Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İşlədici murdarça (lat. Rhamnus cathartica) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin murdarçakimilər fəsiləsinin murdarça cinsinə aid bitki növü.
| İşlədici murdarça | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: İşlədici murdarça | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Dünyanın bir sıra ölkələrində rast gəlmək mümkündür.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 3 m-ə çatan, şaxələnmiş budaqlara malik kol bitkisidir. Cavan zoğların qabığı gümüşü-boz rəngli olub, sonradan qonur-qara rəng alır. Budaqlarının ucları düz tikanlidir. Üzbəüz yarpaqları saplaqlı, yumurtavari və ya ellipsvari, bir az ucu biz, parlaq, üç cüt qövsvari yan damarcıqlıdır, kənarları isə dişlidir. Yarpaqların qoltuqlarında 10-15 ədəd dəstələrlə çətirlərə yığılmış dörd hissəli, yaşılımtıl-sarı çiçəkləri yerləşir. Maydan iyunadək çiçəkləyir. Çiçəklərdən noxud ölçüsündə, əvvəlcə yaşıl, sonra qaralan yumru meyvələr-senokarp çəyirdəklər inkişaf edir. Çəyirdəkləri arxa tərəfdən qabarıq və ön tərəfdən zəif çıxıntılıdır. Zəhərli meyvələrinin çəyirdəkləri hamar-qabarıq, ximircəkli, ikili “dimdiklidir”.
Ekologiyası
Günəşli, quru yerlərdə, kolluqlarda bataqlıq meşələrdə, rütubətli torpaqlarda, çəpərlərin ətrafında rast gəlinir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük və Kiçik Qafqaz, Kür-Araz ovalığında və Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi
Dərman və boyayıcı bitkidir. Bütün hissələrində antraqlikozidlər vardır. Balvericidir. Payızın axırlarında yetişmiş və quru meyvələri dərman kimi istifadə edilir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 193.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Isledici murdarca lat Rhamnus cathartica bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin murdarcakimiler fesilesinin murdarca cinsine aid bitki novu Isledici murdarcaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste GulciceklilerFesile MurdarcakimilerTriba Cins MurdarcaNov Isledici murdarcaBeynelxalq elmi adiRhamnus cathartica L 1753Sekil axtarisiITIS 28573NCBI 3610EOL 582356Tebii yayilmasiDunyanin bir sira olkelerinde rast gelmek mumkundur Botaniki tesviriHundurluyu 3 m e catan saxelenmis budaqlara malik kol bitkisidir Cavan zoglarin qabigi gumusu boz rengli olub sonradan qonur qara reng alir Budaqlarinin uclari duz tikanlidir Uzbeuz yarpaqlari saplaqli yumurtavari ve ya ellipsvari bir az ucu biz parlaq uc cut qovsvari yan damarciqlidir kenarlari ise dislidir Yarpaqlarin qoltuqlarinda 10 15 eded destelerle cetirlere yigilmis dord hisseli yasilimtil sari cicekleri yerlesir Maydan iyunadek cicekleyir Ciceklerden noxud olcusunde evvelce yasil sonra qaralan yumru meyveler senokarp ceyirdekler inkisaf edir Ceyirdekleri arxa terefden qabariq ve on terefden zeif cixintilidir Zeherli meyvelerinin ceyirdekleri hamar qabariq ximircekli ikili dimdiklidir EkologiyasiGunesli quru yerlerde kolluqlarda bataqliq meselerde rutubetli torpaqlarda ceperlerin etrafinda rast gelinir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk ve Kicik Qafqaz Kur Araz ovaliginda ve Naxcivan MR da tebii halda rast gelinir IstifadesiDerman ve boyayici bitkidir Butun hisselerinde antraqlikozidler vardir Balvericidir Payizin axirlarinda yetismis ve quru meyveleri derman kimi istifade edilir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 193 Hemcinin bax