İlğım — dünya dillərinin böyük qismində bu hadisə fr. mirage olaraq işlədilir. Yer Atmosferində baş verən bu optik hadisə ani, müxtəlif işıq axınlarının və havada olan temperatur qatlarının fəaliyyəti ilə yaranır. Bu hadisənin özəlliyi ondadır ki, real obyektlə onun səmada təzahürünü müşahidə etmək olur
Təsnifat
İlğımlar alçaq, obyekt üzərində görünən, obyektin altında görünən, aldadıcı və yan olmaqla beş tipə bölünür.
Aşağı ilğım
Bu tip ilğım düzən ərazilərdə yüksək temperaturda əsasən səhra şəraitində, yol üzərində müşahidə edilir. Mövcud olmayan bu qeyri maddi təsvir yer sətindən suyun buxarlanması fonunda yaranır.
Yuxarı ilğım
Bu tip isə əsasən soyun səthə malik ərazilərdə müşahidə edilir. Yuxarıya qalxdıqca temperatur artırsa bu tipi müşahidə etmək mümkünləşir. Çox nadir hallarda müşahifə edilsə də, dəyişməz görünüşü ilə fərqlənirlər. Səbəb isə soyuq havanın ağırlığı səbəbindən səmaya qalxa, isti havanın isə yüngül olması səbəbindən aşağı enə bilməməsindəndir.
Yuxarı ilğım əsasən qütblərdə daimi temperatur şəraitində görünür. Qrenlandiya və İslandiyada daha tez-tez müşahidə edilir. Qrenlandiyanın mövcudluğu İslandlar üçün bu hadisənin sayəsində məlum olmuşdur. İslandlar bu hadisəni hillingar olaraq adlandırırlar.
Yuxarı ilğım hadisəsi çox maraqlı effekt yarada bilir. İlk dəfə rəsmi sənədlərdə 1596-ci ildə Villem Barensin rəhbərlik etdiyi gəmi Şimal dəniz yolunu tapmaq məqsədi ilə ilə etdiyi ekspedisiya zamanı Şimal Torpağı arxipelaqı yaxınlığında buzlar arasında sıxılaraq qalır. Ekipaj Qütb gecələrinin bitməsini gözləməli olur. Ancaq günəş qütb gecələrinin bitməsinə iki həftə qalmış görünür. XX əsrdə bu hadisə «Yeni torpaq effekti» adlandırılır.
Yan ilğım
Yan ilğım kifayət qədər günəş tərəfindən qızdırılmış divarın fonunda yaranır. Hətta qalanın düz beton divarının dalğavari şəkildə əksi yarana bilir. Əsasən isti günlərdə istənilən pridmedim yan ilğımı yarana bilər.
Fata-Morqana
İlğımın nadir tipidir. Bu hadisə Fata Morqana (it. fata Morgana) olaraq adlandırılır. Atmorferdə baş verən hadisə, müxtəlif tip ilğımların bir yerdə cəmlənməsidir. Bu zaman uzaqda olan obyektlər çoxlu sayda və müxtəlif istiqamətdə dalğavari görünüşü fonunda görsənir.
Bu hadisə əsasən atmosferin aşağı qatlarında temperatur fərqindən formalaşır.
Aldadıcı ilğım
Dağlarda nadir hallarda müşahidə edilən hadisədir. Yaxın məsafədən öz əksini dalğvari şəkildə müşahidə etmək olar. Bu hadisə havada asılı vəziyyətdə olan su buxarlarının sayəsində müşahidə edilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Oswalt W. H. Eskimos and Explorers. — 1999. — P. 8. — .
- Перельман Я. И. «Занимательная физика». Книга 1. Глава 8. Отражение и преломление света
Xarici keçidlər
- ATMOSFER HADİSƏIƏRİ — TƏSNİFAT VƏ TƏSFİR
- Статья про миражи в журнале «Вокруг Света»
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ilgim dunya dillerinin boyuk qisminde bu hadise fr mirage olaraq isledilir Yer Atmosferinde bas veren bu optik hadise ani muxtelif isiq axinlarinin ve havada olan temperatur qatlarinin fealiyyeti ile yaranir Bu hadisenin ozelliyi ondadir ki real obyektle onun semada tezahurunu musahide etmek olurAsfalt yol uzerinde musahide edilen ilgimDeniz uzerinde musahide edilen ilgimIlgimTesnifatIlgimlar alcaq obyekt uzerinde gorunen obyektin altinda gorunen aldadici ve yan olmaqla bes tipe bolunur Asagi ilgim Bu tip ilgim duzen erazilerde yuksek temperaturda esasen sehra seraitinde yol uzerinde musahide edilir Movcud olmayan bu qeyri maddi tesvir yer setinden suyun buxarlanmasi fonunda yaranir Yuxari ilgim Bu tip ise esasen soyun sethe malik erazilerde musahide edilir Yuxariya qalxdiqca temperatur artirsa bu tipi musahide etmek mumkunlesir Cox nadir hallarda musahife edilse de deyismez gorunusu ile ferqlenirler Sebeb ise soyuq havanin agirligi sebebinden semaya qalxa isti havanin ise yungul olmasi sebebinden asagi ene bilmemesindendir Yuxari ilgim esasen qutblerde daimi temperatur seraitinde gorunur Qrenlandiya ve Islandiyada daha tez tez musahide edilir Qrenlandiyanin movcudlugu Islandlar ucun bu hadisenin sayesinde melum olmusdur Islandlar bu hadiseni hillingar olaraq adlandirirlar Yuxari ilgim hadisesi cox maraqli effekt yarada bilir Ilk defe resmi senedlerde 1596 ci ilde Villem Barensin rehberlik etdiyi gemi Simal deniz yolunu tapmaq meqsedi ile ile etdiyi ekspedisiya zamani Simal Torpagi arxipelaqi yaxinliginda buzlar arasinda sixilaraq qalir Ekipaj Qutb gecelerinin bitmesini gozlemeli olur Ancaq gunes qutb gecelerinin bitmesine iki hefte qalmis gorunur XX esrde bu hadise Yeni torpaq effekti adlandirilir Yan ilgim Yan ilgim kifayet qeder gunes terefinden qizdirilmis divarin fonunda yaranir Hetta qalanin duz beton divarinin dalgavari sekilde eksi yarana bilir Esasen isti gunlerde istenilen pridmedim yan ilgimi yarana biler Fata Morqana Ilgimin nadir tipidir Bu hadise Fata Morqana it fata Morgana olaraq adlandirilir Atmorferde bas veren hadise muxtelif tip ilgimlarin bir yerde cemlenmesidir Bu zaman uzaqda olan obyektler coxlu sayda ve muxtelif istiqametde dalgavari gorunusu fonunda gorsenir Bu hadise esasen atmosferin asagi qatlarinda temperatur ferqinden formalasir Aldadici ilgim Daglarda nadir hallarda musahide edilen hadisedir Yaxin mesafeden oz eksini dalgvari sekilde musahide etmek olar Bu hadise havada asili veziyyetde olan su buxarlarinin sayesinde musahide edilir Hemcinin baxQutb pariltisiIstinadlarOswalt W H Eskimos and Explorers 1999 P 8 ISBN 0 8032 8613 9 Perelman Ya I Zanimatelnaya fizika Kniga 1 Glava 8 Otrazhenie i prelomlenie svetaXarici kecidlerATMOSFER HADISEIERI TESNIFAT VE TESFIR Statya pro mirazhi v zhurnale Vokrug Sveta