Əbhər sülh müqaviləsi — 1500-cü ilin payızında Ağqoyunlu şahzadələri arasında imzalanmış və dövlətin rəsmən bölünməsini təsdiq edən müqavilə.
Tarixi
1497-ci il dekabrın 13-də İsfahan yaxınlığında Gödək Əhməd məğlub oldu və öldürüldü. Təqribən 7 ay hakimiyyətdə olan Gödək Əhməd məqsədinə nail ola bilmədi.
Gödək Əhmədin ölümündən sonra 1497-ci ilin dekabrında Murad Mirzəni Qum şəhərində Ağqoyunlu sultanı elan etdi. 1498-ci ildə Eybə Sultan və tərəfdarları Əlvənd Mirzəni dəstəkləyərək Muradı məğlub etdilər. Murad Mirzə Marağada həbs olundu.
Lakin 1499-cu ildə Eybə Sultan və tərəfdarlar məğlub oldular Əlvənd Mirzə Diyarbəkirə çəkildi. Eybə Sultanı öldürən qardaşı Nurəli bəy isə dəstəklədiyi Məhəmməd Mirzəni Təbrizdə sultan elan etdi. Məhəmməd Mirzənin də hakimiyyəti çox çəkmədi Əlvənd Mirzə geri qayıdaraq onu məğlub etdi və çəkilməyə məcbur etdi.
Eybə Sultanın digər qardaşı isə həbs edilmiş Murad Mirzəni azad edərək, keçmiş Fars hakimi olan Qasım bəyin yanına gətirdi. Birləşmiş qüvvələr Fars vilayətinə hücum edərək Məhəmməd Mirzənin tərəfdarlarını məğlub etdilər. Döyüşdə Məhəmməd Mirzə öldürüldü.
Məhəmməd Mirzənin öldürülməsindən sonra iki şahzadə Əlvənd Mirzə və Murad Mirzə arasında mübarizə davam edirdi. Lakin şahzadələrdən heç biri üstünlüyü ələ keçirə bilmədi. Beləliklə Dərviş Baba Xeyrullahının vasitəçiliyi iləTəbriz yaxınlığında — Əbhər adlı yerdə sülh müqaviləsi bağlandı.
Müqavilənin şərtləri
Müqavilənin şərtinə əsasən Qızılüzən çayı sərhəd olmaqla Azərbaycan və Diyarbəkir Əlvəndə, Ərəb İraqı, Əcəm İraqı və Kirman isə Sultan Murada qaldı.
Bu parçalanma Ağqoyunluların hərbi cəhətdən sarsılmasına və süqutunun sürətlənməsinə gətirib çıxardı.
İstinadlar
- İradə Nuriyeva Azərbaycan Tarixi (ən qədim zamanlardan– XXI əsrin əvvəllərinədək), səh.110
- İradə Nuriyeva Azərbaycan Tarixi (ən qədim zamanlardan– XXI əsrin əvvəllərinədək), səh.110-111
- Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında.s.30
- İradə Nuriyeva. Azərbaycan Tarixi(ən qədim zamanlardan–XXI əsrin əvvəllərinədək), səh.111
- "Əbhər sülh müqaviləsi". 2020-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-26.
Ədəbiyyat
- Nəcəfli T.H. Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında. Bakı: Çaşıoğlu, 2000. - 198 s.
- Nuriyeva İradə Tofiq qızı. Azərbaycan Tarixi (ən qədim zamanlardan–XXI əsrin əvvəllərinədək). – Bakı: Mütərcim, 2015. – 336 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebher sulh muqavilesi 1500 cu ilin payizinda Agqoyunlu sahzadeleri arasinda imzalanmis ve dovletin resmen bolunmesini tesdiq eden muqavile Tarixi1497 ci il dekabrin 13 de Isfahan yaxinliginda Godek Ehmed meglub oldu ve olduruldu Teqriben 7 ay hakimiyyetde olan Godek Ehmed meqsedine nail ola bilmedi Godek Ehmedin olumunden sonra 1497 ci ilin dekabrinda Murad Mirzeni Qum seherinde Agqoyunlu sultani elan etdi 1498 ci ilde Eybe Sultan ve terefdarlari Elvend Mirzeni destekleyerek Muradi meglub etdiler Murad Mirze Maragada hebs olundu Lakin 1499 cu ilde Eybe Sultan ve terefdarlar meglub oldular Elvend Mirze Diyarbekire cekildi Eybe Sultani olduren qardasi Nureli bey ise desteklediyi Mehemmed Mirzeni Tebrizde sultan elan etdi Mehemmed Mirzenin de hakimiyyeti cox cekmedi Elvend Mirze geri qayidaraq onu meglub etdi ve cekilmeye mecbur etdi Eybe Sultanin diger qardasi ise hebs edilmis Murad Mirzeni azad ederek kecmis Fars hakimi olan Qasim beyin yanina getirdi Birlesmis quvveler Fars vilayetine hucum ederek Mehemmed Mirzenin terefdarlarini meglub etdiler Doyusde Mehemmed Mirze olduruldu Mehemmed Mirzenin oldurulmesinden sonra iki sahzade Elvend Mirze ve Murad Mirze arasinda mubarize davam edirdi Lakin sahzadelerden hec biri ustunluyu ele kecire bilmedi Belelikle Dervis Baba Xeyrullahinin vasiteciliyi ileTebriz yaxinliginda Ebher adli yerde sulh muqavilesi baglandi Muqavilenin sertleriMuqavilenin sertine esasen Qiziluzen cayi serhed olmaqla Azerbaycan ve Diyarbekir Elvende Ereb Iraqi Ecem Iraqi ve Kirman ise Sultan Murada qaldi Bu parcalanma Agqoyunlularin herbi cehetden sarsilmasina ve suqutunun suretlenmesine getirib cixardi IstinadlarIrade Nuriyeva Azerbaycan Tarixi en qedim zamanlardan XXI esrin evvellerinedek seh 110 Irade Nuriyeva Azerbaycan Tarixi en qedim zamanlardan XXI esrin evvellerinedek seh 110 111 Qaraqoyunlu ve Agqoyunlu dovletlerinin tarixi muasir turk tarixsunasliginda s 30 Irade Nuriyeva Azerbaycan Tarixi en qedim zamanlardan XXI esrin evvellerinedek seh 111 Ebher sulh muqavilesi 2020 06 12 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 26 EdebiyyatNecefli T H Qaraqoyunlu ve Agqoyunlu dovletlerinin tarixi muasir turk tarixsunasliginda Baki Casioglu 2000 198 s Nuriyeva Irade Tofiq qizi Azerbaycan Tarixi en qedim zamanlardan XXI esrin evvellerinedek Baki Mutercim 2015 336 seh Hemcinin baxAgqoyunlular