İyli bitişikmeyvə (lat. Symphyoloma graveolens) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin çətirkimilər fəsiləsinin bitişikmeyvə cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir –NT. Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür.
İyli bitişikmeyvə | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: İyli bitişikmeyvə | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik ot bitkisidir. Gövdələri inkişafdan qalmışdır. Bütün yarpaqları kökətrafı, 3-9 sm uzunluğunda, sapları enli, parlaq, kənarları zarlı qına geniişlənmişdir. Çətirləri 5-7 şüalıdır. Çiçəkləri çoxsaylıdır. Meyvələri 4 mm uzunluqda, çılpaq, yastılaşmış, enli tərs-yumurtavari, bel hissədə sapvari qabırğalıdır. Sütuncuğu əyilmişdir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə iyul-avqust, meyvəvermə avqust aylarına təsadüf edir. Yuxarı dağ qurşağında (dəniz səviyyəsindən 2700–3000 m yüksəklikdə) daşlı töküntülərdə rast gəlinir.
Yayılması
Daşlı töküntülərdə bitir. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına daxil edilmiş nadir növdür. Böyük Qafqazın Quba sahəsi və Şərq hissələrində yayılmışdır.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyanın təbii bərpasının iqlim amillərinin mənfi təsirlərin dəyişilməısində asılılığı müşahidə olunur. Azalma tendensiyasına meyillidir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Ətraf mühitin amillərinə həssaslıq, otarılma və yayıldığı ərazilərin deqradasiyası-eroziyadır.
Mühafizə tədbirləri
Populyasiyanın nəzarətə götürülməsi, mütəmadi monitorinqlərin aparılması tələb olunur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iyli bitisikmeyve lat Symphyoloma graveolens bitkiler aleminin cetircicekliler destesinin cetirkimiler fesilesinin bitisikmeyve cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Tehlukeli hedde yaxin olanlar kateqoriyasina aiddir NT Azerbaycanin nadir Qafqazin endemik novudur Iyli bitisikmeyveElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerKlad AsteridlerKlad KampanulidlerDeste CetirciceklilerFesile CetirkimilerYarimfesile Triba Yarimtriba Cins BitisikmeyveNov Iyli bitisikmeyveBeynelxalq elmi adiSymphyoloma graveolens C A Mey 1831Seklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 327895Botaniki xarakteristikasiCoxillik ot bitkisidir Govdeleri inkisafdan qalmisdir Butun yarpaqlari koketrafi 3 9 sm uzunlugunda saplari enli parlaq kenarlari zarli qina geniislenmisdir Cetirleri 5 7 sualidir Cicekleri coxsaylidir Meyveleri 4 mm uzunluqda cilpaq yastilasmis enli ters yumurtavari bel hissede sapvari qabirgalidir Sutuncugu eyilmisdir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme iyul avqust meyveverme avqust aylarina tesaduf edir Yuxari dag qursaginda deniz seviyyesinden 2700 3000 m yukseklikde dasli tokuntulerde rast gelinir YayilmasiDasli tokuntulerde bitir Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabina daxil edilmis nadir novdur Boyuk Qafqazin Quba sahesi ve Serq hisselerinde yayilmisdir Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyanin tebii berpasinin iqlim amillerinin menfi tesirlerin deyisilmeisinde asililigi musahide olunur Azalma tendensiyasina meyillidir Mehdudlasdirici amillerEtraf muhitin amillerine hessasliq otarilma ve yayildigi erazilerin deqradasiyasi eroziyadir Muhafize tedbirleriPopulyasiyanin nezarete goturulmesi mutemadi monitorinqlerin aparilmasi teleb olunur IstinadlarHemcinin bax