Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şah Abbas məscidi və ya Yanıqlı məscidi — Tovuzun Yanıqlı kəndində yerləşən XVII əsrə aid tarixi məscid.
| Şah Abbas məscidi | |
|---|---|
| Yanıqlı Məscidi | |
 | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Tovuz |
| Yerləşir | Yanıqlı kəndi |
| Memar | Şeyx Bəhaəddin |
| Tikilmə tarixi | XVII əsr |
| Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | Qəzalı |
| İstinad nöm. | 4161 |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
 Məscid binasının planı | |
Tarixi
Yanıqlı məscidi I Şah Abbasın Səfəvilər ərazisində inşasına fərman verdiyi 999 məsciddən biridir. Məscidin kitabəsi günümüzə gəlib çatmasa da, memarlıq üslubu və tikilmə vaxtına görə bu məscidin də memar Şeyx Bəhaəddin tərəfindən inşa edildiyi güman edilir.
1930-cu illərə kimi fəaliyyət göstərən məscid binasından, Sovet dövründə anbar kimi istifadə edilib.1984-1986-cı illərdə tikilidə əsaslı təmir işləri aparılıb.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Yanıqlı məscidi xarici görünüşünə görə kvadrat formasına malikdir; daxildən binanın şərq tərəfindəki künclərdə bir mərtəbəli, qərb tərəfindəki künclərdə isə iki mərtəbəli künc otaqları yerləşdirilmişdir. Bina həcminin qalan hissəsini xaçvari ibadət zalı təşkil edir. Zalın mərkəzi hissəsi günbəzlə, xaçın qanadları isə tağ-tavanla örtülmüşdür.
Məscidin dəqiq inşa tarixi naməlumdur. Mərkəzi günbəzlə örtülmüş kvadrat həcmli məscid tipi onun memarlığını Gəncədəki Şah Abbas məscidinin memarlığı ilə yaxınlaşdırır.Ə.Salamzadə tikilinin bu xüsusiyyətini və günbəz-tağ tipli tikililərə xas inşaat xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq məscidin inşa tarixini XVII əsrə aid edir.
Yanıqlı məscidi bəzi xüsusiyyətlərinə görə Gəncədəki Şah Abbas məscidindən fərqlənir. İlk növbədə Yanıqlı məscidinin xarici həcmində dərin portal nişləri yoxdur və onlar binanın daxili həxminə salınmışdır. Nəticədə məscid Abşeronun planda xaçvari görünüşə malik olan XV-XVI əsr məscidləri ilə oxşar xarakter almışdır. Salamzadə Məscidin divarlarının Gəncənin Şah Abbas məscidi ilə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə qalınlığa malik olması da xüsusi diqqət çəkir.
Bina daxilində mehrabın yerləşdirilməsi xüsusi formada həll edilmişdir. Burda mehrab, adi divar səthi əvəzinə dərin niş daxilində yerləşdirilmişdir ki, bu da onun xüsusi vurğulanmasını təmin edir.
Binanın divarları və dam örtüyü kvadrat formalı bişmiş kərpiclə tikilmişdir. Bünövrənin inşasında qumdaşından istifadə olunmuşdur.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Mustafa, İlham. "Azərbaycan 999-lardan daha birini itirir..." sputnik.az. 10:02 06.04.2017. 2017-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2018.
- "Azərbaycandakı Şah Abbas məscidi tamamilə dağıla bilər". islam.az. APA. 30 Avqust, 2008. İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2018.[ölü keçid]
- Саламзаде, 1964. səh. 28
- Саламзаде, 1964. səh. 30
Ədəbiyyat
- Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Şah Abbası taxtda, Nadiri qundaqda görən kənddə sahibsiz qalan əmanətimiz - FOTOREPORTAJ
- Tarixi Şah Abbas məscidi təhlükə qarşısında, ARB24 TV
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Sah Abbas mescidi Sah Abbas mescidi ve ya Yaniqli mescidi Tovuzun Yaniqli kendinde yerlesen XVII esre aid tarixi mescid Sah Abbas mescidiYaniqli Mescidi40 50 33 sm e 45 40 30 s u Olke AzerbaycanSeher TovuzYerlesir Yaniqli kendiMemar Seyx BehaeddinTikilme tarixi XVII esrUslubu Arran memarliq mektebiVeziyyeti QezaliAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4161KateqoriyaMescidEhemiyyetiYerli ehemiyyetliMescid binasinin planiTarixiYaniqli mescidi I Sah Abbasin Sefeviler erazisinde insasina ferman verdiyi 999 mescidden biridir Mescidin kitabesi gunumuze gelib catmasa da memarliq uslubu ve tikilme vaxtina gore bu mescidin de memar Seyx Behaeddin terefinden insa edildiyi guman edilir 1930 cu illere kimi fealiyyet gosteren mescid binasindan Sovet dovrunde anbar kimi istifade edilib 1984 1986 ci illerde tikilide esasli temir isleri aparilib Memarliq xususiyyetleriYaniqli mescidi xarici gorunusune gore kvadrat formasina malikdir daxilden binanin serq terefindeki kunclerde bir mertebeli qerb terefindeki kunclerde ise iki mertebeli kunc otaqlari yerlesdirilmisdir Bina hecminin qalan hissesini xacvari ibadet zali teskil edir Zalin merkezi hissesi gunbezle xacin qanadlari ise tag tavanla ortulmusdur Mescidin deqiq insa tarixi namelumdur Merkezi gunbezle ortulmus kvadrat hecmli mescid tipi onun memarligini Gencedeki Sah Abbas mescidinin memarligi ile yaxinlasdirir E Salamzade tikilinin bu xususiyyetini ve gunbez tag tipli tikililere xas insaat xususiyyetlerini nezere alaraq mescidin insa tarixini XVII esre aid edir Yaniqli mescidi bezi xususiyyetlerine gore Gencedeki Sah Abbas mescidinden ferqlenir Ilk novbede Yaniqli mescidinin xarici hecminde derin portal nisleri yoxdur ve onlar binanin daxili hexmine salinmisdir Neticede mescid Abseronun planda xacvari gorunuse malik olan XV XVI esr mescidleri ile oxsar xarakter almisdir Salamzade Mescidin divarlarinin Gencenin Sah Abbas mescidi ile muqayisede ehemiyyetli derecede qalinliga malik olmasi da xususi diqqet cekir Bina daxilinde mehrabin yerlesdirilmesi xususi formada hell edilmisdir Burda mehrab adi divar sethi evezine derin nis daxilinde yerlesdirilmisdir ki bu da onun xususi vurgulanmasini temin edir Binanin divarlari ve dam ortuyu kvadrat formali bismis kerpicle tikilmisdir Bunovrenin insasinda qumdasindan istifade olunmusdur IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Mustafa Ilham Azerbaycan 999 lardan daha birini itirir sputnik az 10 02 06 04 2017 2017 06 18 tarixinde Istifade tarixi 1 oktyabr 2018 Azerbaycandaki Sah Abbas mescidi tamamile dagila biler islam az APA 30 Avqust 2008 Istifade tarixi 1 oktyabr 2018 olu kecid Salamzade 1964 seh 28 Salamzade 1964 seh 30EdebiyyatSalamzade A V Arhitektura Azerbajdana XVI XIX vv Baku Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1964 Hemcinin baxSah Abbas Seyx BehaeddinXarici kecidlerSah Abbasi taxtda Nadiri qundaqda goren kendde sahibsiz qalan emanetimiz FOTOREPORTAJ Tarixi Sah Abbas mescidi tehluke qarsisinda ARB24 TV