Səfərli Əliyar Qurbanəli oğlu (28 dekabr 1937, Anabad, Ordubad rayonu – 4 yanvar 2017, Bakı) — ədəbiyyatşünas, mətnşünas, maarif xadimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya üzrə elmlər doktoru (1983), professor (1998), AMEA-nın müxbir üzvü (1989).
Əliyar Səfərli | |
---|---|
4 iyul 1994 – 30 iyul 1998 | |
Əvvəlki | Nəsib Nəsibli |
Sonrakı | Abbasəli Həsənov |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 28 dekabr 1937 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 4 yanvar 2017 (79 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | diplomat |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | filologiya |
Elmi dərəcəsi |
Həyatı
Əliyar Səfərli 28 dekabr 1937-ci ildə Ordubad rayonunun Anabad kəndində anadan olmuşdur. 1943–1947-ci illərdə Anabad kənd məktəbində ibtidai təhsilini alan Əliyar Səfərli 1947–1951-ci illərdə Gənzə kənd yediillik məkətbində və Ordubad şəhər Pedaqoji məktəbində təhsilini davam etdirmişdir. Daha sonra 1955–1960-cı illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsində təhsil almışdır.
Əliyar Səfərli 1960–1968-ci illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsində baş laborant vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1968-ci ildən Bakı Dövlət Universitetində dərs demişdir. 1971–1973-cü illərdə Əfqanıstanda tərcüməçi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1973-cü ildən etibarən yenidən Bakı Dövlət Universitetində əmək fəaliyyətini davam etdirmişdir. Ədəbiyyatşünas 1989-cu ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. Daha sonra 1992–1994-cü illərdə Təhsil Nazirliyində Ədəbiyyatşünaslıq bölməsinin sədri vəzifəsini icra etmişdir.
Əliyar Səfərli 1998–2002-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetində, 2002-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda əmək fəaliyyətini davam etdirmişdir. 2000–2004-cü illərdə AMEA-nın M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda baş elmi işçi, 2001–2002-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetinin M. Cəlal adına Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının kafedra müdiri vəzifəsini icra etmişdir. Daha sonra Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda Orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsində baş elmi işçi və s. vəzifələrdə çalışmışdır.
Əliyar Səfərlinin 5 övladı var idi.
Əliyar Səfərli 4 yanvar 2017-ci ildə 80 yaşında ürək tutmasından dünyasını dəyişib.
Elmi fəaliyyəti
Əliyar Səfərli Orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış təqiqatçılarından olmuşdur. Alim həmin dövrlə bağlı əsərləri tədqiq etmiş, ilkin əlyazmalarını araşdıraraq mətn, lüğət və şərhlərlə çap etdirmişdir. O, "Şəhriyar", "Dastani-Əhməd Hərami" dastanlarını, Qazi Bürhanəddin, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Əmani, Məsihi, Məhcur Şirvani, Şah İsmayıl Xətainin "Keçmə namərd körpüsündən" (1988), Məhəmməd Füzulinin "Qoy məni dərdimlə" (1960), "Hədiqətüs-süəda" (1993) əsərlərinin elmi-tənqidi mətnini hazırlayaraq nəşr etdirmişdir. İlk dəfə Məsihinin "Divan"ını (1998) aşkarlayaraq geniş ön söz, lüğət və şərhlərlə elmi ictimaiyyətə təqdim etmişdir. Son illərdə "Divan ədəbiyyatı sözlüyü" kitabı və "Kitabi Dədə Qorqud" abidəsi üzərində tədqiqatla məşğul olmuşdur. Əliyar Səfərli 50-dən artıq elmi kitab və 500-dən artıq elmi məqalənin müəllifidir.
Əliyar Səfərli 1966-cı ildə "Məsihi və onun "Vərqa və Gülşa" poeması" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1983-cü ildə isə "XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan epik ədəbiyyatı" mövzusunda doktorluq dissertasiyalarını müdafiə müdafiə edərək filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 1998-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi kafedrasının professoru elmi rütbəsini almışdır.
Diplomatik və siyasi fəaliyyəti
Əliyar Səfərli diplomatik sahədə də fəaliyyət göstərmişdir. 1994–1998-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasında fövqəladə və səlahiyyətli səfiri vəzifəsini icra etmiş, 1997-ci ildə İqtisadi Əməkdaşlıq Təşklatının (EKO) Daimi Nümayəndələr Şurasının yanında Azərbaycan Respublikasının daimi nümayəndəsi təyin olunmuşdur.
Əliyar Səfərli 2000-ci il parlament seçkilərində 5 saylı Culfa-Ordubad seçki dairəsi üzrə deputatlığa namizəd olmuşdur.
Mükafatları
- 2015-ci ildə AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu tərəfindən "İlin alimi" fəxri adına layiq görülmüşdür.
- 2007-ci ildə AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir.
İstinadlar
- "Səfərli Əliyar Qurbanəli oğlu" (Azərbaycan). science.gov.az. 23.6.2017 tarixində .
- İsa Həbibbəyli. "Görkəmli ədəbiyyatşünas və fədakar mətnşünas" (Azərbaycan). anl.az. 2.2.2021 tarixində .
- "Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi" (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 25.12.2020 tarixində (PDF).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seferli Eliyar Qurbaneli oglu 28 dekabr 1937 Anabad Ordubad rayonu 4 yanvar 2017 Baki edebiyyatsunas metnsunas maarif xadimi Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu filologiya uzre elmler doktoru 1983 professor 1998 AMEA nin muxbir uzvu 1989 Eliyar SeferliAzerbaycan Respublikasinin Iran Islam Respublikasindaki Fovqelade ve selahiyyetli sefiri4 iyul 1994 30 iyul 1998EvvelkiNesib NesibliSonrakiAbbaseli HesenovSexsi melumatlarDogum tarixi 28 dekabr 1937 1937 12 28 Dogum yeri Anabad Ordubad rayonu Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 4 yanvar 2017 2017 01 04 79 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanTehsili Baki Dovlet UniversitetiFealiyyeti diplomatElmi fealiyyetiElm sahesi filologiyaElmi derecesi filologiya elmleri doktoruHeyatiEliyar Seferli 28 dekabr 1937 ci ilde Ordubad rayonunun Anabad kendinde anadan olmusdur 1943 1947 ci illerde Anabad kend mektebinde ibtidai tehsilini alan Eliyar Seferli 1947 1951 ci illerde Genze kend yediillik meketbinde ve Ordubad seher Pedaqoji mektebinde tehsilini davam etdirmisdir Daha sonra 1955 1960 ci illerde Baki Dovlet Universitetinin Serqsunasliq fakultesinde tehsil almisdir Eliyar Seferli 1960 1968 ci illerde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Nizami adina Edebiyyat Institutunun Qedim ve orta esrler Azerbaycan edebiyyati sobesinde bas laborant vezifesine teyin edilmisdir 1968 ci ilden Baki Dovlet Universitetinde ders demisdir 1971 1973 cu illerde Efqanistanda tercumeci kimi fealiyyet gostermisdir 1973 cu ilden etibaren yeniden Baki Dovlet Universitetinde emek fealiyyetini davam etdirmisdir Edebiyyatsunas 1989 cu ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu secilmisdir Daha sonra 1992 1994 cu illerde Tehsil Nazirliyinde Edebiyyatsunasliq bolmesinin sedri vezifesini icra etmisdir Eliyar Seferli 1998 2002 ci illerde Baki Dovlet Universitetinde 2002 ci ilden Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Nizami adina Edebiyyat Institutunda emek fealiyyetini davam etdirmisdir 2000 2004 cu illerde AMEA nin M Fuzuli adina Elyazmalar Institutunda bas elmi isci 2001 2002 ci illerde Baki Dovlet Universitetinin M Celal adina Azerbaycan edebiyyati tarixi kafedrasinin kafedra mudiri vezifesini icra etmisdir Daha sonra Nizami adina Edebiyyat Institutunda Orta esrler Azerbaycan edebiyyati sobesinde bas elmi isci ve s vezifelerde calismisdir Eliyar Seferlinin 5 ovladi var idi Eliyar Seferli 4 yanvar 2017 ci ilde 80 yasinda urek tutmasindan dunyasini deyisib Elmi fealiyyetiEliyar Seferli Orta esrler Azerbaycan edebiyyatinin taninmis teqiqatcilarindan olmusdur Alim hemin dovrle bagli eserleri tedqiq etmis ilkin elyazmalarini arasdiraraq metn luget ve serhlerle cap etdirmisdir O Sehriyar Dastani Ehmed Herami dastanlarini Qazi Burhaneddin Imadeddin Nesimi Mehemmed Emani Mesihi Mehcur Sirvani Sah Ismayil Xetainin Kecme namerd korpusunden 1988 Mehemmed Fuzulinin Qoy meni derdimle 1960 Hediqetus sueda 1993 eserlerinin elmi tenqidi metnini hazirlayaraq nesr etdirmisdir Ilk defe Mesihinin Divan ini 1998 askarlayaraq genis on soz luget ve serhlerle elmi ictimaiyyete teqdim etmisdir Son illerde Divan edebiyyati sozluyu kitabi ve Kitabi Dede Qorqud abidesi uzerinde tedqiqatla mesgul olmusdur Eliyar Seferli 50 den artiq elmi kitab ve 500 den artiq elmi meqalenin muellifidir Eliyar Seferli 1966 ci ilde Mesihi ve onun Verqa ve Gulsa poemasi movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir 1983 cu ilde ise XVII XVIII esrler Azerbaycan epik edebiyyati movzusunda doktorluq dissertasiyalarini mudafie mudafie ederek filologiya elmleri doktoru elmi derecesi almisdir 1998 ci ilde Baki Dovlet Universitetinin Azerbaycan Edebiyyati tarixi kafedrasinin professoru elmi rutbesini almisdir Diplomatik ve siyasi fealiyyetiEliyar Seferli diplomatik sahede de fealiyyet gostermisdir 1994 1998 ci illerde Azerbaycan Respublikasinin Iran Islam Respublikasinda fovqelade ve selahiyyetli sefiri vezifesini icra etmis 1997 ci ilde Iqtisadi Emekdasliq Tesklatinin EKO Daimi Numayendeler Surasinin yaninda Azerbaycan Respublikasinin daimi numayendesi teyin olunmusdur Eliyar Seferli 2000 ci il parlament seckilerinde 5 sayli Culfa Ordubad secki dairesi uzre deputatliga namized olmusdur Mukafatlari2015 ci ilde AMEA Nizami adina Edebiyyat Institutu terefinden Ilin alimi fexri adina layiq gorulmusdur 2007 ci ilde AMEA Reyaset Heyetinin Fexri Fermani ile teltif edilmisdir Istinadlar Seferli Eliyar Qurbaneli oglu Azerbaycan science gov az 23 6 2017 tarixinde Isa Hebibbeyli Gorkemli edebiyyatsunas ve fedakar metnsunas Azerbaycan anl az 2 2 2021 tarixinde Elametdar ve tarixi gunler teqvimi PDF Azerbaycan anl az 25 12 2020 tarixinde PDF