Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əli Abdulla oğlu Qurbanov (14 may 1930, Ağkilsə – 27 mart 2004, Gəncə) — el şairi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü
| ƏLİ QURBAN DASTANÇI | |
|---|---|
| Qurbanov Əli Abdulla oğlu | |
 | |
| Doğum tarixi | 14 may 1930 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 27 mart 2004 (73 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | şair |
Həyatı
Əli Qurban Dastançı 1928-ci il may ayının 14-də Göyçə mahalının ulu Aşıq Ələsgərin doğulub boya-başa çatdığı Ağkilsə kəndində dünyaya gəlmişdir. Ədbiyyata 13 yaşında yazdığı "Hanı dağlar" (1943) şeiri ilə gəlib.
1948-ci ildə orta məktəbi bitirən gənc şair bir il həmin məktəbdə kitabxanaçı işləmişdir. Sonra Həsən bəy Zərdabi adına Kirovabad Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Azərbaycan dili və ədəbiyyatı fakültəsinə daxil olmuş və 1953-cü ildə ali təhsilini tamamlamışdır. Təyinatını Kəlbəcərə alıb ki, müddəti qurtarandan sonra Göyçəyə qayıtmaq asan olsun. Göyçə mahalı Ermənistan SSR ərazisinə daxil edildiyindən oraya birbaşa təyinat almaq mümkün deyildi. Həm də anası Gülsüm xanım Kəlbəcərin Kilsəli kəndindən idi. Burada yaxın qohumların yaşaması da bir növ işi asanlaşdırırdı.
Kəlbəcər rayonu Maarif şöbəsində inspektor kimi əmək fəaliyyətinə başlayan Əli müəllim (artıq onu belə çağırırdılar) 1989-cu ilə qədər burada qalıb işləməli olur, Oktyabr kəndində məktəb direktoru, rayon maarif şöbəsində inspektor, metodist, 1979-cu ildən 1986-cı ilə qədər rayon "Yenilik" qəzetinin redaktoru vəzifəsində çalışır. Kəlbəcər camaatının şerə, saza sevgisi, Aşıq Şəmşirlə burada yaxından tanış olması (aralarında ata-oğul münasibətlərinin yaranması) da Əli müəllimi Kəlbəcərə bağlayan əsas amillərdəndir.
Son vaxtlar rayonda yaranmış ictimai-siyasi vəziyyət onu sıxdığından müvəqqəti olaraq Gəncədə yaşamaq qərarına gəldi. Elə həmin dövrdə eyni səbəblər üzündən Bəhmən Vətənoğlunun Gəncəyə köçməsi bu qərara daha bir təkan verdi. Yenidən Kəlbəcərə qayıtmaq arzusuna 1993-cü ilin aprelində Kəlbəcərin ermənilər tərəfindən işğalı son qoyduğuna görə ömrünün sonuna qədər Gəncədə yaşadı.
Böyük şairin Göyçə, Kəlbəcər, Qarabağ həsrətinə dözməyən ürəyi 2004-cü ilin mart ayının 19-da əbədi dayandı. Gəncə şəhərində dəfn edilmişdir.
Yaradıcılığı
Əli Qurban Dastançının yaradıcılığından söz açmaq istəyəndə ilk növbədə onun dastan yaradıcılığı nəzərə çarpır. Onun özünə "Dastançı" təxəllüsü götürməsi də təsadüfi deyildi. Artıq "Koroğlu" dastanının bir hissəsi hesab edilən "Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi" qolunu da o toplayıb işləmiş, araya-ərsəyə gətirmişdir. Bundan əlavə "Yetim Hüseyn dastanı", "Səməd ağa dastanı", "Məşdisə dastanı", "Dəli Alı dastanı", "Dəmirçi Abbas", "Allahverdi", "İsmayıl və Pəri", "Molla Umud" kimi dastanlar yaratmışdır.
Şair ilk dastanı olan "Yetim Hüseyn dastanı"nı Kəlbəcərdə qoçaq bir adam olmuş, rayona avtomobil yolu çəkilişində fədakarlıq göstərmiş Yetim Hüseynə həsr edib. Yetim Hüseyn elə bu yolun çəkilişində həlak olmuşdu.
Ə.Dastançı bir sıra lirik poemalar da yazmışdır. Bunların içində ən çox diqqəti cəlb edən1955-ci ildə dahi şair Səməd Vurğunun məşhur Kəlbəcər səfəri ilə bağlıdır. "Tanış səs" adlanan bu poemada böyük sənətkara ümumxalq məhəbbəti tərənnüm edilir.
1966, 1988, 2003-cü illərdə çap olunmuş "Deyişmələr, dərdləşmələr" ədəbiyyatımızın çağdaş və gələcək tədqiqatçıları üçün qiymətli mənbədir. Bu kitablarda Əli Qurban özü ilə bərabər, dövrün az və çox tanınmış el şairləri haqqında məlumatlar vermiş, orijinal tərzdə onların çoxlu şeirlərini çap etdirmişdir.
1976-cı ildə "Azərnəşr"in dərc etdiyi "Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi" nəzərə alınmazsa, Ə.Q. Dastançının ilk mətbu əsəri "Yetim Hüseyn dastanı"dır. 2003-cü ilə qədər "Balasıyam bu dağların" (1989), "Beş dastan" (1996), "Deyişmələr, dərdləşmələr" (1996) "Koroğlular uzaqlardan gələn yolda" (1998), "Çıraqqala dastanı" (1999), "Müdriklik mücəssəməsi" (2003), "Kürən köhlən" (2003), "Qaxın möcüzələri" (2003) və s. kimi 22 kitab nəşr etdirmişdir.
Əli Qurban Dastançı 1976-cı ildə Bakıda keçirilən "Bədii söz ustası" festival-müsabiqəsinin laureatı olmuş, birinci yeri tutmuşdur. Dərin hafizəyə malik olan bu şəxs gözəl şair olmaqla bərabər, gözəl insani keyfiyyətlərə malik olmuşdur. Onun azman el şairi Bəhmən Vətənoğlu ilə səmimi dostluğu Səməd Vurğunla Osman Sarıvəllinin dostluq-qardaşlıq münasibətlərini xatırladır.
Böyük el şairi yazar qələmi və yanar ürəyi ilə xalqa xidmət elədi, xalq da onu sevdi, qiymətləndirdi. Bu gün Əli Qurban Dastançı təkcə Şimali Azərbaycanda deyil, soydaşlarımızın yaşadıqları hər yerdə tanınır, sevilir.
2009-cu ildə Təbrizli şair Həsən Savalan Əli Qurban Dastançının "Deyişmələr, dərdləşmələr" kitabını, şair Yusif isə onun lirik şeirlərini "Lalasıyam bu dağların" başlığı altında əski əlifba ilə Təbrizdə çap etdirmişlər.
Əsərləri
- "Yetim Hüseyn"
- "Səməd ağa dastanı", Bakı, "Göytürk", 1995. 96 səh. 1000 nüsxə.
- "Söz dəyirmandakıdı"
- "Balasıyam bu dağların"
- "Beş dastan"
- "Allahu Əkbər"
- "Koroğlular uzaqlardan gələn yolda"
- "Deyişmələr-dərdləşmələr" I cild
- "Deyişmələr-dərdləşmələr" II cild
- "Göyçə gülü",
- "Yetənə bir şeir, ötənə bir şeir"
- "Məşədisə dastanı", Bakı, "Əbilov, Zeynalov və oğulları", 2000. 406 səh. 2000 nüsxə.
Həmçinin bax
- həyat yoldaşı Nigar xanım Aşıq Ələsgərin nəvəsidir.
Mənbə
- Sərraf Şiruyə. Hər görüş bir хаtirədir. Bаkı, "Nurlаn", 2007.
- Əliş ƏVƏZ. Əli Qurban Dastançı. Ədəbiyyat qəzeti. N-46(3797), - 2011. - 16 dekabr. - Səh.3-6.
Xarici keçidlər
- Teymur Əhmədov. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə), ensiklopedik məlumat kitabı, "Nurlar", Bakı, 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli Abdulla oglu Qurbanov 14 may 1930 Agkilse 27 mart 2004 Gence el sairi Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvuELI QURBAN DASTANCIQurbanov Eli Abdulla ogluDogum tarixi 14 may 1930 1930 05 14 Dogum yeri Agkilse ErmenistanVefat tarixi 27 mart 2004 2004 03 27 73 yasinda Vefat yeri Gence AzerbaycanVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri GenceFealiyyeti sairHeyatiEli Qurban Dastanci 1928 ci il may ayinin 14 de Goyce mahalinin ulu Asiq Elesgerin dogulub boya basa catdigi Agkilse kendinde dunyaya gelmisdir Edbiyyata 13 yasinda yazdigi Hani daglar 1943 seiri ile gelib 1948 ci ilde orta mektebi bitiren genc sair bir il hemin mektebde kitabxanaci islemisdir Sonra Hesen bey Zerdabi adina Kirovabad Dovlet Pedaqoji Institutunun Azerbaycan dili ve edebiyyati fakultesine daxil olmus ve 1953 cu ilde ali tehsilini tamamlamisdir Teyinatini Kelbecere alib ki muddeti qurtarandan sonra Goyceye qayitmaq asan olsun Goyce mahali Ermenistan SSR erazisine daxil edildiyinden oraya birbasa teyinat almaq mumkun deyildi Hem de anasi Gulsum xanim Kelbecerin Kilseli kendinden idi Burada yaxin qohumlarin yasamasi da bir nov isi asanlasdirirdi Kelbecer rayonu Maarif sobesinde inspektor kimi emek fealiyyetine baslayan Eli muellim artiq onu bele cagirirdilar 1989 cu ile qeder burada qalib islemeli olur Oktyabr kendinde mekteb direktoru rayon maarif sobesinde inspektor metodist 1979 cu ilden 1986 ci ile qeder rayon Yenilik qezetinin redaktoru vezifesinde calisir Kelbecer camaatinin sere saza sevgisi Asiq Semsirle burada yaxindan tanis olmasi aralarinda ata ogul munasibetlerinin yaranmasi da Eli muellimi Kelbecere baglayan esas amillerdendir Son vaxtlar rayonda yaranmis ictimai siyasi veziyyet onu sixdigindan muveqqeti olaraq Gencede yasamaq qerarina geldi Ele hemin dovrde eyni sebebler uzunden Behmen Vetenoglunun Genceye kocmesi bu qerara daha bir tekan verdi Yeniden Kelbecere qayitmaq arzusuna 1993 cu ilin aprelinde Kelbecerin ermeniler terefinden isgali son qoyduguna gore omrunun sonuna qeder Gencede yasadi Boyuk sairin Goyce Kelbecer Qarabag hesretine dozmeyen ureyi 2004 cu ilin mart ayinin 19 da ebedi dayandi Gence seherinde defn edilmisdir YaradiciligiEli Qurban Dastancinin yaradiciligindan soz acmaq isteyende ilk novbede onun dastan yaradiciligi nezere carpir Onun ozune Dastanci texellusu goturmesi de tesadufi deyildi Artiq Koroglu dastaninin bir hissesi hesab edilen Mercan xanimin Cenlibele gelmeyi qolunu da o toplayib islemis araya erseye getirmisdir Bundan elave Yetim Huseyn dastani Semed aga dastani Mesdise dastani Deli Ali dastani Demirci Abbas Allahverdi Ismayil ve Peri Molla Umud kimi dastanlar yaratmisdir Sair ilk dastani olan Yetim Huseyn dastani ni Kelbecerde qocaq bir adam olmus rayona avtomobil yolu cekilisinde fedakarliq gostermis Yetim Huseyne hesr edib Yetim Huseyn ele bu yolun cekilisinde helak olmusdu E Dastanci bir sira lirik poemalar da yazmisdir Bunlarin icinde en cox diqqeti celb eden1955 ci ilde dahi sair Semed Vurgunun meshur Kelbecer seferi ile baglidir Tanis ses adlanan bu poemada boyuk senetkara umumxalq mehebbeti terennum edilir 1966 1988 2003 cu illerde cap olunmus Deyismeler derdlesmeler edebiyyatimizin cagdas ve gelecek tedqiqatcilari ucun qiymetli menbedir Bu kitablarda Eli Qurban ozu ile beraber dovrun az ve cox taninmis el sairleri haqqinda melumatlar vermis orijinal terzde onlarin coxlu seirlerini cap etdirmisdir 1976 ci ilde Azernesr in derc etdiyi Mercan xanimin Cenlibele gelmeyi nezere alinmazsa E Q Dastancinin ilk metbu eseri Yetim Huseyn dastani dir 2003 cu ile qeder Balasiyam bu daglarin 1989 Bes dastan 1996 Deyismeler derdlesmeler 1996 Koroglular uzaqlardan gelen yolda 1998 Ciraqqala dastani 1999 Mudriklik mucessemesi 2003 Kuren kohlen 2003 Qaxin mocuzeleri 2003 ve s kimi 22 kitab nesr etdirmisdir Eli Qurban Dastanci 1976 ci ilde Bakida kecirilen Bedii soz ustasi festival musabiqesinin laureati olmus birinci yeri tutmusdur Derin hafizeye malik olan bu sexs gozel sair olmaqla beraber gozel insani keyfiyyetlere malik olmusdur Onun azman el sairi Behmen Vetenoglu ile semimi dostlugu Semed Vurgunla Osman Sarivellinin dostluq qardasliq munasibetlerini xatirladir Boyuk el sairi yazar qelemi ve yanar ureyi ile xalqa xidmet eledi xalq da onu sevdi qiymetlendirdi Bu gun Eli Qurban Dastanci tekce Simali Azerbaycanda deyil soydaslarimizin yasadiqlari her yerde taninir sevilir 2009 cu ilde Tebrizli sair Hesen Savalan Eli Qurban Dastancinin Deyismeler derdlesmeler kitabini sair Yusif ise onun lirik seirlerini Lalasiyam bu daglarin basligi altinda eski elifba ile Tebrizde cap etdirmisler Eserleri Yetim Huseyn Semed aga dastani Baki Goyturk 1995 96 seh 1000 nusxe Soz deyirmandakidi Balasiyam bu daglarin Bes dastan Allahu Ekber Koroglular uzaqlardan gelen yolda Deyismeler derdlesmeler I cild Deyismeler derdlesmeler II cild Goyce gulu Yetene bir seir otene bir seir Mesedise dastani Baki Ebilov Zeynalov ve ogullari 2000 406 seh 2000 nusxe Hemcinin baxheyat yoldasi Nigar xanim Asiq Elesgerin nevesidir MenbeSerraf Siruye Her gorus bir hatiredir Baki Nurlan 2007 Elis EVEZ Eli Qurban Dastanci Edebiyyat qezeti N 46 3797 2011 16 dekabr Seh 3 6 Xarici kecidlerTeymur Ehmedov Azerbaycan yazicilari XX XXI yuzillikde ensiklopedik melumat kitabi Nurlar Baki 2011