Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şah Səfi karvansarası — Balaxanı qəsəbəsində yerləşən XVII əsrə aid tarix-memarlıq abidəsi. Şah Səfi karvansarası 1635–1636-cı ildə usta Bürhan və sərkər Behbud tərəfindən inşa edilmişdir. Karvansarayın inşasını I Şah Səfi sifariş etmişdir.
| Şah Səfi karvansarası | |
|---|---|
 Şah Səfi karvansarası | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Bakı |
| Yerləşir | Balaxanı |
| Aidiyyatı | AMEA |
| Memar | usta Bürhan və sərkər Behbud |
| Sifarişçi | I Şah Səfi |
| Tikilmə tarixi | 1635-1636 |
| Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | Qənaətbəxş |
| Tipi | Mədəni |
| İstinad nöm. | 3220 |
| Kateqoriya | karvansara |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şah Səfi karvansarası planda, tərəfləri 1:3 nisbətinə malik uzadılmış düzbucaqlı formasına malikdir. Karvansarayın giriş qapısı şimal-şərq istiqamətinə yönəlmişdir.
Tarixi
Şah Səfi karvansarası 1635–1636-cı ildə usta Bürhan və sərkər Behbud tərəfindən inşa edilmişdir. Karvansarayın inşasını Səfəvi hökmdarı I Şah Səfi sifariş etmişdir. Yerli əhalinin "Xacə Ruhulla imarəti" də adlandırdığı abidə qəsəbənin mərkəzində yerləşir. Sovet işğalından sonra uzun illər bu karvansaradan anbar kimi istifadə edilib. Müstəqilliyin ilk illərində isə restoran kimi istifadə olunub. Sonradan qəsəbə sakinlərinin səyi nəticəsində karvansaranın içi təmizlənərək ətrafında abadlıq işləri aparılıb.
Abidənin çatma tağlı taxta qapısı üzərində vaxtilə kitabə olmuşdur. Hal-hazırda bu kitabə yerində olmasa da onun foto-neqativi AMEA-nın Tarix İnstitunun elmi arxivində "Şah Səfi karvansarası" adı altında 68–14 saylı inventar kimi saxlanılır.
1968–1969-cu illərdə abidədə restavrasiya işləri aparılmışdır. Abidənin kitabəsində yazılmışdır:
 | Bu binanı inşa etməyi əmr etdi. Əzəmətli sultanım, şöhrətli şahanşahımızın hakimiyyəti günlərində: Şah Səfiəddin əl-Hüseyn əl-Bahadır xan tanınmış Haca Ruhullanın dayağı: Mövlanə Hikmət Allah Badu-Kubeyi, Rəcəb ayı - min qırx beşinçi Hicri ilində, ustad - Burhan, Sərkar Behdud düzəldib. |  |
Memarlıq xüsusiyyətləri
Şah Səfi karvansarası planda, tərəfləri 1:3 nisbətinə malik uzadılmış düzbucaqlı formasına malikdir. Karvansarayın giriş qapısı şimal-şərq istiqamətinə yönəlmişdir. Tikilinin uzadılmış həcmi daxildən bel çıxıntıları vasitəsiylə üç hissəyə bölünmüşdür. Tikilinin bir divarından çıxan bel, qarşı tərəfdəki divara keçərək onu üç hissəyə bölür və dəhlizvari formanın yaranmasının qarşısını alır. Eyni zamanda həmin bellər oxvari tağ kimi də fəaliyyət göstərərək binanın həm divarlarını, həm də tavanını möhkəmləndirir. Binanın künclərində (əsas fasad istisna olmaqla) və yan fasadların ortalarında qüllələr yerləşir. Bütün qüllələr eyni diametrə malik olmaqla yuxarı qalxdıqca daralır.
Karvansarayın əsas fasadındakı oxvari tağın içində yerləşdirilmiş giriş qapısınnın üstündə kitabə yerləşdirilmişdir. Kitabədə binanın inşa tarixi qeyd edilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Elşən Məmmədəliyev. "Nobeli və Rokfelleri varlandıran Balaxanı" (az.). musavat.com. 18.09.2019. 2022-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 05.05.2022.
- "Balaxanı qəsəbəsi" (az.). sabunchu-ih.gov.az. 24.01.2020 tarixində . İstifadə tarixi: 05.05.2022.
- Salamzadə, Əbdülvahab. Архитектура Азербайджана XVI-XIX вв (rus). Bakı: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964. 71. 2023-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-31.
Ədəbiyyat
- Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайджана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sah Sefi karvansarasi Balaxani qesebesinde yerlesen XVII esre aid tarix memarliq abidesi Sah Sefi karvansarasi 1635 1636 ci ilde usta Burhan ve serker Behbud terefinden insa edilmisdir Karvansarayin insasini I Sah Sefi sifaris etmisdir Sah Sefi karvansarasiSah Sefi karvansarasiOlke AzerbaycanSeher BakiYerlesir BalaxaniAidiyyati AMEAMemar usta Burhan ve serker BehbudSifarisci I Sah SefiTikilme tarixi 1635 1636Uslubu Sirvan Abseron memarliq mektebiVeziyyeti QenaetbexsAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiTipiMedeniIstinad nom 3220KateqoriyakarvansaraEhemiyyetiYerli ehemiyyetli Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sah Sefi karvansarasi planda terefleri 1 3 nisbetine malik uzadilmis duzbucaqli formasina malikdir Karvansarayin giris qapisi simal serq istiqametine yonelmisdir TarixiSah Sefi karvansarasi 1635 1636 ci ilde usta Burhan ve serker Behbud terefinden insa edilmisdir Karvansarayin insasini Sefevi hokmdari I Sah Sefi sifaris etmisdir Yerli ehalinin Xace Ruhulla imareti de adlandirdigi abide qesebenin merkezinde yerlesir Sovet isgalindan sonra uzun iller bu karvansaradan anbar kimi istifade edilib Musteqilliyin ilk illerinde ise restoran kimi istifade olunub Sonradan qesebe sakinlerinin seyi neticesinde karvansaranin ici temizlenerek etrafinda abadliq isleri aparilib Abidenin catma tagli taxta qapisi uzerinde vaxtile kitabe olmusdur Hal hazirda bu kitabe yerinde olmasa da onun foto neqativi AMEA nin Tarix Institunun elmi arxivinde Sah Sefi karvansarasi adi altinda 68 14 sayli inventar kimi saxlanilir 1968 1969 cu illerde abidede restavrasiya isleri aparilmisdir Abidenin kitabesinde yazilmisdir Bu binani insa etmeyi emr etdi Ezemetli sultanim sohretli sahansahimizin hakimiyyeti gunlerinde Sah Sefieddin el Huseyn el Bahadir xan taninmis Haca Ruhullanin dayagi Movlane Hikmet Allah Badu Kubeyi Receb ayi min qirx besinci Hicri ilinde ustad Burhan Serkar Behdud duzeldib Memarliq xususiyyetleriSah Sefi karvansarasi planda terefleri 1 3 nisbetine malik uzadilmis duzbucaqli formasina malikdir Karvansarayin giris qapisi simal serq istiqametine yonelmisdir Tikilinin uzadilmis hecmi daxilden bel cixintilari vasitesiyle uc hisseye bolunmusdur Tikilinin bir divarindan cixan bel qarsi terefdeki divara kecerek onu uc hisseye bolur ve dehlizvari formanin yaranmasinin qarsisini alir Eyni zamanda hemin beller oxvari tag kimi de fealiyyet gostererek binanin hem divarlarini hem de tavanini mohkemlendirir Binanin kunclerinde esas fasad istisna olmaqla ve yan fasadlarin ortalarinda qulleler yerlesir Butun qulleler eyni diametre malik olmaqla yuxari qalxdiqca daralir Karvansarayin esas fasadindaki oxvari tagin icinde yerlesdirilmis giris qapisinnin ustunde kitabe yerlesdirilmisdir Kitabede binanin insa tarixi qeyd edilmisdir Hemcinin baxVikianbarda Sah Sefi karvansarasi ile elaqeli mediafayllar var Sirvan Abseron memarliq mektebiIstinadlarElsen Memmedeliyev Nobeli ve Rokfelleri varlandiran Balaxani az musavat com 18 09 2019 2022 05 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 05 05 2022 Balaxani qesebesi az sabunchu ih gov az 24 01 2020 tarixinde Istifade tarixi 05 05 2022 Salamzade Ebdulvahab Arhitektura Azerbajdzhana XVI XIX vv rus Baki Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1964 71 2023 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 31 EdebiyyatSalamzade A V Arhitektura Azerbajdzhana XVI XIX vv Baku Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1964