Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sergey Solovyov (rus. Соловьёв, Сергей Михайлович; 5 (17) may 1820, Moskva – 4 (16) oktyabr 1879, Moskva) — rus tarixçisi. Moskva Universitetinin professoru (1848-ci ildən), Moskva Universitetinin rektoru (1871-1877) , İmperator Sankt-Peterburq Elmlər Akademiyasının rus dili və ədəbiyyatı bölməsinin həqiqi üzvü (1872), məxfi məsləhətçi. O, ilk dəfə "Novqorod Rus", "Kiyev Rusu", "Vladimir Rus", "Moskva Rusiyası" terminlərindən istifadə edərək, Rusiya dövlətinin formalaşmasının müvəqqəti dövrlərini təyin etdi.
| Sergey Solovyov | |
|---|---|
| rus. Сергей Михайлович Соловьёв | |
 | |
| Doğum tarixi | 5 (17) may 1820 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 4 (16) oktyabr 1879 (59 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri | |
| Uşaqları |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | tarixçi, professor, şair, yazıçı |
| Elmi dərəcəsi | tarix elmləri doktoru (1847) |
| Elmi adları | əməkdar professor (1859), Sankt-Peterburq Elmlər Akademiyasının akademiki (1872) |
| Tanınır | " Rusiyanın qədim dövrlərdən tarixi " kitabının müəllifi |
| Üzvlüyü | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Sergey Mixayloviç Solovyov 1820-ci ildə keşiş ailəsində anadan olub. 8 yaşında Moskva İlahiyyat Məktəbinə yazılır ki, bu müəssisədə dini fənlər ilə yanaşı müxtəlif “maddi” fənlər üzrə kommersiya məktəbində oxusun. Sergey Solovyov əslində iki təhsil alırdı - dünyəvi və mənəvi. 3-cü sinifdən Solovyov Birinci Moskva Gimnaziyasının şagirdi idi. Dini ailə və mühit gələcək təhsilində alimin tarixi baxışlarına təsir edir. O, dinin xalqların tarixi həyatı üçün nəhəng əhəmiyyətindən xəbərdar idi. Gimnaziyanı gümüş medalla bitirən Sergey Solovyov Moskva Universitetinin fəlsəfə fakültəsinin tarix-filologiya şöbəsinə daxil olur. O vaxtlar da tarixə böyük maraq göstərirdi. Universitetdə Solovyovun sevimli fənni olan rus tarixini Mixail Petroviç Poqodin tədris edirdi. Karamzinin “ Rusiya dövlətinin tarixi ” mövzusunda mühazirə kursu keçirdi. Bu yanaşma gənc Solovyovu qane etmirdi. Özünün izah etdiyi kimi, "Karamzin yalnız hissləri vuran faktlarla bəxş edilmişdir". Eversin qədim rus tayfalarının qəbilə quruluşuna baxışını yenidən quran "Rusların Qədim Qanunu" kitabı gəncin fikirlərində bir inqilab yaratdı. Solovyov qeyd etdi ki, "Hər vaxt düşüncələrə toxunurdu, məni Rusiya tarixi haqqında düşündürdü". O, özü haqqında da təvazökarlıqla deyirdi ki, “ tarixçi doğulmuşam ”. Universitetdə Solovyov orta əsrlər tarixi kursunu tədris edən Timofey Qranovskinin mühazirələrinə cəlb olundu. Güman edilir ki, məhz Qranovskinin kursu Sergey Mixayloviçi rus tarixini digər millətlərin taleyi ilə sıx əlaqədə və mənəvi həyat kontekstində (təkcə din deyil, həm də hüquq, siyasət, etnoqrafiya və ədəbiyyat) öyrənməyin zəruriliyini başa düşməyə ruhlandırdı. Qranovski uzun müddət Solovyovun elmi müşaviri olaraq qaldı, o vaxt ki, özü artıq elmi xadimə çevrilmişdi. Solovyov Moskva Universitetinə gəldikdən sonra Qranovskidən deyirdi: "Biz hamımız tələbə kimi kafedralara girdik, Solovyov isə artıq öz elminin magistri oldu". 1842-ci ildə Sergey Mixayloviç universitet kursunu bitirdi və Count S.G Stroganovun uşaqları üçün ev müəllimi kimi xidmətə başladı. Bu nəcib ailə ilə tarixçinin iki il müddətinə xaricə getməsi gənc alimin dünyagörüşünü genişləndirdi, çünki orada o dövrün görkəmli tarixçilərinin məruzələrində iştirak etdi. Rusiyaya qayıdan Solovyov 1845-ci ildə " Novqorodun Böyük Knyazlarla münasibətləri haqqında " magistrlik dissertasiyasını müdafiə etdi. Poqodin gedəndən sonra boş qalan Moskva Universitetində rus tarixi kafedrasına olaraq götürüldü. Novqorod haqqında əsər Sergey Solovyovun ətrafına onun elmi təfəkkürünün qüdrətini və gücünü, Rusiya tarixinin gedişatına dair baxışlarının müstəqilliyini nümayiş etdirdi. Solovyovun növbəti əsəri bir ildən sonra yazılmış və 1846-cı ilin yayında tamamlanmışdır. Bu, Sergey Mixayloviçin doktorluq dissertasiyasına çevrilən və ona qeyri-adi professor vəzifəsini gətirən "Rurik Evinin Rus Knyazları arasında münasibətlərin tarixi" idi. 1850-ci ildə Moskva Universitetində sıravi professor vəzifəsinə təsdiq edildi. 1851-ci ildə "Rusiyanın qədim dövrlərdən tarixi"nin 29 cildindən birincisi - adını tarix elmində əbədiləşdirən Sergey Solovyovun həyatının əsas əsəri nəşr olundu. Müəllif 30 ildir ki, “Rusiya]nın ən qədim dövrlərdən tarixi” üzərində dayanmadan işləyir. Birinci cild üç il ərzində yazılmışdır. 1851-ci ildən Solovyov hər il bir cild buraxırdı. Onun ağır dərs yükü ilə bunu necə bacardığı sirr olaraq qalır. Sonuncu, 29-cu cild 1879-cu ildə, tarixçinin ölümündən sonra nəşr edilmişdir. "Qədim dövrlərdən bəri Rusiyanın tarixi" o vaxtdan bəri bir çox təkrar nəşrlərə tab gətirdi və hələ də ən mötəbər tarixi salnamələrdən biri hesab olunur.
Rusiyanın qədim dövrlərdən tarixi
Solovyov " Rusiyanın qədim dövrlərdən tarixi" üzərində 30 il yorulmadan çalışdı. Onun ilk cildi 1851-ci ildə çıxdı - onu hazırlamaq üç ildən çox vaxt apardı; lakin o vaxtdan ildən-ilə səliqəli şəkildə ortaya çıxdı. Sonuncu, 29-cu cild müəllifin ölümündən sonra , 1879-cu ildə nəşr edilmişdir. Rusiya tarixinin hadisələrinin, əsasən də xarici hadisələrin təqdimatının faktiki tamlığı nöqteyi-nəzərindən “Rusiyanın qədim dövrlərdən tarixi” belə faktların ən dolğun anbarıdır. Nə Solovyovdan əvvəl, nə də ondan sonra rus tarixçilərinin heç biri Rusiya tarixinin bütün gedişatını müəyyən etmək cəhdlərində böyük bir xronoloji məkanı əhatə etməmişdir: iyirmi üç əsr ərzində - eramızdan əvvəl V əsrdən başlayaraq. Solovyovun “Rusiya tarixi” əsərinin təqdimatına görə, bu, təkcə adi oxucu üçün deyil, həm də mütəxəssis üçün yorucudur. Çox vaxt onun təqdimatı salnamələrin sadə təkrarlanmasına (Pyotrdindən əvvəlki dövrlərdə) və arxiv sənədlərindən çıxarışa (18-ci əsr üçün) çevrilir. Solovyovun Rusiya tarixinə dair bu əsərində ölkənin iqtisadiyyatı, siyasəti və mədəni həyatına aid çoxlu sayda faktlar var. Lakin bütün bu təfərrüatlar müəllifin ümumi məqsədinə - bütün dünya sivilizasiyaları üçün ortaq nümunə tapmağa xidmət edir. Təsadüfi deyil ki, Sergey Mixayloviç bütün həyatı boyu nəinki ölkəmizdə baş verən hadisələrə böyük maraq göstərib , həm də başqa ölkələrlə bağlı ədəbiyyatı öyrənib. Özü də başqa dövlətlərin, xüsusən də Polşanın tarixinə dair bir neçə əsər yaradıb. Bununla yanaşı, o, ölkə daxilindəki müxtəlif şərait və hadisələr arasında əlaqə tapmağa çalışırdı. O, Rusiyanın böyük ərazisi ilə xalqın hakimiyyətə münasibəti arasında paralel aparıb. Bir çox tənqidçilər qeyd edirlər ki, S.M Solovyovun "Tarix..." əsərini oxumaq, məsələn, Karamzinin əsərlərindən qat-qat çətindir. Bu, onun kitablarının müxtəlif faktlarla həddən artıq çox olması ilə bağlıdır. Burada müəllif bir çox həmkarlarından fərqli olaraq bədii əsər yaradan yazıçıdan daha çox tədqiqatçı kimi çıxış edir. Onun əsərlərində Karamzində olduğu kimi əxlaqi deyil, məntiqə əsaslanan nəticələr var.
Rəylər və tənqidlər
S.M Solovyovun əsas müddəaları hələ sağlığında tənqid edildi. K.D Kavelin, hər iki dissertasiyanın və "Rusiya tarixi" nin 1-ci cildinin təhlilində qəbilə həyatı ilə dövlət həyatı arasında ara mərhələnin - soy-kök sisteminin mövcudluğunu göstərdi ("Kavelin əsərləri" T.I - St. Peterburq, 1897); K.S Aksakov “Rusiya tarixi”nin 1, 6, 7 və 8-ci cildlərinin təhlilində qəbilə həyatını inkar edərək, icma həyatını tanımaqda israr edirdi (“K. Aksakovun əsərlərinin tamamı”, I cild, red. 2-ci, M., 1889). V.İ Sergeeviç qədim rus knyazlarının münasibətlərini qəbilə əsasında deyil, müqavilə başlanğıcı ilə müəyyən edirdi (“Veçe və knyaz.” – M., 1867). Solovyov 2-ci cildin “Əlavələr”ində Kavelin və Sergeeviçdən müdafiə etdi və sonrakı nəşrlərin “Rusiya tarixi”nin 1-ci cildinə qeydlərdən birində Aksakova etiraz etdi. N.V Şelqunov Solovyovun tarixi fikirlərini tamamilə rədd etdi.
İstinadlar
- Роднянская И. Б. Соловьёв (rus.). // Краткая литературная энциклопедия Москва: Советская энциклопедия, 1972. Т. 7. С. 53–56.
- Русский биографический словарь (rus.). / под ред. А. А. Половцов, Н. П. Чулков, Н. Д. Чечулин, В. В. Мусселиус, М. Г. Курдюмов, Ф. А. Витберг, И. А. Кубасов, С. А. Адрианов, Б. Л. Модзалевский, Е. С. Шумигорский СПб, Москва.
- Соловьёв Сергей Михайлович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-11-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-24.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-24.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-09-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sergey Solovyov rus Solovyov Sergej Mihajlovich 5 17 may 1820 Moskva 4 16 oktyabr 1879 Moskva rus tarixcisi Moskva Universitetinin professoru 1848 ci ilden Moskva Universitetinin rektoru 1871 1877 Imperator Sankt Peterburq Elmler Akademiyasinin rus dili ve edebiyyati bolmesinin heqiqi uzvu 1872 mexfi meslehetci O ilk defe Novqorod Rus Kiyev Rusu Vladimir Rus Moskva Rusiyasi terminlerinden istifade ederek Rusiya dovletinin formalasmasinin muveqqeti dovrlerini teyin etdi Sergey Solovyovrus Sergej Mihajlovich SolovyovDogum tarixi 5 17 may 1820Dogum yeri Moskva Moskva quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 4 16 oktyabr 1879 59 yasinda Vefat yeri Moskva Moskva quberniyasi d Rusiya imperiyasiDefn yeri Novodevicye qebiristanligiUsaqlari Vladimir Solovyev d Tehsili Moskva Universitetinin Tarix ve Filologiya fakultesi d Fealiyyeti tarixci professor sair yaziciElmi derecesi tarix elmleri doktoru 1847 Elmi adlari emekdar professor 1859 Sankt Peterburq Elmler Akademiyasinin akademiki 1872 Taninir Rusiyanin qedim dovrlerden tarixi kitabinin muellifiUzvluyu Rusiya Elmler Akademiyasi Peterburq Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSergey Mixaylovic Solovyov 1820 ci ilde kesis ailesinde anadan olub 8 yasinda Moskva Ilahiyyat Mektebine yazilir ki bu muessisede dini fenler ile yanasi muxtelif maddi fenler uzre kommersiya mektebinde oxusun Sergey Solovyov eslinde iki tehsil alirdi dunyevi ve menevi 3 cu sinifden Solovyov Birinci Moskva Gimnaziyasinin sagirdi idi Dini aile ve muhit gelecek tehsilinde alimin tarixi baxislarina tesir edir O dinin xalqlarin tarixi heyati ucun neheng ehemiyyetinden xeberdar idi Gimnaziyani gumus medalla bitiren Sergey Solovyov Moskva Universitetinin felsefe fakultesinin tarix filologiya sobesine daxil olur O vaxtlar da tarixe boyuk maraq gosterirdi Universitetde Solovyovun sevimli fenni olan rus tarixini Mixail Petrovic Poqodin tedris edirdi Karamzinin Rusiya dovletinin tarixi movzusunda muhazire kursu kecirdi Bu yanasma genc Solovyovu qane etmirdi Ozunun izah etdiyi kimi Karamzin yalniz hissleri vuran faktlarla bexs edilmisdir Eversin qedim rus tayfalarinin qebile qurulusuna baxisini yeniden quran Ruslarin Qedim Qanunu kitabi gencin fikirlerinde bir inqilab yaratdi Solovyov qeyd etdi ki Her vaxt dusuncelere toxunurdu meni Rusiya tarixi haqqinda dusundurdu O ozu haqqinda da tevazokarliqla deyirdi ki tarixci dogulmusam Universitetde Solovyov orta esrler tarixi kursunu tedris eden Timofey Qranovskinin muhazirelerine celb olundu Guman edilir ki mehz Qranovskinin kursu Sergey Mixaylovici rus tarixini diger milletlerin taleyi ile six elaqede ve menevi heyat kontekstinde tekce din deyil hem de huquq siyaset etnoqrafiya ve edebiyyat oyrenmeyin zeruriliyini basa dusmeye ruhlandirdi Qranovski uzun muddet Solovyovun elmi musaviri olaraq qaldi o vaxt ki ozu artiq elmi xadime cevrilmisdi Solovyov Moskva Universitetine geldikden sonra Qranovskiden deyirdi Biz hamimiz telebe kimi kafedralara girdik Solovyov ise artiq oz elminin magistri oldu 1842 ci ilde Sergey Mixaylovic universitet kursunu bitirdi ve Count S G Stroganovun usaqlari ucun ev muellimi kimi xidmete basladi Bu necib aile ile tarixcinin iki il muddetine xarice getmesi genc alimin dunyagorusunu genislendirdi cunki orada o dovrun gorkemli tarixcilerinin meruzelerinde istirak etdi Rusiyaya qayidan Solovyov 1845 ci ilde Novqorodun Boyuk Knyazlarla munasibetleri haqqinda magistrlik dissertasiyasini mudafie etdi Poqodin gedenden sonra bos qalan Moskva Universitetinde rus tarixi kafedrasina olaraq goturuldu Novqorod haqqinda eser Sergey Solovyovun etrafina onun elmi tefekkurunun qudretini ve gucunu Rusiya tarixinin gedisatina dair baxislarinin musteqilliyini numayis etdirdi Solovyovun novbeti eseri bir ilden sonra yazilmis ve 1846 ci ilin yayinda tamamlanmisdir Bu Sergey Mixaylovicin doktorluq dissertasiyasina cevrilen ve ona qeyri adi professor vezifesini getiren Rurik Evinin Rus Knyazlari arasinda munasibetlerin tarixi idi 1850 ci ilde Moskva Universitetinde siravi professor vezifesine tesdiq edildi 1851 ci ilde Rusiyanin qedim dovrlerden tarixi nin 29 cildinden birincisi adini tarix elminde ebedilesdiren Sergey Solovyovun heyatinin esas eseri nesr olundu Muellif 30 ildir ki Rusiya nin en qedim dovrlerden tarixi uzerinde dayanmadan isleyir Birinci cild uc il erzinde yazilmisdir 1851 ci ilden Solovyov her il bir cild buraxirdi Onun agir ders yuku ile bunu nece bacardigi sirr olaraq qalir Sonuncu 29 cu cild 1879 cu ilde tarixcinin olumunden sonra nesr edilmisdir Qedim dovrlerden beri Rusiyanin tarixi o vaxtdan beri bir cox tekrar nesrlere tab getirdi ve hele de en moteber tarixi salnamelerden biri hesab olunur Rusiyanin qedim dovrlerden tarixiSolovyov Rusiyanin qedim dovrlerden tarixi uzerinde 30 il yorulmadan calisdi Onun ilk cildi 1851 ci ilde cixdi onu hazirlamaq uc ilden cox vaxt apardi lakin o vaxtdan ilden ile seliqeli sekilde ortaya cixdi Sonuncu 29 cu cild muellifin olumunden sonra 1879 cu ilde nesr edilmisdir Rusiya tarixinin hadiselerinin esasen de xarici hadiselerin teqdimatinin faktiki tamligi noqteyi nezerinden Rusiyanin qedim dovrlerden tarixi bele faktlarin en dolgun anbaridir Ne Solovyovdan evvel ne de ondan sonra rus tarixcilerinin hec biri Rusiya tarixinin butun gedisatini mueyyen etmek cehdlerinde boyuk bir xronoloji mekani ehate etmemisdir iyirmi uc esr erzinde eramizdan evvel V esrden baslayaraq Solovyovun Rusiya tarixi eserinin teqdimatina gore bu tekce adi oxucu ucun deyil hem de mutexessis ucun yorucudur Cox vaxt onun teqdimati salnamelerin sade tekrarlanmasina Pyotrdinden evvelki dovrlerde ve arxiv senedlerinden cixarisa 18 ci esr ucun cevrilir Solovyovun Rusiya tarixine dair bu eserinde olkenin iqtisadiyyati siyaseti ve medeni heyatina aid coxlu sayda faktlar var Lakin butun bu teferruatlar muellifin umumi meqsedine butun dunya sivilizasiyalari ucun ortaq numune tapmaga xidmet edir Tesadufi deyil ki Sergey Mixaylovic butun heyati boyu neinki olkemizde bas veren hadiselere boyuk maraq gosterib hem de basqa olkelerle bagli edebiyyati oyrenib Ozu de basqa dovletlerin xususen de Polsanin tarixine dair bir nece eser yaradib Bununla yanasi o olke daxilindeki muxtelif serait ve hadiseler arasinda elaqe tapmaga calisirdi O Rusiyanin boyuk erazisi ile xalqin hakimiyyete munasibeti arasinda paralel aparib Bir cox tenqidciler qeyd edirler ki S M Solovyovun Tarix eserini oxumaq meselen Karamzinin eserlerinden qat qat cetindir Bu onun kitablarinin muxtelif faktlarla hedden artiq cox olmasi ile baglidir Burada muellif bir cox hemkarlarindan ferqli olaraq bedii eser yaradan yazicidan daha cox tedqiqatci kimi cixis edir Onun eserlerinde Karamzinde oldugu kimi exlaqi deyil mentiqe esaslanan neticeler var Reyler ve tenqidlerS M Solovyovun esas muddealari hele sagliginda tenqid edildi K D Kavelin her iki dissertasiyanin ve Rusiya tarixi nin 1 ci cildinin tehlilinde qebile heyati ile dovlet heyati arasinda ara merhelenin soy kok sisteminin movcudlugunu gosterdi Kavelin eserleri T I St Peterburq 1897 K S Aksakov Rusiya tarixi nin 1 6 7 ve 8 ci cildlerinin tehlilinde qebile heyatini inkar ederek icma heyatini tanimaqda israr edirdi K Aksakovun eserlerinin tamami I cild red 2 ci M 1889 V I Sergeevic qedim rus knyazlarinin munasibetlerini qebile esasinda deyil muqavile baslangici ile mueyyen edirdi Vece ve knyaz M 1867 Solovyov 2 ci cildin Elaveler inde Kavelin ve Sergeevicden mudafie etdi ve sonraki nesrlerin Rusiya tarixi nin 1 ci cildine qeydlerden birinde Aksakova etiraz etdi N V Selqunov Solovyovun tarixi fikirlerini tamamile redd etdi IstinadlarRodnyanskaya I B Solovyov rus Kratkaya literaturnaya enciklopediyaMoskva Sovetskaya enciklopediya 1972 T 7 S 53 56 Russkij biograficheskij slovar rus pod red A A Polovcov N P Chulkov N D Chechulin V V Musselius M G Kurdyumov F A Vitberg I A Kubasov S A Adrianov B L Modzalevskij E S Shumigorskij SPb Moskva Solovyov Sergej Mihajlovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Arxivlenmis suret 2022 11 03 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 24 Arxivlenmis suret 2022 11 24 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 24 Arxivlenmis suret 2018 09 15 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 24