Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çaka bəy (?-1092) — Oğuzların mənsub türk sərkərdəsi və hökmdarı. İlk türk admiralı.
| Çaka bəy | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | XI əsr |
| Vəfat tarixi | 1092 |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Rütbəsi | Admiral |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Çaka bəyliyi İzmirdə qurulduğu üçün bir çox dəniz fəaliyyəti reallaşdırmış, dəniz döyüşlərində əhəmiyyətli rol oynamışdır. Ayrıca ilk Türk dənizçi dövlətdir. Çaka bəyin Çanaqqala bölgəsini ələ keçirməsindən sonra öz suverenliyi üçün narahat olan kürəkəni Birinci Kılıçarslan 1092-ci ildə Çaka bəyi öldürtmüş və bu bəyliyə son vermişdir.Tarixçilər qeyd edirlər ki, Çaka bəyin öldürülməsində Bizansın əli vardı.
Çaka bəy dövləti Qərbi Anadoluda İslamın qəbul olunmasından sonra inkişaf edən Türk hökmdarlıqları dövründə mövcud olması baxımından çox əhəmiyyətlidir. Çünki Avropanın şərqində və bu bölgələrdə daha əvvəllər, Roma Dövləti və ayrılmadan sonra Şərqi Roma İmperiyası (Bizans) sərhədləri içində yaşayan müsəlman olmayan türk tayfaları mövcud idi.
Çaka bəy və peçeneqlər
Peçeneqlər 1048-ci ildə Tunayı keçərək Bizansa axına başladılar. Peçeneqlər Boğazı atlarıyla keçən yeganə xalqdır.1050-ci ildə Ədirnəni mühasirə edən Peçeneqlər, 1053-cü ildə Bizansı ağır məğrubiyyətə uğratdılar. 1090-cı ildə Böyük Siyirtməyə qədər gəldilər. Bu dövrdə bizanslılar qərbdə Peçeneq türkləri, Anadoludan Səlcuq türkləri, İzmir və ətrafında Çaka bəy ilə döyüşmək məcburiyyətində idilər.
Peçeneqlərin İstanbulu almaq istəyən Çaka bəy ilə razılaşmaları olur. Peçeneqlər qurudan, Çaka bəy isə dənizdən İstanbulu mühasirə etməli idi. Bizans bu təhlükədən özünü başqa bir türk soyu, Qıpçaqların köməyilə xilas etdi. Oğuzlardan sonra Balkanlara gəlmiş olan Qıpçaqlarla razılaşan Bizans, Meriç (1091- Meriç döyüşü) sahilində köçəri iki gücü bir-birinə qarşı qoydu. Nəticədə Peçeneqlər ağır məğrubiyyətə uğradılar. Bu hadisədən sonra Peçeneqlərin bir qismi Macarıstana çəkilərək macarlara qarışdı. Bir qisimi də Vardar çayı boyunca yerləşdilər və slavyanlaşdılar. Bir qisimi də Bizanslılar tərəfindən əsir alınaraq, Qıpçaqlarla birlikdə Anadoluya, Səlcuqlara qarşı yerləşdirildi.
İstinadlar
- Selçuklu Tarihi, İbrahim Kafesoğlu, MEB, 1970,1992.
- Türk Milli Tarihi, İbrahim Kafesoğlu, İstanbul, 1999.
- Malazgirt'in Sonrası, Anna Kommena, Hazırlayan:Bilge Umar, İnkılap Kitabevi, ISBN975-10-1135-3, TBMM Kütüphanesi[ölü keçid]
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Caka bey 1092 Oguzlarin mensub turk serkerdesi ve hokmdari Ilk turk admirali Caka beySexsi melumatlarDogum tarixi XI esrVefat tarixi 1092Fealiyyeti herbi qulluqcuRutbesi Admiral Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiCaka beyliyi Izmirde quruldugu ucun bir cox deniz fealiyyeti reallasdirmis deniz doyuslerinde ehemiyyetli rol oynamisdir Ayrica ilk Turk denizci dovletdir Caka beyin Canaqqala bolgesini ele kecirmesinden sonra oz suverenliyi ucun narahat olan kurekeni Birinci Kilicarslan 1092 ci ilde Caka beyi oldurtmus ve bu beyliye son vermisdir Tarixciler qeyd edirler ki Caka beyin oldurulmesinde Bizansin eli vardi Caka bey dovleti Qerbi Anadoluda Islamin qebul olunmasindan sonra inkisaf eden Turk hokmdarliqlari dovrunde movcud olmasi baximindan cox ehemiyyetlidir Cunki Avropanin serqinde ve bu bolgelerde daha evveller Roma Dovleti ve ayrilmadan sonra Serqi Roma Imperiyasi Bizans serhedleri icinde yasayan muselman olmayan turk tayfalari movcud idi Caka bey ve peceneqlerPeceneqler 1048 ci ilde Tunayi kecerek Bizansa axina basladilar Peceneqler Bogazi atlariyla kecen yegane xalqdir 1050 ci ilde Edirneni muhasire eden Peceneqler 1053 cu ilde Bizansi agir megrubiyyete ugratdilar 1090 ci ilde Boyuk Siyirtmeye qeder geldiler Bu dovrde bizanslilar qerbde Peceneq turkleri Anadoludan Selcuq turkleri Izmir ve etrafinda Caka bey ile doyusmek mecburiyyetinde idiler Peceneqlerin Istanbulu almaq isteyen Caka bey ile razilasmalari olur Peceneqler qurudan Caka bey ise denizden Istanbulu muhasire etmeli idi Bizans bu tehlukeden ozunu basqa bir turk soyu Qipcaqlarin komeyile xilas etdi Oguzlardan sonra Balkanlara gelmis olan Qipcaqlarla razilasan Bizans Meric 1091 Meric doyusu sahilinde koceri iki gucu bir birine qarsi qoydu Neticede Peceneqler agir megrubiyyete ugradilar Bu hadiseden sonra Peceneqlerin bir qismi Macaristana cekilerek macarlara qarisdi Bir qisimi de Vardar cayi boyunca yerlesdiler ve slavyanlasdilar Bir qisimi de Bizanslilar terefinden esir alinaraq Qipcaqlarla birlikde Anadoluya Selcuqlara qarsi yerlesdirildi IstinadlarSelcuklu Tarihi Ibrahim Kafesoglu MEB 1970 1992 Turk Milli Tarihi Ibrahim Kafesoglu Istanbul 1999 Malazgirt in Sonrasi Anna Kommena Hazirlayan Bilge Umar Inkilap Kitabevi ISBN975 10 1135 3 TBMM Kutuphanesi olu kecid Hemcinin baxCaka beyliyi