İnklüzivizm (ing. inclusivism) — müxtəlif dinlər, cəmiyyətlər, mədəniyyətlər, siyasi fraksiyalar və s. arasındakı əlaqəni anlamaq üçün dinşünaslıqda, antropologiyada və ya vətəndaşlıqda bir neçə yanaşmadan biri. İnklüzivizm düşüncələrin müxtəlifliyində gözəlliyin olduğunu və bu müxtəlifliklərin birgə yaşaya biləcəyini iddia edir. Bu yanaşma müxtəlifliklərin birlikdə harmoniya təşkil etdiyini iddia edir.
İnklüzivizmin izahı
İnklüzivizm yalnız bir yolun doğru olduğunu, digərlərinin isə səhv olduğunu iddia edən eksklüzivizmdən fərqli olaraq dayanır. Geniş şəkildə desək, inklüziv düşüncənin iki növü var:
- Nisbi inklüzivizm — Fikirlərin yalnız öz xüsusi kontekstində doğru olduğunu, digər fikirlərin isə öz etibarlılığının olduğunu iddia edən inklüzivizm.
- Mütləq inklüzivizm — müxtəlif müddəalar toplusunun Mütləq Doğru olduğunu, hazırda yaşayan heç bir insanın mütləq həqiqəti hələ müəyyən etmədiyini, lakin bütün insanların mütləq həqiqəti qismən təsdiqlədiyini iddia edir.
Dini inklüzivizm
Dinlərarası münasibətlərin müəyyənləşdirilməsində əsas fəlsəfi yanaşmalardan biridir. Dini tədqiqatlar və teologiya daxilindəki inklüzivizmdə yalnız bir inanc sisteminin doğru olmasına baxmayaraq, onun həqiqət aspektlərinin digər dinlərdə tapıla biləcəyinə inam qeyd edilir. Bu, bütün inancların eyni dərəcədə etibarlı olduğunu iddia edən dini plüralizmdən fərqlidir. İnklüzivizm yalnız bir dinin həqiqət, digər dinlərin isə qismən həqiqət olduğunu, yaxud həqiqət olmasalar belə, onların ardıcıllarının əbədi qurtuluşa nail olmasının mümkünlüyünü iddia edən yanaşmadır.
Dini inklüzivizm bir dinin digər dinlərdə doğru hesab edilən və qurtuluşa aparan istiqamətlərini ehtiva edir. Əsas yol birdir, digər yollar isə əsas yola yaxınlaşdıqca həqiqətdən yararlanırlar, həmin yolların doğru ardıcılları da qurtuluş əhlidir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "İnklusivismus". pq.iphras.ru. 2022-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023.09.16.
- "İnklüzivizm". elibrary.ru. İstifadə tarixi: 2023.09.16.
- "İnklüzivizm". researchgate.net. 2022-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023.09.16.
- "Dini inklüzivizm". teology.academic.ru. 2017-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023.09.16.
- "teoloji terminlər lüğəti". how-to-all.com. İstifadə tarixi: 2023.09.16.
- İzahlı dini terminlər lüğəti, Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu, Bakı, səh.147
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Inkluzivizm ing inclusivism muxtelif dinler cemiyyetler medeniyyetler siyasi fraksiyalar ve s arasindaki elaqeni anlamaq ucun dinsunasliqda antropologiyada ve ya vetendasliqda bir nece yanasmadan biri Inkluzivizm dusuncelerin muxtelifliyinde gozelliyin oldugunu ve bu muxtelifliklerin birge yasaya bileceyini iddia edir Bu yanasma muxtelifliklerin birlikde harmoniya teskil etdiyini iddia edir Inkluzivizmin izahiInkluzivizm yalniz bir yolun dogru oldugunu digerlerinin ise sehv oldugunu iddia eden ekskluzivizmden ferqli olaraq dayanir Genis sekilde desek inkluziv dusuncenin iki novu var Nisbi inkluzivizm Fikirlerin yalniz oz xususi kontekstinde dogru oldugunu diger fikirlerin ise oz etibarliliginin oldugunu iddia eden inkluzivizm Mutleq inkluzivizm muxtelif muddealar toplusunun Mutleq Dogru oldugunu hazirda yasayan hec bir insanin mutleq heqiqeti hele mueyyen etmediyini lakin butun insanlarin mutleq heqiqeti qismen tesdiqlediyini iddia edir Dini inkluzivizmDinlerarasi munasibetlerin mueyyenlesdirilmesinde esas felsefi yanasmalardan biridir Dini tedqiqatlar ve teologiya daxilindeki inkluzivizmde yalniz bir inanc sisteminin dogru olmasina baxmayaraq onun heqiqet aspektlerinin diger dinlerde tapila bileceyine inam qeyd edilir Bu butun inanclarin eyni derecede etibarli oldugunu iddia eden dini pluralizmden ferqlidir Inkluzivizm yalniz bir dinin heqiqet diger dinlerin ise qismen heqiqet oldugunu yaxud heqiqet olmasalar bele onlarin ardicillarinin ebedi qurtulusa nail olmasinin mumkunluyunu iddia eden yanasmadir Dini inkluzivizm bir dinin diger dinlerde dogru hesab edilen ve qurtulusa aparan istiqametlerini ehtiva edir Esas yol birdir diger yollar ise esas yola yaxinlasdiqca heqiqetden yararlanirlar hemin yollarin dogru ardicillari da qurtulus ehlidir Hemcinin baxDini pluralizm Dini ekskluzivizmIstinadlar Inklusivismus pq iphras ru 2022 12 09 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 16 Inkluzivizm elibrary ru Istifade tarixi 2023 09 16 Inkluzivizm researchgate net 2022 08 05 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 16 Dini inkluzivizm teology academic ru 2017 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 16 teoloji terminler lugeti how to all com Istifade tarixi 2023 09 16 Izahli dini terminler lugeti Azerbaycan Ilahiyyat Institutu Baki seh 147