Altinci babi ise 1 fesilde gostermisdir Cunki fena behsine aid olan sonuncu bab Nesireddin Tusinin dili ile desek coxalmir QeydlerNisa suresinin 69 cu ayesi Meryem suresinin 41 ci ayesi Tesevvufde cehaletden elme exlaqi zemimden exlaqi hemideye oz vucudundan Haqqin vucuduna dogru seyr ve hereketdir Suluk lugetde girmek ve getmek teriqet ehline gore ise saliki vusala hazirlayan exlaq terbiyesidir Ifade etdikleri menalar baximindan bir birine cox yaxin olan bu iki termin teriqete giren sexsin butun menevi dereceleri tamamlayanadek kecdiyi sefahete verilen addir Seyrin evveli suluk sonu vusaldir IstinadlarNamiq Abbasov Rehim Hesenov s 112 113 Ovsaful Esraf s 11 Ovsaful Esraf s 12 EdebiyyatNamiq Abbasov Rehim Hesenov Nesireddin Tusinin Mudriklik Felsefesi Baki 2012 220 seh Nesireddin Tusi Ovsavul Esraf terc Fuzuli Sefiyev Darul huda 2005 tiraj 3000 ISBN 0964 497 048 9Hemcinin baxExlaqi NasiriXarici kecidler