Əhən — Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Əhən | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | İsmayıllı rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.540 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 519 nəfər |
Əhən kənd İƏD üzrə nümayəndəlik 4 kənddən Əhən, Qoydan, Ximran və Duvaryan kəndlərindən ibarətdir. Ümumi ərazisi 3661.86 ha təşkil edir. 134.70 ha dövlət mülkiyyətində saxlanılan torpaqlar, 273.77 ha xüsusi mülkiyyətə verilmiş torpaqlar, 3253.39 ha isə bələdiyyə mükiyyətinə verilmiş torpaqlardır. Nümayəndəlikdə olan əhalinin ümumi sayı 690 nəfərdir ki, cins tərkibi etibari ilə 328 nəfər kişilər, 362 nəfər qadınlardan ibarətdir.
Nümayəndəliyin mərkəzi Əhən kəndi, rayon mərkəzindən 39 km şərqdə, Girdiman çayının sol sahilindən 3 km aralı, Niyaldağ silsiləsinin (Böyük Qafqaz) şimal ətəyində, Lahıc çökəkliyində, dəniz səviyyəsindən 1500-1700 metr yüksəklikdə, Böyük Qafqaz dağlarının Qovdağ silsiləsinin qərb yamaclarında yerləşir. Kənddə məktəb, klub, kitabxana, tibb məntəqəsi fəaliyyət göstərir. Kənd Lahıc turizm zonasında, Girdiman çayının sol sahilində yerləşir. Kəndin əhalisi 519 nəfərdir. Kəndin əhalisi əsasən heyvandarlıq, əkinçilik, taxılçılıq və meyvəçiliklə məşğul olur. Kənd elektrik enerjisi ilə təmin edilir və kənddə yeməkxana yoxdur. Kəndə il boyu avtomobillə getmək olar. İqlimi mülayim, olsa da, qışda sərt soyuqlarla ( -25 selsi ,-30 selsi) müşahidə olunur. Relyefi dağlıq, dağ-çəmən, girintili-çıxıntılı dərə-təpə və sərt qayalıqlardan ibarətdir. Dağlar tektonik mənşəli olduğundan, dağəmələgəlmə davam etdiyinə görə, torpaqəmələgəlmə prosesi zəifdir. Maillik yüksək olduğundan və II Dünya Müharibəsi zamanı əkinçilikdə istifadə olunduğundan, torpaqların münbit qatının erroziyaya uğraması sürətlənmişdir.
Kəndin tarxi haqqında dəqiq məlumatlar olmasa da deyilənə görə burada məskunlaşma Lahıc qəsəbəsi ilə eyni vaxtda olmuş yaxudda Lahıcın bir hissəsi olmuşdur. Əhən sözünün etimalogiyasına nəzər yetirdikdə görərik ki, fars dilində olan اهن (Ahən) - dəmir mənasını verir. Bu əsasən sakinlərin ilkin məşğuliyyətləri ilə əlaqədar olmuşdur. Çünki Əhən kəndində sakinlərin əsas məşğuliyyət növü dəmirçilik olmuşdur. Lahıc qəsəbəsi yol üstündə yerləşdiyinə görə Əhən kəndində olan dəmirçilər ora köçmüş, kənd təsərüffatı ilə məşğul olan əhali isə Əhən kəndində qalmışlar. Zaman–zaman baş verən iqtisadi çətinliklərə görə kənd əhalisi respublikanın müxtəlif ərazilərinə köçənlərdən savayı, Şamaxının Dəmirçi kəndinin, Ağsunun Ülgüc kəndinin əhalisi əslən Əhən kəndindən köçənlərdir. Hətta Gürcüstan Respublikasının Qumburi kəndinin əhalisi əslən Əhənlilərdən ibarətdir. Kənddə bir kökdən olan beş nəslin məhəllələri mövcuddur. Məhəllələrə Rzaxanlılar, Salahlılar, Hacıqayıblılar, Fərzililər və Nabatlılar daxildir. Kənddə 145 təsərrüfat, 190 ailə, 113 yaşayış evi (2017-ci ilin yanvar ayına qədər olan məlumat) mövcuddur. Əhən kəndində 275 nəfəri kişi, 297 nəfəri isə qadın olmaqla 572 nəfər əhali qeydiyyatdadır. Kənddə məskunlaşan əhali, əsasən azərbaycan və tat dillərində danışırlar. Əhali milliyətcə azərbaycanlıdırlar.
Kəndin iqtisadi fəaliyyətini heyvandarlıq, meyvəçilik, əkinçilik və xalçaçılıq təşkil edir. Son zamanlar xalçaçılığın inkişafında geriləmə baş vermişdir. Heyvandarlıqda əsas üstünlüyü qoyunçuluq təşkil edir ki, bu sahə ilə məşğul olanların əksəriyyəti köçəri təsərrüfatla məşğul olurlar. Hazırda (01.01.2017-ci illə olan məlumat) 10 000dən artıq xırdabuynuzlu və 700 başa kimi iribuynuzlu davarlar vardır. Əkinçilik kəndin relyefinə uyğun olaraq azlıq təşkil edir. Kəndin 67 ha meyvə bağı sahəsi mövcuddur. Burada ağacların çoxunu alma, müəyyən qədər armud və qoz ağacları təşkil edir. Ərazisi təbii meyvə, giləmeyvə, və dərman bitgiləri ilə də zəngindir. 2016-cı ildə Almaniya-Azərbaycan birgə təşkilatının köməkliyi ilə 3 ha ərazidə əksəriyyəti qoz ağacı olmaqla meşəsalma işləri görülmüşdür. Əhən kəndində bir ümumi orta təhsil müəssisəsi mövcuddur. Burada 13 müəllim, 60 nəfər şagird var. Məktəbdə kitabxana fəaliyyyət göstərir. Hal–hazırda 18 nəfər Respublikanın müxtəlif ali təhsil ocaqlarında təhsillərini davam etdirirlər ki, onlardan 3 nəfəri magistr, biri isə AMEA-nın elmi işçisidir. Əhən kəndində 120 nəfərlik klub binası və feldşer və baytarlıq məntəqəsidə mövcuddur. Əhən kəndində iki nəfər Sovetlər dövründə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı fəxri adına layiq görülmüşlər.
Məmmədov Səfərəli İbrahim oğlu - SSRİ Dövlət Mükafatı Laureatı – Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. Qasımov Əlman Fərman oğlu - SSRİ Dövlət Mükafatı Laureatı - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı.
Əhən kəndində XIX əsrdə inşa olunmuş iki məscid mövcuddur ki, bunlardan biri Sovetlər vaxtında anbar kimi istifadə edilmiş və baxımsızlıqdan dağılmışdır, digər biri isə özəlləşmə dövründə özəlləşdirilmiş və şəxsi tikili kimi fəaliyyət göstərməkdədir. Ərazidə iki müqəddəs pir mövcuddur. Bunlar Əhən piri kimi tanınır və haqqlarında rəvayətlər mövcuddur. Tarixi abidə kimi ərazidə iki bulaq da mövcuddur ki, bunlardan biri mərkəzi bulaq kənd sakinlərini içməli su ilə təmin edir, digəri isə Kələxuni adlanan bulaqdır ki, ondan əsasən heyvanların suvarılmasında istifadə olunur. Son illərdə iki yerdən çəkilmiş su xətti bütün məhəllə və əksər evlərin su ilə təmin olunması üçün şərait yaratmışdır. Kənd elektrik daimi enerjisi ilə təmin edilir və kənddə yeməkxana yoxdur. Kəndə il boyu avtomobillə getmək olar.
Təhsilin vəziyyəti
Hazırda kənddə 9 ilik Əhən kənd natamam orta məktəbi fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- Kəndlərimiz[ölü keçid]
İsmayıllı rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehen Azerbaycan Respublikasinin Ismayilli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Ehen40 51 09 sm e 48 24 58 s u Olke AzerbaycanRayon Ismayilli rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 540 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 519 neferXeriteni goster gizle Ehen Ehen kend IED uzre numayendelik 4 kendden Ehen Qoydan Ximran ve Duvaryan kendlerinden ibaretdir Umumi erazisi 3661 86 ha teskil edir 134 70 ha dovlet mulkiyyetinde saxlanilan torpaqlar 273 77 ha xususi mulkiyyete verilmis torpaqlar 3253 39 ha ise belediyye mukiyyetine verilmis torpaqlardir Numayendelikde olan ehalinin umumi sayi 690 neferdir ki cins terkibi etibari ile 328 nefer kisiler 362 nefer qadinlardan ibaretdir Numayendeliyin merkezi Ehen kendi rayon merkezinden 39 km serqde Girdiman cayinin sol sahilinden 3 km arali Niyaldag silsilesinin Boyuk Qafqaz simal eteyinde Lahic cokekliyinde deniz seviyyesinden 1500 1700 metr yukseklikde Boyuk Qafqaz daglarinin Qovdag silsilesinin qerb yamaclarinda yerlesir Kendde mekteb klub kitabxana tibb menteqesi fealiyyet gosterir Kend Lahic turizm zonasinda Girdiman cayinin sol sahilinde yerlesir Kendin ehalisi 519 neferdir Kendin ehalisi esasen heyvandarliq ekincilik taxilciliq ve meyvecilikle mesgul olur Kend elektrik enerjisi ile temin edilir ve kendde yemekxana yoxdur Kende il boyu avtomobille getmek olar Iqlimi mulayim olsa da qisda sert soyuqlarla 25 selsi 30 selsi musahide olunur Relyefi dagliq dag cemen girintili cixintili dere tepe ve sert qayaliqlardan ibaretdir Daglar tektonik menseli oldugundan dagemelegelme davam etdiyine gore torpaqemelegelme prosesi zeifdir Maillik yuksek oldugundan ve II Dunya Muharibesi zamani ekincilikde istifade olundugundan torpaqlarin munbit qatinin erroziyaya ugramasi suretlenmisdir Kendin tarxi haqqinda deqiq melumatlar olmasa da deyilene gore burada meskunlasma Lahic qesebesi ile eyni vaxtda olmus yaxudda Lahicin bir hissesi olmusdur Ehen sozunun etimalogiyasina nezer yetirdikde gorerik ki fars dilinde olan اهن Ahen demir menasini verir Bu esasen sakinlerin ilkin mesguliyyetleri ile elaqedar olmusdur Cunki Ehen kendinde sakinlerin esas mesguliyyet novu demircilik olmusdur Lahic qesebesi yol ustunde yerlesdiyine gore Ehen kendinde olan demirciler ora kocmus kend teseruffati ile mesgul olan ehali ise Ehen kendinde qalmislar Zaman zaman bas veren iqtisadi cetinliklere gore kend ehalisi respublikanin muxtelif erazilerine kocenlerden savayi Samaxinin Demirci kendinin Agsunun Ulguc kendinin ehalisi eslen Ehen kendinden kocenlerdir Hetta Gurcustan Respublikasinin Qumburi kendinin ehalisi eslen Ehenlilerden ibaretdir Kendde bir kokden olan bes neslin mehelleleri movcuddur Mehellelere Rzaxanlilar Salahlilar Haciqayiblilar Ferzililer ve Nabatlilar daxildir Kendde 145 teserrufat 190 aile 113 yasayis evi 2017 ci ilin yanvar ayina qeder olan melumat movcuddur Ehen kendinde 275 neferi kisi 297 neferi ise qadin olmaqla 572 nefer ehali qeydiyyatdadir Kendde meskunlasan ehali esasen azerbaycan ve tat dillerinde danisirlar Ehali milliyetce azerbaycanlidirlar Kendin iqtisadi fealiyyetini heyvandarliq meyvecilik ekincilik ve xalcaciliq teskil edir Son zamanlar xalcaciligin inkisafinda gerileme bas vermisdir Heyvandarliqda esas ustunluyu qoyunculuq teskil edir ki bu sahe ile mesgul olanlarin ekseriyyeti koceri teserrufatla mesgul olurlar Hazirda 01 01 2017 ci ille olan melumat 10 000den artiq xirdabuynuzlu ve 700 basa kimi iribuynuzlu davarlar vardir Ekincilik kendin relyefine uygun olaraq azliq teskil edir Kendin 67 ha meyve bagi sahesi movcuddur Burada agaclarin coxunu alma mueyyen qeder armud ve qoz agaclari teskil edir Erazisi tebii meyve gilemeyve ve derman bitgileri ile de zengindir 2016 ci ilde Almaniya Azerbaycan birge teskilatinin komekliyi ile 3 ha erazide ekseriyyeti qoz agaci olmaqla mesesalma isleri gorulmusdur Ehen kendinde bir umumi orta tehsil muessisesi movcuddur Burada 13 muellim 60 nefer sagird var Mektebde kitabxana fealiyyyet gosterir Hal hazirda 18 nefer Respublikanin muxtelif ali tehsil ocaqlarinda tehsillerini davam etdirirler ki onlardan 3 neferi magistr biri ise AMEA nin elmi iscisidir Ehen kendinde 120 neferlik klub binasi ve feldser ve baytarliq menteqeside movcuddur Ehen kendinde iki nefer Sovetler dovrunde Sosialist Emeyi Qehremani fexri adina layiq gorulmusler Memmedov Sefereli Ibrahim oglu SSRI Dovlet Mukafati Laureati Sosialist Emeyi Qehremani Qasimov Elman Ferman oglu SSRI Dovlet Mukafati Laureati Sosialist Emeyi Qehremani Ehen kendinde XIX esrde insa olunmus iki mescid movcuddur ki bunlardan biri Sovetler vaxtinda anbar kimi istifade edilmis ve baximsizliqdan dagilmisdir diger biri ise ozellesme dovrunde ozellesdirilmis ve sexsi tikili kimi fealiyyet gostermekdedir Erazide iki muqeddes pir movcuddur Bunlar Ehen piri kimi taninir ve haqqlarinda revayetler movcuddur Tarixi abide kimi erazide iki bulaq da movcuddur ki bunlardan biri merkezi bulaq kend sakinlerini icmeli su ile temin edir digeri ise Kelexuni adlanan bulaqdir ki ondan esasen heyvanlarin suvarilmasinda istifade olunur Son illerde iki yerden cekilmis su xetti butun mehelle ve ekser evlerin su ile temin olunmasi ucun serait yaratmisdir Kend elektrik daimi enerjisi ile temin edilir ve kendde yemekxana yoxdur Kende il boyu avtomobille getmek olar Tehsilin veziyyetiHazirda kendde 9 ilik Ehen kend natamam orta mektebi fealiyyet gosterir IstinadlarKendlerimiz olu kecid Ismayilli rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin