Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şah Qasım Ənvar (1356-1434) - görkəmli şair və sufi filosof.
| ŞAH QASIM ƏNVAR | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
Həyatı
Seyyid Əli ibn Harun ibn Əbülqasim Hüseyni Təbrizi (1356-1434) zəmanəsinin ədəbi aləmində “Qasım”, “Qasimi”, “Qasimi-Ənvar” təxəllüsləri ilə tanınmışdı. Qasimi-Ənvar gənc ikən Şeyx Sədrəddin Ərdəbilinin müridlərindən olmuş, sufi ideyalarına ömrünün sonunadək sadiq qalmışdır. O, təqribən bütün ömrünü müxtəlif Yaxın və Orta Şərq ölkələrində keçirmiş, kamil mürşid kimi özünə xeyli mürid toplamışdı. Gilan vilayəti, Qəzvin, Herat, Bəlx, Səmərqənd şəhərləri Qasimi Ənvarın yaşadığı, ədəbi-fəlsəfi fəaliyyət göstərdiyi, sufi təbliğatı ilə məşğul olduğu məkanlardandır. Şair Heratda olarkən Əmir Teymur və onun oğlu Şahrux tərəfindən hörmətlə qarşılanmış, lakin yerli din xadimlərinin tələbi və Şahruxun oğlu Baysunqurun xahişi ilə Heratı tərk edərək Səmərqəndə getmişdi. Burada o, bir müddət məşhur dövlət xadimi, alim Uluqbəyin himayəsində yaşamış, sonra isə Xorasana qayıdaraq Əbdürrəhman Caminin vətəni olan Cacrud kəndində məskən salmış, ömrünün sonunadək burada yaşamış, sufi ideyalarının təbliği ilə məşğul olmuşdur. Əbdürrəhman Caminin yazdığına görə, Şah Qasım Ənvarın müridləri islam dini ehkamlarına etinasız yanaşır və bərabərlişdirici cəmiyyət ideyaları yayırdılar.
Qasimi Ənvar həmin kənddə vəfat etmiş və orada dəfn olunmuşdur.28 Uluqbəy onun qəbri üzərində əzəmətli türbə tikdirdi və bu abidə elm, fəlsəfə, ədəbiyyat xadimlərinin ziyarət obyektinə çevrildi.
Yaradıcılığı
Şah Qasım Ənvar Azərbaycan ədəbi mühitində İmadəddin Nəsimi ənənələrinə sadiq qalan, bu ənənələri yaşadan mütəfəkkir-şair kimi məşhurlaşmışdı. Şah Qasım Ənvar bir sıra qəzəllərini həm Azərbaycan, həm də fars dillərindən istifadə etməklə yazaraq, sanki bu ədəbi hadısənin simvolik formasını yaratmaq istəmişdir.
Ənvarın istər divanında toplanan fars və Azərbaycan dilində yazdığı şeirlər, istərsə də "Ənis-ül-arifin" əsəri mahiyyət etibarilə sırf ürfani-fəlsəfi məzmun daşıyır. Dövrünün sultanlarından qorxmayan şair öz şeirlərində, həmçinin sufi təlimində insanları qardaşlığa və bərabərliyə çağırırdı. Şairin ədəbi irsi fars və Azərbaycan (türk) dillərindədir.
Onun “Ənisul-aşiqin” (“Aşiqlərin dostu”), “Təvəccöhnamə” (“Diqqət kitabı”), “Sual-cəvab”, “Risaleye-vücud” (“Varlığa dair risalə”) əsərləri də məlumdur. Qasimi Ənvarın külliyyatı qəzəllərindən, fəlsəfi məzmunda yazılmış məsnəvilərdən ibarətdir. Rübailərindən birinə nəzər yetirməklə onun obyektiv aləmə gerçəkçi münasibətinin şahidi oluruq: <poem> Rütbədə qarınca olsaq da bu an, Yenə də çox işdə bizik hökmran. Bir ləhzə gədayıq, bir ləhzə şahıq, Biz öz halımıza olmuşuq heyran. <poem>
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sah Qasim Envar 1356 1434 gorkemli sair ve sufi filosof SAH QASIM ENVARDogum tarixi 1356Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 1434Fealiyyeti sair yaziciHeyatiSeyyid Eli ibn Harun ibn Ebulqasim Huseyni Tebrizi 1356 1434 zemanesinin edebi aleminde Qasim Qasimi Qasimi Envar texellusleri ile taninmisdi Qasimi Envar genc iken Seyx Sedreddin Erdebilinin muridlerinden olmus sufi ideyalarina omrunun sonunadek sadiq qalmisdir O teqriben butun omrunu muxtelif Yaxin ve Orta Serq olkelerinde kecirmis kamil mursid kimi ozune xeyli murid toplamisdi Gilan vilayeti Qezvin Herat Belx Semerqend seherleri Qasimi Envarin yasadigi edebi felsefi fealiyyet gosterdiyi sufi tebligati ile mesgul oldugu mekanlardandir Sair Heratda olarken Emir Teymur ve onun oglu Sahrux terefinden hormetle qarsilanmis lakin yerli din xadimlerinin telebi ve Sahruxun oglu Baysunqurun xahisi ile Herati terk ederek Semerqende getmisdi Burada o bir muddet meshur dovlet xadimi alim Uluqbeyin himayesinde yasamis sonra ise Xorasana qayidaraq Ebdurrehman Caminin veteni olan Cacrud kendinde mesken salmis omrunun sonunadek burada yasamis sufi ideyalarinin tebligi ile mesgul olmusdur Ebdurrehman Caminin yazdigina gore Sah Qasim Envarin muridleri islam dini ehkamlarina etinasiz yanasir ve beraberlisdirici cemiyyet ideyalari yayirdilar Qasimi Envar hemin kendde vefat etmis ve orada defn olunmusdur 28 Uluqbey onun qebri uzerinde ezemetli turbe tikdirdi ve bu abide elm felsefe edebiyyat xadimlerinin ziyaret obyektine cevrildi YaradiciligiSah Qasim Envar Azerbaycan edebi muhitinde Imadeddin Nesimi enenelerine sadiq qalan bu eneneleri yasadan mutefekkir sair kimi meshurlasmisdi Sah Qasim Envar bir sira qezellerini hem Azerbaycan hem de fars dillerinden istifade etmekle yazaraq sanki bu edebi hadisenin simvolik formasini yaratmaq istemisdir Envarin ister divaninda toplanan fars ve Azerbaycan dilinde yazdigi seirler isterse de Enis ul arifin eseri mahiyyet etibarile sirf urfani felsefi mezmun dasiyir Dovrunun sultanlarindan qorxmayan sair oz seirlerinde hemcinin sufi teliminde insanlari qardasliga ve beraberliye cagirirdi Sairin edebi irsi fars ve Azerbaycan turk dillerindedir Onun Enisul asiqin Asiqlerin dostu Teveccohname Diqqet kitabi Sual cevab Risaleye vucud Varliga dair risale eserleri de melumdur Qasimi Envarin kulliyyati qezellerinden felsefi mezmunda yazilmis mesnevilerden ibaretdir Rubailerinden birine nezer yetirmekle onun obyektiv aleme gercekci munasibetinin sahidi oluruq lt poem gt Rutbede qarinca olsaq da bu an Yene de cox isde bizik hokmran Bir lehze gedayiq bir lehze sahiq Biz oz halimiza olmusuq heyran lt poem gt Hemcinin bax