Əməvi məscidi (ərəb. جامع بني أمية الكبير Jāmi' Banī 'Umayya al-Kabīr), Şam Cümə məscidi kimi də adlandırılan məscid Şam şəhərinin qədim şəhər hissəsində yerləşir və dünyanın ən böyük və ən qədim məscidlərindən biridir.
Əməvi məscidi | |
---|---|
ərəb. جامع بني أمية الكبير | |
Ölkə | Suriya |
Şəhər | Şam |
Yerləşir | Dəməşq |
Aidiyyatı | Əməvilər xilafəti |
Tikilmə tarixi | 715 |
Uzunluğu |
|
Eni | 50 m |
Minarələri | 3 |
Günbəzləri | 1 |
Material | mərmər, daş[d] |
Vəziyyəti | stabil |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
634-cü ildə Şam şəhərinin Ərəblər tərəfindən alınmasından sonra, Roma İmparatoru I Konstantin dövründə Yahya peyğəmbər şərəfinə tikilən Xıristiyan bazilikası, Ebu Ubeyde bin Cerrahın başçılığı ilə 635-ci ildə bəzi dəyişiklər edilərək məscid kimi istifadə edilirdi. Yetmiş il ərzində həm kilsə, həm də məscid kimi iki dinin ibadətxanası olmuş bina müsəlman əhalinin zaman keçtikcə artması ilə əlaqəli tamamilə məscidə çevrilmişdir.
Məsciddə bu gün hələdə qorunan Yahya peyğəmbərin qəbri və türbəsi kimi müqəddəs abidələri mühafizə edilir.Həmçinin məscidin içində Şiəlik üçün dəyərli əsərlər vardır. Məscidin şimal hissəsinə əlavə edilmiş balaca bir bağcada Səlahəddin Əyyubinin türbəsi tikilmişdir.
Orijinal planı ilə bu günə qədər öz gözəlliyini saxlaya bilən Şam Əməvi məscidinin tikilişindən sonra İslam dövlətlərində tikilən bütün məscidlərin memarlığına model olmuş bir binadır. Məscid memarlığına bir çox yeniliklər əlavə etmişdir.
Məscidin bitki və həndəsi motiflərilə, şəhər və bina təsvirləridən meydana gələn möhtəşəm mozaik bəzəkləri də memarlıq sənətinin tarixi üçün mühüm yer tutur. Məscidin başqa bir xüsusiyyəti də İslam aləmində ilk dəfə ümumi ayaqyolu burada tikilməsi olmuşdur.
Tarixi
Bizim eradan əvvəl I əsrə aid Yüpiter adı daşıyan Roma məbədinin və Roma imparatoru Theodosiosun dövründə tikilən Yahya Peyğəmbər Kilsəsi'nin yerində tikilmişdir. Şam şəhərinin 634-cü ildə müsəlman Ərəb orduları tərəfindən tutulmasından sonra Yüpiter məbədi Ebu Ubeyde bin Cerrahın başçılığı ilə məscidə çevrilmişdir. Bu məscid kiçik olduğu üçün Əməvi Xəlifəsi I. Velid tərəfindən bugünkü böyük məscidin tikilişi başladılmışdır.
İnşaatda xəlifənin istəyi ilə Bizans imperatorunun İstanbuldan göndərdiyi ustalar işləyirdi. İnşaat 714-cü ildə tamamlandı.X əsrin tarixçilərindən biri olan İbn el-Fakih el-Hamadaninin verdiyi məlumata görə məscidin tikintisinə 600.000 ilə 1.000.000 dinar arasında pul xərclənmiş və 12.000 işçi işləmişdir.
Şəkillər
- Məscidin qapılarından biri
- I. Velid dövründən qalma mozaiklər
- Yahya peyğəmbər türbəsi
- Məscidin içi
- Məscidin həyəti
- Şimal tərəfdəki al-Arus (Gəlin) minarəsi məscidin ilk inşa edilən minarəsidir
- 1488-ci ildə tikilən qərb tərəfdəki Sultan Qayıtbay minarəsi
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-15.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-15.
Xarici keçidlər
- Christian Sahner, "A Glistening Crossroads," The Wall Street Journal, 17 July 2010 30 iyul 2010 at the Wayback Machine
- For freely downloadable, high-resolution photographs of the Umayyad Mosque (for teaching, research, cultural heritage work, and publication) by archaeologists, visit Manar al-Athar 2020-01-23 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emevi mescidi ereb جامع بني أمية الكبير Jami Bani Umayya al Kabir Sam Cume mescidi kimi de adlandirilan mescid Sam seherinin qedim seher hissesinde yerlesir ve dunyanin en boyuk ve en qedim mescidlerinden biridir Emevi mescidiereb جامع بني أمية الكبير 33 30 41 sm e 36 18 24 s u Olke SuriyaSeher SamYerlesir DemesqAidiyyati Emeviler xilafetiTikilme tarixi 715Uzunlugu 125 mEni 50 mMinareleri 3Gunbezleri 1Material mermer das d Veziyyeti stabil Vikianbarda elaqeli mediafayllar 634 cu ilde Sam seherinin Erebler terefinden alinmasindan sonra Roma Imparatoru I Konstantin dovrunde Yahya peygember serefine tikilen Xiristiyan bazilikasi Ebu Ubeyde bin Cerrahin basciligi ile 635 ci ilde bezi deyisikler edilerek mescid kimi istifade edilirdi Yetmis il erzinde hem kilse hem de mescid kimi iki dinin ibadetxanasi olmus bina muselman ehalinin zaman kectikce artmasi ile elaqeli tamamile mescide cevrilmisdir Mescidde bu gun helede qorunan Yahya peygemberin qebri ve turbesi kimi muqeddes abideleri muhafize edilir Hemcinin mescidin icinde Sielik ucun deyerli eserler vardir Mescidin simal hissesine elave edilmis balaca bir bagcada Selaheddin Eyyubinin turbesi tikilmisdir Orijinal plani ile bu gune qeder oz gozelliyini saxlaya bilen Sam Emevi mescidinin tikilisinden sonra Islam dovletlerinde tikilen butun mescidlerin memarligina model olmus bir binadir Mescid memarligina bir cox yenilikler elave etmisdir Mescidin bitki ve hendesi motiflerile seher ve bina tesvirleriden meydana gelen mohtesem mozaik bezekleri de memarliq senetinin tarixi ucun muhum yer tutur Mescidin basqa bir xususiyyeti de Islam aleminde ilk defe umumi ayaqyolu burada tikilmesi olmusdur TarixiIsa minaresi mescidin en hundur minaresidir Bizim eradan evvel I esre aid Yupiter adi dasiyan Roma mebedinin ve Roma imparatoru Theodosiosun dovrunde tikilen Yahya Peygember Kilsesi nin yerinde tikilmisdir Sam seherinin 634 cu ilde muselman Ereb ordulari terefinden tutulmasindan sonra Yupiter mebedi Ebu Ubeyde bin Cerrahin basciligi ile mescide cevrilmisdir Bu mescid kicik oldugu ucun Emevi Xelifesi I Velid terefinden bugunku boyuk mescidin tikilisi basladilmisdir Insaatda xelifenin isteyi ile Bizans imperatorunun Istanbuldan gonderdiyi ustalar isleyirdi Insaat 714 cu ilde tamamlandi X esrin tarixcilerinden biri olan Ibn el Fakih el Hamadaninin verdiyi melumata gore mescidin tikintisine 600 000 ile 1 000 000 dinar arasinda pul xerclenmis ve 12 000 isci islemisdir SekillerMescidin qapilarindan biri I Velid dovrunden qalma mozaikler Yahya peygember turbesi Mescidin ici Mescidin heyeti Simal terefdeki al Arus Gelin minaresi mescidin ilk insa edilen minaresidir 1488 ci ilde tikilen qerb terefdeki Sultan Qayitbay minaresiIstinadlararchINFORM alm 1994 Arxivlenmis suret 2015 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 15 Arxivlenmis suret 2015 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 15 Xarici kecidlerChristian Sahner A Glistening Crossroads The Wall Street Journal 17 July 2010 30 iyul 2010 at the Wayback Machine For freely downloadable high resolution photographs of the Umayyad Mosque for teaching research cultural heritage work and publication by archaeologists visit Manar al Athar 2020 01 23 at the Wayback Machine