Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
IAI Harop və ya IAI Harpy 2 — İsrail Aerokosmik Sənayesi tərəfindən istehsal edilən kamikadze dron. Anti-radiasiya kateqoriyasına aiddir. Hədəfin yaydığı radiodalğalara kilidlənərək özünü həmin hədəfə vurur. Həm avtonom olaraq özününün radar siqnallarını qəbul edən sensorları vasitəsilə hədəfi tapır və məhv edir, yaxud da yerüstü idarəetmə mərkəzindən idarə olunur. Əgər hədəf aşkarlanmazsa, dron özü avtomatik olaraq bazaya qayıdır. Dron dizayn olunarkən radar ölçüsünün kiçik olması nəzərdə saxlanılıb. Bu cür kiçik dronlar düşmənin əsas hava hücumundan müdafiə sistemlərinə demək olar ki görünməz olduqlarına görə onlardan asanlıqla yayınırlar və buna görə də onlar döyüşdə ilk sırada göndərilirlər. Beləliklə, düşmənin radar bazalarını, hava hücumundan müdafiə sistemlərini yararsız vəziyyətə saldıqdan sonra digər dost təyyarələr düşmən hava hücumundan müdafiə sistemləri tərəfindən vurulmaq riski daha az şəkildə düşmən ərazisində əməliyyatlara başlayırlar.
| Harop | |
|---|---|
 IAI Harop Paris hava şousunda nümayiş olunarkən. 2013-cü il. | |
| Tipi | Pilotsuz uçuş aparatı |
| İstehsalçı | İsrail Aerokosmik Sənayesi |
| İstismarçılar |  İsrail |
| Baza modeli | IAI Harpy |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi
IAI Harop havada 6 saat qala bilər və maksimal uçuş məsafəsi 200 kilometrdir. Harop özünün əvvəlki versiyası sayılan IAI Harpy-nin daha böyük versiyasıdır. Harop yerüstü baza və dənizdən buraxıla bilməklə yanaşı, lazım olarsa havadan buraxılmaq üçün də modifikasiya edilə bilər. Öncələr qeyd olunduğu kimi Haropun iki növ idarəetmə üsulu vardır: Avtonom və ya bazadan idarəedilmə. Harop avtonom rejimdə özünün radar tapma sensorları vasitəsilə düşmən radarlarının yaydığı siqnallara kilidlənə bilir. Bununla yanaşı o, baza tərəfindən elektro-optik sensorları vasitəsilə hərəkətdə və yaxud da sabit vəziyyətdə olan hədəfə yönəldilə bilər. Xatırladaq ki, 2016-cı ilin aprel döyüşlərində Azərbaycan ordusu tərəfindən Haroplardan məhz bu üsulla istifadə edilmişdi. Nəticədə bir çox hədəf dəqiqliklə məhv edilmişdir. Bunlara Ermənistandan Qarabağ zonasına göndərilən könüllü, birinci Qarabağ müharibəsi veteranlarını daşıyan avtobus da daxildir. 5 hərbçi yerindəcə öldü, 2-si isə sonradan xəstəxanada keçindi. Düşmən Harop hücumunu aşkarlayıb radarın siqnal yaymaması üçün söndürsə belə, Haropun elektro-optik sensorlarının sayəsində o hədəfi vizual olaraq izləyir və vurur. Əgər hədəf müəyyən olunmazsa Harop avtonom olaraq bazaya qayıdır. HHM qüvvələri əsasən nisbətən iri hədəflərə — Döyüş təyyarələrinə və idarəolunmaz raketlərə qarşı hesablandığına görə bu cür kiçik hədəflərə qarşı preventiv tədbirlər görməkdə çətinlik çəkirlər. IAI daha kiçikölçülü əməliyyatlar üçün 2015-ci ildə Haropun daha kiçik versiyasını hazırladı. Təqribi məlumata görə yeni kiçik dron Haropun 1/5 həcmində olacaq və daha kiçik – 3–4 kiloqramlıq əsas döyüş başlığı daşıyacaqdır. Bu dron daha ucuz olmaqla yanaşı tez-tez itən hədəflərə qarşı və zaman məhdudiyyətli əməliyyatlarda istifadəsi nəzərdə tutulur.
Tarixçə
Türkiyənin hələ 2005-ci ildə Haroplarla maraqlandığına aid məlumatlar var. 2005-ci ilin oktyabrnıda MBDA şirkəti Haropu "Ağ Şahin" adı altında Böyük Britaniyanın Müdafiə Nazirliyinin "Gəzən Sursat" tenderinə təqdim etdi, lakin Müdafiə Nazirliyinin qərarına görə tenderi Britaniya şirkəti qazandı.
2007-ci ilin avqust ayında Hindistan Hava Qüvvələri 100 milyon dollar müqabilində Harop sistemlərini alacağını bildirdi. Harop ilk dəfə açıq ictimaiyyətə Hindistanda heçirilən Aero India 2009 şousunda göstərildi.
2018-ci ilin aprelində, Azərbaycan Ordusu tərəfindən IAI Harop üçün çəkilən bir filmdə IAI sistemləri müşahidə edildi və nəticədə Ermənistan hökuməti İsraili Azərbaycan ordusuna etdiyi təchizata görə tənqid etdi.
2020-ci ildə, Azərbaycan Prezidentinin məsləhətçisi Hikmət Hacıyev, Haropun İkinci Qarabağ müharibəsindəki effektivliyini yüksək qiymətləndirdi.
Döyüşlərdə
İlk dəfə Aprel döyüşlərində Azərbaycan ordusu tərəfindən istifadə olunmuşdur. Erməni əsgərlərini ön cəbhəyə daşıyan avtobuslar Harop vasitəsilə məhv edilmişdir.
İstifadəçilər
Xarakteristikalar
Ekipaj: 0
Uzunluq: 2.5 metr
Qanad ölçüsü: 3 metr
Məsafə: 200 kilometr
Sürət: 185 kilometr/saat
Havada qalma müddəti: 6 saat
Ümumi çəkisi: 135 kiloqram
Döyüş başlığı: 23 kiloqram
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Israel special - IAI's Harop ups the stakes on SEAD missions". 2020-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-20.
- "Israeli-made kamikaze drone spotted in Nagorno-Karabakh conflict". The Washington Post. 10 oktyabr 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 20 yanvar 2021.
- Kubovich, Yaniv. "Advanced Israeli Weapons Sold to Azerbaijan Exposed in Army-produced Pop Music Video". Haaretz. 2022-05-07 tarixində . İstifadə tarixi: 14 dekabr 2019.
- "Azerbaijan praises 'very effective' Israeli drones in fighting with Armenia". Times of Israel. 2 oktyabr 2020. 2022-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2020.
- "Arminfo: Azerbaijan uses Israel-made Harop drone against NKR". arminfo.am. 8 aprel 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 6 aprel 2016.
- "'Suicide drone' used for first time in fighting between Azerbaijan and Armenia". 2018-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-04.
- "Azerbaijan Used IAI's Harop UCAV". 2016-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-01.
- Martin Streetly, redaktorJane's All the World's Aircraft: Unmanned 2014-2015. London: IHS Jane's. 2014. səh. 101. ISBN .
- "Harop Loitering Munitions System for the IAF". Indian Defence Review. 2022-05-06 tarixində . İstifadə tarixi: 16 avqust 2017.
- "Indian air force orders Harop loitering munitions". Flightglobal.com. 9 may 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 6 aprel 2016.
- "'Suicide drone' used for first time in fighting between Azerbaijan and Armenia". Telegraph.co.uk. 2017-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 16 avqust 2017.
- Martin Streetly, redaktorJane's All the World's Aircraft: Unmanned 2014-2015. London: IHS Jane's. 2014. səh. 101. ISBN .
- "Moroccan air force orders Harop loitering munitions". defensa.com. 17 December 2020. 9 May 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 17 December 2020.
Xarici keçidlər
- Израильские беспилотники Heron смогут подавить систему ПВО С-300
- IAI Predicts Big UAV Market — And Unveils Loitering Missile 2012-03-22 at the Wayback Machine // 2.11.2009
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
IAI Harop ve ya IAI Harpy 2 Israil Aerokosmik Senayesi terefinden istehsal edilen kamikadze dron Anti radiasiya kateqoriyasina aiddir Hedefin yaydigi radiodalgalara kilidlenerek ozunu hemin hedefe vurur Hem avtonom olaraq ozununun radar siqnallarini qebul eden sensorlari vasitesile hedefi tapir ve mehv edir yaxud da yerustu idareetme merkezinden idare olunur Eger hedef askarlanmazsa dron ozu avtomatik olaraq bazaya qayidir Dron dizayn olunarken radar olcusunun kicik olmasi nezerde saxlanilib Bu cur kicik dronlar dusmenin esas hava hucumundan mudafie sistemlerine demek olar ki gorunmez olduqlarina gore onlardan asanliqla yayinirlar ve buna gore de onlar doyusde ilk sirada gonderilirler Belelikle dusmenin radar bazalarini hava hucumundan mudafie sistemlerini yararsiz veziyyete saldiqdan sonra diger dost teyyareler dusmen hava hucumundan mudafie sistemleri terefinden vurulmaq riski daha az sekilde dusmen erazisinde emeliyyatlara baslayirlar HaropIAI Harop Paris hava sousunda numayis olunarken 2013 cu il Tipi Pilotsuz ucus aparatiIstehsalci Israil Aerokosmik SenayesiIstismarcilar IsrailBaza modeli IAI Harpy Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumiIAI Harop havada 6 saat qala biler ve maksimal ucus mesafesi 200 kilometrdir Harop ozunun evvelki versiyasi sayilan IAI Harpy nin daha boyuk versiyasidir Harop yerustu baza ve denizden buraxila bilmekle yanasi lazim olarsa havadan buraxilmaq ucun de modifikasiya edile biler Onceler qeyd olundugu kimi Haropun iki nov idareetme usulu vardir Avtonom ve ya bazadan idareedilme Harop avtonom rejimde ozunun radar tapma sensorlari vasitesile dusmen radarlarinin yaydigi siqnallara kilidlene bilir Bununla yanasi o baza terefinden elektro optik sensorlari vasitesile hereketde ve yaxud da sabit veziyyetde olan hedefe yoneldile biler Xatirladaq ki 2016 ci ilin aprel doyuslerinde Azerbaycan ordusu terefinden Haroplardan mehz bu usulla istifade edilmisdi Neticede bir cox hedef deqiqlikle mehv edilmisdir Bunlara Ermenistandan Qarabag zonasina gonderilen konullu birinci Qarabag muharibesi veteranlarini dasiyan avtobus da daxildir 5 herbci yerindece oldu 2 si ise sonradan xestexanada kecindi Dusmen Harop hucumunu askarlayib radarin siqnal yaymamasi ucun sondurse bele Haropun elektro optik sensorlarinin sayesinde o hedefi vizual olaraq izleyir ve vurur Eger hedef mueyyen olunmazsa Harop avtonom olaraq bazaya qayidir HHM quvveleri esasen nisbeten iri hedeflere Doyus teyyarelerine ve idareolunmaz raketlere qarsi hesablandigina gore bu cur kicik hedeflere qarsi preventiv tedbirler gormekde cetinlik cekirler IAI daha kicikolculu emeliyyatlar ucun 2015 ci ilde Haropun daha kicik versiyasini hazirladi Teqribi melumata gore yeni kicik dron Haropun 1 5 hecminde olacaq ve daha kicik 3 4 kiloqramliq esas doyus basligi dasiyacaqdir Bu dron daha ucuz olmaqla yanasi tez tez iten hedeflere qarsi ve zaman mehdudiyyetli emeliyyatlarda istifadesi nezerde tutulur TarixceTurkiyenin hele 2005 ci ilde Haroplarla maraqlandigina aid melumatlar var 2005 ci ilin oktyabrnida MBDA sirketi Haropu Ag Sahin adi altinda Boyuk Britaniyanin Mudafie Nazirliyinin Gezen Sursat tenderine teqdim etdi lakin Mudafie Nazirliyinin qerarina gore tenderi Britaniya sirketi qazandi 2007 ci ilin avqust ayinda Hindistan Hava Quvveleri 100 milyon dollar muqabilinde Harop sistemlerini alacagini bildirdi Harop ilk defe aciq ictimaiyyete Hindistanda hecirilen Aero India 2009 sousunda gosterildi 2018 ci ilin aprelinde Azerbaycan Ordusu terefinden IAI Harop ucun cekilen bir filmde IAI sistemleri musahide edildi ve neticede Ermenistan hokumeti Israili Azerbaycan ordusuna etdiyi techizata gore tenqid etdi 2020 ci ilde Azerbaycan Prezidentinin meslehetcisi Hikmet Haciyev Haropun Ikinci Qarabag muharibesindeki effektivliyini yuksek qiymetlendirdi Doyuslerde Ilk defe Aprel doyuslerinde Azerbaycan ordusu terefinden istifade olunmusdur Ermeni esgerlerini on cebheye dasiyan avtobuslar Harop vasitesile mehv edilmisdir Istifadeciler Israil Hindistan Azerbaycan Almaniya Turkiye MerakesXarakteristikalarEkipaj 0 Uzunluq 2 5 metr Qanad olcusu 3 metr Mesafe 200 kilometr Suret 185 kilometr saat Havada qalma muddeti 6 saat Umumi cekisi 135 kiloqram Doyus basligi 23 kiloqramHemcinin baxPilotsuz ucus aparati IAI Harpy ZerbeIstinadlar Israel special IAI s Harop ups the stakes on SEAD missions 2020 10 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 20 Israeli made kamikaze drone spotted in Nagorno Karabakh conflict The Washington Post 10 oktyabr 2017 tarixinde Istifade tarixi 20 yanvar 2021 Kubovich Yaniv Advanced Israeli Weapons Sold to Azerbaijan Exposed in Army produced Pop Music Video Haaretz 2022 05 07 tarixinde Istifade tarixi 14 dekabr 2019 Azerbaijan praises very effective Israeli drones in fighting with Armenia Times of Israel 2 oktyabr 2020 2022 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2 oktyabr 2020 Arminfo Azerbaijan uses Israel made Harop drone against NKR arminfo am 8 aprel 2016 tarixinde Istifade tarixi 6 aprel 2016 Suicide drone used for first time in fighting between Azerbaijan and Armenia 2018 01 30 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 04 Azerbaijan Used IAI s Harop UCAV 2016 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 01 Martin Streetly redaktorJane s All the World s Aircraft Unmanned 2014 2015 London IHS Jane s 2014 seh 101 ISBN 978 0710630964 Harop Loitering Munitions System for the IAF Indian Defence Review 2022 05 06 tarixinde Istifade tarixi 16 avqust 2017 Indian air force orders Harop loitering munitions Flightglobal com 9 may 2016 tarixinde Istifade tarixi 6 aprel 2016 Suicide drone used for first time in fighting between Azerbaijan and Armenia Telegraph co uk 2017 07 03 tarixinde Istifade tarixi 16 avqust 2017 Martin Streetly redaktorJane s All the World s Aircraft Unmanned 2014 2015 London IHS Jane s 2014 seh 101 ISBN 978 0710630964 Moroccan air force orders Harop loitering munitions defensa com 17 December 2020 9 May 2016 tarixinde Istifade tarixi 17 December 2020 Xarici kecidlerVikianbarda IAI Harop ile elaqeli mediafayllar var Izrailskie bespilotniki Heron smogut podavit sistemu PVO S 300 IAI Predicts Big UAV Market And Unveils Loitering Missile 2012 03 22 at the Wayback Machine 2 11 2009