Ərçivan — Azərbaycan Respublikasının Astara rayonunun Ərçivan qəsəbə inzibati ərazi dairəsində qəsəbə.
Ərçivan | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Astara rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | AZ0716 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ərçivan Astara rayonunun Ərçivan inzibati ərazi vahidində kənddir. Ərçivan çayının sahilində, Lənkəran ovalığındadır. Ədəbiyyatlarda Ərçivan şəklində təqdim edilir. Tədqiqatçıların bir qrupu bu toponimi Talış dilindəki ərç (dəyirman) və van (məskən, ev, yaşayış yeri) komponentlərindən ibarət "dəyirman yeri" mənalı, digər qrupu isə türk dillərində arca (ardıc ağacı) və van (məkan, yer) komponentlərindən düzəlmiş "ardıc ağacı bitən yer" mənasında söz kimi qəbul edirlər. Əslində oykonim "arci" və "van" sözlərindən düzəlib, "dağlıların yaşadığı yer" deməkdir.
Etimologiyası
Ərçivan Astara rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Ərçivan çayının sahilində, Lənkəran ovalığındadır. Toponimi tədqiqatçılar müxtəlif cur izah edirlər:
- 1. Arcion (ərəçləri) toponiminin dəyişilmiş variantı olub, "mışarçəkənlər yeri" deməkdir;
- 2. Talış dilindəki ərc (dəyirman) və van (məskən, ev, yaşayış yeri) sözlərindən (-i bitişdirici saitdir) ibarət olub, "dəyirman yeri" mənasını bildirir;
- 3. Türk dillərindəki arca (ardıc ağacı) və məkan bildirən van sözlərindən əmələ gəlib, "ardıc ağacı bitən yer" mənasındadır.
Coğrafi adın tərkibindəki topokomponentlərdən ərç "dəyirman", "i" birləşdirici sait, van isə "məskən", "yaşayış yeri" sözlərindən ibarətdir (Dəyirman yerində salınan kənd).
Tarixi
Ərçivan qəsəbəsində 1499-cu ildə əsası qoyulmuş Məhəmməd Hənəfiyyə məscidi Şah İsmayıl Xətai tərəfindən ziyarət edilmişdir. Kənddə XIX əsrə aid Kərbəlayi Həmid Abdulla hamamı, Hacı Teymur və Hacı Canbaxış məscidləri diqqəti cəlb edir.[]
Mədəniyyəti
Ərçivan qəsəbəsini və bu yerlərə gələn yerli və xarici qonaqların diqqətini cəlb edən "Yanar Bulaq" abidəsidir. Çox maraqlı bir görüntüdən ibarətdir bu bulaq. Kibriti axan suya yaxınlaşdırdıqda alovlanıb yanmaqa başlayır. Mütəxəssislər bunu suyun tərkibində kükürd maddəsinin olması ilə izah edirlər. Dini ziyarətgah kimi qazandaş ocağı bu yerlərdə dini inanc kimi yerli əhali tərəfindən böyük hörmət və ehtiramla ziyarət edilir. Qəsəbədə hamımıza tanış olan ulduz filmi 1964-cü ildə lentə alınıb. Filmdə lentə alınan iki mərtəbəli unikal layihəli tikili bu günə qədər Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizim Nazirliyi tərəfindən mühafizə olunaraq ümumi dövlət reyesterinə salınmışdır.[]
Görməli yerləri
- Orta əsrə aid olan Qazandaş(Gəzəndaş) türbəsi
- Ləm1906-cı il
- Yanarbulaq
- Kərbəlayi Həmid abdulla hamamı 1806-cı il
- Məhəmməd Hənəfiyyə məscidi XIX əsr
Coğrafiyası və iqlimi
Qəsəbənin iqlimi yayı quraq və isti rütubətli, qışı isə mülayim keçir. Talış sıra dağlarının yamaclarında və düzənlik ərazidə yerləşir. Qəsəbə Hirkan meşələri boyunca yerləşmişdir. Qəsəbənin ərazisindən Ərçivan çayı axaraq Xəzər dənizinə tökülür. Qəsəbə əhalisinin əsas məşğuliyyəti tərəvəzçilik, çəltikçilik, sitrus meyvəçilik, arıçılıq, heyvandarlıqdan ibarətdir. Ələt-Astara yolu Ərçivan qəsəbəsinin ərazisindən keçir.[]
Əhalisi
2014-cü ilin məlumatına görə qəsəbədə 9,200 nəfər yaşayır. Əhalisi əsasən talışlar və qismən azərbaycanlılardan ibarətdir. Qəsəbədə şiə müsəlmanlar üstünlük təşkil edir.
Tanınmış şəxslər
- Novruzəli Məmmədov (1942–2009) — professor.
- Əflatun Nemətzadə (1944–) — şair və yazıçı.
- Samirə Allahverdiyeva (1979–) — Azərbaycan müğənnisi.
- Elşən Ərçivanlı — ifaçı.
- Nasir Kərimi (1980–) — aktyor və rejissor.
- Tahirə Məmmədqızı — jurnalist.
Şəhidləri
- Sahib Kələntərov (1973–1992).
- Fuad Qasımov (1972–1992).
- Bəxtiyar Əliyev (1972–1993).
- Atif Rzayev (1972–1994).
- Mahmud Əliyev (1974–1994).
- Mahir Cəfərov (1974–1994).
- Nail Əbilov (1974–1994).
- Elvaz Əliyev (1963–1994).
- Natiq Kərimov (1975–1994).
- Şahnur Hüseynov (1991–2020).
- Arif Qeybiyev (1997–2020).
- Ruslan Əliyev (əsgər) (2000–2020).
- Sadiq Bağırzadə (2002–2020).
- Tərlan Quliyev (əsgər, 2000) (2000–2020).
- Baba Qasımov (1989–2020).
- Sadiq Zeynalov (1998–2020).
- Elkiyar Məmmədov (1992–2020).
- Əli Feyziyev (1994–2020).
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- "Astara rayonunun Ərçivan kəndinə qəsəbə statusunun verilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının 11 dekabr 2012-ci il tarixli Qanunu 2016-03-05 at the Wayback Machine (az.)
- "Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti". İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, səh.61
- "Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti". İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, səh.261
- Akademik Budaq Budaqovun Şəxsi Web Portalı 2016-04-14 at the Wayback Machine-Azərbaycanın Lənkəran regionu Toponimlərinin İzahlı Lüğəti Kitabı
- İctimai TV. "Bu bulağı fərqli edən suyunun yanmasıdır" (az.). Youtube.com. 27.08.2022. 2022-08-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-28.
- "Muhaz.org". 2021-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-12.
- "Əhali sayı". 2012-04-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-12.
Astara rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ercivan Azerbaycan Respublikasinin Astara rayonunun Ercivan qesebe inzibati erazi dairesinde qesebe Ercivan38 30 10 sm e 48 50 02 s u Olke AzerbaycanRayon Astara rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 8 084 nef Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ0716Xeriteni goster gizle Ercivan Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ercivan Astara rayonunun Ercivan inzibati erazi vahidinde kenddir Ercivan cayinin sahilinde Lenkeran ovaligindadir Edebiyyatlarda Ercivan seklinde teqdim edilir Tedqiqatcilarin bir qrupu bu toponimi Talis dilindeki erc deyirman ve van mesken ev yasayis yeri komponentlerinden ibaret deyirman yeri menali diger qrupu ise turk dillerinde arca ardic agaci ve van mekan yer komponentlerinden duzelmis ardic agaci biten yer menasinda soz kimi qebul edirler Eslinde oykonim arci ve van sozlerinden duzelib daglilarin yasadigi yer demekdir EtimologiyasiErcivan Astara rayonunun eyniadli inzibati erazi vahidinde kend Ercivan cayinin sahilinde Lenkeran ovaligindadir Toponimi tedqiqatcilar muxtelif cur izah edirler 1 Arcion erecleri toponiminin deyisilmis varianti olub misarcekenler yeri demekdir 2 Talis dilindeki erc deyirman ve van mesken ev yasayis yeri sozlerinden i bitisdirici saitdir ibaret olub deyirman yeri menasini bildirir 3 Turk dillerindeki arca ardic agaci ve mekan bildiren van sozlerinden emele gelib ardic agaci biten yer menasindadir Cografi adin terkibindeki topokomponentlerden erc deyirman i birlesdirici sait van ise mesken yasayis yeri sozlerinden ibaretdir Deyirman yerinde salinan kend TarixiErcivan qesebesinde 1499 cu ilde esasi qoyulmus Mehemmed Henefiyye mescidi Sah Ismayil Xetai terefinden ziyaret edilmisdir Kendde XIX esre aid Kerbelayi Hemid Abdulla hamami Haci Teymur ve Haci Canbaxis mescidleri diqqeti celb edir menbe gosterin Medeniyyeti Yanar Bulaq Ercivan qesebesini ve bu yerlere gelen yerli ve xarici qonaqlarin diqqetini celb eden Yanar Bulaq abidesidir Cox maraqli bir goruntuden ibaretdir bu bulaq Kibriti axan suya yaxinlasdirdiqda alovlanib yanmaqa baslayir Mutexessisler bunu suyun terkibinde kukurd maddesinin olmasi ile izah edirler Dini ziyaretgah kimi qazandas ocagi bu yerlerde dini inanc kimi yerli ehali terefinden boyuk hormet ve ehtiramla ziyaret edilir Qesebede hamimiza tanis olan ulduz filmi 1964 cu ilde lente alinib Filmde lente alinan iki mertebeli unikal layiheli tikili bu gune qeder Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet ve Turizim Nazirliyi terefinden muhafize olunaraq umumi dovlet reyesterine salinmisdir menbe gosterin Gormeli yerleri Tarixi abide olan LemKerbelayi Hemid hamamiOrta esre aid olan Qazandas Gezendas turbesi Lem1906 ci il Yanarbulaq Kerbelayi Hemid abdulla hamami 1806 ci il Mehemmed Henefiyye mescidi XIX esrCografiyasi ve iqlimiErcivan kendinin yasil duzenlikleri Qesebenin iqlimi yayi quraq ve isti rutubetli qisi ise mulayim kecir Talis sira daglarinin yamaclarinda ve duzenlik erazide yerlesir Qesebe Hirkan meseleri boyunca yerlesmisdir Qesebenin erazisinden Ercivan cayi axaraq Xezer denizine tokulur Qesebe ehalisinin esas mesguliyyeti terevezcilik celtikcilik sitrus meyvecilik ariciliq heyvandarliqdan ibaretdir Elet Astara yolu Ercivan qesebesinin erazisinden kecir menbe gosterin Ehalisi2014 cu ilin melumatina gore qesebede 9 200 nefer yasayir Ehalisi esasen talislar ve qismen azerbaycanlilardan ibaretdir Qesebede sie muselmanlar ustunluk teskil edir Taninmis sexsler Novruzeli Memmedov 1942 2009 professor Eflatun Nemetzade 1944 sair ve yazici Samire Allahverdiyeva 1979 Azerbaycan mugennisi Elsen Ercivanli ifaci Nasir Kerimi 1980 aktyor ve rejissor Tahire Memmedqizi jurnalist Sehidleri Sahib Kelenterov 1973 1992 Fuad Qasimov 1972 1992 Bextiyar Eliyev 1972 1993 Atif Rzayev 1972 1994 Mahmud Eliyev 1974 1994 Mahir Ceferov 1974 1994 Nail Ebilov 1974 1994 Elvaz Eliyev 1963 1994 Natiq Kerimov 1975 1994 Sahnur Huseynov 1991 2020 Arif Qeybiyev 1997 2020 Ruslan Eliyev esger 2000 2020 Sadiq Bagirzade 2002 2020 Terlan Quliyev esger 2000 2000 2020 Baba Qasimov 1989 2020 Sadiq Zeynalov 1998 2020 Elkiyar Memmedov 1992 2020 Eli Feyziyev 1994 2020 IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 Astara rayonunun Ercivan kendine qesebe statusunun verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin 11 dekabr 2012 ci il tarixli Qanunu 2016 03 05 at the Wayback Machine az Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 61 Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 261 Akademik Budaq Budaqovun Sexsi Web Portali 2016 04 14 at the Wayback Machine Azerbaycanin Lenkeran regionu Toponimlerinin Izahli Lugeti Kitabi Ictimai TV Bu bulagi ferqli eden suyunun yanmasidir az Youtube com 27 08 2022 2022 08 28 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 28 Muhaz org 2021 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 12 Ehali sayi 2012 04 18 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 12 Astara rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin