Bu məqalədə artırılmasına ehtiyac var.(fevral 2023) |
Şükri əl-Qüvvətli (ərəb. شكري القوتلي; 21 oktyabr 1891, Dəməşq – 30 iyun 1967[…], Beyrut) — Suriyanın 1-ci prezidenti. Osmanlı İmperatorluğunun ərəb ərazilərinin müstəqilliyi və birliyi yolunda çalışan bir dissident kimi fəaliyyətə başlamış və fəallığına görə həbs edilmiş və işgəncələrə məruz qalmışdır. Suriya Krallığı qurulanda Qüvvətli monarxizmdən məyus olsa da, Respublika İstiqlal Partiyasını qurdu. 1920-ci ildə Suriyaya nəzarəti ələ alan fransızlar tərəfindən Qüvvətli dərhal edam edildi. Bundan sonra özünü Səudiyyə Ərəbistanı ilə güclü əlaqələr quraraq Suriya-Fələstin Konqresinin baş səfiri vəzifəsində çalışdığı Qahirəyə yerləşdirdi. Bu əlaqələri Böyük Suriya qiyamının (1925–1927) maliyyələşdirilməsində kömək etdi. 1930-cu ildə Fransa hakimiyyəti Qüvvətlini əfv etdi və bundan sonra Suriyaya qayıtdı və burada tədricən Milli Blokun əsas lideri oldu. 1943-cü ildə Suriyanın prezidenti seçildi və üç il sonra ölkənin müstəqilliyinə nəzarət etdi.
Şükri əl-Qüvvətli | |
---|---|
شكري القوتلي | |
Suriya Ərəb Respublikasının 8-ci prezidenti | |
17 avqust 1943 – 30 may 1949 | |
Əvvəlki | Əta əl-Əyyubi |
Sonrakı | Hüsni əz-Zəim |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 21 oktyabr 1891 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 30 iyun 1967[…](75 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Milliyyəti | Ərəb |
Vətəndaşlığı | Suriya |
Partiya | Xalq Partiyası |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Dini | islam |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qüvvətli 1948-ci ildə yenidən seçildi, lakin 1949-cu ildə hərbi çevrilişə məruz qaldı. Daha sonra Misirdə sürgünə getdi, 1955-ci ildə Suriyaya qayıdıb prezident seçkilərində iştirak etdi. Getdikcə sola hakim olan bir hökuməti idarə edən bir mühafizəkar Qüvvətli, Soyuq Müharibə dövründə rəsmi olaraq neytralizmi qəbul etdi. ABŞ-dən kömək istəməsi rədd edildikdən sonra Şərq blokuna yaxınlaşdı. O, həmçinin Suriyaya Bağdad Paktının təsirinə qarşı çıxmaq üçün Misir və Səudiyyə Ərəbistanı ilə bir müqavilə bağladı. 1957-ci ildə ABŞ və Pakt ölkələri cəhd göstərsə də, istefa edə bilmədiyi Qüvvətli, Suriyadakı solçu təkanların qarşısını almağa çalışdı, lakin heç bir nəticə vermədi. O vaxta qədər, Qüvvətlinin keçmiş müttəfiqi Misir prezidenti Cəmal Əbdünnasir ilə müstəqil şəkildə koordinasiya edərək hərbi Qüvvətlinın yurisdiksiyasından yan keçdiyinə görə onun siyasi nüfuzu geri alındı.
Bir neçə ay davam edən birlik danışıqlarından sonra 1958-ci ildə Qüvvətli, Birləşmiş Ərəb Cümhuriyyətini yaratmaq üçün Suriyanı Misirlə birləşdirdi və Nasirin prezident olacağı üçün geri çəkildi. Minnətdarlıqla Nasir Qüvvətliyə "Birinci ərəb vətəndaşı" fəxri adını verdi. Bununla birlikdə, Qüvvətli, Suriyanı Misirin tabeliyində olan bir polis dövlətinə endirdiyinə inanaraq birliyə məyus oldu. O, 1961-ci ildə Suriyanın ayrılmasını dəstəklədi, lakin sonradan prezidentlik müddətini başa vurmaq planları reallaşmadı. Qüvvətli 1963 bəəsçi çevrilişindən sonra Suriyanı tərk etdi və 1967-ci ildə Altı Günlük Müharibədə Suriyanın məğlub olmasından bir neçə həftə sonra Livanda infarktdan öldü. 1 iyulda Dəməşqdə dəfn edildi.
İstinadlar
- Ərəbcə Vikipediya. 2003.
- https://www.tellerreport.com/news/2019-12-06---shukri-al-quwatli--a-syrian-president-who-survived-the-gallows-three-times-and-stepped-down-.HJu5JlpvaH.html.
- Schukri el Kuwatli // 20th Century Press Archives. 1908.
- Shukrī Qūwatlī // Faceted Application of Subject Terminology.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede daxili kecidlerin artirilmasina ehtiyac var Lutfen meqalelerin elaqelendirilmesine komek etmek ucun movzuya uygun basqa sehifelere daxili kecidler elave etmekle bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin fevral 2023 Sukri el Quvvetli ereb شكري القوتلي 21 oktyabr 1891 Demesq 30 iyun 1967 Beyrut Suriyanin 1 ci prezidenti Osmanli Imperatorlugunun ereb erazilerinin musteqilliyi ve birliyi yolunda calisan bir dissident kimi fealiyyete baslamis ve fealligina gore hebs edilmis ve isgencelere meruz qalmisdir Suriya Kralligi qurulanda Quvvetli monarxizmden meyus olsa da Respublika Istiqlal Partiyasini qurdu 1920 ci ilde Suriyaya nezareti ele alan fransizlar terefinden Quvvetli derhal edam edildi Bundan sonra ozunu Seudiyye Erebistani ile guclu elaqeler quraraq Suriya Felestin Konqresinin bas sefiri vezifesinde calisdigi Qahireye yerlesdirdi Bu elaqeleri Boyuk Suriya qiyaminin 1925 1927 maliyyelesdirilmesinde komek etdi 1930 cu ilde Fransa hakimiyyeti Quvvetlini efv etdi ve bundan sonra Suriyaya qayitdi ve burada tedricen Milli Blokun esas lideri oldu 1943 cu ilde Suriyanin prezidenti secildi ve uc il sonra olkenin musteqilliyine nezaret etdi Sukri el Quvvetliشكري القوتليSuriya Ereb Respublikasinin 8 ci prezidenti17 avqust 1943 30 may 1949EvvelkiEta el EyyubiSonrakiHusni ez ZeimSexsi melumatlarDogum tarixi 21 oktyabr 1891 1891 10 21 Dogum yeri Demesq Suriya vilayeti Osmanli imperiyasiVefat tarixi 30 iyun 1967 1967 06 30 75 yasinda Vefat yeri Beyrut Beyrut muhafezesi d LivanDefn yeri Bab es Segir qebiristanligi d Milliyyeti ErebVetendasligi SuriyaPartiya Xalq PartiyasiFealiyyeti siyasetciDini islam Vikianbarda elaqeli mediafayllar Quvvetli 1948 ci ilde yeniden secildi lakin 1949 cu ilde herbi cevrilise meruz qaldi Daha sonra Misirde surgune getdi 1955 ci ilde Suriyaya qayidib prezident seckilerinde istirak etdi Getdikce sola hakim olan bir hokumeti idare eden bir muhafizekar Quvvetli Soyuq Muharibe dovrunde resmi olaraq neytralizmi qebul etdi ABS den komek istemesi redd edildikden sonra Serq blokuna yaxinlasdi O hemcinin Suriyaya Bagdad Paktinin tesirine qarsi cixmaq ucun Misir ve Seudiyye Erebistani ile bir muqavile bagladi 1957 ci ilde ABS ve Pakt olkeleri cehd gosterse de istefa ede bilmediyi Quvvetli Suriyadaki solcu tekanlarin qarsisini almaga calisdi lakin hec bir netice vermedi O vaxta qeder Quvvetlinin kecmis muttefiqi Misir prezidenti Cemal Ebdunnasir ile musteqil sekilde koordinasiya ederek herbi Quvvetlinin yurisdiksiyasindan yan kecdiyine gore onun siyasi nufuzu geri alindi Bir nece ay davam eden birlik danisiqlarindan sonra 1958 ci ilde Quvvetli Birlesmis Ereb Cumhuriyyetini yaratmaq ucun Suriyani Misirle birlesdirdi ve Nasirin prezident olacagi ucun geri cekildi Minnetdarliqla Nasir Quvvetliye Birinci ereb vetendasi fexri adini verdi Bununla birlikde Quvvetli Suriyani Misirin tabeliyinde olan bir polis dovletine endirdiyine inanaraq birliye meyus oldu O 1961 ci ilde Suriyanin ayrilmasini destekledi lakin sonradan prezidentlik muddetini basa vurmaq planlari reallasmadi Quvvetli 1963 beesci cevrilisinden sonra Suriyani terk etdi ve 1967 ci ilde Alti Gunluk Muharibede Suriyanin meglub olmasindan bir nece hefte sonra Livanda infarktdan oldu 1 iyulda Demesqde defn edildi IstinadlarErebce Vikipediya 2003 https www tellerreport com news 2019 12 06 shukri al quwatli a syrian president who survived the gallows three times and stepped down HJu5JlpvaH html Schukri el Kuwatli 20th Century Press Archives 1908 Shukri Quwatli Faceted Application of Subject Terminology Xarici kecidler