Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalənin şübhə doğurur. |
Ümumrusiya Müəssislər Məclisinə seçkilər — Rusiyada Fevral inqilabından (1917) sonra yaranan Müvəqqəti hökumətin ali nümayəndəli qanunvericilik orqanı yaratmaq məqsədilə ümumi seçki hüququ əsasında Ümumrusiya Müəssislər Məclisində həyata keçirdiyi seçkilər.
Tarixi
Müəssislər Məclisinə seçkilər üzrə komissiyaya Fətəli xan Xoyski rəhbərlik edirdi. "Müəssislər Məclisinə seçki haqqında Əsasnamə" qadınların, hərbi qulluqçuların səsverməyə buraxılması, dairələrin çoxunda proporsional seçki sisteminin tətbiqi və s. baxımından demokratik sənəd idi. "Müsavat" partiyası Azərbaycanın bütün siyasi partiya və təşkilatlarını seçkilərdə vahid siyahı ilə çıxış etməyə çağırdı. "Müsəlman sosialist bloku" milli qüvvələrin vahid seçkiqabağı blokunu yaratmaq haqqında "Müsavat"ın təklifinə qoşulsa da, aqrar məsələ ətrafında onların arasında fikir ayrılığı yarandı. Ümumrusiya Müəssislər Məclisinə seçkilərdə müstəqil siyasi qüvvə kimi, əsasən, dörd Azərbaycan partiyası -"Müsavat", "Müsəlman sosialist bloku", menşevik "Hümmət" və "İttihad" partiyaları iştirak edirdilər.
Azərbaycan milli qüvvələrinin, xüsusilə "Müsavat"ın güclənməsindən ehtiyatlanan bolşeviklər, menşeviklər, eserlər, kadetlər öz aralarındakı ixtilafları kənara qoyub, "Müsavat‖a qarşı vahid cəbhədə çıxış etdilər.
Fəaliyyəti
Cənubi Qafqaz dairəsi üzrə seçkilərdə iştirak edən 15 partiya arasında menşeviklər, müsavatçılar və daşnaklar, ümumilikdə, səslərin 73%-ni qazandılar. Səslərin sayına görə Cənubi Qafqaz üzrə ikinci yerə çıxan müsavatçılar bolşeviklərdən 6 dəfə çox səs topladılar. Azərbaycan milli hərəkatında "Müsavat" partiyasının aparıcı mövqeyi seçkilər nəticəsində əyani təsdiqini tapdı. Azərbaycan partiyalarının aldığı səslərin 66,5%-i "Müsavat"ın payına düşürdü.
Azərbaycan partiyalarına verilən səslərin 17,2%-ini alan "Müsəlman sosialist bloku"nun uğuru onun aqrar məsələlərdə radikal mövqeyi ilə izah oluna bilər. Belə ki, blok səslərin çoxunu Azərbaycanın qərbindəki kənd rayonlarında qazanmışdı. Azərbaycan partiyalarına verilən səslərin 9,1%-ini menşevik "Hümmət", 7,2%-ini "İttihad" partiyaları aldı.
Ümumrusiya Müəssislər Məclisinə seçkilərdə bütün Rusiya üzrə bolşeviklər 23,9% səs toplaya bildilər və Məclisdə üstünlüyü 62%-dən çox səs toplamış eser və menşeviklər bloku əldə etdi. Bu tərkibdə işə başlayan Ümumrusiya Müəssislər Məclisi bolşevik platformasında durmadığı üçün bir gün sonra buraxıldı.
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 419. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirlerin oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar istirak edesiniz Umumrusiya Muessisler Meclisine seckiler Rusiyada Fevral inqilabindan 1917 sonra yaranan Muveqqeti hokumetin ali numayendeli qanunvericilik orqani yaratmaq meqsedile umumi secki huququ esasinda Umumrusiya Muessisler Meclisinde heyata kecirdiyi seckiler TarixiMuessisler Meclisine seckiler uzre komissiyaya Feteli xan Xoyski rehberlik edirdi Muessisler Meclisine secki haqqinda Esasname qadinlarin herbi qulluqcularin sesvermeye buraxilmasi dairelerin coxunda proporsional secki sisteminin tetbiqi ve s baximindan demokratik sened idi Musavat partiyasi Azerbaycanin butun siyasi partiya ve teskilatlarini seckilerde vahid siyahi ile cixis etmeye cagirdi Muselman sosialist bloku milli quvvelerin vahid seckiqabagi blokunu yaratmaq haqqinda Musavat in teklifine qosulsa da aqrar mesele etrafinda onlarin arasinda fikir ayriligi yarandi Umumrusiya Muessisler Meclisine seckilerde musteqil siyasi quvve kimi esasen dord Azerbaycan partiyasi Musavat Muselman sosialist bloku mensevik Hummet ve Ittihad partiyalari istirak edirdiler Azerbaycan milli quvvelerinin xususile Musavat in guclenmesinden ehtiyatlanan bolsevikler mensevikler eserler kadetler oz aralarindaki ixtilaflari kenara qoyub Musavat a qarsi vahid cebhede cixis etdiler FealiyyetiCenubi Qafqaz dairesi uzre seckilerde istirak eden 15 partiya arasinda mensevikler musavatcilar ve dasnaklar umumilikde seslerin 73 ni qazandilar Seslerin sayina gore Cenubi Qafqaz uzre ikinci yere cixan musavatcilar bolseviklerden 6 defe cox ses topladilar Azerbaycan milli herekatinda Musavat partiyasinin aparici movqeyi seckiler neticesinde eyani tesdiqini tapdi Azerbaycan partiyalarinin aldigi seslerin 66 5 i Musavat in payina dusurdu Azerbaycan partiyalarina verilen seslerin 17 2 ini alan Muselman sosialist bloku nun uguru onun aqrar meselelerde radikal movqeyi ile izah oluna biler Bele ki blok seslerin coxunu Azerbaycanin qerbindeki kend rayonlarinda qazanmisdi Azerbaycan partiyalarina verilen seslerin 9 1 ini mensevik Hummet 7 2 ini Ittihad partiyalari aldi Umumrusiya Muessisler Meclisine seckilerde butun Rusiya uzre bolsevikler 23 9 ses toplaya bildiler ve Meclisde ustunluyu 62 den cox ses toplamis eser ve mensevikler bloku elde etdi Bu terkibde ise baslayan Umumrusiya Muessisler Meclisi bolsevik platformasinda durmadigi ucun bir gun sonra buraxildi IstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 419 ISBN 9952 417 44 4