Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çavlı ət-Toğrul (?-1146) — Azərbaycan atabəyi.
| Çavlı ət-Toğrul | |
|---|---|
| 1140 – 1146 | |
| Əvvəlki | Qara Sunqur |
| Sonrakı | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Gəncə |
| Dəfn yeri | Gəncə |
| Dini | Sünni İslam |
Həyatı
Atabəy Qara Sunqur hicri 535-ci ildə (1140/41) həyatını nöqtələdi. Ölümündən bir neçə gün əvvəl Sultan II Toğrulun məmlüklərindən Çavlı ət-Toğrulu öz yerinə Aran və Azərbaycanın hakimi təyin etmişdir
Qara Sunqurun ölümünü xəbər alan Məsud, əmir Çavlıya fəxri libaslar və ünvanlar göndərərək onunla münasibətini yaxşılaşdırmaq istədi. Sultan, Çavlını Azərbaycan və Aranın hakimi təyin etdi. Çavlı, sultanın təklifini qəbul edib, Gəncədə qiyam qaldırmış Qutluqu ortadan qaldırıb bu ölkədəki üsyançı qüvvələri darmadağın etdi. O, Tovuz ətrafında üsyançıların ordusunu məğlub etdi. Çavlı 1146-cı ilə qədər Aran və Azərbaycanın Səlcuqlu əmiri olaraq mövqeyini qorudu.
Bu vaxt Sultan Məsud əleyhində Rey hakimi Abbas ilə Fars və Xuzistan hakimi Boz Apa başçılığında yeni bir qiyam ortaya çıxdı. Onlar Çavlıya bir məktub yazıb onunla dostluq qurmaq istədilər, ancaq Çavlı sultanın tərəfində yer aldı. Sultan Məsud ilə vəziri Xass Bəy ibn Bələncərinin ona qarşı sui-qəsd planı ortaya çıxınca Çavlı da qiyam edən əmirlərin tərəfinə keçdi. Sultanın hacibi Fəxrəddin Toğan Yürək də onlara qoşuldu
Əmir Çavlı əmrindəki ordu ilə Boz Apanın gəlməsini gözlərkən Həmədan yaxınlarında cümadələvvəl 541-ci ildə (oktyabr-noyabr 1146) vərəm xəstəliyindən öldü. Azərbaycan və Xalxalı iqta olaraq əlinə keçirən Fəxrəddin Toğan Yürək, Çavlının ordusuna sahib oldu və Azərbaycan ilə Aranın hakimiyyətini ələ aldı. Daha sonra Abbas ilə Boz Apanı da özünə tabe edib Sultan Məsudu öz nəzarəti altında tutdu. Ancaq qıpçaqların hücumunu fürsət bilən Sultan Məsud və vəziri Xass Bəy, Toğan Yürəkin ordusunun Şamxorda olduğundan istifadə edib onu aprel 1147-ci ildə Gəncədə öldürdülər. Qısa müddət sonra Rey hakimi Abbas da ortadan qaldırıldı. Fəxrəddin Toğan Yürəkin ölümü ilə Azərbaycan hakimiyyəti Xass Bəy Bələncərinin əlinə keçdi
İstinadlar
- İbn əl-Əsir, əl-Kamil, VIII/369; Bundari, Zubdat, s. 190; Ravendi, Rahat, s. 223; Qara Sunqur haqqında geniş məlumat üçün bax. Bünyadov, Azərbaycan Atabəyləri, s. 32–33..
- Bünyadov, Azərbaycan Atabəyləri, s. 34
- İbn əl-Əsir, əl-Kamil, IX/10–11; Bundari, Zubdat, s. 199–200; Ravendi, Rahat, s. 224.
- İbn əl-Əsir, əl-Kamil, IX/15; Bundari, Zubdat, s. 216–217; Ravendi, Rahat, s. 228; Mxitar Qoş, Alban Salnaməsi, s. 14; Bünyadov, Azərbaycan Atabəyləri, s. 35.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cavli et Togrul 1146 Azerbaycan atabeyi Cavli et TogrulAzerbaycanin II boyuk atabeyi1140 1146EvvelkiQara SunqurSonrakiSexsi melumatlarVefat tarixi 1146Vefat yeri GenceDefn yeri GenceDini Sunni IslamHeyatiAtabey Qara Sunqur hicri 535 ci ilde 1140 41 heyatini noqteledi Olumunden bir nece gun evvel Sultan II Togrulun memluklerinden Cavli et Togrulu oz yerine Aran ve Azerbaycanin hakimi teyin etmisdir Qara Sunqurun olumunu xeber alan Mesud emir Cavliya fexri libaslar ve unvanlar gondererek onunla munasibetini yaxsilasdirmaq istedi Sultan Cavlini Azerbaycan ve Aranin hakimi teyin etdi Cavli sultanin teklifini qebul edib Gencede qiyam qaldirmis Qutluqu ortadan qaldirib bu olkedeki usyanci quvveleri darmadagin etdi O Tovuz etrafinda usyancilarin ordusunu meglub etdi Cavli 1146 ci ile qeder Aran ve Azerbaycanin Selcuqlu emiri olaraq movqeyini qorudu Bu vaxt Sultan Mesud eleyhinde Rey hakimi Abbas ile Fars ve Xuzistan hakimi Boz Apa basciliginda yeni bir qiyam ortaya cixdi Onlar Cavliya bir mektub yazib onunla dostluq qurmaq istediler ancaq Cavli sultanin terefinde yer aldi Sultan Mesud ile veziri Xass Bey ibn Belencerinin ona qarsi sui qesd plani ortaya cixinca Cavli da qiyam eden emirlerin terefine kecdi Sultanin hacibi Fexreddin Togan Yurek de onlara qosuldu Emir Cavli emrindeki ordu ile Boz Apanin gelmesini gozlerken Hemedan yaxinlarinda cumadelevvel 541 ci ilde oktyabr noyabr 1146 verem xesteliyinden oldu Azerbaycan ve Xalxali iqta olaraq eline keciren Fexreddin Togan Yurek Cavlinin ordusuna sahib oldu ve Azerbaycan ile Aranin hakimiyyetini ele aldi Daha sonra Abbas ile Boz Apani da ozune tabe edib Sultan Mesudu oz nezareti altinda tutdu Ancaq qipcaqlarin hucumunu furset bilen Sultan Mesud ve veziri Xass Bey Togan Yurekin ordusunun Samxorda oldugundan istifade edib onu aprel 1147 ci ilde Gencede oldurduler Qisa muddet sonra Rey hakimi Abbas da ortadan qaldirildi Fexreddin Togan Yurekin olumu ile Azerbaycan hakimiyyeti Xass Bey Belencerinin eline kecdiIstinadlarIbn el Esir el Kamil VIII 369 Bundari Zubdat s 190 Ravendi Rahat s 223 Qara Sunqur haqqinda genis melumat ucun bax Bunyadov Azerbaycan Atabeyleri s 32 33 Bunyadov Azerbaycan Atabeyleri s 34 Ibn el Esir el Kamil IX 10 11 Bundari Zubdat s 199 200 Ravendi Rahat s 224 Ibn el Esir el Kamil IX 15 Bundari Zubdat s 216 217 Ravendi Rahat s 228 Mxitar Qos Alban Salnamesi s 14 Bunyadov Azerbaycan Atabeyleri s 35 Hemcinin bax