İss vuruşması — III Daranın özünün başçılıq etdiyi İran orduları ilə Makedoniyalı İsgəndərin ikinci döyüşü.
İss döyüşü | |||
---|---|---|---|
Tarix | 5 noyabr e.ə. 333-cü il | ||
Yeri | Kilikiya - (Kiçik Asiya)da yerləşən qədim şəhəri. (hal-hazırda) | ||
Səbəbi | Makedoniya kralı İsgəndərin öz müəllimi filosof Aristotelin verdiyi dərslərdən təsirlənərək Qədim Yunan mədəniyyətini dünyaya yaymaq üçün şərqə doğru irəliləməsi və İran şahənşahı III Daranın İsgəndərin bu məqsədinə və şərqə doğru irəliləməsinə qarşı çıxması | ||
Nəticəsi | Makedoniya çarlığının zəfər qazanması ilə Kiçik Asiyanın cənubu tamamilə İsgəndərin idarəçiliyi altına düşdü | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Döyüş e.ə. 333-cü ildə İss şəhəri ərazisində, dənizlə dağlar arasındakı ensiz vadidə (Şimali Suriya sərhədlərində) baş verib. Bu vuruşma yunan-makedoniyalıların qələbəsi ilə nəticələnib və farslar darmadağın edilib. III Dara hərb meydanından rüsvayçılıqla qaçıb, İsgəndər isə xeyli qənimət ələ keçirib. O, şahənşahın anasını, arvadını və iki qızını da özü ilə aparıb. Bu vuruşmada farslarla birlikdə madalılar da iştirak edib.
İkinci döyüş nəticəsində bütün Kiçik Asiya İsgəndərin ixtiyarına keçdi. Makedoniya əleyhinə hərəkatın geniş miqyas alıb Makedoniyanın, Frakiyanın, Yunanıstanın, Kritin, Kiçik Asiyanın bir çox vilayətlərini bürüməsinə, habelə Finikiyanın və Fələstinin iri ticarət şəhərlərinin (Tir və Qazanın) güclü müqavimət göstərməsinə baxmayaraq, İsgəndər öz düşmənlərinə qalib gəlib Misirə yiyələndi və e.ə. 332-331-ci illərin qışını orada keçirdi. Beləliklə, Makedoniya padşahı Aralıq dənizinin şərq sahillərindəki limanların hamısını tutdu, farsların donanmasını bazalardan məhrum etdi, dənizdə hökmranlığı ələ keçirdi və öz gediş-gəliş yollarından təhlükəni dəf etdi.
İstinadlar
- Fəxrəddin Məmmədov. Azərbaycan tarixi (izahlı xronologiya). Bakı: "Elm və təhsil", 2010, səh.27
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iss vurusmasi III Daranin ozunun basciliq etdiyi Iran ordulari ile Makedoniyali Isgenderin ikinci doyusu Iss doyusu Isgender Iss vurusmasinda III Dara ile doyusur Neapol Milli Arxeologiya MuzeyiTarix 5 noyabr e e 333 cu ilYeri Kilikiya Kicik Asiya da yerlesen qedim seheri hal hazirda Sebebi Makedoniya krali Isgenderin oz muellimi filosof Aristotelin verdiyi derslerden tesirlenerek Qedim Yunan medeniyyetini dunyaya yaymaq ucun serqe dogru irelilemesi ve Iran sahensahi III Daranin Isgenderin bu meqsedine ve serqe dogru irelilemesine qarsi cixmasiNeticesi Makedoniya carliginin zefer qazanmasi ile Kicik Asiyanin cenubu tamamile Isgenderin idareciliyi altina dusduMunaqise terefleriMakedoniya carligi Ehemeniler dovletiKomandan lar Makedoniyali Isgender Parmenion Krater komandir Hefestion serkerde Ptolemey Pantordan II Sitakl Balakr III Dara Arsam Kilikiya satrapi Reomitr Atizi SavakTereflerin quvvesi13 000 peltast 22 000 agir piyadalar 5 850 suvari Cemi 40 850 30 000 80 000 yungul piyadalar Babil mizraqlilari Ioniya peltastlari 11 000 suvari 10 000 Iranli Olumsuzler 10 000 yunan muzdlu doyusculeri Cemi 61 000 108 000 muasir menbeler 250 000 600 000 qedim menbeler Itkiler452 itki ve bir cox yarali teqr 20 000 itki Vikianbarda elaqeli mediafayllar Doyus e e 333 cu ilde Iss seheri erazisinde denizle daglar arasindaki ensiz vadide Simali Suriya serhedlerinde bas verib Bu vurusma yunan makedoniyalilarin qelebesi ile neticelenib ve farslar darmadagin edilib III Dara herb meydanindan rusvayciliqla qacib Isgender ise xeyli qenimet ele kecirib O sahensahin anasini arvadini ve iki qizini da ozu ile aparib Bu vurusmada farslarla birlikde madalilar da istirak edib Ikinci doyus neticesinde butun Kicik Asiya Isgenderin ixtiyarina kecdi Makedoniya eleyhine herekatin genis miqyas alib Makedoniyanin Frakiyanin Yunanistanin Kritin Kicik Asiyanin bir cox vilayetlerini burumesine habele Finikiyanin ve Felestinin iri ticaret seherlerinin Tir ve Qazanin guclu muqavimet gostermesine baxmayaraq Isgender oz dusmenlerine qalib gelib Misire yiyelendi ve e e 332 331 ci illerin qisini orada kecirdi Belelikle Makedoniya padsahi Araliq denizinin serq sahillerindeki limanlarin hamisini tutdu farslarin donanmasini bazalardan mehrum etdi denizde hokmranligi ele kecirdi ve oz gedis gelis yollarindan tehlukeni def etdi IstinadlarFexreddin Memmedov Azerbaycan tarixi izahli xronologiya Baki Elm ve tehsil 2010 seh 27