Əjdər Mütəllim oğlu İbrahimov (29 aprel 1919, Aşqabad, Türkistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası – 20 sentyabr 1993, Moskva) — Azərbaycan kinorejissoru, ssenarist, aktyor və pedaqoq, SSRİ xalq artisti (1991), Azərbaycan SSR xalq artisti (1967), Azərbaycan SSR və Türkmənistan SSR əməkdar incəsənət xadimi. 1952-ci ildən ÜİK(b)P-nin üzvü olmuşdur.
Əjdər İbrahimov | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Aşqabad, Türkistan MSSR, RSFSR |
Vəfat tarixi | (74 yaşında) |
Vəfat yeri | Moskva, Rusiya |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Rusiya |
Həyat yoldaşı | |
Fəaliyyəti | rejissor, ssenarist, aktyor |
Təhsili | |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
IMDb | ID0406536 |
Həyatı
Əjdər İbrahimov Aşqabadda dünyaya göz açmışdı. Burada da orta təhsil almışdı. 1940-cı ildə Aşqabad Teatr Məktəbini, 1952-ci ildə Moskvada Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun Kinorejissorluq fakültəsində təhsil alaraq Sergey Yutkeviç və Mixail Rommun sinfini bitirib. İkinci dünya müharibəsinin iştirakçısı olub. 1952-ci ildə yenidən Aşqabada — "Türkmənfilm"ə qayıdıb. Burada "Firuzə", "Xəzərin şərqində" və s. filmlərə quruluş verib. 1954–1959-cu illərdə Bakı kinostudiyasında işləyib. 1955-ci ildə Lətif Səfərovun quruluş verdiyi "Bəxtiyar" və Tofiq Tağızadənin "Görüş" filmlərində ikinci rejissor işləyib. Bakı Kinostudiyasında quruluşçu rejissor kimi ilk böyük işini 1957-ci ildə reallaşdırıb və "Mosfilm"lə bu studiyanın birgə ekranlaşdırdığı "Bir məhəlləli iki oğlan" filminə İlya Qurinlə birlikdə quruluş verib. 1958-ci ildə "Onun böyük ürəyi" filmini çəkib. Bu filmin ssenarisini yazıçı İmran Qasımov qələmə almışdı. Film Sumqayıt haqqında, burada gedən nəhəng quruculuq işləri barədə idi. Süjetdə Böyük Vətən müharibəsi, ondan əvvəlki və sonrakı dövrlər əhatə edilirdi. Burada rejissor özü də Rəsulov rolunda çəkilmişdi.
Bu filmə tamaşa edən Vyetnam mədəniyyət xadimləri Sovet İttifaqının müvafiq qurumlarına müraciətlərində rejissorun Vyetnam kinematoqrafiyasının formalaşdırılmasına yardım üçün onların ölkəsinə göndərilməsini xahiş ediblər. Hanoyda açılan Kino məktəbinə minlərlə vyetnamlı ərizə vermişdi. Vyetnamda kino sənəti təzəcə ayaq açmağa başlamışdı. Bir neçə sənədli film çəkilmişdi. Burada ancaq Yaponiya və Fransanın filmləri göstərilirdi. Ancaq indi Vyetnamın öz kinosu yaradılırdı. Əjdər İbrahimov Vyetnamın əksər rayonlarını gəzdi. Bu xalqı, onun adət-ənənələrini öyrəndi. Kino məktəbi üçün uşaqlar topladı. Seçmə yolu ilə bu məktəbə 53 nəfər tələbə qəbul olundu. Təhsildən sonra onların hamısına — Vyetnamın ilk peşəkar kinoaktyor və rejissorlarına diplomlar verildi. Beləliklə, 1959–1962-ci illərdə Vyetnam Demokratik Respublikasında ilk milli kino məktəbinin yaradılması, milli aktyor və rejissor kadrlarının hazırlanmasında fəal iştirak etdi. Əjdər İbrahimovun bədii rəhbərliyi ilə "İki əsgər", "Acgöz quş", "Bir payız günündə" filmləri yaradıldı.
Bakıya qayıtdıqdan sonra o burada "İyirmialtılar" filminin istehsalına başladı. Yazıçı İsa Hüseynovun ssenarisi əsasında çəkdiyi bu film Sovet kinosunun ən qiymətli əsərlərindən hesab olunurdu. Bu film Moskvada keçirilən Ümumittifaq festivalında "Qızıl budaq" mükafatına layiq görüldü. Bir az sonra isə Əjdər İbrahimov həmin filmin davamı kimi "Ulduzlar sönmür" tarixi kino əsərini yaratdı. Bu film Nəriman Nərimanovun həyat və fəaliyyətini əks etdirir.
Ə.İbrahimov sonralar "Mosfilm"də rejissor kimi öz fəaliyyətini davam etdirir. Onun "Ürək əhvalatları", "Məhəbbətim mənim, kədərim mənim" ("Azərbaycanfilm"lə birgə) filmləri rejissorun şöhrətini daha da artırır.
Azərbaycanın xalq atisti fəxri adına və Dövlət Mükafatına layiq görülüb.
Əjdər İbrahimov 20 sentyabr 1993-cü ildə Moskvada vəfat etmiş, Bakıda Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.
- Ssenarist həyat yoldaşıdır.
Kitabları
Əjdər İbrahimov bir neçə kitabın da müəllifidirː
- "Vyetnamda gördüklərim" (1964)
- "Günəş ağlayır" (1971)
- "Döyüşən Vyetnamın kino sənəti" (1968)
- "Tai qəbiləsindən olan qız" (1970)
Adlar və mükafatlar
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 24 may 1960
- "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 7 iyul 1967
- "SSRİ xalq artisti" fəxri adı — 28 noyabr 1991
- "Türkmənistan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı
- "Əmək" ordeni (Vyetnam Demokratik Respublikası)
Əlavələr
- 1940-cı ildə Aşqabad teatr texnikumunu bitirmişdir.
- Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitunu bitirmişdir. (1952)
- 1952–1954-cü illərdə "Türkmənfilm"də çalışmışdır.
- 1954–1959 Bakı kinostudiyasında işləyib.
- 1959–1962-ci illərdə Vyetnamda ilk milli kino məktəbinin yaradılması, milli aktyor və rejissor kadrlarının hazırlanmasında fəal iştirak edib.Vyetnam kinosunu yaradanlardan biridir.
- 1962-ci ildən "Mosfilm" kinostudiyasında işləyib.
- Yazıçı kimi bir neçə kitabın müəllifidir.
- Moskvada yaşamışdır.
- Jurnalist və ssenarist həyat yoldaşı olmuşdur.
- Bakıda, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
- 2005-ci ildə rejissor haqqında adlı sənədli film çəkilmişdir.
Filmoqrafiya
- Firuzə (1953)
- Xəzərin Şərqində (1953)
- Bir məhəllədən iki nəfər (film, 1957)
- Onun böyük ürəyi (film, 1958)
- İyirmialtılar (film, 1966)
- Ulduzlar sönmür (film, 1971)
- Ürək Məsələləri (1973)
- Qayınana (film, 1978)
- Məhəbbətim mənim, kədərim mənim (film, 1978)
- Qəribə adam (film, 1979)
Haqqında çəkilən filmlər
İstinadlar
- Moskvada Əjdər İbrahimovun xatirə gecəsi: [Moskva Kino Evində Azərbaycanın kinorejissoru, Xalq artistinin anadan olmasının 95 illiyinə həsr edilmiş tədbir keçirilmişdir] //Mədəniyyət.- 2014.- 2 may.- S. 13.
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
- "Некрополь мастеров искусств". 2009-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-05-18.
Mənbə
- Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 147.
- Əjdər İbrahimov. "Bakıdan uzaqlarda" //Film.-1991.- № 10 — səh. 5.
- Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 5.
- Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 95.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.
Xarici keçidlər
- [https://web.archive.org/web/20140811225239/http://www.xalqqazeti.com/az/news/news/47310 Arxivləşdirilib 2014-08-11 at the Wayback Machine Türkmən və Vyetnam kinosunun yaranmasında xidmətləri olan azərbaycanlı rejissor Əjdər İbrahimov — 95]. xalqqazeti.com, 09.08.2014. (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ejder Mutellim oglu Ibrahimov 29 aprel 1919 Asqabad Turkistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi 20 sentyabr 1993 Moskva Azerbaycan kinorejissoru ssenarist aktyor ve pedaqoq SSRI xalq artisti 1991 Azerbaycan SSR xalq artisti 1967 Azerbaycan SSR ve Turkmenistan SSR emekdar incesenet xadimi 1952 ci ilden UIK b P nin uzvu olmusdur Ejder IbrahimovDogum tarixi 29 aprel 1919Dogum yeri Asqabad Turkistan MSSR RSFSRVefat tarixi 20 sentyabr 1993 74 yasinda Vefat yeri Moskva RusiyaDefn yeri Fexri XiyabanVetendasligi SSRI RusiyaHeyat yoldasiFealiyyeti rejissor ssenarist aktyorTehsili Sergey Gerasimov adina Umumrusiya Dovlet Kinematoqrafiya UniversitetiUzvluyu SSRI Kinematoqrafcilar IttifaqiMukafatlari 1991 1967IMDb ID0406536HeyatiEjder Ibrahimov Asqabadda dunyaya goz acmisdi Burada da orta tehsil almisdi 1940 ci ilde Asqabad Teatr Mektebini 1952 ci ilde Moskvada Umumittifaq Dovlet Kinematoqrafiya Institutunun Kinorejissorluq fakultesinde tehsil alaraq Sergey Yutkevic ve Mixail Rommun sinfini bitirib Ikinci dunya muharibesinin istirakcisi olub 1952 ci ilde yeniden Asqabada Turkmenfilm e qayidib Burada Firuze Xezerin serqinde ve s filmlere qurulus verib 1954 1959 cu illerde Baki kinostudiyasinda isleyib 1955 ci ilde Letif Seferovun qurulus verdiyi Bextiyar ve Tofiq Tagizadenin Gorus filmlerinde ikinci rejissor isleyib Baki Kinostudiyasinda quruluscu rejissor kimi ilk boyuk isini 1957 ci ilde reallasdirib ve Mosfilm le bu studiyanin birge ekranlasdirdigi Bir mehelleli iki oglan filmine Ilya Qurinle birlikde qurulus verib 1958 ci ilde Onun boyuk ureyi filmini cekib Bu filmin ssenarisini yazici Imran Qasimov qeleme almisdi Film Sumqayit haqqinda burada geden neheng quruculuq isleri barede idi Sujetde Boyuk Veten muharibesi ondan evvelki ve sonraki dovrler ehate edilirdi Burada rejissor ozu de Resulov rolunda cekilmisdi Bu filme tamasa eden Vyetnam medeniyyet xadimleri Sovet Ittifaqinin muvafiq qurumlarina muracietlerinde rejissorun Vyetnam kinematoqrafiyasinin formalasdirilmasina yardim ucun onlarin olkesine gonderilmesini xahis edibler Hanoyda acilan Kino mektebine minlerle vyetnamli erize vermisdi Vyetnamda kino seneti tezece ayaq acmaga baslamisdi Bir nece senedli film cekilmisdi Burada ancaq Yaponiya ve Fransanin filmleri gosterilirdi Ancaq indi Vyetnamin oz kinosu yaradilirdi Ejder Ibrahimov Vyetnamin ekser rayonlarini gezdi Bu xalqi onun adet enenelerini oyrendi Kino mektebi ucun usaqlar topladi Secme yolu ile bu mektebe 53 nefer telebe qebul olundu Tehsilden sonra onlarin hamisina Vyetnamin ilk pesekar kinoaktyor ve rejissorlarina diplomlar verildi Belelikle 1959 1962 ci illerde Vyetnam Demokratik Respublikasinda ilk milli kino mektebinin yaradilmasi milli aktyor ve rejissor kadrlarinin hazirlanmasinda feal istirak etdi Ejder Ibrahimovun bedii rehberliyi ile Iki esger Acgoz qus Bir payiz gununde filmleri yaradildi Bakiya qayitdiqdan sonra o burada Iyirmialtilar filminin istehsalina basladi Yazici Isa Huseynovun ssenarisi esasinda cekdiyi bu film Sovet kinosunun en qiymetli eserlerinden hesab olunurdu Bu film Moskvada kecirilen Umumittifaq festivalinda Qizil budaq mukafatina layiq goruldu Bir az sonra ise Ejder Ibrahimov hemin filmin davami kimi Ulduzlar sonmur tarixi kino eserini yaratdi Bu film Neriman Nerimanovun heyat ve fealiyyetini eks etdirir E Ibrahimov sonralar Mosfilm de rejissor kimi oz fealiyyetini davam etdirir Onun Urek ehvalatlari Mehebbetim menim kederim menim Azerbaycanfilm le birge filmleri rejissorun sohretini daha da artirir Azerbaycanin xalq atisti fexri adina ve Dovlet Mukafatina layiq gorulub Ejder Ibrahimov 20 sentyabr 1993 cu ilde Moskvada vefat etmis Bakida Fexri Xiyabanda defn edilmisdir Ssenarist heyat yoldasidir KitablariEjder Ibrahimov bir nece kitabin da muellifidirː Vyetnamda gorduklerim 1964 Gunes aglayir 1971 Doyusen Vyetnamin kino seneti 1968 Tai qebilesinden olan qiz 1970 Adlar ve mukafatlar Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 24 may 1960 Azerbaycan SSR xalq artisti fexri adi 7 iyul 1967 SSRI xalq artisti fexri adi 28 noyabr 1991 Turkmenistan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi Qirmizi emek bayragi ordeni Xalqlar Dostlugu ordeni Seref nisani ordeni Emek ordeni Vyetnam Demokratik Respublikasi Elaveler1940 ci ilde Asqabad teatr texnikumunu bitirmisdir Umumittifaq Dovlet Kinematoqrafiya Institunu bitirmisdir 1952 1952 1954 cu illerde Turkmenfilm de calismisdir 1954 1959 Baki kinostudiyasinda isleyib 1959 1962 ci illerde Vyetnamda ilk milli kino mektebinin yaradilmasi milli aktyor ve rejissor kadrlarinin hazirlanmasinda feal istirak edib Vyetnam kinosunu yaradanlardan biridir 1962 ci ilden Mosfilm kinostudiyasinda isleyib Yazici kimi bir nece kitabin muellifidir Moskvada yasamisdir Jurnalist ve ssenarist heyat yoldasi olmusdur Bakida Fexri Xiyabanda defn olunmusdur 2005 ci ilde Yaddas Senedli Filmler Studiyasinda rejissor haqqinda Narahat Adam adli senedli film cekilmisdir FilmoqrafiyaFiruze 1953 Xezerin Serqinde 1953 Bir mehelleden iki nefer film 1957 Onun boyuk ureyi film 1958 Iyirmialtilar film 1966 Ulduzlar sonmur film 1971 Urek Meseleleri 1973 Qayinana film 1978 Mehebbetim menim kederim menim film 1978 Qeribe adam film 1979 Haqqinda cekilen filmler Narahat adam film 2005 IstinadlarMoskvada Ejder Ibrahimovun xatire gecesi Moskva Kino Evinde Azerbaycanin kinorejissoru Xalq artistinin anadan olmasinin 95 illiyine hesr edilmis tedbir kecirilmisdir Medeniyyet 2014 2 may S 13 Azerbajdzhanskoj SSR kinematografiya Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 13 Nekropol masterov iskusstv 2009 11 04 tarixinde Istifade tarixi 2014 05 18 MenbeKino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 147 Ejder Ibrahimov Bakidan uzaqlarda Film 1991 10 seh 5 Xamis Muradov Kinofabrikden baslanan yol Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 5 Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 95 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Azerbaycan Ramiz Memmedov Kino Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 seh 814 Xarici kecidler https web archive org web 20140811225239 http www xalqqazeti com az news news 47310 Arxivlesdirilib 2014 08 11 at the Wayback Machine Turkmen ve Vyetnam kinosunun yaranmasinda xidmetleri olan azerbaycanli rejissor Ejder Ibrahimov 95 xalqqazeti com 09 08 2014 az