Tunisdə çörək qiyamları — 1980-ci illərdə Tunisdə baş vermiş qiyamlar. İlk hadisə Kebili qubernatorluğunun, Duz rayonunun mərkəzi Duz şəhərində baş verdi. Qərb mətbuatında dərhal çörək qiyamları adlandırılan hadisələr üç planda səciyyələnə bilər:
- . Birinci -beynəlxalq. Bu mənada Tunis qiyamları tipoloji olaraq Misirdə 1977-ci il yanvar partlayışından, Tunis qiyamlarının qurtarmasından dərhal sonra Mərakeşdə 1984-cü ildə başlayan gərginliyə qədər Şimali Afrika ölkələrində baş verən bütün qiyamlara oxşayır.
- İkinci ümummilli miqyasda. Hər yerdə olduğu kimi, qiyamların bilavasitə bəhanəsi, qarşısında öhdəlik götürmüş hökumətlərin Beynəlxalq Valyuta Fondunun tövsiyələri ilə , bu fondun gələcəkdə də yardımını almaq üçün qoyduğu şərtləri yerinə yetirməsi oldu — istehlak mallarına dövlət subsidiyalarının ləğvi ya da ixtisarı. 1983-cü ilin sonu — 1984-cü ilin əvvəlindəki hadisələr, ümumilli planda götürülərək, Tunisdə 70-ci illərin ikinci yarısından — 80-ci illərin birinci yarısına qədər, baş verən qiyamlardan dördüncüsü idi.
1) Birincisi dinçilərin 1977-ci ildə, Susda təşkil etdiyi etirazlar:
2) İkincisi 26yanvar 1978-ci il ümumilli tətili;
3) 26 – 27 yanvar 1980-ci il silahlı qiyamı.
- Bir neçə kəlmə də qiyamları regional səciyəsi barədə. Onlar göstərdi ki böhranın ağırlığı, ümumən ölkədən geriyə qalmış mərkəz və cənub rayonlarda daha çox təzahür edir.
Səbəbləri
1983-cü ilin sonuna doğru ölkədə 300 min tamamilə işsiz vardı, məşğul sayılan əhalinin əhəmiyyətli hissəsi isə yoxsulluq həddində yaşayırdı. Sosial-siyasi mənada isə daha vacib olanı, nisbi yoxsulluqun artması idi. Verilən göstəricilərə görə ən aşağı qrupla ən yuxarı qrup arasında nisbət 1966-cı ildəki 1:36-dan, 80-ci illərdəki 1:45 qədər artmışdı. Gündəlik həyatda bu rəqəmlər mütləq təzahürünü şəhərlərdəki istehlakın təzadlarında tapırdı. Varlı kəsimin imtiyazlı istehlakı şəhər yoxsullarının hisslərinə təsir edirdi çünki həmin bu sadə adamların cibləri hesabına təmin olunan, spekulyativ aferalarla təmin olunurdu.
Qiyamın başlaması
Bilavasitə qiyama bəhanə kimi M. Mzali hökumətinin çörək, makaron və yarma məmulatlarına olan subsidiyaları azaltmasını göstərmək olar. Subsidiyaların azalması qiymətlərin artmasında səbəb oldu. Qiymətlərin artırılması rayonlar üzrə getməli idi: 1983-cü ildə Tunisin cənubi hissəsində, 1984-cü ildə isə şimalda. Beləliklə qiyam cənubdan başlayaraq şimala tərəf, kiçik şəhərlərdən böyük şəhərlərə yayıldı və ümumilli miqyas aldı.
Mənbə
- Qoroda na Vostoke. Xraniteli tradisıy i katalizatorı peremen. Narodnıye buntı v qorodax Vostoka. Moskva "Nauka" Qlavnaya redaksiya vostoçnoy literaturı. 1990 səh.189
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tunisde corek qiyamlari 1980 ci illerde Tunisde bas vermis qiyamlar Ilk hadise Kebili qubernatorlugunun Duz rayonunun merkezi Duz seherinde bas verdi Qerb metbuatinda derhal corek qiyamlari adlandirilan hadiseler uc planda seciyyelene biler Birinci beynelxalq Bu menada Tunis qiyamlari tipoloji olaraq Misirde 1977 ci il yanvar partlayisindan Tunis qiyamlarinin qurtarmasindan derhal sonra Merakesde 1984 cu ilde baslayan gerginliye qeder Simali Afrika olkelerinde bas veren butun qiyamlara oxsayir Ikinci umummilli miqyasda Her yerde oldugu kimi qiyamlarin bilavasite behanesi qarsisinda ohdelik goturmus hokumetlerin Beynelxalq Valyuta Fondunun tovsiyeleri ile bu fondun gelecekde de yardimini almaq ucun qoydugu sertleri yerine yetirmesi oldu istehlak mallarina dovlet subsidiyalarinin legvi ya da ixtisari 1983 cu ilin sonu 1984 cu ilin evvelindeki hadiseler umumilli planda goturulerek Tunisde 70 ci illerin ikinci yarisindan 80 ci illerin birinci yarisina qeder bas veren qiyamlardan dorduncusu idi Afrika meydaninda toplasmis kutle 1 Birincisi dincilerin 1977 ci ilde Susda teskil etdiyi etirazlar 2 Ikincisi 26yanvar 1978 ci il umumilli tetili 3 26 27 yanvar 1980 ci il silahli qiyami Bir nece kelme de qiyamlari regional seciyesi barede Onlar gosterdi ki bohranin agirligi umumen olkeden geriye qalmis merkez ve cenub rayonlarda daha cox tezahur edir Sebebleri1983 cu ilin sonuna dogru olkede 300 min tamamile issiz vardi mesgul sayilan ehalinin ehemiyyetli hissesi ise yoxsulluq heddinde yasayirdi Sosial siyasi menada ise daha vacib olani nisbi yoxsulluqun artmasi idi Verilen gostericilere gore en asagi qrupla en yuxari qrup arasinda nisbet 1966 ci ildeki 1 36 dan 80 ci illerdeki 1 45 qeder artmisdi Gundelik heyatda bu reqemler mutleq tezahurunu seherlerdeki istehlakin tezadlarinda tapirdi Varli kesimin imtiyazli istehlaki seher yoxsullarinin hisslerine tesir edirdi cunki hemin bu sade adamlarin cibleri hesabina temin olunan spekulyativ aferalarla temin olunurdu Qiyamin baslamasiBilavasite qiyama behane kimi M Mzali hokumetinin corek makaron ve yarma memulatlarina olan subsidiyalari azaltmasini gostermek olar Subsidiyalarin azalmasi qiymetlerin artmasinda sebeb oldu Qiymetlerin artirilmasi rayonlar uzre getmeli idi 1983 cu ilde Tunisin cenubi hissesinde 1984 cu ilde ise simalda Belelikle qiyam cenubdan baslayaraq simala teref kicik seherlerden boyuk seherlere yayildi ve umumilli miqyas aldi MenbeQoroda na Vostoke Xraniteli tradisiy i katalizatori peremen Narodniye bunti v qorodax Vostoka Moskva Nauka Qlavnaya redaksiya vostocnoy literaturi 1990 seh 189