Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çin cırlimonu (lat. Schisandra chinensis) — bitkilər aləminin avstrobeyliyaçiçəklilər dəstəsinin cırlimonkimilər fəsiləsinin cır limon cinsinə aid bitki növü.
| Çin cırlimonu | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Çin cırlimonu | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Arealı
Rusiyanın Uzaq Şərqindən Çinin şimalı və Yaponiyanın mərkəzi hissələrinə qədər yayılmışdır.
Botaniki təsnifatı
Hündürlüyü 8 m-ə qədər olub, sarmaşan bitkidir. Şar formada, qırmızı rəngli, ikitoxumlu giləmeyvəyə malikdir. Toxumları sarı rəngdədir. Bitki iyun ayından başlayaraq çiçək açır, meyvələri sentyabr-oktyabrda yetişir. Yabanı halda Mancuriyanın iriyarpaq meşələrində, xüsusən meşələrin qalın yerlərində və çay kənarlarında geniş yayılmışdır. Bitkinin meyvələrindən həm təzə dərilmiş, həm də qurudulmuş halda istifadə edilir. Qurudulmuş meyvələri tünd qırmızı rəngdə olub, turş dada malikdir. Meyvələrinin tərkibində 10 %-ə qədər şəkər, alma turşusu, 1 %-ə qədər limon turşusu və 250-300 mq % C vitamini vardır. Göstərilənlərdən başqa meyvələrinin tərkibində 0,3 %-ə qədər, toxumlarında isə 1 %-ə qədər xoş ətirli efir yağı olur.
Çin cır limonunun meyvələri becərilən əsil limon kimi xoş ətirli iyə malikdir. Min cır limonunun meyvələrindən, eləcə də toxumlarından müasir təbabətdə cövhər [tiktura], tablet və poroşok şəklində zəiflikdə və yorğunluqda sinir sisteminin tonusunu artıran və orqanizmin ümumi fəaliyyətini yaxşılaşdıran dərman kimi istifadə edirlər. Meyvələrinin lət hissəsindən duru ekstrakt da hazırlanır ki, onun quşüzümü ekstraktını əvəzedici kimi işlədirlər. Cır limonun meyvəsi qanazlığında, avitaminozda, fiziki və zehni yorğunluqda çox faydalıdır.
Deyilənləri nəzərə alaraq son illərdə Azərbaycanın subtropik rayonlarında bu qiymətli bitki müvəffəqiyyətlə becərilir.
Sinonimləri
- Turcz.
- Rupr.
- (Turcz.) Rupr.
- (A.Gray) K.Koch
- Rob.
- Nakai ex T.Mori
- P.H.Huang & L.H.Zhuo
- Y.N.Lee [Invalid]
- A.Gray
İstinadlar
- Çin cırlimonu:Plants of the World Online saytında takson barədə məlumat. (ing.)
- Çin cırlimonu:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cin cirlimonu lat Schisandra chinensis bitkiler aleminin avstrobeyliyacicekliler destesinin cirlimonkimiler fesilesinin cir limon cinsine aid bitki novu Cin cirlimonuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerDeste AvstrobeyliyaciceklilerFesile CirlimonkimilerCins Cir limonNov Cin cirlimonuBeynelxalq elmi adiSchisandra chinensis Baill Sekil axtarisiNCBI 50507EOL 5348382ArealiRusiyanin Uzaq Serqinden Cinin simali ve Yaponiyanin merkezi hisselerine qeder yayilmisdir Botaniki tesnifatiHundurluyu 8 m e qeder olub sarmasan bitkidir Sar formada qirmizi rengli ikitoxumlu gilemeyveye malikdir Toxumlari sari rengdedir Bitki iyun ayindan baslayaraq cicek acir meyveleri sentyabr oktyabrda yetisir Yabani halda Mancuriyanin iriyarpaq meselerinde xususen meselerin qalin yerlerinde ve cay kenarlarinda genis yayilmisdir Bitkinin meyvelerinden hem teze derilmis hem de qurudulmus halda istifade edilir Qurudulmus meyveleri tund qirmizi rengde olub turs dada malikdir Meyvelerinin terkibinde 10 e qeder seker alma tursusu 1 e qeder limon tursusu ve 250 300 mq C vitamini vardir Gosterilenlerden basqa meyvelerinin terkibinde 0 3 e qeder toxumlarinda ise 1 e qeder xos etirli efir yagi olur Cin cir limonunun meyveleri becerilen esil limon kimi xos etirli iye malikdir Min cir limonunun meyvelerinden elece de toxumlarindan muasir tebabetde covher tiktura tablet ve porosok seklinde zeiflikde ve yorgunluqda sinir sisteminin tonusunu artiran ve orqanizmin umumi fealiyyetini yaxsilasdiran derman kimi istifade edirler Meyvelerinin let hissesinden duru ekstrakt da hazirlanir ki onun qusuzumu ekstraktini evezedici kimi isledirler Cir limonun meyvesi qanazliginda avitaminozda fiziki ve zehni yorgunluqda cox faydalidir Deyilenleri nezere alaraq son illerde Azerbaycanin subtropik rayonlarinda bu qiymetli bitki muveffeqiyyetle becerilir SinonimleriTurcz Rupr Turcz Rupr A Gray K Koch Rob Nakai ex T Mori P H Huang amp L H Zhuo Y N Lee Invalid A GrayIstinadlarCin cirlimonu Plants of the World Online saytinda takson barede melumat ing Cin cirlimonu The Plant List saytinda takson barede melumat ing Hemcinin bax