Telman Heydər oğlu Zeynalov (20 oktyabr 1931, Bakı – 12 yanvar 2024, Bakı) — Azərbaycan heykəltaraşı, Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (1992) Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1978), Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü (2002-ci ildən).
Telman Zeynalov | |
---|---|
Doğum tarixi | 20 oktyabr 1931 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 12 yanvar 2024 (92 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Fəaliyyəti | heykəltaraş |
Təhsili |
|
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
zeynalovtelman.art |
Həyatı
Telman Heydər oğlu Zeynalov 20 oktyabr 1931-ci ildə Bakıda anadan olub. Valideynləri Heydər Ələkbər oğlu Zeynalov və Dürrə Əsəd qızı Zeynalovadır. 1939–1947-ci illərdə Bakıdakı 6 saylı orta məktəbdə oxuyub, 1948-ci ildə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinin heykəltaraşlıq bölməsinə qəbul olub. 1951-ci ildə həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. 1956–1962-ci illərdə V. İ. Muxina adına Leninqrad ali incəsənət-sənaye məktəbində (indiki Ştiqlits adına Sankt-Peterburq Rəssamlıq Akademiyası) heykəltaraşlıq ixtisası üzrə təhsil alıb. 1957-ci ildən respublika, ümumittifaq və beynəlxalq sərgilərdə iştirak edib, 1965-ci ildə SSRİ Rəssamlar İttifaqına üzv olub. 1977–1991-ci illərdə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı yanında heykəltaraşlıq üzrə bədii şuranın sədri, 1982 və 1987-ci illərdə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının İdarə Heyətinə üzv seçilib.
Yaradıcılığı
Telman Zeynalov qardaşı Eldar Zeynalovla (1937–2001) birgə bir sıra məşhur əsərə həmmüəlliflik edib:
- 1970-ci ildə Nəriman Nərimanovun barelyefi (mis) — Moskvada I Beynəlxalq Kitab Sərgisində nümayiş olunub (Azərbaycan Dövlət Nəşriyyat Komitəsinin mülkiyyətidir);
- 1973-cü ildə Bakıda Nəsimi abidəsinin müsabiqə layihəsi (ikinci mükafat, birinci mükafata heç bir əsər layiq görülməmişdi);
- Lənkəranda Böyük Vətən müharibəsində həlak olan əsgərlərin xatirəsinə monument (açılışı 1978-ci ildə baş tutub və əsər Azərbaycan SSR Dövlət mükafatına layiq görülüb);
- Ulyanovsk şəhərinin "Xalqlar dostluğu" parkında "Azərbaycan tarixindən səhifələr" daş abidəsi (Rusiya, 1976) ;
- Şamama Ələsgərovanın xatirəsinə tuncdan memorial lövhə (1980);
- Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi üçün xatirəsinə tuncdan memorial lövhə (1985, Bakı);
- "Yeddi gözəl" fəvvarə-heykəltaraşlıq ansamblı (tuncdan, 1987, Bakı);
- Nizami Gəncəvinin xatirəsinə abidə (tunc-qranitdən, 1991-ci il, Moskva);
- "Şəhidin xatirəsinə" abidəsi (tuncdan, 1992, Xürrəmşəhr, İran);
- Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının binasının fasadında "tragediya və komediya" muzalarının fiqurları (Bakı);
- "Bulaqda çimən Şirin" relyef-miniatürü (tunc, 1992, Bakı, Rüstəm Mustafayev adına Təsviri İncəsənət Muzeyi);
- "İsgəndər Nüşabənin sarayında" relyef-miniatürü (tuncdan, 1992, Bakı, R. Mustafayev adına Təsviri İncəsənət Muzeyi).
Mükafatları və fəxri adları
- Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1978 (Həlak olmuş döyüşçülər şərəfinə Lənkəran şəhərində memoriala görə)
- "Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 4 mart 1992
- — 2001
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü — 11 iyun 2002-ci ildən
Qalereya
- Böyük Vətən Müharibəsində həlak olan əsgərlərin xatirəsinə monument, Eldar Zeynalovla birgə 1976-cı il (Lənkəran)
- "Yeddi gözəl" fəvvarə-heykəltaraşlıq ansamblı Eldar Zeynalovla birgə 1987-cı il (Bakı)
- Ulyanovsk "Xalqlar dostluğu" parkı "Azərbaycan tarixindən səhifələr" abidəsi Eldar Zeynalovla birgə 1976-cı il (Rusiya)
- Musiqili Komediya Teatrının binasının fasadında "tragediya və komediya" muzalarının fiqurları Eldar Zeynalovla birgə (Bakı)
- Musiqili Komediya Teatrının binasının fasadında "tragediya və komediya" muzalarının fiqurları Eldar Zeynalovla birgə (Bakı)
- Nizami Gəncəvinin xatirəsinə abidə Eldar Zeynalovla birgə 1991-ci il, (Moskva)
- "Səttar Bəhlulzadə" yubiley medalı 1992-ci il Eldar Zeynalovla birgə
- "Üzeyir Hacıbəyov" yubiley medalı, 1985-ci il, Eldar Zeynalovla birgə
- "Səməd Vurğun" yubiley medalı, 1975-ci il Eldar Zeynalovla birgə
- “Nizami” yubiley medalı 1991-ci il Eldar Zeynalovla birgə
- "Üzeyir Hacıbəyov" xatirə lövhəsi Eldar Zeynalovla birgə
- Şamama Məmməd qızı Ələsgərova xatirə lövhəsi Eldar Zeynalovla birgə
- "Neftçi Qurban" memorialı Eldar Zeynalovla birgə
- "Mirzə Əjdər oğlu İbrahimov" xatirə lövhəsi Eldar Zeynalovla birgə
İstinadlar
- Ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində 1978-ci il Azərbaycan SSR Dövlət mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1978-ci il tarixli Qərarı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- "Təsviri sənət xadimlərinə Azərbaycan Respublikasının fəxri adlarının verilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 4 mart 1992-ci il tarixli, 604 nömrəli Fərmanı 2022-10-23 at the Wayback Machine (az.)
- . e-qanun.az (az.). e-qanun.gov.az. 11 iyun 2002. 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-04.
- "Bakının mərkəzindəki abidə-fontan hara yoxa çıxıb? - Foto". axar.az (az.). 12.07.2021. 2021-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 28 dekabr 2021.
- "11.6. ИЗОБРАЗИТЕЛЬНОЕ И ДЕКОРАТИВНО-ПРИКЛАДНОЕ ИСКУССТВО 11.6.1. Изобразительное искусство". ensiklopediya.gov.az (az.). Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 2021-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 28 dekabr 2021.
Среди новых значительных творений азербайджанских скульпторов можно назвать памятники Низами Гянджеви в Москве (1991, братья Тельман и Эльдар Зейналовы)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Telman Heyder oglu Zeynalov 20 oktyabr 1931 Baki 12 yanvar 2024 Baki Azerbaycan heykeltarasi Azerbaycan Respublikasinin emekdar incesenet xadimi 1992 Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati 1978 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudcusu 2002 ci ilden Telman ZeynalovDogum tarixi 20 oktyabr 1931 1931 10 20 Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 12 yanvar 2024 2024 01 12 92 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi SSRI AzerbaycanFealiyyeti heykeltarasTehsili Ezim Ezimzade adina Azerbaycan Dovlet Ressamliq Mektebi 1948 1951 Leninqrad Ali Ressamliq ve Senaye Mektebi d 1956 1962 Uzvluyu SSRI Ressamlar Ittifaqi Azerbaycan Ressamlar IttifaqiMukafatlari 1992 1978zeynalovtelman artHeyatiTelman Heyder oglu Zeynalov 20 oktyabr 1931 ci ilde Bakida anadan olub Valideynleri Heyder Elekber oglu Zeynalov ve Durre Esed qizi Zeynalovadir 1939 1947 ci illerde Bakidaki 6 sayli orta mektebde oxuyub 1948 ci ilde Ezim Ezimzade adina Azerbaycan Dovlet Ressamliq Mektebinin heykeltarasliq bolmesine qebul olub 1951 ci ilde heqiqi herbi xidmete cagirilib 1956 1962 ci illerde V I Muxina adina Leninqrad ali incesenet senaye mektebinde indiki Stiqlits adina Sankt Peterburq Ressamliq Akademiyasi heykeltarasliq ixtisasi uzre tehsil alib 1957 ci ilden respublika umumittifaq ve beynelxalq sergilerde istirak edib 1965 ci ilde SSRI Ressamlar Ittifaqina uzv olub 1977 1991 ci illerde Azerbaycan Ressamlar Ittifaqi yaninda heykeltarasliq uzre bedii suranin sedri 1982 ve 1987 ci illerde Azerbaycan Ressamlar Ittifaqinin Idare Heyetine uzv secilib YaradiciligiTelman Zeynalov qardasi Eldar Zeynalovla 1937 2001 birge bir sira meshur esere hemmuelliflik edib 1970 ci ilde Neriman Nerimanovun barelyefi mis Moskvada I Beynelxalq Kitab Sergisinde numayis olunub Azerbaycan Dovlet Nesriyyat Komitesinin mulkiyyetidir 1973 cu ilde Bakida Nesimi abidesinin musabiqe layihesi ikinci mukafat birinci mukafata hec bir eser layiq gorulmemisdi Lenkeranda Boyuk Veten muharibesinde helak olan esgerlerin xatiresine monument acilisi 1978 ci ilde bas tutub ve eser Azerbaycan SSR Dovlet mukafatina layiq gorulub Ulyanovsk seherinin Xalqlar dostlugu parkinda Azerbaycan tarixinden sehifeler das abidesi Rusiya 1976 Samama Elesgerovanin xatiresine tuncdan memorial lovhe 1980 Uzeyir Hacibeyovun ev muzeyi ucun xatiresine tuncdan memorial lovhe 1985 Baki Yeddi gozel fevvare heykeltarasliq ansambli tuncdan 1987 Baki Nizami Gencevinin xatiresine abide tunc qranitden 1991 ci il Moskva Sehidin xatiresine abidesi tuncdan 1992 Xurremsehr Iran Azerbaycan Dovlet Musiqili Komediya Teatrinin binasinin fasadinda tragediya ve komediya muzalarinin fiqurlari Baki Bulaqda cimen Sirin relyef miniaturu tunc 1992 Baki Rustem Mustafayev adina Tesviri Incesenet Muzeyi Isgender Nusabenin sarayinda relyef miniaturu tuncdan 1992 Baki R Mustafayev adina Tesviri Incesenet Muzeyi Mukafatlari ve fexri adlariAzerbaycan SSR Dovlet mukafati 1978 Helak olmus doyusculer serefine Lenkeran seherinde memoriala gore Azerbaycan Respublikasinin emekdar incesenet xadimi fexri adi 4 mart 1992 Humay milli mukafati 2001 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudu 11 iyun 2002 ci ildenQalereyaBoyuk Veten Muharibesinde helak olan esgerlerin xatiresine monument Eldar Zeynalovla birge 1976 ci il Lenkeran Yeddi gozel fevvare heykeltarasliq ansambli Eldar Zeynalovla birge 1987 ci il Baki Ulyanovsk Xalqlar dostlugu parki Azerbaycan tarixinden sehifeler abidesi Eldar Zeynalovla birge 1976 ci il Rusiya Musiqili Komediya Teatrinin binasinin fasadinda tragediya ve komediya muzalarinin fiqurlari Eldar Zeynalovla birge Baki Musiqili Komediya Teatrinin binasinin fasadinda tragediya ve komediya muzalarinin fiqurlari Eldar Zeynalovla birge Baki Nizami Gencevinin xatiresine abide Eldar Zeynalovla birge 1991 ci il Moskva Settar Behlulzade yubiley medali 1992 ci il Eldar Zeynalovla birge Uzeyir Hacibeyov yubiley medali 1985 ci il Eldar Zeynalovla birge Semed Vurgun yubiley medali 1975 ci il Eldar Zeynalovla birge Nizami yubiley medali 1991 ci il Eldar Zeynalovla birge Uzeyir Hacibeyov xatire lovhesi Eldar Zeynalovla birge Samama Memmed qizi Elesgerova xatire lovhesi Eldar Zeynalovla birge Neftci Qurban memoriali Eldar Zeynalovla birge Mirze Ejder oglu Ibrahimov xatire lovhesi Eldar Zeynalovla birgeIstinadlarEdebiyyat incesenet ve arxitektura sahesinde 1978 ci il Azerbaycan SSR Dovlet mukafatlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan KP MK nin ve Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin 1978 ci il tarixli Qerari 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti Tesviri senet xadimlerine Azerbaycan Respublikasinin fexri adlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 4 mart 1992 ci il tarixli 604 nomreli Fermani 2022 10 23 at the Wayback Machine az e qanun az az e qanun gov az 11 iyun 2002 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 10 04 Bakinin merkezindeki abide fontan hara yoxa cixib Foto axar az az 12 07 2021 2021 12 28 tarixinde Istifade tarixi 28 dekabr 2021 11 6 IZOBRAZITELNOE I DEKORATIVNO PRIKLADNOE ISKUSSTVO 11 6 1 Izobrazitelnoe iskusstvo ensiklopediya gov az az Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 2021 12 07 tarixinde Istifade tarixi 28 dekabr 2021 Sredi novyh znachitelnyh tvorenij azerbajdzhanskih skulptorov mozhno nazvat pamyatniki Nizami Gyandzhevi v Moskve 1991 bratya Telman i Eldar Zejnalovy