Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Neofaşizm — II Dünya müharibəsindən sonra bəzi Avropa ölkələrində görülən "yeni faşist" cərəyanıdır. Faşizmin bu növü müəyyən bir zümrənin deyil, bütün millətin özünü digər millətlərdən üstün görərək önə çıxmaq səyi kimi təsvir edilə bilər. Neonasizm ilə bərabər Avropada və ABŞ-də neofaşist quruluşlar vardır.
Ölkələrə görə neofaşizm
Almaniya
II Dünya müharibəsindən sonra həm Qərbi Almaniyada həm də Şərqi Almaniyada nasist düşüncələri qadağan edilmişdir. Həm Qərbi Həm də Şərqi Almaniyada Hitlerin türbələri və heykəlləri dağıdılmış, nasistlərə məxsus bayraqlar, simvollar, vimpellər və müharibədən geri qalan əşyalar muzeylərdə nümayiş etdirilməyə başlanmışdır. Hər iki Almaniya birləşdikdən sonra bu qadağa yenə də davam etmişdir. Hal-hazırda fəaliyyətdə olan neonasistlər Almaniyada türklər və yahudilər başda olmaqla alman olmayanlara qarşı hücumlar edirlər. Nasiszmi təbliğ etmək və nasizmi müdafiə Almaniyada böyük bir cinayətdir.
İtaliya
İtaliyada da Almaniyada olduğu kimi faşist hərəkətlər qadağan edilmişdir. Lakin, bu qadağalar çox da sərt deyildir. Hələdə İtaliya parlamentində neofaşist deputatlar fəaliyyət göstərirlər. Bundan başqa daha çox italyan gənclərinin yaratdığı Qara Köynəklilər də vardır. Hazırda Milli Faşist Partiyasının yenidən qurulması İtaliya konstitusiyasında qadağandır.
Yunanıstan
1967-ci ildə yaradılan Polkovniklər Xuntası ilə Yunanıstanda 1974-cü ilə qədər hakimiyyətdə qalacaq faşist meyilli bir rejim hakimiyyətə gəldi. Hakimiyyəti intensiv zorakılıq siyasəti ilə əllərində saxlayan xunta rejimi xüsusilə Yunanıstandakı güclü kommunist hərəkatın təsirilə 1974-cü ilde devrildi.
Çili
Çilidə 1973-cü ildə ABŞ-in dəstəyi ilə həyata keçirilən hərbi çevrilişdə Salvador Allendenin demokratik-sosialist hökuməti devrildi və general Avqusto Pinoçet hakimiyyətə gəldi. Pinoçet ölkəni 1989-1990-cı ilərə qədər terror və zorakılıq rejimiylə idarə etdi.
Yenə də tarixçilər arasında Pinoçet rejiminin nə qədər faşist olaraq tanınması məsələsi mübahisəlidir. Pinoçetin dövrünü Çili dövləti üçün post-faşist dövrü kimidə adlandırırlar. Pinoçetin diktatorluğu qüvvətli bir antikomünist mövqe tutmuşdur və həm daxili siyasətlə bağlı, həm də xalqın müxalif təbəqələrinə qarşı basdırma və qırğına qarşı zorakılıq üsulları əvvəlki faşist rejimləri xatırladır.
Lakin, iqtisadi siyasətlərdə Çili dövləti kapitalist bazar liberalizminə üstünlük vermiş, ölkəni xarici investorlara, xüsusilə də ABŞ-yə açmışdır. İrqçilik, lider müqəddəsliyi, xaricə yönəlik təcavüzkar millətçilik Pinoçet diktaturası dövründə 1930-1940-cı illərin faşizmlərində olduğu kimi həlledici rol oynamırdı.
Rusiya
Rusiyada Sovet İttifaqı dövründən bəri faşist təşkilatlarlı olmuşdur. Bu təşkilatlar ilk dəfə Oktyabr İnqilabından sonra kommunizm əleyhinə ifrat millətçi Rus siyasətçilər və insanlar tərəfindən yaradılmışdır, ancaq onların həqiqi mənada faşist olduğunu demək olmazdı. II Dünya Müharibəsi zamanı Sovet İttifaqını dağıdıb yerinə millətçi və milli şüura malik "böyük Rusiya" yaratmaq istəyən kommunizm əleyhdarları Sovet torpaqlarını işğal edən Alman ordusunun tərəfində döyüşmüşlər. II Dünya Müharibəsində Müttəfiqlərin qalib gəlməsi ilə bərabər Sovet İttifaqı Şərqi Avropadakı təsirini artırmışdı. O dövrlərdən bəri kommunist sistemə qarşı çıxıb "böyük Rusiyanı" qurmaq istəyən Rus Neofaşistler tədbirlərini günümüzdə də davam etdirirlər.
Amerika Birləşmiş Ştatları
Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı faşist hərəkatlar zəncilərə qarşı olaraq yaranmışdır. Zəncilərə qarşı ziddiyyətində ən öndə gələn təşkilat Ku Kluks Klan təşkilatıdır. Amerikan Nasist Partiyası adındakı neonasist partiya isə zəncilərin əleyhdarı olduğu kimi antisemitist bir quruluşdur.
Türkiyə
Türkiyədə Cümhuriyyətin elanından bəri açıq bir şəkildə partitalaşmış faşist cərəyanlar olmamışdır. Yalnız 1944-cü ildə İrqçilik-Turançılıq məhkəməsində Hüseyn Nihal Atsız və yoldaşlarının həddindən artıq Türkçü deyimləri onların faşizmə meyilli olduqları düşünülməkdə idi. Hüseyn Nihal Atsızın II Dünya Müharibəsi zamnı Nasist Almaniyasını dəstəklədiyi bildirilir. Ancaq bu məsəli ilə bağlı hər hansısa bir yazılı sənəd və ya siyasi ritorika aşkar olunmayıb. Bununla yanaşı, iddiaların əksinə olaraq türkçülərin xüsusilə də Hüseyn Nihal Atsızın faşizmə və nasizmə qarşı olduqlarını bilditən bir xeyli yazılı sənəd və ritorika mövcutdur. İddialar qarşısında ən etibarlı sənəd, Hüseyn Nihal Atsızın "Yolların Sonu" adlı şeir kitabındakı “Dəvət” şeiridir.
Bir çox insan tərəfindən 1971-ci il 12 mart və 1980-ci il 12 sentyabr tarixlərindəki reallaşan hərbi çevriliş dövürləri demokratiyanın zərər görməsi ilə bərabər faşizmlə də əlaqələndirilir. Xüsusilə 12 Sentyabr rejimi güclü antikomminist forması və zorakılığa əsaslanan üsulları ilə Çilidəki Pinoçet hakimiyyətinə oxşar bir sıra xüsusiyyətləri göstərsə də Pinoçet rejimindən fərqli olaraq 12 Sentyabr rejimi, çecrilişin rəhbəri olan Kənan Evrənin prezident olmasına qarşı çıxmış, siyasi partiyaların qurulmasına və parlamentin yenidən fəaliyyətə keçməsinə imkan yaratmışdır.
Günümüzdə internet vasitəsilə təşkilatlanan kiçik türk neofaşist qruplaşmaları olsa da onlar aktiv siyasətdə yer almırlar.
İstinadlar
- "Türk kızına ırkçı saldırı". 18 Mayıs 2008. 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-20.
- 2007 Alman nüfus sayım raporları ve suç verileri.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Neofasizm II Dunya muharibesinden sonra bezi Avropa olkelerinde gorulen yeni fasist cereyanidir Fasizmin bu novu mueyyen bir zumrenin deyil butun milletin ozunu diger milletlerden ustun gorerek one cixmaq seyi kimi tesvir edile biler Neonasizm ile beraber Avropada ve ABS de neofasist quruluslar vardir FasizmOlkelere gore neofasizmAlmaniya II Dunya muharibesinden sonra hem Qerbi Almaniyada hem de Serqi Almaniyada nasist dusunceleri qadagan edilmisdir Hem Qerbi Hem de Serqi Almaniyada Hitlerin turbeleri ve heykelleri dagidilmis nasistlere mexsus bayraqlar simvollar vimpeller ve muharibeden geri qalan esyalar muzeylerde numayis etdirilmeye baslanmisdir Her iki Almaniya birlesdikden sonra bu qadaga yene de davam etmisdir Hal hazirda fealiyyetde olan neonasistler Almaniyada turkler ve yahudiler basda olmaqla alman olmayanlara qarsi hucumlar edirler Nasiszmi teblig etmek ve nasizmi mudafie Almaniyada boyuk bir cinayetdir Italiya Italiyada da Almaniyada oldugu kimi fasist hereketler qadagan edilmisdir Lakin bu qadagalar cox da sert deyildir Helede Italiya parlamentinde neofasist deputatlar fealiyyet gosterirler Bundan basqa daha cox italyan genclerinin yaratdigi Qara Koynekliler de vardir Hazirda Milli Fasist Partiyasinin yeniden qurulmasi Italiya konstitusiyasinda qadagandir Yunanistan 1967 ci ilde yaradilan Polkovnikler Xuntasi ile Yunanistanda 1974 cu ile qeder hakimiyyetde qalacaq fasist meyilli bir rejim hakimiyyete geldi Hakimiyyeti intensiv zorakiliq siyaseti ile ellerinde saxlayan xunta rejimi xususile Yunanistandaki guclu kommunist herekatin tesirile 1974 cu ilde devrildi Cili Cilide 1973 cu ilde ABS in desteyi ile heyata kecirilen herbi cevrilisde Salvador Allendenin demokratik sosialist hokumeti devrildi ve general Avqusto Pinocet hakimiyyete geldi Pinocet olkeni 1989 1990 ci ilere qeder terror ve zorakiliq rejimiyle idare etdi Yene de tarixciler arasinda Pinocet rejiminin ne qeder fasist olaraq taninmasi meselesi mubahiselidir Pinocetin dovrunu Cili dovleti ucun post fasist dovru kimide adlandirirlar Pinocetin diktatorlugu quvvetli bir antikomunist movqe tutmusdur ve hem daxili siyasetle bagli hem de xalqin muxalif tebeqelerine qarsi basdirma ve qirgina qarsi zorakiliq usullari evvelki fasist rejimleri xatirladir Lakin iqtisadi siyasetlerde Cili dovleti kapitalist bazar liberalizmine ustunluk vermis olkeni xarici investorlara xususile de ABS ye acmisdir Irqcilik lider muqeddesliyi xarice yonelik tecavuzkar milletcilik Pinocet diktaturasi dovrunde 1930 1940 ci illerin fasizmlerinde oldugu kimi helledici rol oynamirdi Rusiya Rusiyada Sovet Ittifaqi dovrunden beri fasist teskilatlarli olmusdur Bu teskilatlar ilk defe Oktyabr Inqilabindan sonra kommunizm eleyhine ifrat milletci Rus siyasetciler ve insanlar terefinden yaradilmisdir ancaq onlarin heqiqi menada fasist oldugunu demek olmazdi II Dunya Muharibesi zamani Sovet Ittifaqini dagidib yerine milletci ve milli suura malik boyuk Rusiya yaratmaq isteyen kommunizm eleyhdarlari Sovet torpaqlarini isgal eden Alman ordusunun terefinde doyusmusler II Dunya Muharibesinde Muttefiqlerin qalib gelmesi ile beraber Sovet Ittifaqi Serqi Avropadaki tesirini artirmisdi O dovrlerden beri kommunist sisteme qarsi cixib boyuk Rusiyani qurmaq isteyen Rus Neofasistler tedbirlerini gunumuzde de davam etdirirler Amerika Birlesmis Statlari Amerika Birlesmis Statlarindaki fasist herekatlar zencilere qarsi olaraq yaranmisdir Zencilere qarsi ziddiyyetinde en onde gelen teskilat Ku Kluks Klan teskilatidir Amerikan Nasist Partiyasi adindaki neonasist partiya ise zencilerin eleyhdari oldugu kimi antisemitist bir qurulusdur Turkiye Turkiyede Cumhuriyyetin elanindan beri aciq bir sekilde partitalasmis fasist cereyanlar olmamisdir Yalniz 1944 cu ilde Irqcilik Turanciliq mehkemesinde Huseyn Nihal Atsiz ve yoldaslarinin heddinden artiq Turkcu deyimleri onlarin fasizme meyilli olduqlari dusunulmekde idi Huseyn Nihal Atsizin II Dunya Muharibesi zamni Nasist Almaniyasini desteklediyi bildirilir Ancaq bu meseli ile bagli her hansisa bir yazili sened ve ya siyasi ritorika askar olunmayib Bununla yanasi iddialarin eksine olaraq turkculerin xususile de Huseyn Nihal Atsizin fasizme ve nasizme qarsi olduqlarini bilditen bir xeyli yazili sened ve ritorika movcutdur Iddialar qarsisinda en etibarli sened Huseyn Nihal Atsizin Yollarin Sonu adli seir kitabindaki Devet seiridir Bir cox insan terefinden 1971 ci il 12 mart ve 1980 ci il 12 sentyabr tarixlerindeki reallasan herbi cevrilis dovurleri demokratiyanin zerer gormesi ile beraber fasizmle de elaqelendirilir Xususile 12 Sentyabr rejimi guclu antikomminist formasi ve zorakiliga esaslanan usullari ile Cilideki Pinocet hakimiyyetine oxsar bir sira xususiyyetleri gosterse de Pinocet rejiminden ferqli olaraq 12 Sentyabr rejimi cecrilisin rehberi olan Kenan Evrenin prezident olmasina qarsi cixmis siyasi partiyalarin qurulmasina ve parlamentin yeniden fealiyyete kecmesine imkan yaratmisdir Gunumuzde internet vasitesile teskilatlanan kicik turk neofasist qruplasmalari olsa da onlar aktiv siyasetde yer almirlar Istinadlar Turk kizina irkci saldiri 18 Mayis 2008 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 20 2007 Alman nufus sayim raporlari ve suc verileri