Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahim İsmayıl oğlu İbrahimov (1928, Naxçıvan – 24 yanvar 1990, Bakı) — kimya elmləri doktoru, professor. .
| İbrahim İbrahimov | |
|---|---|
| İbrahim İsmayıl oğlu İbrahimov | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Naxçıvan, Naxçıvan MSSR, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (61 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vəfat səbəbi | Sovet Ordusunun təcavüzü |
| Dəfn yeri | Şəhidlər Xiyabanı, Bakı |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
Həyatı
İbrahim İsmayıl oğlu İbrahimov 1928-ci il oktyabrın 10-da Naxçıvanda anadan olmuşdur. 1934-cü ildə Naxçıvan şəhər 1 saylı orta məktəbinə daxil olmuş, lakin orta təhsilini tam ala bilməmişdi. II Dünya Müharibəsi illərində Naxçıvan şəhər Voroşilov adına kolxozda işləmişdir. Yalnız müharibədən sonar 1945-47-ci illərdə Naxçıvan fəhlə-gənclər məktəbində orta təhsilini başa vurduqdan sonar, Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) kimya fakültəsinə daxil olmuş, 1949-cu ildən ali təhsilini M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin kimya fakultəsində davam etdirmiş və 1952-ci ildə oranı bitirmişdir.1952-55-ci illərdə keçmiş SSRİ Baş-tikinti komitəsinin Ural texniki təchizat şöbəsində kimyaçı-mühəndis, 1955-56-cı illərdə Naxçıvan ət kombinatında əvvəlcə kimyaçı-mühəndis, sonra isə şərab trestində laboratoriya müdiri vəzifəsində çalışmışdır.
Elmi fəaliyyəti
1956-59-cu illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının (EA) Kimya İnstitutunun aspiranturasında oxumuş və 1959-63-cü illərdə orada kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 1963-66-cı illərdə indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının “Ümumi və qeyri-üzvi kimya” kafedrasında assistent vəzifəsində işləmişdir. 1966-cı ildən Azərbaycan EA Polimer Materialları İnstitutunda böyük elmi işçi və 1974-cü ildən ömrünün axırınadək “Karbonil birləşmələr” laboratoriyasına rəhbərlik etmişdir. 1984-cü ildə “Üzvi kimya” ixtisası üzrə professor adına layiq görülmüşdür.
1962-ci ildə “Üzüm cəcəsindən alınan səthi-aktiv maddələrin gilli sistemlərin kolloid-kimyəvi və quruluş-mexaniki xassələrinə təsirinin tədqiqi” mövzusunda namizədlik, 1983-cü ildə isə SSRİ EA N.Zelenski adına Ümumi Kimya İnstitutunun (Moskva ş.) İxtisaslaşmış Elmi Şurasında “g-Xlor və b, g-dixlorpropenil-ketonların sintezi və xassələri” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək “Üzvi kimya” ixtisası üzrə kimya elmləri doktoru dərəcəsini almışdır.
Professor İ.İ.İbrahimovun əsas elmi istiqaməti polifunksional karbonil birləşmələrin sintezinə, onların əsasında heterotsiklik birləşmələrin alınmasına, kimyəvi xassələrinin və mümkün praktiki tətbiq sahələrinin öyrənilməsinə həsr olunmuşdur. Onun apardığı sistemli elmi-tədqiqat işləri nəticəsində polifunksional karbonil birləşmələrin alınmasına imkan verən Kondakov reaksiyasının yeni variantları işlənib hazırlanmışdır. O, ədəbiyyatda allilxloridin Morkovnikov qaydasının əksi istiqamətdə asilləşməsi haqqındakı yanlış fikrinin əksinə olaraq göstərmişdir ki, bu reaksiya Morkovnikov qaydası üzrə gedir və nəticədə g-xlorpropenilgetonlar alınır. O, bu reaksiyaya sadə və mürəkkəb allil efirlərini, doymamış aldehidləri və propalqil sırası törəmələrini daxil etməklə onun tətbiq hüdudlarını daha da genişləndirmişdir. Onun rəhbərliyi altında sintez edilmiş birləşmələr əsasında antikoaqulyant, antimikrob, hipotenziv, psixotrop və s. fəallığa malik piridin, pirazol, pirazolin, pirimidin, pirropiridin və s. sinif heterotsiklik birləşmələrin neft-kimya xammalı əsasında alınmasının əlverişli üsulları işlənib hazırlanmışdır. O, 200-dən çox elmi əsərin, o cümlədən 48 müəlliflik şəhadətnaməsinin müəllifidir. Onun rəhbərliyi ilə 10 elmlər namizədi yetişmişdir.
Professor İ.İ.İbrahimov dəfələrlə beynəlxalq və ümumittifaq miqyasında keçirilən konqres və simpoziumlarında, o cümlədən Tehranda heterotsiklik birləşmələrə dair Beynəlxalq konfransda, Polşada keçirilən üzvi sintezə dair konfransa, “Ümumi və tətbiqi kimyaya” dair XI Mendeleyev qurultayında (Moskva, 1974), ümumittifaq konfransında (Bakı, 1976), Riqa və Rostovda keçirilən “Heterotsiklik birləşmələr kimyası”na dair II və III Ümumittifaq konfransında (Moskva, 1986) məruzələrlə çıxış etmişdir.
Professor İ.İ.İbrahimov yaradıcılığının ən kamillik dövründə, Sovet imperiyasının mənfur siyasətinin nəticəsində Bakı şəhərində 1990-cı il 20 yanvar və sonrakı günlərdə (24 yanvar) törədilən vəhşiliklərin qurbanlarından biri olmuşdur.
Xatirəsi
19 yanvar 2016-cı ildə haqqında İTV-də "Yadigarlar" verilişi efirə getmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Naxçıvan Ensiklopediyası. I cild (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V. Y. Talıbov. 2005. 360 səh. ISBN .
Xarici keçidlər
- Qulu Kəngərli, Qara Yanvar şəhidləri. [Məlumat kitabı]. B; Gənclik, 1992.
- Qara Yanvar şəhidləri 2012-10-15 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Ibrahim Ibrahimov Ibrahim Ismayil oglu Ibrahimov 1928 Naxcivan 24 yanvar 1990 Baki kimya elmleri doktoru professor 20 Yanvar sehidi Ibrahim IbrahimovIbrahim Ismayil oglu IbrahimovDogum tarixi 10 oktyabr 1928Dogum yeri Naxcivan Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 24 yanvar 1990 61 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat sebebi Sovet Ordusunun tecavuzuDefn yeri Sehidler Xiyabani BakiMilliyyeti azerbaycanliHeyatiIbrahim Ismayil oglu Ibrahimov 1928 ci il oktyabrin 10 da Naxcivanda anadan olmusdur 1934 cu ilde Naxcivan seher 1 sayli orta mektebine daxil olmus lakin orta tehsilini tam ala bilmemisdi II Dunya Muharibesi illerinde Naxcivan seher Vorosilov adina kolxozda islemisdir Yalniz muharibeden sonar 1945 47 ci illerde Naxcivan fehle gencler mektebinde orta tehsilini basa vurduqdan sonar Baki Dovlet Universitetinin BDU kimya fakultesine daxil olmus 1949 cu ilden ali tehsilini M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin kimya fakultesinde davam etdirmis ve 1952 ci ilde orani bitirmisdir 1952 55 ci illerde kecmis SSRI Bas tikinti komitesinin Ural texniki techizat sobesinde kimyaci muhendis 1955 56 ci illerde Naxcivan et kombinatinda evvelce kimyaci muhendis sonra ise serab trestinde laboratoriya mudiri vezifesinde calismisdir Elmi fealiyyeti1956 59 cu illerde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin EA Kimya Institutunun aspiranturasinda oxumus ve 1959 63 cu illerde orada kicik elmi isci vezifesinde calismisdir 1963 66 ci illerde indiki Azerbaycan Dovlet Neft Akademiyasinin Umumi ve qeyri uzvi kimya kafedrasinda assistent vezifesinde islemisdir 1966 ci ilden Azerbaycan EA Polimer Materiallari Institutunda boyuk elmi isci ve 1974 cu ilden omrunun axirinadek Karbonil birlesmeler laboratoriyasina rehberlik etmisdir 1984 cu ilde Uzvi kimya ixtisasi uzre professor adina layiq gorulmusdur 1962 ci ilde Uzum cecesinden alinan sethi aktiv maddelerin gilli sistemlerin kolloid kimyevi ve qurulus mexaniki xasselerine tesirinin tedqiqi movzusunda namizedlik 1983 cu ilde ise SSRI EA N Zelenski adina Umumi Kimya Institutunun Moskva s Ixtisaslasmis Elmi Surasinda g Xlor ve b g dixlorpropenil ketonlarin sintezi ve xasseleri movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie ederek Uzvi kimya ixtisasi uzre kimya elmleri doktoru derecesini almisdir Professor I I Ibrahimovun esas elmi istiqameti polifunksional karbonil birlesmelerin sintezine onlarin esasinda heterotsiklik birlesmelerin alinmasina kimyevi xasselerinin ve mumkun praktiki tetbiq sahelerinin oyrenilmesine hesr olunmusdur Onun apardigi sistemli elmi tedqiqat isleri neticesinde polifunksional karbonil birlesmelerin alinmasina imkan veren Kondakov reaksiyasinin yeni variantlari islenib hazirlanmisdir O edebiyyatda allilxloridin Morkovnikov qaydasinin eksi istiqametde asillesmesi haqqindaki yanlis fikrinin eksine olaraq gostermisdir ki bu reaksiya Morkovnikov qaydasi uzre gedir ve neticede g xlorpropenilgetonlar alinir O bu reaksiyaya sade ve murekkeb allil efirlerini doymamis aldehidleri ve propalqil sirasi toremelerini daxil etmekle onun tetbiq hududlarini daha da genislendirmisdir Onun rehberliyi altinda sintez edilmis birlesmeler esasinda antikoaqulyant antimikrob hipotenziv psixotrop ve s fealliga malik piridin pirazol pirazolin pirimidin pirropiridin ve s sinif heterotsiklik birlesmelerin neft kimya xammali esasinda alinmasinin elverisli usullari islenib hazirlanmisdir O 200 den cox elmi eserin o cumleden 48 muelliflik sehadetnamesinin muellifidir Onun rehberliyi ile 10 elmler namizedi yetismisdir Professor I I Ibrahimov defelerle beynelxalq ve umumittifaq miqyasinda kecirilen konqres ve simpoziumlarinda o cumleden Tehranda heterotsiklik birlesmelere dair Beynelxalq konfransda Polsada kecirilen uzvi sinteze dair konfransa Umumi ve tetbiqi kimyaya dair XI Mendeleyev qurultayinda Moskva 1974 umumittifaq konfransinda Baki 1976 Riqa ve Rostovda kecirilen Heterotsiklik birlesmeler kimyasi na dair II ve III Umumittifaq konfransinda Moskva 1986 meruzelerle cixis etmisdir Professor I I Ibrahimov yaradiciliginin en kamillik dovrunde Sovet imperiyasinin menfur siyasetinin neticesinde Baki seherinde 1990 ci il 20 yanvar ve sonraki gunlerde 24 yanvar toredilen vehsiliklerin qurbanlarindan biri olmusdur Xatiresi19 yanvar 2016 ci ilde haqqinda ITV de Yadigarlar verilisi efire getmisdir Hemcinin bax 20 Yanvar Sehidi fexri adi alanlarin siyahisi Azerbaycan Respublikasinin Azadliq ugrunda mubarizlerinin siyahisi Sehidler Xiyabaninda defn olunanlarIstinadlarNaxcivan Ensiklopediyasi I cild Tekmillesdirilmis ve yeniden islenmis ikinci nesr Naxcivan AMEA Naxcivan bolmesi V Y Talibov 2005 360 seh ISBN 5 8066 1468 9 Xarici kecidlerQulu Kengerli Qara Yanvar sehidleri Melumat kitabi B Genclik 1992 Qara Yanvar sehidleri 2012 10 15 at the Wayback Machine