Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çudihu şanyü (v. e.ə. 95) — əmisinin ölümündən sonra cavan yaşda hakimiyyətə gəldi.
| Çudihu | |
|---|---|
| 且鞮侯 | |
 | |
| Əvvəlki | Suylihu |
| Sonrakı | Huluqu |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | e.ə. 95 |
| Atası | İçizin adsız bir oğlu |
| Həyat yoldaşı | Yançji |
| Uşaqları | Huluqu, adsız bir oğul və qız |
Hakimiyyəti
Yaşının azlığına baxmayaraq siyasəti bilən hökmdar taxta çıxan kimi onun yanına gələn Çin elçisinə yaşının azlığını bəhanə edərək müzakirələri sonraya təxirə salmağı təklif etdi. Bütün saxlanılmış Çin elçilərini göndərdi. Əsl adı Çedi olan şanyü həmin il yeni bir Çin elçi heyətini qarşıladı. Heyətin bir üzvü olan Çanq Şenq Hunların çinli məhbuslarını üsyana, şanyünün anasını qaçırdıb şanyünün məsləhətçisini öldürməyə təhrik etməyə çalışdı. Şanyü planın üstünü açanda əsəbləşərək bütün elçiləri Baykal gölü ətrafına sürgünə göndərdi. Sülh danışıqlarının işləmədiyini görən yenidən hücumlara başladı. Üç tərəfdən ordu göndərdi. Birinci orduya Li Kuanqli başçılıq edirdi. O hun əsirlərini alarkən qayıdanda hunların tələsinə düşdü və 70 faiz əsgəri öldürüldü. İkinci ordu əliboş Çinə qayıtdı. Üçüncü orduya başçılıq edən Li Lin birbaşa şanyüyə hücuma keçdi amma mühasirəyə alınıb aclıqdan ölməkdənsə 400 əsgəri ilə birlikdə Hunların tərəfinə keçərək şanyünün qızı ilə evləndi. Xakasiyaya göndərilərək oranın idarə etməyə başladı.
Şanyünün ölümündən bir il əvvəl Li Kuanqlinin başçılığı altında Çin ordusu Yuyu çayı sahilində hunlarla 10 gün döyüşəndən sonra məğlub olaraq geri çəkildi. Çin hücumlarını dəf edən hunlar ətraf şəhərləri qarət edib qənimətlə qayıdırdılar. Li Kuanqli hunlara qarşı yeni bir səfərə hazırlaşarkən ailəsinin cadugərliklə günahlandırıldığını öyrəndi. Li tələsik Hunlara hücum etdi ki, imperatorun mərhəmətini qazansın, lakin tezliklə geri çəkildi. Çudihu şanyü Li Kuanqlinin yolunu 60 min atlı ilə kəsdi. Çin ordusu böyük bir məğlubiyyətə uğradı. Li Kuanqli təslim oldu. Onun ailəsi isə Çində edam edildi.
Ailəsi
Çudihu şanyünün iki oğlu vardı. Kiçik oğlu Huluqu onun ölümündən sonra taxta keçdi.
İstinadlar
- Taskin B.S., "Materials on Sünnu history", Science, Moscow, 1968, p. 31 (In Russian)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cudihu sanyu v e e 95 emisinin olumunden sonra cavan yasda hakimiyyete geldi Cudihu且鞮侯Hunlarin doqquzuncu sanyusuEvvelkiSuylihuSonrakiHuluquSexsi melumatlarVefat tarixi e e 95Atasi Icizin adsiz bir ogluHeyat yoldasi YancjiUsaqlari Huluqu adsiz bir ogul ve qizHakimiyyetiYasinin azligina baxmayaraq siyaseti bilen hokmdar taxta cixan kimi onun yanina gelen Cin elcisine yasinin azligini behane ederek muzakireleri sonraya texire salmagi teklif etdi Butun saxlanilmis Cin elcilerini gonderdi Esl adi Cedi olan sanyu hemin il yeni bir Cin elci heyetini qarsiladi Heyetin bir uzvu olan Canq Senq Hunlarin cinli mehbuslarini usyana sanyunun anasini qacirdib sanyunun meslehetcisini oldurmeye tehrik etmeye calisdi Sanyu planin ustunu acanda esebleserek butun elcileri Baykal golu etrafina surgune gonderdi Sulh danisiqlarinin islemediyini goren yeniden hucumlara basladi Uc terefden ordu gonderdi Birinci orduya Li Kuanqli basciliq edirdi O hun esirlerini alarken qayidanda hunlarin telesine dusdu ve 70 faiz esgeri olduruldu Ikinci ordu elibos Cine qayitdi Ucuncu orduya basciliq eden Li Lin birbasa sanyuye hucuma kecdi amma muhasireye alinib acliqdan olmekdense 400 esgeri ile birlikde Hunlarin terefine kecerek sanyunun qizi ile evlendi Xakasiyaya gonderilerek oranin idare etmeye basladi Sanyunun olumunden bir il evvel Li Kuanqlinin basciligi altinda Cin ordusu Yuyu cayi sahilinde hunlarla 10 gun doyusenden sonra meglub olaraq geri cekildi Cin hucumlarini def eden hunlar etraf seherleri qaret edib qenimetle qayidirdilar Li Kuanqli hunlara qarsi yeni bir sefere hazirlasarken ailesinin cadugerlikle gunahlandirildigini oyrendi Li telesik Hunlara hucum etdi ki imperatorun merhemetini qazansin lakin tezlikle geri cekildi Cudihu sanyu Li Kuanqlinin yolunu 60 min atli ile kesdi Cin ordusu boyuk bir meglubiyyete ugradi Li Kuanqli teslim oldu Onun ailesi ise Cinde edam edildi AilesiCudihu sanyunun iki oglu vardi Kicik oglu Huluqu onun olumunden sonra taxta kecdi IstinadlarTaskin B S Materials on Sunnu history Science Moscow 1968 p 31 In Russian SELEF Suylihu Cudihu E e 101 E e 96 XELEF Huluqu