Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şaxi Zinda (özb. Shohizinda; fars. شاه زنده - "yaşayan şah") ― Özbəkistanın Səmərqənd şəhərinin şimal-şərqində nekropol.
| İslam | |
| Şaxi Zinda | |
|---|---|
 | |
| Din | |
| Statusu | Nekropol |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə | |
| Yeri | Səmərqənd |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
Şaxi Zinda kompleksinə 11-15-ci və 19-cu əsrlərə aid məqbərələr və dini tikililər daxildir. Şaxi Zinda ("yaşayan kral" deməkdir) adı Məhəmməd peyğəmbərin əmisi oğlu Qutam ibn Abbasın burada dəfn edilməsi ilə bağlı əfsanə ilə əlaqələndirilir. O, VII əsrdə, ərəb istilası dövründə Səmərqəndə İslamı təbliğ etmək üçün gəlmişdi. Məşhur əfsanələrdə inancına görə onun başının kəsildiyi, amma ölmədiyi, başını götürüb indi də yaşadığı dərin quyuya (Cənnət bağı) girdiyi söylənilir.
Şaxi Zinda kompleksi səkkiz əsr (11-19-cu əsrlər) boyu formalaşmışdır və hazırda iyirmidən çox tikilini ehtiva edir.
Kompleks üç tikili qrupundan ibarətdir: yerli dildə çartak adlandırılan dörd tağlı günbəz keçidlərlə birləşdirilmiş alt, orta və yuxarı. Buradakı ən qədim tikililər 11-12-ci əsrlərə aiddir. İndi bu tikililərin əsasən özülləri qalmışdır. Tikililərin çox hissəsi 14-15-ci əsrlərə aiddir. 16-19-cu əsrlərdə kompleksdə aparılmış yenidənqurma işləri heç bir əhəmiyyət daşımamış və onun ümumi tərkib və görünüşünü dəyişdirməmişdir.
Əsas korpus - Kusam-ibn-Abbas kompleksi ərazinin şimal-şərq hissəsində yerləşir. Kompleks bir neçə binadan ibarətdir. Tikililər arasında onlardan ən qədimi olan Kusam-ibn-Abbas məqbərəsi və məscidi (16-cı əsr) var.
Tikililərin yuxarı qrupu bir-birinə baxan üç məqbərədən ibarətdir. Onlar arasında ən erkən tikilmişi şimaldan keçidi tamamlayan Xoca-Əhməd məqbərəsidir (1340-cı illər). Sağda yerləşən, 1361-ci ildə tikilmiş məqbərə eyni keçidi şərqdən məhdudlaşdırır.
Orta qrup XIV əsrin son rübü - XV əsrin birinci yarısına aid məqbərələrdən ibarətdir və Teymurun yaxınları olan hərbi və ruhani aristokratiyanın adları ilə əlaqələndirilir. Qərb tərəfdə Teymurun qardaşı qızı Şadi Mülk Ağanın məqbərəsi önə çıxır. Bu günbəzli məqbərə1372-ci ildə inşa edilmişdir. Qarşı tərəfdə Teymurun bacısı Şirin Bikə Ağanın məqbərəsi yerləşir.
Şirin Bikə Ağa məqbərəsinin yanında XV əsrin birinci yarısına aid qeyri-adi bir məzar abidəsi olan "Sekizron" yerləşir.
Çox pilləli pilləkənin yanında aşağı qrupun ən yaxşı tikililəri yerləşir. Bunlardan biri XV əsrin əvvəllərinə aid cüt qübbəli mavzoleydir. Bu mavzoley alim və astronom olan Kazi Zadə Rumiyə həsr edilmişdir. Bu səbəbdən də 1434-1435-ci illərdə Uluğbəy tərəfindən onun məzarının üstündə tikilmiş cüt qübbəli mavzoleyin qübbələri, kral ailəsinin mavzoleyin qübbələri ilə müqayisə edilə biləcək yüksəkliyə sahibdir.
Kompleksin cənub istiqamətinə dönən əsas giriş qapısı 1434-1435-ci illərdə Uluğbəyin rəhbərliyi altında inşa edilmişdir.
-
![image]()
Kompleksin müasir görünüşü -
![image]()
Yuxarı qrup məqbərələri -
![image]()
Türbənin detalları
Həmçinin oxu
İstinadlar
- "The Shakh-i-Zinda Ensemble". 2017-08-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "Kusam-ibn-Abbas Complex". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "The upper group of Shah-i-Zinda". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "Khodja-Akhmad Mausoleum". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "Mausoleum of 1361". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "The middle group of Shakh-i-Zinda". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "Mausoleum of Shadi Mulk Aga". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "Mausoleum of Shirin Bika Aga". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "Octahedron". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "Double-cupola mausoleum". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
- "Darvazakhana". 2020-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Saxi Zinda ozb Shohizinda fars شاه زنده yasayan sah Ozbekistanin Semerqend seherinin simal serqinde nekropol IslamSaxi ZindaDinStatusu NekropolYerlesmesiOlke OzbekistanYeri SemerqendSaxi Zinda Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixSutunun detali Saxi Zinda kompleksine 11 15 ci ve 19 cu esrlere aid meqbereler ve dini tikililer daxildir Saxi Zinda yasayan kral demekdir adi Mehemmed peygemberin emisi oglu Qutam ibn Abbasin burada defn edilmesi ile bagli efsane ile elaqelendirilir O VII esrde ereb istilasi dovrunde Semerqende Islami teblig etmek ucun gelmisdi Meshur efsanelerde inancina gore onun basinin kesildiyi amma olmediyi basini goturub indi de yasadigi derin quyuya Cennet bagi girdiyi soylenilir Saxi Zinda kompleksi sekkiz esr 11 19 cu esrler boyu formalasmisdir ve hazirda iyirmiden cox tikilini ehtiva edir Kompleks uc tikili qrupundan ibaretdir yerli dilde cartak adlandirilan dord tagli gunbez kecidlerle birlesdirilmis alt orta ve yuxari Buradaki en qedim tikililer 11 12 ci esrlere aiddir Indi bu tikililerin esasen ozulleri qalmisdir Tikililerin cox hissesi 14 15 ci esrlere aiddir 16 19 cu esrlerde kompleksde aparilmis yenidenqurma isleri hec bir ehemiyyet dasimamis ve onun umumi terkib ve gorunusunu deyisdirmemisdir Esas korpus Kusam ibn Abbas kompleksi erazinin simal serq hissesinde yerlesir Kompleks bir nece binadan ibaretdir Tikililer arasinda onlardan en qedimi olan Kusam ibn Abbas meqberesi ve mescidi 16 ci esr var Tikililerin yuxari qrupu bir birine baxan uc meqbereden ibaretdir Onlar arasinda en erken tikilmisi simaldan kecidi tamamlayan Xoca Ehmed meqberesidir 1340 ci iller Sagda yerlesen 1361 ci ilde tikilmis meqbere eyni kecidi serqden mehdudlasdirir Orta qrup XIV esrin son rubu XV esrin birinci yarisina aid meqberelerden ibaretdir ve Teymurun yaxinlari olan herbi ve ruhani aristokratiyanin adlari ile elaqelendirilir Qerb terefde Teymurun qardasi qizi Sadi Mulk Aganin meqberesi one cixir Bu gunbezli meqbere1372 ci ilde insa edilmisdir Qarsi terefde Teymurun bacisi Sirin Bike Aganin meqberesi yerlesir Sirin Bike Aga meqberesinin yaninda XV esrin birinci yarisina aid qeyri adi bir mezar abidesi olan Sekizron yerlesir Cox pilleli pillekenin yaninda asagi qrupun en yaxsi tikilileri yerlesir Bunlardan biri XV esrin evvellerine aid cut qubbeli mavzoleydir Bu mavzoley alim ve astronom olan Kazi Zade Rumiye hesr edilmisdir Bu sebebden de 1434 1435 ci illerde Ulugbey terefinden onun mezarinin ustunde tikilmis cut qubbeli mavzoleyin qubbeleri kral ailesinin mavzoleyin qubbeleri ile muqayise edile bilecek yuksekliye sahibdir Kompleksin cenub istiqametine donen esas giris qapisi 1434 1435 ci illerde Ulugbeyin rehberliyi altinda insa edilmisdir Kompleksin muasir gorunusu Yuxari qrup meqbereleri Turbenin detallariHemcinin oxuRegistan meydani Bibixanim mescidi Emiri GurIstinadlar The Shakh i Zinda Ensemble 2017 08 10 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 Kusam ibn Abbas Complex 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 The upper group of Shah i Zinda 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 Khodja Akhmad Mausoleum 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 Mausoleum of 1361 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 The middle group of Shakh i Zinda 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 Mausoleum of Shadi Mulk Aga 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 Mausoleum of Shirin Bika Aga 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 Octahedron 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 Double cupola mausoleum 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03 Darvazakhana 2020 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 03