Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şartr kafedralı (fr. Cathédrale Notre-Dame de Chartres) — Fransanın Şartr (ing. Chartres) şəhərində yerləşən və qotik memarlığın nümunələrindən biri hesab olunan kilsə. XII və XIII əsrlərdə tikilmiş bu kafedral, həm memarlıq möcüzəsi, həm də dini abidə olaraq tanınır. UNESCO tərəfindən Dünya İrs Siyahısına daxil edilib.
| katolisizm | |
| Şartr kafedralı | |
|---|---|
| Cathédrale Notre-Dame de Chartres | |
 | |
| Həsr olunub | Məryəm |
| Ölkə | |
| Eni | 16,4 m |
| Uzunluğu |
|
| Hündürlüyü | 113 m |
| | |
| Saytı | |
| cathedrale-chartres.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Xüsusiyyətləri
Kafedralın ilk versiyası təxminən IX əsrdə inşa edilmişdir, lakin o, bir neçə dəfə yanğın nəticəsində dağıdılıb. Mövcud bina əsasən 1194-cü ildən 1220-ci ilə qədər tikilmişdir. Əvvəlki kilsənin yanğından salamat qalan hissələri (kripta və qapılar) yeni tikintiyə daxil edilib. Şartr Kafedralı qotik üslubun ən təmiz və klassik nümunələrindən biridir. Onun qüllələri, yüksək tağları və böyük vitraj pəncərələri həmin dövrün memarlıq bacarığını nümayiş etdirir. Şartr Kafedralında qüllələr asimmetrikdir: biri erkən romanesk üslubda, digəri isə yüksək qotik üslubda inşa edilmişdir.
Şartr Kafedralı unikal vitraj pəncərələri ilə məşhurdur. 150-dən çox vitraj pəncərəsi ilə kafedral, orta əsrlərin dini sənətini və rəvayətlərini təsvir edir. Ən məşhur pəncərələrdən biri "Mavi Məryəm" (Notre-Dame de la Belle Verrière) adlanır və Məryəm Ananı təsvir edir. Kafedral Məryəm Ananın paltarından bir parçanın (sözsüz ki, simvolik olaraq müqəddəs əmanət) saxlandığı yer kimi məşhurdur. Bu relikviya 876-cı ildən bəri kilsədə mövcuddur və kilsəni əsas ziyarət mərkəzlərindən birinə çevirmişdir.
Şartr Kafedralında tağlar və paylayıcı dayaqlar (ing. flying buttresses) mühəndislik baxımından yenilikçi idi. Bu, binanın yüksəkliyini artırmağa imkan verərək interyerdə daha geniş məkan və daha çox işıq təmin etdi.
Kafedralın döşəməsində yer alan məşhur labirint, orta əsrlərdə zəvvarlar üçün simvolik mənaya sahib idi. Bu labirint, zəvvarların mənəvi səyahətini simvollaşdırırdı.
Əhəmiyyəti
Şartr Kafedralı orta əsr Avropasında mühüm dini və mədəni mərkəz idi. Məryəm Anaya həsr olunmuş bu kafedral, zəvvarların ziyarətgahı kimi böyük əhəmiyyət daşıyırdı. Kafedralın vitraj pəncərələri və memarlığı, orta əsrlərin sənət və texnologiyasını mükəmməl şəkildə əks etdirir.
Simvolikası
İşıq və vitrajlar
İşıq, xristian dünyasında ilahi mövcudluğu təmsil edir. Kafedralın vitrajları vasitəsilə daxil olan işıq, dini təcrübəni daha təsirli edir.
Rəqəmlər
Kafedralın müxtəlif arxitektur elementlərində üçlük (üç tağ, üç qüllə pəncərələri) müqəddəs üçlüyü simvollaşdırır.
Qalereya
-
![image]()
Flamboyant Gothic şimal qülləsi (1513-cü ildə tamamlandı) (solda) və köhnə cənub qülləsi (1144-1150) (sağda) -
![image]()
Cənub qülləsinin təfərrüatı -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
1910 -
![image]()
1830 -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
İstinadlar
- base Mérimée (fr.). ministère de la Culture, 1978.
- ArchINFORM (alm.). 1994.
- "Mérimée database". French government. İstifadə tarixi: 1 February 2013.
- "Chartres Cathedral". UNESCO World Heritage Center. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. İstifadə tarixi: 3 October 2021.
- Events and dates below are mainly from Prache and Jouanneaux, "Chartres – la Cathédrale Notre Dame, (2000), Centre des Monuments Nationaux, Éditions du Patrimoine, p. 94
- Favier, Jean. The World of Chartres. New York: Henry N. Abrams, 1990. p. 160. ISBN .
- Wilfried Koch, Baustilkunde, 33rd edition 2016, p. 170:
- Chartres, 2. H. 12. Jh. bis 1260, am Ende der Frühgotik. Sein 3-zoniger Wandaufbau (Arkade – Triforium – Obergaden) setzt sich ich der Hochgotik allgemein durch. Erhöhung der Arkade und (geringer:) der Fenster.
- 4-teiliges Rippengewölbe …
- (Transalation:)
- Chartres, 2nd half of C XII until 1260, in the end of Early Gothic . Its elevation of three levels (arcades – triforium – clerestory) became generally accepted/applied in High Gothic . Enhancement of the arcades and (less) of the windows.
- 4 area rib vaults …
- Lours, "Dictionnaire des Cathédrales" (2018), p. 131
- Hassner, Ron E. Religion on the Battlefield. Cornell University Press. 2016. səh. 83. ISBN . İstifadə tarixi: 19 January 2023.
- "Chartres Cathedral | History, Interior, Stained Glass, & Facts | Britannica". www.britannica.com. 25 September 2023.
- "L'art gothique à la conquête de l'Europe". www.lhistoire.fr.
- Philippe Debaud, ' 'Les Maitres Tailleurs de Pierre de la Cathédrale de Chartres, leurs marques identitaires dans les chantiers du XIIème siècle' ', unpublished, 2021.
- Houvet, Étienne. Chartres- Guide of the Cathedral (2019), p. 12
- Jan van der Meulen, Notre-Dame de Chartres: Die vorromanische Ostanlage, Berlin 1975.
- Houvet, Étienne. Chartres- Guide of the Cathedral (2019), pp. 12–13
- Honour, H. and Fleming, J. The Visual Arts: A History, 7th ed., Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall , 2005.
- Prache and Jouanneaux, "Chartres – la Cathédrale Notre Dame, (2000) p. 94
- "Colonel Welborn Griffith". American Friends of Chartres. 29 December 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 May 2020.
- "Welborn Barton Griffith". militarytimes/the Hall of Valor. İstifadə tarixi: 4 May 2020.
Biblioqrafiya
- Burckhardt, Titus. Chartres and the birth of the cathedral. Bloomington: World Wisdom Books, 1996. ISBN
- Adams, Henry. Mont-Saint-Michel and Chartres. Boston:Houghton Mifflin Harcourt, 1913 and many later editions.
- Ball, Philip. Universe of Stone. New York: Harper, 2008. ISBN .
- Delaporte, Y. Les vitraux de la cathédrale de Chartres: histoire et description par l'abbé Y. Delaporte ... reproductions par É. Houvet. Chartres : É. Houvet, 1926. 3 volumes (consists chiefly of photographs of the windows of the cathedral)
- Fassler, Margot E. The Virgin of Chartres: Making History Through Liturgy and the Arts (Yale University Press; 2010) 612 pages; Discusses Mary's gown and other relics held by the Chartres Cathedral in a study of history making and the cult of the Virgin of Chartres in the 11th and 12th centuries.
- Grant, Lindy. "Representing Dynasty: The Transept Windows at Chartres Cathedral," in Robert A. Maxwell (ed) Representing History, 900–1300: Art, Music, History (University Park (PA), Pennsylvania State University press, 2010),
- Mâle, Emile. Notre-Dame de Chartres. New York:Harper & Row, 1983.
- Mignon, Olivier. Architecture des Cathédrales Gothiques (fransız). Éditions Ouest-France. 2015. ISBN .
- Miller, Malcolm. Chartres Cathedral. New York: Riverside Book Co., 1997. ISBN
- Prache, Anne and Jouanneaux, Françoise, Chartres- La cathédrale Notre-Dame. Paris, Centre des Monuments Nationaux, Editions du Patrimoine, 2000 ISBN
- Terrier-Aliferis, L. "Mobilités et innovations : l'exemple de la cathédrale de Chartres", in L. Terrier-Aliferis, Questions de mobilités au début de la période gothique. Circulation des artistes ou carnets de modèles?, Turnhout, 2020, pp. 63–104 ISBN
Xarici keçidlər
- Chartres Cathedral history and information
- Chartres Cathedral UNESCO Collection on Google Arts and Culture
- University of Pittsburgh photograph collection
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sartr kafedrali fr Cathedrale Notre Dame de Chartres Fransanin Sartr ing Chartres seherinde yerlesen ve qotik memarligin numunelerinden biri hesab olunan kilse XII ve XIII esrlerde tikilmis bu kafedral hem memarliq mocuzesi hem de dini abide olaraq taninir UNESCO terefinden Dunya Irs Siyahisina daxil edilib katolisizmSartr kafedraliCathedrale Notre Dame de ChartresHesr olunub MeryemOlke FransaEni 16 4 mUzunlugu 130 mHundurluyu 113 mSartr kafedraliSayticathedrale chartres org Vikianbarda elaqeli mediafayllarXususiyyetleriKafedralin ilk versiyasi texminen IX esrde insa edilmisdir lakin o bir nece defe yangin neticesinde dagidilib Movcud bina esasen 1194 cu ilden 1220 ci ile qeder tikilmisdir Evvelki kilsenin yangindan salamat qalan hisseleri kripta ve qapilar yeni tikintiye daxil edilib Sartr Kafedrali qotik uslubun en temiz ve klassik numunelerinden biridir Onun qulleleri yuksek taglari ve boyuk vitraj pencereleri hemin dovrun memarliq bacarigini numayis etdirir Sartr Kafedralinda qulleler asimmetrikdir biri erken romanesk uslubda digeri ise yuksek qotik uslubda insa edilmisdir Sartr Kafedrali unikal vitraj pencereleri ile meshurdur 150 den cox vitraj penceresi ile kafedral orta esrlerin dini senetini ve revayetlerini tesvir edir En meshur pencerelerden biri Mavi Meryem Notre Dame de la Belle Verriere adlanir ve Meryem Anani tesvir edir Kafedral Meryem Ananin paltarindan bir parcanin sozsuz ki simvolik olaraq muqeddes emanet saxlandigi yer kimi meshurdur Bu relikviya 876 ci ilden beri kilsede movcuddur ve kilseni esas ziyaret merkezlerinden birine cevirmisdir Sartr Kafedralinda taglar ve paylayici dayaqlar ing flying buttresses muhendislik baximindan yenilikci idi Bu binanin yuksekliyini artirmaga imkan vererek interyerde daha genis mekan ve daha cox isiq temin etdi Kafedralin dosemesinde yer alan meshur labirint orta esrlerde zevvarlar ucun simvolik menaya sahib idi Bu labirint zevvarlarin menevi seyahetini simvollasdirirdi EhemiyyetiSartr Kafedrali orta esr Avropasinda muhum dini ve medeni merkez idi Meryem Anaya hesr olunmus bu kafedral zevvarlarin ziyaretgahi kimi boyuk ehemiyyet dasiyirdi Kafedralin vitraj pencereleri ve memarligi orta esrlerin senet ve texnologiyasini mukemmel sekilde eks etdirir SimvolikasiIsiq ve vitrajlar Isiq xristian dunyasinda ilahi movcudlugu temsil edir Kafedralin vitrajlari vasitesile daxil olan isiq dini tecrubeni daha tesirli edir Reqemler Kafedralin muxtelif arxitektur elementlerinde ucluk uc tag uc qulle pencereleri muqeddes ucluyu simvollasdirir QalereyaFlamboyant Gothic simal qullesi 1513 cu ilde tamamlandi solda ve kohne cenub qullesi 1144 1150 sagda Cenub qullesinin teferruati 1910 1830Istinadlarbase Merimee fr ministere de la Culture 1978 ArchINFORM alm 1994 Merimee database French government Istifade tarixi 1 February 2013 Chartres Cathedral UNESCO World Heritage Center United Nations Educational Scientific and Cultural Organization Istifade tarixi 3 October 2021 Events and dates below are mainly from Prache and Jouanneaux Chartres la Cathedrale Notre Dame 2000 Centre des Monuments Nationaux Editions du Patrimoine p 94 Favier Jean The World of Chartres New York Henry N Abrams 1990 p 160 ISBN 978 0 8109 1796 5 Wilfried Koch Baustilkunde 33rd edition 2016 p 170 Chartres 2 H 12 Jh bis 1260 am Ende der Fruhgotik Sein 3 zoniger Wandaufbau Arkade Triforium Obergaden setzt sich ich der Hochgotik allgemein durch Erhohung der Arkade und geringer der Fenster 4 teiliges Rippengewolbe Transalation Chartres 2nd half of C XII until 1260 in the end of Early Gothic Its elevation of three levels arcades triforium clerestory became generally accepted applied in High Gothic Enhancement of the arcades and less of the windows 4 area rib vaults Lours Dictionnaire des Cathedrales 2018 p 131 Hassner Ron E Religion on the Battlefield Cornell University Press 2016 seh 83 ISBN 978 1501703683 Istifade tarixi 19 January 2023 Chartres Cathedral History Interior Stained Glass amp Facts Britannica www britannica com 25 September 2023 L art gothique a la conquete de l Europe www lhistoire fr Philippe Debaud Les Maitres Tailleurs de Pierre de la Cathedrale de Chartres leurs marques identitaires dans les chantiers du XIIeme siecle unpublished 2021 Houvet Etienne Chartres Guide of the Cathedral 2019 p 12 Jan van der Meulen Notre Dame de Chartres Die vorromanische Ostanlage Berlin 1975 Houvet Etienne Chartres Guide of the Cathedral 2019 pp 12 13 Honour H and Fleming J The Visual Arts A History 7th ed Saddle River New Jersey Pearson Prentice Hall 2005 Prache and Jouanneaux Chartres la Cathedrale Notre Dame 2000 p 94 Colonel Welborn Griffith American Friends of Chartres 29 December 2021 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 May 2020 Welborn Barton Griffith militarytimes the Hall of Valor Istifade tarixi 4 May 2020 BiblioqrafiyaBurckhardt Titus Chartres and the birth of the cathedral Bloomington World Wisdom Books 1996 ISBN 978 0 941532 21 1 Adams Henry Mont Saint Michel and Chartres Boston Houghton Mifflin Harcourt 1913 and many later editions Ball Philip Universe of Stone New York Harper 2008 ISBN 978 0 06 115429 4 Delaporte Y Les vitraux de la cathedrale de Chartres histoire et description par l abbe Y Delaporte reproductions par E Houvet Chartres E Houvet 1926 3 volumes consists chiefly of photographs of the windows of the cathedral Fassler Margot E The Virgin of Chartres Making History Through Liturgy and the Arts Yale University Press 2010 612 pages Discusses Mary s gown and other relics held by the Chartres Cathedral in a study of history making and the cult of the Virgin of Chartres in the 11th and 12th centuries Grant Lindy Representing Dynasty The Transept Windows at Chartres Cathedral in Robert A Maxwell ed Representing History 900 1300 Art Music History University Park PA Pennsylvania State University press 2010 Male Emile Notre Dame de Chartres New York Harper amp Row 1983 Mignon Olivier Architecture des Cathedrales Gothiques fransiz Editions Ouest France 2015 ISBN 978 2 7373 6535 5 Miller Malcolm Chartres Cathedral New York Riverside Book Co 1997 ISBN 978 1 878351 54 8 Prache Anne and Jouanneaux Francoise Chartres La cathedrale Notre Dame Paris Centre des Monuments Nationaux Editions du Patrimoine 2000 ISBN 978 2 8582 2153 0 Terrier Aliferis L Mobilites et innovations l exemple de la cathedrale de Chartres in L Terrier Aliferis Questions de mobilites au debut de la periode gothique Circulation des artistes ou carnets de modeles Turnhout 2020 pp 63 104 ISBN 978 2 503 59141 4Xarici kecidlerVikianbarda Sartr kafedrali ile elaqeli mediafayllar var Chartres Cathedral history and information Chartres Cathedral UNESCO Collection on Google Arts and Culture University of Pittsburgh photograph collection